جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
3-اصطلاحنامه ادیان ، فرق و مذاهب religions and schools of thought
>
2. فرق sects
>
فرق اسلامی (فرق)
>
7- فرق جدید
>
سلفیه (فرق اسلامی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
تعداد رکورد ها : 513
عنوان :
نقد الخطاب السلفي: ابن تيمية نموذجًا
نویسنده:
رائد السمهوري
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
لندن - انگلیس: طوی للثافة والنشر والاعلام,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
نقض فتاوی وهابیت
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
وهابیت (فرق اسلامی)
,
درباره ابن تیمیه
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نقد مبانی اندیشه ای سلفی وهابی از دیدگاه قرآن کریم و روایات اهل بیت علیهم السلام
نویسنده:
رسول طرفی محیسن پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
توسل
,
شفاعت
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
وهابیت (فرق اسلامی)
,
سلفیت
چکیده :
با نگاهی به سیر تاریخی مکاتب و ادیان الهی، در می یابیم که هر دینی پس از سپری شدن دوران رشد و شکوفایی اش، به برخی از انحرافات و پیدایش فرقه هایی مبتلا شده است و بر اثر آن بیشتر اصول اولیه آن از بین رفته و برداشت های انحرافی جایگزین آن ها شده اند. فرقه انحرافی وهابیت سلفی نیز از جمله انحرافاتی است که در دین اسلام ایجاد گردیده و موجب آفات فراوانی برای اسلام و مسلمانان گشته است. این فرقه انحرافی که برخی آن را برخاسته از عقاید محمد بن عبدالوهاب و پیش از او ابن تیمیه می دانند، دارای عقایدی انحرافی در مسائل اعتقادی به ویژه مسائلی همچون توحید و شرک، اسلام و کفر، امامت، قرآن و ... هستند که از جمله مهم ترین اختلافاتی که این فرقه را تبدیل به یک فرقه انحرافی و مضر برای مسلمین تبدیل کرده است می توان به عقایدی که این فرقه در باب اسلام و کفر دارند اشاره کرد، چرا که عقاید و عباداتی همچون، شفاعت، تبرک، توسل و ... که از اصول عبادی اسلام هستند را داخل در کفر دانسته و همین امر نیز موجب گردیده تا وهابیون سلفی به راحتی خود را در ریختن خون سایر مسلمانان محق بدانند و شروع کننده بسیاری از جنگ ها، درگیری ها و ترورهای وحشیانه گردند.در این پروژه ی تحقیقاتی که با رویکردی تحلیلی و توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای صورت پذیرفته شده است، ضمن بررسی تاریخچه شکل گیری و گسترش وهابیت و اشاره به نقش دولت عربستان در شکل گیری این فرقه، به بررسی برخی عقاید و نقد آن ها و همچنین نقد مبانی اندیشه ای وهابیت از جمله تجسم پنداشتن خداوند، ضد عقلانیت بودن آموزه ها و ... پرداخته ایم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی رویکرد تفسیری سلفیه در آیات مرتبط با توحید در تفاسیر ابن تیمیه، ابن کثیر و آلوسی
نویسنده:
حمید ایماندار
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تفسیر
,
ابن کثیر
,
آلوسی
,
توحید(اخلاق اسلامی)
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
ابن تیمیه (فرق اسلامی)
,
الهیات و معارف اسلامی
,
علوم قرآن و حدیث الهیات و معارف اسلامی
,
درباره ابن تیمیه
چکیده :
