جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش به بررسي ماهيّت شيطان، اوصاف و قلمرو تسلّط او بر انسان پرداخته و ادلّه عقلي و نَقلي در اين زمينه را مطرح مي‌کند. نوشتار حاضر در چهار فصل ارائه شده است. نگارنده ابتدا از لِحاظ لغوي و اصطلاحي به تبيين مفهوم شيطان و ابليس پرداخته و شناختي کوتاه از شيطان وشياطين در آيات قرآن کريم را ارائه نموده است. آن گاه از منظر اديان ديگر همچون: مسيحيت، يهوديت و زردتشت به معرفي اجمالي شيطان و ماهيّت او نزد اين اديان پرداخته و تاريخچه اي اجمالي از شيطان پرستي و شيطان پرستان در جهان غرب و ايران را تبيين مي‌نمايد. وي صهيونيسم را مروّج اصلي شيطان پرستي در عصر کنوني قلمداد کرده و راهکارهاي مبارزه با آن را مطرح مي‌کند. نويسنده در فصل اول کتاب به تبيين ماهيّت شيطان از منظر آيات وروايات پرداخته و ادلّه روايي وقرآني را مبتني بر اين که شيطان از آتش و از جنس اجنّه است، نَه يک ملايک، بلکه ملايکِ ممسوخ محسوب مي‌شود ارائه مي‌دهد. آن گاه اوصاف شيطان را از ديدگاه آيات کتاب و عترت بيان کرده و قياس کردن، جهل، کفر، تعصب، حسد و استکبار را از ويژگي هاي بارز او بر مي‌شمارد. در فصل دوم نويسنده به بررسي قلمرو تسلّط شيطان بر انسان از منظر قرآن و روايات پرداخته و نفوذ دفعي و فوري، نفوذ تدريجي و گام به گام، وسوسه کردن، تزيين و تسويل را از جمله ابزارهاي او معرّفي کرده و قدرت نفوذ وي بر انسان را محدود مي‌داند. نگارنده در اين زمينه با اشاره به ديدگاه هاي برخي مفّسران معاصر قرآن به ويژه آية الله جوادي آملي، و مفهوم اشهاد را شرح داده وديدگاه هاي ايشان را در باره ميزان سلطه شيطان بر انسان بيان مي‌کند. نويسنده در ادامه، به اخلاص، ايمان، توکّل، ذکر، تقوا، استعاذه، تضرّع به خداوند، تمسّک به رسالت و ولايت و تسريع در انجام کارهاي خير را از جمله راه هاي مقابله با نفوذ شيطان عنوان کرده ورابطه شيطان و اختيار انسان را در آيات و روايات تبيين مي‌سازد. وي در فصل سوم از منظري عقلي به بررسي ماهيّت شيطان مي‌پرداند و استدلال هاي عقلي مبني بر وجود شيطان و جن را ارائه کرده وضمن بيان دليل هاي منکران، آن ها را مخدوش اعلام مي‌کند. فصل چهارم از منظر عقلي، ميزان تسلّط شيطان بر انسان را وارسيده و راهکارهاي غلبه بر او ونقش شيطان در سعادت و شقاوت آدمي را از منظر فلاسفه اسلامي مي‌نماياند.