جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر در چهار فصل، ديدگاه اسلام را پيرامون تحصيل دانش زنان بررسي و بيان کرده و آن را با ديدگاههاي موجود در افغانستان دراينباره مقايسه نموده است. اسلام تأکيد زيادي بر علمآموزي براي همه دارد و اين مسئله با نگاهي به قرآن و روايات روشن ميشود و در اين باره، نگاه جنسيتي ندارد. در مورد آموزش زنان، سه رويکرد اعتدالي، تفريطي و رويکرد دگرانديشان وجود دارد. مباني نظري آموزش زنان در اسلام عبارتاست از: دو ساحتي بودن انسان، اصالت روح انسان، فطرت و سرشت مشترک انساني، خلافت انسان، کرامت ذاتي انسان و اشتراک زن و مرد در تکاليف و مسئوليت. آموزش زنان، از آثار فردي، خانوادگي و اجتماعي برخوردار است. از آثار فردي آموزش زنان ميتوان به معرفت خداوند، تقويت ايمان به خداوند، عبوديت، خودشناسي، اعتماد به نفس و جامعهپذيري اشاره کرد. آثار خانوادگي آموزش زنان عبارت است از: تقويت نقش همسري زنان، تقويت نقش مادري زنان و تقويت قدرت بر حل اختلافات خانوادگي. همچنين آثار اجتماعي آموزش زنان را ميتوان نقش آموزش در توسعه فرهنگي، اقتصادي، اجتماعي، و سياسي جامعه و خانواده دانست. رويکردهاي موجود در مورد آموزش زنان در افغانستان عبارتاند از: نگاه تفريطي و متحجرانه، رويکرد افراطي (فمينيستي)، و رويکرد اعتدالي يا تناسب محور. از پيامدهاي رويکرد تفريطي، نگاه تحقيرآميز نسبت به زنان و تقويت عرف قومي و محلي است. رويکرد افراطي از دوران امانالله آغاز و تا کنون ادامه دارد. اين رويکرد بيشتر تحت تأثير حکومتهاي نوعاً سکولار و لانيک پا به عرصه وجود گذاشت و خواهان مشارکت بدون قيد و شرط زنان در تمامي عرصههاي حکومت است. جايگاه رويکرد اعتدالي، در ميان احزاب جهادي و فقها و شخصيتهاي شيعه است. در اين رويکرد، بر حق آموزش زنان با توجه به تناسب رشتههاي علمي با تواناييها و حفظ منزلت اجتماعي و کرامت انساني، تأکيد ميشود. نويسنده در پايان به تطبيق بين ديدگاه اسلام و رويکردهاي رايج در افغانستان در مورد آموزش زن پرداخته است که طبق ديدگاه بيشتر دانشمندان اسلامي، ديدگاه اسلام، همان ديدگاه اعتدالي است.

‫اين پايان نامه، ترجمه کتاب فلسفه دين تأليف علي‌اکبر صادقي رشاد است، که در آن شناخت و منطق فهم دين، لوازم فلسفي و کلامي معرفت ديني، ديدگاه مبتني بر پلوراليسم ديني و نظريّه دکتر عبدالکريم سروش مبني بر وجود صراط‌هاي مستقيم، نقد و ارزيابي مي‌شود. نويسنده در کتاب مذکور مي‌کوشد ضوابط صحيح فهم دين و موانع آن را تبيين کرده و روش شناسي و معرفت شناسي فهم دين را شرح دهد. وي در قالب هفت مقاله به بررسي اين موضوع مي‌پردازد. در مقاله اوّل به ظهور فلسفه دين و خاستگاه اصلي آن در جهان غرب، پرداخته و ارتباط اين علم با ساير علوم را بيان مي‌کند. در مقاله دوم منطق فهم دين و گزاره‌هاي ديني، نقش علم اصول فقه و درک دين اسلام و آموزه‌هاي آن بررسي مي‌شود. در اين زمينه نويسنده همچنين با اشاره به تأثير علم منطق در اجتهاد ديني، ادّعاي وجود تعدّد قرائات از دين را ارزيابي مي‌کند. در اين مقاله نويسنده همچنين به روش صحيح فهم گزاره‌هاي ديني، نحوه استدلال صحيح در اين زمينه، ضوابط فهم گزاره‌هاي ديني، موانع فهم دين و چگونگي استدلال‌ها در معرفت ديني اشاره کرده است. وي در مقاله سوم اصول مربوط به فهم قرآن و گزاره‌هاي قرآني و چگونگي استدلال از کتاب و سنّت به وسيله دليل عقلي را شرح مي‌دهد. نگارنده به همين منظور به حقيقت مفهوم دين، فهم عُرفي از دين، عقلانيت فهم قرآن و عرفي بودن فهم آن به رغم شامل شدن اصطلاحات و واژه‌هاي قرآني بر معاني متعدّد نيز پرداخته، امکان فهم آموزه‌هاي ديني و قرآني را ثابت مي‌کند. در مقاله چهارم نويسنده به مناقشه آراي دکتر عبدالکريم سروش در مقاله "صراط‌هاي مستقيم" پرداخته و احتمال تفسيرهاي متعدّد و مختلف و در عين حال صحيح از دين را بررسي کرده است. او در مقاله پنجم که حاصل گفت گوي مؤلّف کتاب مذکور با جان هيک فليسوف دين و صاحب نظر پلوراليسم ديني است، ديدگاه‌هاي جان هيک درباره درست بودن نظريات متناقض از فهم دين را به چالش مي‌کشد. در مقاله ششم نيز که حاصل يک گفت گوي تلويزيوني مؤلّف است، رابطه و تعامل دين با ايدئولوژي و تعارض نداشتن آن ها را توضيح مي‌دهد. مقاله هفتم به تبيين نظريه پايان تاريخ و انتظار فَرَج اختصاص دارد.