جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پژوهش، با رويکردي تطبيقي و از منظر فقه اماميه و حنفيه، مجازات تبعيد، همچنين مشروعيت و مستندات فقهي اين مجازات در اسلام بحث و بررسي گرديده و حد يا تعزير بودن تبعيد و حکمت و آثار آن پژوهش شده است. نويسنده در سه فصل به مستندات فقهي و دلايل مشروعيت تبعيد از منظر فقهاي اماميه و حنفيه پرداخته است. در فصل اول ضمن اشاره به اقسام عقوبت و مجازات در فقه اسلامي و مفهوم لغوي و اصطلاحي آن؛ عقوبت (مجازات) حد و تعزير و قصاص و دلايل آن‌ها از قرآن و سنت استخراج شده است. تبيين مفهوم نفي (تبعيد) در لغت، اصطلاح و فقه اماميه و حنفيه و حکمت آن و محاسن چنين عقوبتي از منظر آنان پايان بخش فصل اول است. نويسنده در فصل دوم پس از ترسيم دلايل مشروعيت نفي (تبعيد) و موجبات آن، به عنوان يک قسم از مجازات اسلامي براي برخي از افراد اخلال‌گر اجتماعي و تبيين دلايل قرآن کريم، سنت و اجماع در اين زمينه؛ مواردي از جمله زناي غير محصنه، محاربه، کشتن فرزند، مثله کردن مرده، وطي کردن با حيوان، قيادت و سرقت را از موجبات تبعيد خوانده و دلايل قرآني و روايي آن را ذکر نموده و ديدگاه‌هاي فقهاي اماميه و اختلاف نظر آن ها را در اين مورد ارائه کرده است. دلايل مشروعيت تبعيد و موجبات نفي (تبعيد) از ديدگاه فقه حنفيه، بررسي دلايل قرآني، روايي و اجماع در باره مشروعيت تبعيد از منظر آنان، اختصاص مجازات تبعيد براي ارتکاب گناهاني مانند زنا، قطّاع الطريق (راهزني) و محاربه از ديدگاه حنفيه، مدت زمان تبعيد، نحوه تنفيد مجازات تبعيد نزد اماميه و حنفيه، موجبات عفو کردن مجرم از مجازات تبعيد از ديدگاه فقه اماميه و حنفيه مطالب فصل سوم اين پژوهش را تشکيل مي‌دهد.

‫این رساله، پایان نامه‌ای است در باب نقاط ضعف و نکوهشهای ذاتی انسان که در دو بخش جدا آیات بیان کننده نقاط ضعف و آیات نکوهش کننده انسان پرداخته است. بررسی این آیات می‌تواند به ما نشان دهد که آیا از نظر قرآن، انسان موجودی است که آغشته با ضعف خلق شده است یا خیر؟ و از آنجا که ظاهر آیات آغشته بودن انسان با ضعف را نشان می‌دهد پس در صورت منفی بودن جواب سؤال، این گونه آیات را چگونه باید توجبه کرد؟ در این پایان نامه به بررسی نقاط ضعفی چون ضعف در کودکی و پیری، مرگ، سقوط به افسل سافلین، خسران، ضعف در غریزه جنسی، زندگی انسان در سختی، فقر انسان، خونریزی و فساد، عجله، حب شهوات، بی‌تابی و حرص، زینت اعمال و وسوسه نفس اماره که قرآن همه آنها را صورت عام در مورد همه انسانها بیان کرده است پرداخته شده و سپس بعد از بررسی هر نقطه ضعف بحث تربیتی پیرامون آن مطرح شده است. همچنین در فصل چهارم به نکوهشهای قرآن از همه انسانها پرداخته شده و نکوهشهای قرآن تحت عنوان شرک، کفر و کفران، طغیان، کم ظرفیتی، بخل، غرور، فخر فروشی، مجادله کردن جهل، فراموشی گذشته، یأس و ناامیدی، آرزوهای بلند، میل به بی‌بند و باری و ظلم مطرح شده و پس از بررسی آیات مربوط به هر عنوان، نکته‌ای تربیتی نیز مطرح شده است. اما از آنجا که آیات این دو فصل انسانها را به صورت عام ضعیف دانسته و نکوهش کرده‌اند و ممکن است این سؤال پیش آید که پس در این صورت در انسانها شر ذاتی است که قرآن این چنین همه را نکوهش می‌کند و حتی صراحتاً گاهی شروری را خلق شده با انسان معرفی می‌کند، در فصلی جدا تحت عنوان «آیا شر در انسان ذاتی است؟» به برسی پاسخ به این شبهه پرداخته شده و آمده است که نکوهشهای مطرح شده مربوط به انسانهای تربیت نایافته است که از استعدادهای خود استفاده غلط می‌کنند و نکوهشهای قرآن مربوط به طبیعت گرایی انسان‌ها است نه طبیعت آنها. منابع مورد استفاده در این رساله به علت قرآنی بودن بحث بیشتر تفاسیر بوده‌اند اما در کنار آنها از کتابهای نوشته شده درباره انسان و نیز کتب حدیثی بهره برده شده است. کلید واژه‌ها: انسان، الناس، بنی آدم، بشر، عبد، نفس، فطرت، تربیت، نکوهش، مذمّت قرآن.