جریان سلفیه امروز را باید برآیندی از مساعی دلبستگان به اهل حدیث تلقی نمود که به زعم خود تهذیب گرایی و اصلاح طلبی عقیدتی را به مثابه دورنمای آرمانی خود تعریف نموده و در این راستا زدودن پیرایه ها و تعقیدات عقل گرایانه از ساحت نصوص دینی را سرفصل راهبردهای خود قرار داده اند؛تکیه بر ظاهر گروی و فهم بسیط قرآن و سنت مبتنی بر آراء سلف صالح و بدون لحاظ نمودن منطق و اصول تفهم صحیح، غایت اجتناب ناپذیر منهج سلفیه به شمار می رود.تشتت و نا همگونی مبانی و برون داد های تفسیری مفسران منتسب به جریان سلفیه همچون ابن تیمیه، ابن کثیر و آلوسی در گستره ای وسیع، نشان از نا استورای مبانی و تزلزل ساختار عقیدتی این جریان دارد؛در این راستا تضاد آراء ابن تیمیه در مباحثی چون توحید حاکمیت با مبنای مدعایی قاطبه سلفیان معاصر،امری جالب توجه است.از دیگر سو ناپختگی منهج سلفیه را می توان در شکاف عمیق بین ابن کثیر و سلفیه در مباحثی چون توسل و استغاثه به صالحین پیجویی نمود؛در نهایت به نظر می رسد رای به خروج آلوسی از دایره مفسران پایبند به مکتب سلفیه و معرفی وی به عنوان اندیشمندی مستقل و متاثر از متاخرین اشاعره مدعایی غیرمستند و بی پایه تلقی نخواهد شد. لذا اتکاء آلوسی بر پاره ای از آراء سلف در رویکرد تفسیری وی، قدر مشترکی مقبول با مولفه های سلفیه مصطلح معاصر نداشته و صرفا راهبردی مستقل در جهت احیاء منهج سلف صالح بدون تصویب مبانی جزم اندیشانه و متعصبانه سلفیه محسوب می شود.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دلائل التنزيه فى إبطال بدع التعطيل والتجسيم والتشبيه
نویسنده:
إبراهيم صالح الحسينى؛ مقدمه: سید محمود احمد
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
نیجریه: مولف,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
تأویل
,
تفویض
,
صفات الهی
,
صفاتیه (مذاهب کلامی)
,
اشاعره (اهل سنت)
,
اصول اهل سنت
,
صفات خبریه
,
عقاید اشاعره
,
عقاید اهل سنت
,
مشبهه (صفاتیه)
,
آیات صفات الهی
,
مجسمه (مشبهه صفاتیه)
,
سلفیه تکفیری
,
تفسیر اشاعره
,
13. علم کلام
,
3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی)
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
سلفیه تکفیری وهابی عربستان (فرق اسلامی)
,
تاویل اجمالی
,
تاویل تفصیلی
,
معناشناسی صفات خبری
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روششناسی علامه امینی در نقد سلفیت
نویسنده:
مصطفی عزیزی علویجه ,سیدحسین شاهچراغ
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مسایل جدید روش شناسی
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
روش نقد سلفیه
چکیده :
توجه به روشهای علامه امینی در نقد اندیشههای سلفیت، راه مبارزه منطقی و درست با سلفیت را برای پژوهشگران هموار میسازد و الگوهای موفقی را برای نقد و به چالشکشیدن آنها معرفی میکند. روشهای نقد باتوجه به تنوع مخاطبان، متنوع است. علامه امینی باتوجه به شناخت ژرفی که از سلفیت دارد و نیز باتوجه به تسلطی که بر روشهای نقد و مناظره دارد، بهترین روشها را برای نقد این گروه بهکار گرفته است. در نوشتار حاضر، روشهای بهکار گرفتهشده بهوسیله علامه امینی ـ اعم از روشهای نقد صوری و روشهای نقد محتوایی ـ مورد اصطیاد و بازپژوهی قرار گرفته است و بر روشهایی همچون روش انگیزهشناسی و انگیزهیابی، روش تحقیر علمی، روش ردّ انتساب و اتهام، روش طرح پرسش، روش تیغ دولبه، روش مطالبه دلیل، روش نقضی و روش نقد همهجانبه تأکید شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 83 تا 102
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صفات خبری در اندیشه آیت الله جوادی آملی
نویسنده:
مصطفی سلطانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
الله
,
قاعده بلاکیف
,
پذیرش بلاکیف صفات
,
اسمای الهی
,
صفات الهی
,
صفات خدا
,
اثبات بلاکیف
,
اسماء و صفات خدا در قرآن
,
بلکفه
