جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫امانت به‌معناي سکون، آرامش و امنيت بوده، و از نظر لغوي در نقطه مقابل ترس قرار دارد. در اصطلاح فقهي نيز امانت به‌معناي حفظ و نگهداري، و عدم‌تصرّف در مال غير بوده، و در اصطلاح عرفان به‌معناي اطاعت از حقّ و حقيقت است. ارکان امانت را امانت‌گذار، امانت‌پذير و مال يا شيء ديگري که به کسي مي‌سپارند، تشکيل مي‌دهد. آن‌چه به امانت نهاده مي‌شود، گاهي از قبيل اموال مردم يا غنايم جنگي، جزء ماديات است؛ و گاهي نظير قرآن، احکام،عبادات الهي و اسرار مردم جزء امور معنوي‌است. پس امانت آن‌گونه که افراد جامعه فکر مي‌کنند، محصور در امور مادي نيست. بر اساس آيات قرآن و روايات کثيري که در اين باب آمده نيز امانت تنها در امور مادي منحصر نمي‌شود؛ بلکه امور معنوي و غيرمادي را هم شامل مي‌شود، که در قرآن کريم به اين موضوع زياد اشاره شده است. در اين زمينه مي‌توان به موضوع سپردن مسئوليت‌ها به افراد امين از سوي خداوند و انسان‌ها، و نهي از سپردن امانت به افراد غيرامين، و همچنين عدم پذيرش امانت الهي از سوي آسمان و زمين، اشاره کرد. از نشانه‌هاي اهميت امانت در آموزه‌هاي ديني آن است که قرآن کريم، امانت‌داري را معيار و ملاک ايمان افراد معرفي کرده است. رضايت الهي، افزايش رزق، اعتماد عمومي مردم، رستگاري دنيوي و اخروي، و چرخش بهينه رفتارهاي اجتماعي، از آثار و پيامد‌هاي اثربخش امانت‌داري است. همچنين امانت‌داري مي‌تواند موجب نزديکي و مأنوس بودن افراد جامعه با يکديگر، و استواري زندگي بر پايه صلح و آرامش و امنيت مي‌باشد. امّا جامعه‌اي که در آن خيانت صورت گيرد، بي‌اعتمادي ودوري از يکديگر را به‌دنبال داشته، و مورد غضب الهي قرار گرفته، و گرفتار عذاب‌هاي دنيوي و اخروي مي‌شود. در مجموع مي‌توان گفت که امانت‌داري از نشانه‌هاي ايمان، و از ويژگي‌هاي افراد مؤمن بوده، و اسلام انسان‌ها را نسبت به آن توصيه کرده است.