جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

زیارت یکی از مهمترین شیوه های هویت دهی شیعه در طول تاریخ اسلام است. در عصرحاضر و با گسترش پدیده مدرنیته در جهان ، تصور بر آن بود که دین در سراشیبی افول و نهایتا در حاشیه زندگی افراد قرار بگیرد . وقوع رویدادهایی مذهبی ، خلاف این امر را نشان داد . از جمله آنها و در مناسک دینی ، رجوع فراوان و مکرر افراد برای انجام آیین زیارت در ادیان مختلف و همچنین مذهب تشیع است . این سنت ، محل رجوع عامه مردم و از هر قشری قرار می گیرد . زنان زائر یکی از اقشار جامعه هستند که با داشتن ابعاد متفاوت سیستم بیولوژیک بدنی ، روانی و آموزه های متمایز تربیتی و محیطی ، می توانند تجربه زیسته مخصوص به خود را داشته باشند. این پژوهش به دنبال مردم شناسی و در ادامه رسیدن به فهم تجربه زیسته زنان زائر (به صورت موردی زنان زائر زیارتگاه حضرت عبدالعظیم (ع)) است . برای این منظور ، از نظرات (پیتر برگر) که به عنوان یکی از مهمترین جامعه شناسان دین در عصر مدرنیته شناخته می شود ، بهره برده شده است . سکولاریسم ، افول و صعود دین داری و کثرت گرایی دینی از جمله مفاهیمِ نظرات برگر هستند که در تحلیل ما از برساخت حیات دینی زنان در زیارتگاه مورد توجه قرار گرفته شده اند . البته هر یک از این مفاهیم در دوره های مختلف عمر علمی برگر، پیامدها و زوایای متفاوتی را دربرداشته است . در این پژوهش ، عمدتا ، نظرات برگر در نیمه دوم عمر علمی ایشان مدنظر قرار گرفته است . دوره ایی که برگر با توجه به رویدادهای دینی رخ داده در جهان ، در نظرات قبلی خود ، مبنی بر افول و در حاشیه قرار گرفتن دین در جوامع ، تجدید نظر می کند . داده های لازم نیز به روش مردم نگاری و با کمک مصاحبه ، مشاهده ، اسناد ، تصاویر و... جمع آوری شده است . تجربه زیسته زنان زائر مبتنی بر ساخت جهانی مقدس ، در زیارتگاه شکل می گیرد . در این تجربه ، برای زندگی معنایابی می شود و با هنجاردهی به جریانات روزمره ، از آنومی دنیای متکثرشده مدرن رهایی می بخشد . حضور پررنگ عواطف و احساسات زنانه در کنار عقلانیت ، تفاوتهای بیولوژیک بدن ، انگاره و تصوری که از جنسیت زن در جامعه وجود دارد ، در شیوه رفتار و کنش های زنان زائر در مراحل مختلف زیارت تاثیرگذار است . از شاخصه های تجربه قدسی زنان در زیارتگاه می توان به تجربه ایی عمیق از امور معنوی ، معنادهی و نظم بخشی به امور زندگی ، آرامش بخشی و تلطیف رنج ها ، یادآوری باورها ، تدام بخشی به امید ، دست آویزی برای رسیدن به حوائج مادی و معنوی و ... اشاره کرد . همچنین در بین برخی زنان زائر ، نوعی مواجه موضعیِ درون دینی با آموزه های آن مشاهده می شود . این مواجه موضعی خود را در عدم پایبندی به برخی آموزه های دیگر دینی همچون نماز ، آرایش و پوشش ظاهر ، چگونگی روابط زن و مرد و... نشان می دهد .

‫اين نوشتار، ترجمه کتاب وهّابيت، مباني فکري و کارنامه عملي تأليف آيت الله جعفر سبحاني به زبان اردو است، که برخي افکار وهّابيان و شکل‌گيري فرقه وهّابيت را بررسي مي‌کند. کتاب مذکور در دوازده فصل تدوين شده است. فصل اوّل بر ضرورت اتّحاد مسلمانان و پرهيز از اختلاف آنان تأکيد مي‌کند. در فصل دوم به معرّفي ابن تيميه پايه‌گذار اصلي تفکرات ضدّ شيعي و نيز فردي که محمّد بن عبدالوهّاب، افکار سلفي و افراطي خويش را از او گرفته، اختصاص دارد. فصل سوم به چگونگي شکل‌گيري فرقه وهّابيت پرداخته و نقش تفکرات و آثار ابن تيميه در شکل‌گيري آن را برجسته مي‌سازد. در فصل چهارم اختلاف هايي را که محمّدبن عبدالوهّاب در ميان مسلمانان افکند، اتّهام‌هايي که وي در زمينه عقايدش به شيعيان زد و آن ها را مشرک و بدعت‌گزار ناميد، تجزيه و تحليل شده است. در فصل پنجم و ششم نقدهاي فرقه وهّابيت درباره زيارت قبور و شرک خواندن آن مطرح و منافات نداشتن زيارت قبرهاي مؤمنين و ائمّه( با توحيد اثبات مي‌شود. در فصل هفتم يکسان بودن زن و مرد در احکام اسلامي و منع نداشتن شرعي زيارت براي زنان اثبات مي‌گردد. فصل هشتم به استحباب زيارت قبر پيامبر اسلام، سفر براي آن و اثبات جواز و مباح بودن آن با استفاده از مستندات شرعي، اختصاص دارد. در فصل نُهُم حقيقت مرگ و برزخ در آموزه‌هاي قرآن و سنّت واکاوي شده و باقي ماندن حقيقت انسان پس از مرگ و داراي حيات و شعور بودن او، به ويژه افرادي همچون: پيامبر اسلام و ائمّه معصومين( و در نتيجه: صحّت توسّل به آنان در زمان مرگ ظاهري شان اثبات مي‌شود. در فصول دَهُم و يازدهم صحّت و جواز توسّل به اولياي الهي، با ذکر مُستندهاي قرآني، روايي و سيره انبياي الهي و ذکرِ نمونه‌هايي از آن بيان مي‌گردد. در فصل دوازدهم ثابت مي‌شود اولياي الهي از آن جا که مقام هايي معنوي دارند، مي‌توانند در برخي امور عالَم تصرّف و نقش آفريني کنند. بررسي محدوده شفاعت شافعين در روز قيامت و پاسخ به شبهه هاي وهّابيت در اين زمينه، از ديگر مندرجات فصل سيزدهم محسوب مي‌شود.

‫پايان نامه حاضر، ترجمه کتاب تاريخ سياسي اسلام (سيره رسول خدا) تأليف رسول جعفريان به زبان اردو است، که ضمن بيان گوشه‌هايي از تاريخ صدر اسلام، به تشريح سيره پيامبر (ص) در ابعاد مختلف تبليغي، اخلاقي، اجتماعي، سياسي و نظامي مي‌پردازد و شيوه آن حضرت براي دعوت مشرکان به دين اسلام و روي آوردن به عبادت الهي به جاي عبادت بت‌ها را بررسي تاريخي مي‌کند. نگارنده در مقدمه ابتدا به بحث درباره اوضاع عرب جاهليت از لحاظ سياسي، اجتماعي، فرهنگي و... پرداخته و مفهوم جاهليت را در لغت و اصطلاح بررسي کرده است. وي از جنبه زماني و مکاني چهل سال قبل از بعثت پيامبر اسلام را دوران جاهليت ناميده، که اين مطلب از ديدگاه فرهنگ قرآني مردود است، زيرا مردم ايران و روم که در آن عصر جزو اعراب نبودند، از نظر فرهنگ قرآن کريم مردمان دوره جاهليت ناميده شده‌اند. نويسنده به مرکزيت شبه جزيره عربستان در زمينه مسايل تجاري و همچنين محوريت عبادي آن به دليل وجود خانه خدا در آن و تقدس کعبه اشاره کرده و اوضاع مکه در آن دوران را وصف مي‌کند. در فصل دوم اعتقادات ديني و شريعت عملي مردم جزيره‌العرب مانند شرک و بت‌پرستي، مسيحيت، يهوديت و حنفيت بررسي، تاريخي گرديده و حالات و اوضاع ديني پيامبر اسلام (ص) در آن زمان از جهت عبادي بيان شده است. نويسنده در ادامه زمينه‌هاي حيات وحياني رسول خدا (ص) تا قبل از بعثت در غار حرا (دوران تحنّث) را بيان کرده و پيشينه اخلاقي آن حضرت را براي مردم زمان جاهليت و داشتن خصلت‌هاي ممتاز انساني تشريح مي‌کند. در فصل سوم اوضاع فرهنگي شبه جزيره عربستان مقارن با عصر بعثت، جهل مفرط مردم و اهميت دادن دين اسلام به علم و دانش بيان مي‌شود. برخورد پيامبر اسلام (ص) با مشرکان قريش در مکه در دوران رسالت به رغم فشارهاي آنان، مهاجرت مسلمانان به حبشه و دشمني‌هاي قريش با رسول خدا، از ديگر مطالب کتاب مذکور محسوب مي‌شود.