,
آیت اله جوادی آملی
,
قاعده بلاتکلیف
,
بلاکیف
کلیدواژههای فرعی :
تأویل ,
مجسمه ,
دلالت(منطق) ,
نهج البلاغه (نهجالبلاغه) ,
برهان ,
نظریه تنزیه ,
تشبیه ,
تنزیه ,
مکتب مشبهه ,
کرامت انسان ,
صفات خبریه ,
صفات خبری ,
محکم و متشابه ,
تجسیم ,
دلالات لفظی ,
عقل استدلالی ,
خلافت الهی ,
صفات خبریه ,
عقیده تجسیم ,
مشبهه (صفاتیه) ,
اهل بیت(ع) ,
تشبیه ,
تفویض ,
حشویه (مرجئه شکاک) ,
مجسمه (مشبهه صفاتیه) ,
تنزیه الهی ,
تجسیم ,
قرآن ,
فرقه حشویه ,
سلفی گری ,
صفات حقیقی ,
توقیف ,
خلیفة الله الاعظم ,
اثبات بلاکیف ,
هرمنوتیک ,
صفات ثبوتیه حقیقیه ,
قرآن ,
محکم و متشابه ,
دلالات ,
دلیل ( برهان ) ,
کرامت نفس ,
ید الله ,
تجسیم خدا ,
سلفیه (فرق اسلامی) ,
تعارض عقل و نقل ,
امامان معصوم علیهم السلام ,
نظریه اثبات با تأویل ,
نظریه عینیت صفات با ذات ,
دلالت لفظیه ,
اقتدا به ائمه (ع) ,
تشابه زدایی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
,
علامه حلی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
عبدالله جوادی آملی
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
بحث صفات خبری، همگام با نزول وحی پا به عرصه علم کلام و تفسیر نهاده است. در فهم آیات خبری و چگونگی انتساب این صفات به خداوند، دیدگاههایی چون تشبیه و تجسیم (اثبات بلاتأویل)، توقف و تفویض، اثبات بلاکیف، و اثبات باتأویل، به متکلمان و مفسران نسبت داده شده است. دیدگاههای فوق در مقام ارائه پاسخی به این پرسش شکل گرفت که چگونه خداوند خود را متصف به صفات خبری کرده است حال آنکه لازمه حمل و انتساب این صفات به خداوند، نسبت صفات غیر الهی (تشبیه، تجسیم و...) به خداوند است؟ استاد جوادی آملی در مقام پاسخ به این پرسش، قائل به نظریه «اثبات با تأویل» بوده، نظریه «عینیت صفات و ذات» و نظریه «تنزیه» را پایه تفسیر صفات خبری قرار دادهاند. ایشان با ارجاع متشابهات به محکمات و تقدم عقل برهانی بر ظواهر نقلی و با بهره وری از دلالت لفظیه و تصدیقیه، صفات خبری را فهم و تفسیر میکنند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 71 تا 91
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
محمد بن عثمان بن أبي شيبة وکتابه العرش (العرش وما روي فيه لـ محمد بن عثمان بن أبي شيبة)
نویسنده:
محمد بن عثمان بن أبي شيبة؛ دراسة وتحقیق: محمد بن خلیفة التمیمی
نوع منبع :
کتاب , رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ریاض - عربستان: مکتبة الرشد / شرکة الریاض للنشر والتوزیع,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اصول اهل سنت
,
عقاید اهل سنت
,
استواء الهی (صفات خبریه الهی)
,
عرش
,
قدم عرش
,
آیات عرش و کرسی
,
آیات صفت استوا
,
8- اهل حدیث (فرق اسلامی)
,
3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی)
,
سلفیه (فرق اسلامی)
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
موقف الاتجاه العقلاني الإسلامي المعاصر من النص الشرعي
نویسنده:
سعد بن بجاد بن مصلح العتيبي
نوع منبع :
کتاب , رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ریاض عربستان: مركز الفكر المعاصر,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
رفع تعارض عقل و نقل
,
عقل و دین
,
تعارض عقل و دین
,
3- اهل سنت Sunnism (فرق اسلامی)
,
سلفیه (فرق اسلامی)
,
عقل گرایی(مقابل تجربه گرایی)
,
تعارض عقل و نقل
چکیده :
در این اثر مولف از موضع سلفی به نقد آثار و دیدگاه عقل گرایان معاصر جهان عرب پرداخته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سيف الصقيل في الرد على ابن زفيل : يرد به على «نونية ابن القيم»
