جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫نويسنده دراين تحقيق، با استناد به آيات قرآن، روايات معصومين(، دليل اجماع و عقل؛ مستندات شرعي و عقلي "قاعده نفي حرج" را بيان کرده وضمن پژوهش در زمينه کاربردهاي اين قاعده در ابواب مختلف فقه، در چهار فصل، ملاک استفاده از اين قاعده را در فقه اماميه و نيز مفاد اين قاعده و جريان آن را در موارد مختلف احکام فقهي بررسي نموده است. وي در فصل اول ضمن ارائه کلياتي از تحقيق، به تعريف معناي قاعده، قاعده فقهي، قاعده اصولي، فرق ميان آن‌ها، موارد کاربرد قواعد فقهي و اصولي و شمول تمام ابواب فقه توسط اين قواعد پرداخته و سپس تاريخچه بحث از قواعد فقهي و تدوين و نقش آن‌ها را در استنباط فقهي و اهميت قاعده مذکور در فقه اماميه مطرح کرده است. فصل دوم، افزون بر تبيين مفاد قاعده نفي حرج؛ به بررسي الفاظ و مفردات اين قاعده، مانند نفي و مفهوم آن در قاعده نفي حرج، مفهوم لغوي، اصطلاحي و فقهي حرج و تفاوت معناي حرج و عسر و ديگر الفاظ مترادف آن و مقايسه بين مفاد قاعده لاحرج و قاعده لا ضرر و نيز کارکردهاي اين دو قاعده در ابواب فقه پرداخته است. نگارنده در فصل سوم، پس از طرح دلايل قرآني، روايي، اجماع و دليل عقلي مربوط به قاعده لاحرج، از چهارآيه قرآن و دوازده روايت، مفاد اين قاعده را استخراج نموده است. در فصل چهارم و پاياني اين تحقيق برخي از مصاديق قاعده نفي حرج مطرح گرديده و پس از ترسيم معاني و کاربردهاي متعدد اين قاعده در ابواب مختلف فقهي، اعم از عبادات و معاملات، ملاک و معيار استفاده از آن در فقه اماميه تشريح شده است.