جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫ميل به زيبايي در نهاد انسان ريشه داشته و روح در پرتو مشاهده زيبايي‌ها به آرامش مي‌رسد. پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌اي به بررسي مسأله زينت و زيبايي از ديدگاه آيات و روايات پرداخته است. خداوند در اين دنيا زينت‌هاي متفاوتي را خلق کرده است؛ برخي از اين زينت‌ها مانند ايمان و تقوا باطني و معنوي هستند و بعضي ديگر مانند اولاد، اموال، زن، و زيبايي‌هاي طبيعت، جزء زينت‌هاي ظاهري هستند. اما غرض از آفرينش آن‌ها، اين است که انسان، اولاَ با علاقمندي و آرامش زندگي کند، و ثانياَ بهره‌مندي از اين زيبايي‌ها را وسيله‌اي براي رسيدن به سعادت اخروي قرار دهد. در آيات قرآن و روايات به زينت‌هاي بهشتي نيز اشاره شده است؛ لباس‌هاي زيبا، طلا و جواهرات، تخت‌هاي تزيين شده و نوشيدني‌هاي گوارا از مواردي هستند که در بهشت وعده داده شده است. استفاده از زينت‌هاي دنيايي اگر انسان را متوجه خدا نموده و حس سپاس‌گزاري او را برانگيزد، داراي ارزش مثبت است و اگر موجب غفلت او گردد، مورد نکوهش قرار گرفته است. البته زينت‌هاي معنوي هيچ‌گاه آثار منفي ندارند و حتي مي‌توانند انگيزه‌اي براي استفاده درست از زينت‌هاي ظاهري باشند؛ مثلاَ انجام کارهاي پسنديده، شيرين شدن مصيبت‌ها و محبت به خدا از آثار ايمان است. اما اولاد و اموال که زينتي ظاهري است در اثر غفلت از خدا مي‌تواند موجب غرور و دنياطلبي شود. لباس هم اگر با انگيزه درست استفاده نشود مي‌تواند انسان را به فخرفروشي، شهرت طلبي و يا تحقير ديگران بکشاند. زيبايي‌هاي طبيعت در آسمان و زمين هم براي بينايي و بيداري انسان آفريده شده است تا با مشاهده دقيق آن‌ها، ايمان او به خالق زيبايي‌ها افزايش يابد، و بداند که خداوند بر همه چيز بيناست و قدرت او همه چيز را احاطه کرده است.

‫چکيده : اين پايان نامه با رويکردي قرآني، راه هاي رسيدن به کمال انساني، معيارهاي کمال، رابطه آن با عقل، علم، عشق، لذّت، ثروت، قدرت، تفکر، سعادت و تقرّب الهي و آموزه‌هاي قرآن در باره موانع رسيدن انسان به کمال مطلوب را بيان مي کند. نويسنده همچنين ديدگاه برخي مکتب هاي فکري مختلف و انديش مندان اسلامي و غيراسلامي را در اين باره جويا شده و در پنج فصل ابعاد مختلف کمال را بررسيده است. وي در فصل اوّل ساختار کلّي تحقيق، فرضيه‌هاي مرتبط با آن و روش تحقيق را بيان کرده و مفاهيمي از واژه‌هاي انسان، کمال، سعادت، رابطه کمال با حرکت، تفاوت سعادت و کمال، ملاک اختلاف کمالات و خيرات، کمالجويي انسان به صورت فطري و مراد از کمال حقيقي انسان را ارائه مي کند. نگارنده در فصل دوم ديدگاه‌هاي برخي مکتب هاي فلسفي و عرفاني را در زمينه کمال انسان و رابطه آن با عقل، نسبت بين لذت و کمال انسان و رابطه سعادت و کمال را مطرح کرده و ضمن بيان نظريّات شخصيت‌هايي مانند محيي‌الدين ابن عربي، سقراط، افلاطون و ارسطو، به نقد نظريه اعتدال طلايي ارسطو درباره کمال انسان مي پردازد. در فصل سوم ديدگاه قرآن کريم درباره رابطه قدرت و کمال، نسبت بين ثروت و کمال، فطري بودن حب مال و ثروت، مذموم نبودن جمع‌آوري ثروت، معيار ارزش و کمال نبودن آن مطرح شده است. در فصل چهارم معيارهاي کمال نهايي انسان از منظر قرآن کريم ذکر مي‌گردد و مفهوم کمال ذاتي و اکتسابي، کمال هدفي و وسيله‌اي و کمال طبيعي و اکتسابي تبيين مي‌شود. نگارنده با همين هدف، به ارزش ذاتي روح انسان و کمال و ترقّي آن اشاره کرده و ديدگاه‌هاي مفّسران قرآن را در باره ترقّي روح و حقيقت آن، قرب الهي و رابطه آن با کمال نهايي انسان و درجات و مراتب تقرب الهي منعکس مي سازد. فصل پنجم به عوامل کمال انسان همچون: تفکر، تعقّل، اراده، ايمان، عمل صالح و محاسبه نَفس از ديدگاه قرآن اختصاص دارد.

