جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫تمدن اسلامي قرن ها، بيش از نيمي از سرزمينهاي آباد آن روز جهان را زير نفوذ خود درآورده بود و چنان شکوفا و گسترده بود که براي هميشه بشريت را وامدار خود کرد؛ اما چه شد که آن تمدن و اقتدار، رو به زوال و انحطاط نهاد؟ اين پژوهش در پنج فصل، به عوامل انحطاط مسلمانان از نگاه سيد جمال، اقبال و امام خميني? پرداخته است. عوامل داخلي انحطاط جوامع اسلامي از نظر سيدجمال الدين عبارتاند از: ضعيف شدن اعتقادات اسلامي، تقليد از غرب، از بين رفتن تعصب ديني، جهل، تفرقه و حکومت هاي استبدادي. عامل خارجي انحطاط مسلمانان، استعمار خارجي است. عوامل داخلي از نظر اقبال عبارت است از: اتکا به ديگران، پيدا شدن عقيده جبرگرايي، جهل، تنبلي، استبداد حاکمان و تفرقه، و عوامل خارجي عبارتاند از: تهاجم فرهنگي، انديشة جدايي دين از سياست و استعمار. عوامل داخلي انحطاط جوامع اسلامي از نظر امام خميني? عبارتاند از: قيام براي نفس، فاصله گرفتن از اسلام، خودباختگي، تحريف اسلام، استبداد و وابستگي سران دولت هاي اسلامي به غرب، مليگرايي و نژاد پرستي، ضعيف شدن روحيه ايمان و شهادت طلبي و دل بستگي به شئون دنيا در ميان مسلمانان. از نظر امام خميني? عوامل خارجي عبارتاند از: ايجاد اختلافات در ميان مسلمانان، تلاش استعمارگران براي نابودي فرهنگ اسلامي، تبليغات جدايي دين از سياست، چپاول و غارت سرمايه و منابع مسلمانان به وسيله استعمارگران، و اشغال کشورهاي اسلامي به وسيله بيگانگان. راههاي برونرفت مسلمانان از انحطاط به نظر هر سه شخصيت، مبارزه با استبداد و استعمار، اتحاد مسلمانان، و بازگشت به اسلام و احياي احکام آن است. برخي از موارد که سيد جمال الدين ارائه داده، احياي تعصب ديني و تکيه بر امت اسلامي و مبارزه با خودباختگي است. برخي از موارد هم که اقبال مطرح نموده، تکيه برتوانايي هاي خودي و دوري از تنبلي است. امام خميني? افزون بر آنچه گذشت، به قيام براي خدا و تجهيز مسلمانان به نيروي نظامي و دفاعي برتر تأکيد نموده است. نتيجه اينکه هر سه شخصيت در بخش قابل توجهي از علل انحطاط و راه هاي برون رفت از آن، اشتراک نظر دارند؛ از جمله اينکه خود مسلمانان بايد در جهت بهبودي اوضاعشان اقدام کنند. قيام براي خدا از منظر امام خميني?، از مهمترين راه هاي برون رفت مسلمانان از انحطاط است.