نویسنده:
أبي الحسن تقي الدين علي بن عبد الكافي السبكي الكبير / محمد زاهد بن الحسن الكوثري
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
المکتبة الازهریة للتراث,
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
اهل سنت (مذاهب کلامی)
,
صفاتیه (مذاهب کلامی)
,
عقاید اهل سنت
,
ائمه اهل سنت
,
13. علم کلام
,
سلفیه (فرق اسلامی)
کلیدواژههای فرعی :
کتب اهل سنت ,
چکیده :
کتاب السیف الصقیل فی الردّ علی ابن زفیل توسط تقی الدین سُبکی و پیوست آن به قلم محمد زاهد بن الحسن الکوثری به رشته تحریر در آمده است. وهابیت در حقیقت آیینه تمام نمای افکار و عقاید ابن تیمیه است. علمای اهل سنت هم در عصر ابن تیمیه و هم بعد از آن تا به امروز با عقاید او مخالفت نموده و عقاید او را مخالف با مبانی دین اسلام دانستهاند. از جمله علمای هم عصر او تقی الدین سُبکی است. او کتاب هایی در نقد و ردّ ابن تیمیه نوشته است یکی از کتاب های او «السیف الصقیل فی الردّ علی ابن زفیل» در نقد و ردّ ابن تیمیه و ابن قیم است. این کتاب شامل فصولی است که برخی از این فصول به این ترتیب می باشد: مناظره خیالی بین مشبه و منزه، ضرب المثل هایی برای معطل و مشبه و موحد، مطالبی در قصیده نونیه، تخیل و فکر کردن ناظم در افعال و اعمال بندگان، منکر شدن ناظم برای برگرداندن معدوم و از بین رفته، فوقیت حسی، گفته ابن تیمیه: نفی صفت کلام موجب نفی رسالت است، در ردّ بر جهمیه، حدیث نزول، اشاره به بلند کردن دست به سمت آسمان، در حیات و زندگی انبیا (ع)، در شکست طاغوتی که صفات را نفی می کردند، در شروع دشمنی بین موحدین و معطلین، در عدد جنات، و ... نویسنده در این کتاب به بحث بررسی پیرامون عقاید ابن تیمیه و شاگردش ابن قیم جوزیه پرداخته و عقاید آنان را نقد و ردّ کرده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
جلاء العينين في محاكمة الاحمدين : احمد بن عبد الحليم بن تيمية، احمد بن محمد بن حجر الهيتمي (نسخه قدیمی ناقص)
نویسنده:
السید نعمان خیرالدین الشهیر بـ ابن الآلوسی البغدادی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
عربی
کلیدواژههای اصلی :
سلفیه (فرق اسلامی)
,
وهابیت (فرق اسلامی)
چکیده :
آلوسى در ديباچه اثر خود، انگيزه نگارش آن را مطالعه انتقادات هيتمى درباره ابن تيميه و پاسخ بدانها عنوان كرده است وى در ابتداى كتاب چكيدهاى از انتقادات هيتمى به ابن تيميه را درج كرده و در مقام پاسخگويى به او، زندگىنامه مادحانه و تمجيدآميزى از ابن تيميه را با استناد به منابع گوناگونى چون ذهبى، ابن كثير، سيوطى، ابن حجر عسقلانى و ابن الوردى نگاشته است. در ادامه، او با همان نگاه تكريمآميز و محترمانه، جملاتى را درباره زندگى و شرح حال علمايى چون تقىالدين و تاجالدين سبكى و ابن جماعه آورده است؛ ايشان علمايى هستند كه هيتمى از آنان بهعنوان منتقدان آراى ابن تيميه نام برده، سخنان تند خويش را به آراى آنها مستند ساخته است، سپس آلوسى نهايت احترام و تواضع را نسبت به مقام علمى و جايگاه ابن حجر هيتمى ابراز مىدارد. آلوسى براى توضيح بهتر افكار ابن تيميه، سلسله شاگردان او را برشمرده، علماى مشهور اين سلسله و آثار شاخصشان را نام برده است. نكته بسيار شايان توجه اينكه: آلوسى در عين نام بردن از افرادى چون على القارى الهروى، ابراهيم الكورانى، محمدبن على الشوكانى، على السويدى، ابوالثناء آلوسى، ولىاللّه دهلوى و صديق حسنخان هندى، هيچ نامى از «محمد بن عبدالوهاب» نمىبرد. اين عمل آلوسى با توجه به