‫پژوهش پیش رو با عنوان «خیر و برکت در قرآن و روایات» به بررسی جنبه های مختلف «خیر» و «برکت» در آیات قرآن و روایات معصومین(علیهم السلام) می پردازد. از مهمترین مسائل فرهنگ بشری «خیر» و «برکت» است که همه انسان ها با هر عقیده و اندیشه دینی، خواستار وجود این دو امر در زندگی خود هستند، و پیوسته در پی زمینه سازی تحقق آنها و رفع موانع پیش روی آنها هستند. از سوی دیگر اسلام نیز چیزی نیست جز دعوت به خیر و رساندن برکت به انسان ها و راهنمایی و فراهم نمودن شرایط حصول و نشان دادن موانع آنها به بشر. به همین جهت در بررسی که به عمل آمد، شاهد استعمال مکرر «خیر» و «برکت» و مشتقات آنها در آیات نورانی قرآن کریم و روایات روشنگر معصومین(علیهم السلام) در زمینه های مختلف اعتقادی، اخلاقی، عملی، سیاسی، اجتماعی و ... بودیم. این موضوع ما را بر آن داشت تا با بررسی پیرامون این دو واژه در تفاسیر و کتب معتبر روایی بتوانیم تحقیقی در حد توان جهت آشنایی هرچه بیشتر با جنبه های مختلف این دو موضوع مهم(از اسباب و علل و مصادیق تا موانع رسیدن به آنها) ارائه نماییم. تحقیق پیش رو شامل سه بخش می باشد که هر بخش نیز به تعدادی فصل با عناوینی که در ذیل می آید تقسیم شده است: بخشِ اول مربوط به کلیات تحقیق می باشد که به دو فصلِ 1- مباحث مقدماتی( تبیین موضوع، پیشینه موضوع، و ...) و 2- مفهوم شناسی( واژه های خیر و برکت و مترادفات آنها) تقسیم می شود. بخشِ دوم تحت عنوان بررسی خیر در قرآن و روایات طی پنج فصلِ 1- شناخت خیر 2- اسباب و مصادیق خیر 3- آثار خیر 4- برترین ها 5- موانع خیر به تحلیل و بررسی پیرامون موضوع می پردازد. بخش سوم که آخرین بخش این پژوهش می باشد به بررسی برکت در قرآن و روایات می پردازد. این بخش شامل سه فصل می باشد که در آنها به بررسی 1- شناخت برکت 2- اساب و مصادیق برکت 3- موانع برکت پرداخته ایم. در پایان باید به این نکته اشاره نمود که همه ارزش های اعتقادی و اخلاقی و عملی، و همه آنچه در زمین و آسمان در اختیار انسان ها قرار دارد، دارای خیر و برکت هستند. و اگر در متون اسلامی به برخی از موارد به عنوان مصادیق و صفات و کارهای با خیر و با برکت اشاره شده بدان معنی نیست که سایر موارد نیکو و پسندیده نیستند، بلکه از آن جهت است که این موارد از خیر و برکت بیشتری برخوردار هستند. لازم به ذکر است همان گونه که ارزش های اعتقادی، اخلاقی و عملی در بوجود آمدن خیر و برکت مؤثرند، ضدّ ارزش ها نیز در از بین رفتن خیر و برکت نقش بسیار مهمی دارند. پس باید آنها را شناخت و از آنها دوری نمود تا گرفتار عواقب سخت آنها نشویم و با دست خود خیر و برکت را از زندگی نبریم. روش تحقیق: گردآوری مطالب به صورت کتابخانه ای و بررسی و جمع آوری مطالب از کتب معتبر تفسیری و روایی بوده است. کلید واژه ها عبارتند از: قرآن، روایات، خیر، برکت، بِر، حسنه.