جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫حاکمان پيش از امان‌الله، شيعيان افغانستان را کافر دانسته و آنان را به‌عنوان برده، خريد و فروش مي‌کردند. پس از به‌قدرت رسيدن امان‌الله، اين روند تغيير کرد و او روابط نسبتاً خوبي با هزاره‌ها و شيعيان افغانستان برقرار نمود. پژوهش حاضر با روش کتاب‌خانه‌اي به بررسي ابعاد سياسي، فرهنگي و اقتصادي اين روابط پرداخته است. هزاره‌ها يکي از چهار قوم بزرگ و اثرگذار در افغانستان است که بيشتر در مناطق مرکزي و نيز در کابل و هرات زندگي مي‌کنند. آن‌ها عموماً شيعه دوازده امامي هستند و به زبان فارسي دري سخن مي‌گويند. در زمان امير عبدالرحمان، موقعيت مناسب شيعيان در هزاره‌جات، موجب شد که وي با تحريک استعمارگران انگليسي، حکم تکفير شيعيان را صادر نمايد و به جهاد عليه آنان مبادرت ورزد. او با وضع قانون بردگي، شيعيان را به اسارت گرفته و زمين‌هاي حاصل‌خيز آنان را به پشتون‌ها واگذار نمود. اين وضعيت در زمان حبيب‌الله خان، فرزند وي، تا حدي اصلاح شد، تا آن‌که امان‌الله خان در سال 1919 ميلادي، با کشتن پدر به قدرت دست يافت. او که با قشر روشن‌فکر و مشروطه‌خواه روابط نزديکي داشت، اصلاحات مهمي را در افغانستان آغاز نمود. وي قانون بردگي را لغو کرد؛ تمام زندانيان شيعه را آزاد نمود؛ ماليات غير عادلانه‌اي که از سوي عبدالرحمان بر شيعيان وضع شده بود، برداشت؛ و آزادي‌هاي نسبي در ابعاد سياسي، مذهبي، فرهنگي و اقتصادي براي هزاره‌ها فراهم نمود. در زمان او حتي شيعيان توانستند بر اساس قانون اساسي، سواد بياموزند و به استخدام ادارات دولتي درآيند. امان‌الله براي ابراز صداقت و جديت خود در آزادي مذهبي، در مجلس عزاداري روز عاشورا، که قبلا ممنوع بود، حضور مي‌يافت. اين اقدامات سبب گرديد تا هزاره‌ها در جنگ استقلال افغانستان و رهايي از استعمار انگليس، نقش مهمي ايفا نمايند. اما او درباره اراضي غصب شده شيعيان توسط جدش، کاري نکرد و اين مشکل تا زمان حال باقي است.