شهرت همهگير ابن عبدالوهاب و نهضت سعودى - وهابى او در زمان نگارش كتاب، عملى از روى قصد و نيتى خاص به نظر مىرسد. در توضيح بايد گفت: همزمان با اهميت يافتن حركت سعودى - وهابى از جنبه سياسى در سالهاى پايانى قرن نوزدهم، آلوسى بهشدت از همراهى با عقايد وهابيان پرهيز كرد. دليل اين امتناع او در رسالهاش بهخوبى پيداست؛ چراكه او ابن عبدالوهاب را شاگرد ابن تيميه ندانسته است. البته باتوجه به فضاى سياسى آن زمان، او هيچگاه اين عقيده خود را علناً بيان نكرد. اولين اشكال هيتمى به ابن تيميه، نگاه خاص او درباره تكريم و احترام به صحابه پيامبر بود كه آلوسى در پى پاسخ به آن برآمده است. او مىگويد ابن تيميه هم مانند تمام فقهاى بزرگ اهل سنت، احترام خاصى براى صحابه پيامبر قائل بود و آنها را بر تابعين و نسلهاى پسينى مسلمين ترجيح مىداد، اما اعتقادى به معصوميت و خطاناپذيرى ايشان نداشت آلوسى سپس با اشاره به اينكه شاذلى پيروان خويش را مجاز كرده بود كه با شفاعت جستن از نام او، به درگاه خداوند دعا كنند (كه در فقه اهل سنت عملى غير قابل قبول است)، توضيح بسيار كامل و زيركانهاى از دريافتهاى گوناگون نظريه وحدت وجود ابن عربى ارائه كرده است. با وجود اين، آلوسى اعتراف مىكند خود را منتقد افكار ابن عربى نمىداند؛ چراكه از هراس گمراهى از صراط مستقيم و شريعت، هيچگاه آثار او را مطالعه نكرده است. آلوسى با پذيرش پيچيدگى و دشوارى تفسير آراى متصوفهاى مانند ابن عربى از طريق شريعت، مىكوشد خواننده اثر خويش را قانع سازد كه هركس در اعلان رسمى آراى خويش در ميان مسلمين، بايد مراقب كجفهمىهاى احتمالى آن نيز باشد و در نهايت بايد گفت: نمىتوان مقولات متصوفه را با ابزار فقه به دو بخش قابل قبول و غير آن تقسيم كرد؛ چه، اين كار امكانپذير نخواهد بود. آلوسى با اين استدلال مىكوشد از آراى ابن تيميه دفاع كند. با وجود اين، آلوسى روش متفاوتى در دفاع از ابن تيميه اتخاذ كرد. او بهجاى دفاع از آراى ابن تيميه در رد تصوف، به سراغ ديگر مخالفان تصوف در طول تاريخ رفت و از طريق انتساب نابجاى آراى آنها به ابن تيميه، تلاش كرد وى را از اتهامات مبرا سازد. وى در ادامه توجيه رديهنگاران بر تصوف، مخالفت ابن تيميه با فلسفه، عرفان و تصوف را متأثر از مواضع غزالى درباره تكفير فلاسفه دانسته است. بخش اعظم كتاب جلاءالعينين، به پاسخ اشكالات و شبهات فقهى و كلامى هيتمى بر آراى ابن تيميه اختصاص يافته است. او در جواب اين انتقاد هيتمى، كه ابن تيميه با صدور احكام و آراى فقهى خاص، اتفاق آراى جامعه اسلامى را خدشهدار كرده و باعث نفاق در ميان آنان شده است، به سراغ دو مفهوم اجتهاد و تقليد در فقه اسلامى رفته است. او پس از اثبات اهميت و لزوم اجتهاد در امور فقهى، كوشيده است آراى خاص ابن تيميه را مانند فتاواى ديگر فقها و يا حتى برخى صحابه پيامبر كه نظراتشان با هم متفاوت بود، امرى طبيعى و يكى از مصاديق اجتهاد برشمرد. او در جاى ديگرى، ضمن تأكيد بر التزام و پايبندى به مكتب فقهى حنفى، موافقت خود را با آراى ابن تيميه در باب اجتهاد مطرح مىكند. بخش مهم ديگر كتاب، به پاسخ شبهاتى كه به نظريات خاص ابن تيميه درباره صفات خداوند و پيامبر وارد شده، اختصاص پيدا كرده است. بحث صفات الهى و جايگاه پيامبر در الهيات و انديشه اسلامى، سابقهاى به اندازه تاريخ اسلام دارد و همين موضوع، منشأ اختلافات و تنوع عقايد بسيارى شده است. نوع سوگيرى ابن تيميه كه بعدها با نام انديشه سلفى از ديگران متمايز شد، از همان ابتدا بهشدت مورد هجمه و انتقاد شديد علماى اشعرى و نيز متصوفه قرار گرفت. انتقادات هيتمى نيز