جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫قواعد فقهي به قواعد کلي اطلاق مي‌شود که احکام فقهي را به‌طور عموم بيان مي‌کند و در تمام ابواب فقهي جريان دارد. بينه نيز در اصطلاح فقهي به‌معناي تعدادي از افراد است که شهادت آن‌ها مي‌تواند يک امر حقوقي را اثبات کند. بر اساس فقه شيعه، در حق‌الناس و اموري که جنبه خصوصي دارد، گواهي دو شاهد مرد لازم است، و گاهي يک شاهد مرد و دو زن، يا يک شاهد مرد و قسم کفايت مي‌کند. اما در بسياري از اموري که عنوان حق‌الله دارد، شهادت چهار مرد يا شهادت چهار مرد و زن لازم است. عدالت، بلوغ، ايمان، ذي‌نفع نبودن، عقل و متکدي نبودن، جزء شرايط لازم براي بينه مي‌باشد. بنابر اين، شهادتي که نفعي براي شاهد داشته باشد، يا ضرري را از او دفع کند، پذيرفته نيست. مستند حجيت و اعتبار قاعده بينه، برخي از آيات قرآن است که بر حجيت قول عدلين دلالت دارد. روايات بسياري نيز در مورد حجيت قاعده بينه وجود دارد که به حد تواتر رسيده است. اجماع علماي اسلامي و بناي عقلا، از ديگر مستندات اعتبار اين قاعده مي‌باشد. قاعده بينه در فقه اسلامي کاربرد گسترده‌اي دارد، و علاوه بر اين که در محاکم اسلامي براي مواردي از قبيل اثبات اعمال منافي عفت، ادعاي سرقت، دعوي بر ميت، و ادعاي قتل، به‌کار مي‌رود، در غير محاکم نيز براي موارد متعددي همچون معرفت قبله و اوقات نماز، لباس و مکان نمازگزار، سجده و رکعات نماز، حد ترخص، اثبات طهارت و نجاست، آب کر و مطلق، استفاده مي‌شود. در فقه اسلامي، گاهي در کنار يک شاهد، قسم نيز پذيرفته مي‌شود. "يمين" مي‌تواند در همه دعاوي مالي و غيرمالي، به‌استثناي حدود، استفاده شود، و اگر جرمي داراي دو عنوان حق‌الله و حق‌الناس باشد، يمين فقط مي‌تواند جنبه حق‌الناس آن بزه را ثابت کند. همچنين در فقه اسلامي، سوگند وقتي اعتبار دارد که به نام الله و اسماء خاصه او باشد.

‫اين پژوهش، اصول کلي حاکم بر علم نحو و اصول تجزيه و ترکيب را بيان کرده و تأثير تجزيه بر ترکيب و تأثير ترکيب يا تجزيه بر تعامل علم و صرف و نحو و تجزيه و ترکيب با يکديگر را بررسي مي‌کند. اين مبحث در سه بخش ارائه شده است. نويسنده در بخش اول به بحث درباره اصول کلي تجزيه و ترکيب و انسجام و ارتباط وثيق بين آن ها پرداخته است. وي در اين زمينه ابتدا تعريف هاي متعددي از علم صرف و نحو و سبب پيدايي اين دو علم و تاريخچه آن ها ارائه کرده و واضع علم صرف و نحو را معرفي مي‌کند. آن گاه به بررسي مفهوم تجزيه و تأثير آن بر ترکيب پرداخته و کلمه و احوال مختلف آن را موضوع علم تجزيه يا صرف دانسته و اقسام کلمه يعني اسم، فعل و حرف و احکام و قواعد صرفي آن ها را شرح مي‌دهد. علايم اسم، علايم فعل، علايم حرف در اقسام هر يک در رابطه بين آن ها مانندِ احکام اسم از قبيل احکام معرفه و نکره، احکام منصرف و غيرمنصرف، احکام مفرد، مذکر، جمع، مؤنث، سالم، غيرسالم، صفت، ضمير، موصول و اسامي اشاره و احکام و خصوصيات فعل اعم از ماضي، مضارع، امر، معلوم، مجهول، نهي، صحيح، معتل، و علايم هر يک و ويژگي‌هاي حروف و قواعد صرفي مربوط به آن ها، از مباحث اين بخش محسوب مي‌شود. در بخش دوم اصول حاکم بر ترکيب و تأثير آن بر تجزيه بيان گرديده است. احکام مربوط به اعراب (مُعرب) و مَبني، احکام مرفوعات، منصوبات و مجرورات، اقسام افعال اسامي و حروف مبني و اِعراب آن ها، اِعراب و بناي فعل ماضي، مضارع و امر و حالات مختلف نصبي، رفعي، کسري و جزمي آن ها و اِعراب مختلف اسم در حالات رفعي، نصبي و جَرّي و رابطه بين تجزيه و ترکيب اسامي، افعال و حروف نيز از مباحث مهم اين بخش به شمار مي‌آيد. در ادامه نويسنده به کاربردهاي علم صرف و نحو يا تجزيه و ترکيب در فهم دقيق نصوص ديني، اعم از قرآن و روايات اشاره کرده و اهميت اين علوم را در درک علوم اسلامي تبيين ساخته و برخي نصوص روايي را از لحاظ تجزيه و ترکيب قواعد صرفي و نحوي موجود در آن ها شرح و بررسي کرده است.