جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پايان نامه پايان نامه حاضر مي‌کوشد جريان‌هاي روشنفکري و بنيادهاي فکري و فلسفي طيف‌هاي مختلف روشنفکران افغانستان را تجزيه و تحليل سياسي و فلسفي کرده و در حد توان به نقد آن ها بپردازد. هدف نويسنده از اين بررسي، شناسايي گروه‌هاي روشنفکري ظهور يافته در افغانستان و ارزشيابي رويکردهاي آنان از حيث سازگاري با مباني اعتقادي جامعه و بايسته‌هاي سياسي و اجتماعي آن کشور است، که وي در چهار فصل به تجزيه و تحليل اين مسايل مي‌پردازد. فصل اول به مباحث و مفاهيم کلي تحقيق اختصاص دارد و تعاريف روشنفکري و ماهيت آن به نقد کشيده شده است. نويسنده اعتقاد دارد مفهوم روشنفکري همانند بسياري از مفاهيم ديگر در علوم انساني، تعريف منقح و يگانه‌اي ندارد و در بررسي اين دو مفهوم بايد مفهوم واژه‌هايي همچون: عقلانيت، انتقاد، اصلاح و مسؤوليت را نيز که با مفهوم روشنفکري ارتباط دارد، در نظر گرفت. اشاره به دوره‌ها و گونه‌هاي مختلف روشنفکري و بررسي رابطه آن با سنت و سياست، از محورهاي ديگر در اين فصل محسوب مي‌شود. نگارنده همچنين هم کنشي روشنفکري با سياست و برخورد فعال و مناسب با پديده مدرنيسم و انديشه‌هاي بيگانه را تجزيه و تحليل کرده است. وي در فصل دوم به جريان روشنفکري و مسأله استعمار و مدرنيته غربي در افغانستان و وجود استبداد و زمينه‌هاي ظهور گروه‌هاي اصلاح طلب و روشنفکر در اين کشور که دغدغه‌هاي اصلي آنان استعمار و استکبارستيزي، اصلاح نظام سياسي، برقراي نظام مشروطه، علم و قانون‌گرايي، نگرش نو به دين و مبارزه با خرافات و باورهاي ارتجاعي است، پرداخته و آسيب‌شناسي جريان روشنفکري و دستاوردهاي مثبت و انحراف اين جريان را بيان مي‌کند. در فصل سوم جريان روشنفکري مارکسيستي در افغانستان، تأثير انديشه‌هاي کمونيسم و لينينيسم در جهان‌بيني و ايدئولوژي بخشي از افکار عمومي اين کشور و نيز پيامدهاي اين انديشه‌ها در افغانستان تحليل شده است. فصل چهارم به روشنفکري ديني در افغانستان اختصاص دارد و تأثيرگذاري اين نوع جريان که موجب اصلاحات در تفکرات ديني مردم آن کشور گرديده، همراه با افراد مؤثر در اين زمينه واکاوي گرديده است. نويسنده با همين هدف، به تحليل افکار علامه سيداسماعيل بلخي و علامه سيداسماعيل مبلغ و روش‌هاي انديشه ديني آنان مي‌پردازد.