در حقيقت گزارشى برآمده از مجادلات كلامى - فقهى علماى قرن چهاردهم اسلام در اين باب است. آلوسى در پاسخ اين شبهات، دست به ارائه تاريخچه نسبتاً مطوّلى از مجادلات كلامى ميان مسلمانان مىزند و براى مثال به مجادلاتى كه ميان اهل سنت و معتزله، يا ابن حنبل و مخالفانش روى داد، اشاراتى مىكند. او در اين باره به ديدگاههاى ابن حنبل، ابن تيميه و ديگر سلفيان پيرو آنها در باب عدم مخلوق بودن قرآن اشاره كرده، شبهات را پاسخ مىگويد. آلوسى تا اين نقطه از كتابش، هيچ اشارهاى به نظرهاى مهم و مناقشهبرانگيز ابن تيميه درباره عصمت پيامبران و شفاعت ايشان و تكليف زائران قبر ايشان نكرده است؛ درحالىكه اين سه موضوع، اصلىترين موضوعات رديه هيتمى بر ابن تيميه را شامل مىشوند. آلوسى درباره معصوميت پيامبر، آن را يكى از مهمترين مسائل مورد مناقشه در طول تاريخ فكر و فرهنگ اسلامى مىداند. آلوسى در اين باره از ارائه نظر صريح خود پرهيز كرده، در ضمن بهجاى پاسخ به شبهات و اشكالات اساسى هيتمى به ابن تيميه كه معتقد به عدم معصوميت پيامبر(ص) در زندگى عادىاش بود، به ارائه گزارشى از آراى متفكران بزرگ و متكلمان سرشناسى چون غزالى، اسفراينى، عامدى، تفتازانى و ديگران پرداخته است كه مجادلات و مباحثات بر سر عصمت پيامبر را بههيچوجه مستحق اتهامات قضايى و جزايى ندانسته اند؛ بدين ترتيب آلوسى نه تنها در اين زمينه مهم از ارائه پاسخى در دفاع از ابن تيميه طفره رفته، بلكه ضمن پذيرش اين اتهام عليه ابن تيميه، با استناد به اقوال فقهاى مورد اشاره، بر آن است كه شايسته نيست معتقدان و قائلان به عدم عصمت پيامبر را محاكمه و زندانى نمود. اما درباره توسل و شفاعتطلبى از پيامبر، بحثهاى بيشتر و مفصلترى شكل گرفته است. آلوسى در اين ميان باز هم كاملاً از آراى ابن تيميه دفاع نكرده است. ابن تيميه با توسل به پيامبر براى دخالت در امر الهى مخالف بود. اين در حالى است كه ابن تيميه به منبع اصلى اين مسئله و استنادات آن كه از احاديث برآمده، توجه چندانى نكرده است. آلوسى در تبيين بهتر مسئله، عقايد مخالفان و موافقان توسل را شرح داده است، اما اصلىترين منبع او در اين زمينه كتاب العقد الثمين نوشته شيخ على السويدى، استاد سلفى پدرش بوده است. سويدى نيز مانند هر سلفى ديگرى به آياتى از قرآن اشاره مىكند كه در آنها خداوند تنها مرجع درخواست و استغاثه دانسته شده و شريك جستن در توحيد الهى، نوعى شرك محسوب مىشود. او سپس با ارجاع به كتاب «الاقتداء الصراط المستقيم» ابن تيميه، مرگ پيامبر را حتمىدانسته، آنان كه مرگ او را خروج از حالت مادى و حلول در قالب غير مادى مىدانند، گمراه و نادان برشمرده است. آلوسى بهخوبى از اهميت و حساسيت سخن گفتن از پيامبر(ص) و زندگى او باخبر بود و به همين دليل، بحث مختصر خويش را در اين باب، با موضعى مصالحهآميز به اتمام رسانده است. آخرين شبهه مربوط به پيامبر(ص)، بحث زيارت قبر ايشان است. برداشت ابن تيميه از اين حديث، منع مسلمانان از اجراى مراسم و تشريفات مذهبى، از جمله زيارت است و تنها در اين ميان سه مسجد مستثنا شدهاند؛ با اين استدلال كه زيارت آنها در بطن انجام فريضه واجب حج نهفته است. آلوسى در پايان مجدداً به ابن تيميه و هيتمى به دليل ارزش و جايگاه علمى و فقهى آنها احترام گذارده، تأكيد كرده است قصد از نگارش اين رساله، رد ديدگاههاى شخصى و پيروزى بر آراى ديگرى نيست و تنها مقصود، ارائه توضيح بيشتر و تبيين بهتر مسائل است
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
تعداد رکورد ها : 513
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید