جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکیده و 20 صفحه از متن الکترونیکی در پیوست ها و منابع دیجیتالی قابل رؤیت می باشد

‫تحقيق حاضر، نظريات فقهي شهيد سيدمحمدباقر صدر در باره دولت و حکومت اسلامي و شرايط و بايسته‌هاي آن را مطرح مي‌کند. نويسنده مي‌کوشد ديدگاه‌هاي اين شهيد بزرگوار را در مشروعيت اقامه دولت و حکومت در عصر غيبت در قالب ولايت فقيه را بيان کرده و قرائت خاص ايشان از مسايل سياسي و اجتماعي اسلام را تبيين سازد. وي در سه بخش ابداعات فکري شهيد صدر را در مقوله دولت و ارکان آن بررسي مي‌نمايد. در بخش اول مباحثي مقدماتي در زمينه مفهوم دولت در لغت، اصطلاح و فقه سياسي اماميه مطرح شده و تاريخچه‌اي از بحث دولت در انديشه فقيهان سياسي اماميه و آراي آنان در باره دولت و حکومت اسلامي ارائه گرديده است. آن‌گاه شخصيت شهيد سيدمحمدباقر صدر، نوع ديدگاه‌هاي ايشان در مورد دولت و مسايل سياسي و اجتماعي و فعاليت‌هاي سياسي آن فقيه نامدار در نجف اشرف بررسي مي‌شود. در بخش دوم از اين نوشتار روش فقهي، آثار فقهي شهيد صدر، قرائت خاص وي از دولت سياسي و اقامه دولت و شرايط و ويژگي‌هاي آن در عصر حضور و غيبت امام معصوم( توضيح داده شده و ضروريات فقهي که موجب اقامه دولت از نظر ايشان مي‌شود، بررسي مي‌گردد. نگارنده در اين زمينه فقه سياسي شهيد صدر را واکاوي کرده و جايگاه شورا در تشکيل دولت و ادامه حيات آن و نظريه شهيد صدر در باب ولايت فقيه و امتزاج آن با شورا (دموکراسي) را شرح مي‌دهد. بخش سوم از بُعدي علمي به مسأله دولت و ارکان آن پرداخته و چگونگي تشکيل دولت و راه‌کارهاي سياسي و اجتماعي آن، نحوه مشارکت علماي مسلمان در اين زمينه، نقش مرجعيت صالح در تشکيل دولت اسلامي، نوع و شکل نظام و دولت اسلامي، وظايف دولت اسلامي و رابطه بين مردم و حاکمان سياسي، از منظر شهيد صدر بيان شده و انديشه‌هاي فقهي ايشان تجزيه و تحليل گشته است.

یکى از مسائل مهمى که امروزه در عرصه فقه اجتماعى موردتوجه قرارگرفته است، سوال از حرکت‌هاى نامتعارف در عزادارى اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است.باور بسیارى بر آن است که هر عملى که به‌قصد عزادارى صورت گیرد، شرعیت لازم را دارد و عزادارى امام حسین (ع)، از همه حرمت‌ها استثناء مى‌باشد. ازاین‌رو، طبق این باور قمه زنى و برخى اعمال نامتعارف مانند لطمه زدن فى حد نفسه و ماوراى شرایط موجود جامعه حلال است. به عبارتى حکم اولیه آن حلیت است و اگر برخى از مراجع آن را تحریم کرده‌اند، صرفاً به جهت شرایط خاص سیاسى دنیاى اسلام است.در ادامه بحث و بعد از پاسخ به سوالات و شبهات مخالفین، حرمت آن‌ها را ازاین‌جهت نیز ثابت کرده است.در این پایان‌نامه تلاش شده است تا معضلات مجالس عزاداری اهل‌بیت (ع) شناسایی شوند و بعدازآن به راهکارهای کلی، ساختاری و محتوایی پرداخته شود تا بتوانیم آسیب‌های فقهی مجالس عزاداری اهل‌بیت (ع) را از بین ببریم و یا حداقل کمتر کنیم.با توجه به آسیب‌هایی که در مجالس عزاداری اهل‌بیت (ع) روند رو به رشدی پیداکرده است و هرسال نسبت به سال گذشته تفاوت‌هایی از حیث شیوه و محتوا انجام می‌گیرد، بدین‌صورت که اکاذیب نیز داخل در مداحی‌ها شده و اشعار بسیار سطح پایین در مدح و وصف اهل‌بیت(ع) خوانده می‌شود. آسیب‌هایی همچون خرافات تا جایی که غنا و موسیقی نیز در حال ممزوج شدن با سبک مداحی‌های عصر حاضرشده و از کمتر مداحان عزیز دیده‌شده که از موسیقی و سبک‌های موسیقی پاپ و ... استفاده نکنند؛ و همچنین مراسم‌های قمه‌زنی که تا حد زیادی منجر به وهن مذهب شیعه شده و استفاده از ادواتی که مردم در عزاداری‌ها استفاده می‌کنند که سبک و روش عزاداری‌ها نسبت به عزاداری‌های اصیل مذهب شیعه کاملاً تفاوت پیداکرده گرچه با این‌همه شاهد عزاداری‌های اصیل هستیم ولی هنوز در این موارد بسیار جای کار دارد. لذا ضروری دانستیم به بحث آسیب‌شناسی فقهی مجالس عزاداری مجالس اهل‌بیت (ع) پرداخته، دنبال راه کارهای آسیب زدایی آن‌ها باشیم.آسیب‌هایی که می‌تواند مجالس عزاداری اهل‌بیت (ع) را تحت شعاع قرار دهد، آفاتی هستند که محتوا و شکل مجالس عزاداری اهل‌بیت (علیهم‌السلام) را به چالش کشانده‌اند.لذا سعی برآن است تا در ابتدا شناخت کلی نسبت به آسیب‌هایی که مجالس عزاداری اهل‌بیت (ع) با آن‌ها روبرو هستند داشته باشیم.

‫اين پژوهش به بررسي صحت و سقم فقهي کارکرد اوراق قراردادها و معاملات آتي در بازارهاي بورس و گسترش آن مي‌پردازد. نويسنده مي‌کوشد راهکارهاي تصحيح چنين قراردادهايي را از منظر فقهي ارائه داده و وجه بطلان قراردادهاي آتي شاخص سهام، وجه تصحيح قراردادهاي آتي خاص و آتي يکسان با تمسک به اطلاقات و عمومات را تبيين کند. وي در پنج فصل به ادله عمومي معاملات در فقه اماميه رجوع کرده و اين قبيل معاملات را با بهره‌گيري از قواعد فقهي شرح مي‌دهد. در فصل اول ابتدا کليات و مباحث مقدماتي مسأله و ضرورت بحث از معاملات آتي را بيان مي‌کند. سپس به تعريف بازار بورس اوراق بهادار، انواع بازارها، آثار اقتصادي بازارهاي بورس و بورس بازي پرداخته و ديدگاه شهيد صدر را درباره بورس بازي منعکس مي‌سازد. او در فصل دوم به موضوع شناسي معاملات آتي پرداخته و ضمن تعريف معاملات آتي و اقسام آن (قراردادهاي آتي خاص و يکسان)، به روش ورود به بازار آتي و خروج از آن اشاره کرده و نحوه تسويه حساب روزانه و سير تکاملي قراردادهاي آتي و همچنين اهميت قراردادهاي آتي و نقش آن در اقتصاد با توجه به وجود انواع خطر در فعاليت‌هاي تجاري و اقتصادي را بررسي مي‌کند. نگارنده در فصل سوم مباني فقهي معاملات آتي و ارکان آن را در فقه اماميه بررسيده و اصول و قواعد کلي جاري در معاملات، به ويژه شرايط صحت اين قبيل معاملات، مانند غرري نبودن، ضرري نبودن، ربوي نبودن، اکل مال به باطل نبودن آن و شرايط اختصاصي قراردادها در چنين معاملاهايي را تبيين کرده است. او در فصل چهارم ضمن بررسي فقهي قراردادهاي آتي خاص و يکسان و ماهيت حقوقي اين نوع قراردادها، حکم قرارداد آتي خاص و قرارداد آتي يکسان و حکم معامله اوراق قرارداد آتي در بازارهاي ثانويه را نيز بررسي مي‌نمايد. فصل پنجم به بررسي فقهي قراردادهاي آتي شاخص سهام و مشخصات اين قراردادها اختصاص دارد و در آن حکم قراردادهاي آتي شاخص سهام در بازار اوليه و ثانويه، وجه التزام به اين نوع قراردادها و حکم شرعي وجه التزام نيز از لحاظ فقه اماميه تجزيه و تحليل شده و ديدگاه مختار نويسنده در اين زمينه مطرح گرديده است.

‫سبك شناسي علامه حلي، به بيان شيوه علمي علّامه به ويژه شيوه فقهي او مي‌پردازد. به راستي نوع ادله‌اي كه علّامه در استدلال‌هاي خويش به‌كار مي‌برد چيست؟ كيفيت استدلال وي چگونه است؟ برخورد او با آثار پيشينيان و نيز شيوه او در بررسي روايات چگونه است؟ مباني اصولي علّامه و تأثيرات مباني اصولي و كلامي او در آراي فقهي‌‌اش، هم‌چنين نوآوري‌ها و تحولات علّامه در زمينه‌هاي گوناگون از جمله علم رجال چست؟ هم‌چنين نوع استدلال‌هاي علامه در برابر عامه و برخورد ايشان با مباني آنان، امري است كه بايد در اين موضوع به آن پرداخته شود. اين رساله داراي سه فصل است: فصل اوّل، شامل كليات مي‌باشد، در فصل دوم، به معرفي زندگي‌نامه علامه حلي پرداخته مي‌شود و در فصل سوم، مباني فقهي علامه حلي بيان مي‌شود، كه در اين فصل به روشني به دست مي‌آيد كه سبك علامه در كتاب‌‌هايي كه درباره فقه مقارن نوشته است، آن است كه حرف‌هاي عامه را بيان كرده و سپس با ذكر ادله، به بررسي اقوال آنان پرداخته و ادله‌شان را نقد كرده و قول شيعه را با ادله اثبات كرده و پذيرفته است. هم‌چنين روشن مي‌شود كه روش علامه و نيز مباني او چيست و تأثيرات و نوآوريهاي او در علوم مختلف چه بوده است. كليد واژه: علامه حلي، سبك شناسي، مباني، فقه، نوآوري، نقد، تنويع حديث، حجيت قياس.

---