جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از دیدگاه اندیشمندان برخى از صفات، در نهاد و فطرت انسان به ودیعه گذاشته شده است. یکى از ویژگیهاى فطرى انسان زیباخواهى و زیباجویى است. از سوى دیگر دین اسلام به عنوان کاملترین آیین عملى و علمى انسان، برنامه‏اى را ارائه مى‏دهد که همراه و مطابق با فطرت و احساسات بشر باشد. از این رو بررسى و کاوش در دیدگاه اسلام در زمینه زیبایى و تجمل داراى اهمیت بسزایى است. نوشتار حاضر، پس از تعریف زیبایى به بررسى زیبایى‏هاى وجودى که در آیات و روایات آمده است؛ مى‏پردازد. توجه به جمال خداوندى؛ زیبایى آسمان و ستارگان؛ خلقت زمین و حیوانات؛ دریا از جلوه‏هاى ناب زیبایى به شمار آمده‏اند. از سوى دیگر، در بیان قرآن و سنت، افعال و رفتارهایى به زیبایى توصیف شده‏اند. قرآن ایمان را زینت قلبها معرفى مى‏کند اسلام زیبایى و بردبارى و حتى مفارقت و جدایى را مورد توجه قرار داده و انسان را به سوى آنها فرا مى‏خواند. دین اسلام، تأکید فراوانى به آراستن و زیبایى ظاهرى و باطنى انسانها دارد و از انسان مى‏خواهد از زینتهاى دنیوى در مسیر تکامل اخلاقى و معنوى خویش بهره جوید. از این رو از او مى‏خواهد در هنگام عبادت با بهترین لباسهاى خویش حاضر شود. اسلام، زیبایى‏هاى وجودى، افعالى، ظاهرى و باطنى را در راستاى هدف خلقت که همان عبودیت است مورد توجه قرار مى‏دهد.

‫غرب زدگي، تقليد کورکورانه و بي‌قيد و شرط از جهان غرب مي‌باشد، که نتيجه آن وابستگي، خودباختگي و از دست دادن اعتماد به نفس مي‌باشد. غرب‌زده نيز به اشخاصي گفته مي‌شود که به‌صورت ناآگاهانه و از روي دلبستگي گرايش افراطي به غرب داشته باشند. عوامل غرب‌زدگي در کشورهاي اسلامي، خصوصاً افغانستان را مي‌توان در استعمار، دسيسه‌هاي کاپيتاليستي، احساس خود کم‌بيني، کابوس برتري غرب، قوم‌گرايي، رکود و جمود فکري و عقيدتي، دوري جوامع اسلامي از آموزه‌هاي حقيقي اسلام و استبداد داخلي جست و جو نمود. کشور مسلمان افغانستان به‌خاطر داشتن شرايط اقليمي خوب، موقعيت استراتژيک، و برخورداري از فرهنگ ديني، همواره مورد هجوم قدرت‌طلبان و استعمارگران غربي قرار داشته، و در طول تاريخ روي آرامش، امنيت، پيشرفت و ثبات را به‌خود نديده است. در اين کشور بر خلاف سرزمين‌هاي اسلامي ديگر، غرب‌زدگي از ناحيه دولت‌مردان ترويج گرديده است. حکام مستبد افغانستان از آغاز، پيوند عميقي با خصلت استبداد و خود‌کامگي داشته، و از جايگاه مردمي برخوردار نبوده‌اند؛ آن‌ها براي بقا‌ي حکومت استبدادي خود به بيگانگان متوسل شده، و وابستگي مطلق را به‌وجود آورده، و با تقليد از قدرت‌هاي شرق و غرب برنامه‌هاي غيراسلامي را در کشور اجرا مي‌کردند. پيامدهاي ناگوار غرب‌زدگي در افغانستان فقر، فساد، ظلم، بي‌عدالتي، استثمار، پراکندگي، نفاق، دشمني و جهل بوده است. چنين سياستي کشور افغانستان را همواره به‌سوي وابستگي فرهنگي و اقتصادي سوق داده است. از پيامدهاي ديگر غرب‌زدگي در افغانستان، سياست تغيير زبان توسط حکام مستبد آن بوده است، که عمر نيمي از جمعيت افغانستان را به‌جاي يادگيري علم و دانش، صرف آموزش زبان پشتو کردند، که نه جايگاه مردمي داشت، و نه از بار علمي برخوردار بود. از راه‌کارهاي مبارزه با غرب‌زدگي، مي‌توان به اصلاح وضع رواني، بازگشت به هويت اسلامي، استقلال روحي و فکري، و اتکا به سرمايه‌هاي ملي اشاره کرد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی کارآمدی قابلیتهای هستیشناسی در مقایسه با اصطلاحنامه در ساختار سنتی آن است. به منظور ارائه مدلی از هستی‌شناسی در حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی و با هدف گسترش این ابزار به عنوان ابزار معناشناسی در بازنمون دانش و بازیابی مفاهیم حوزه، با روش تحلیل حوزه به ساخت نمونه اولیه‌ای از هستی‌شناسی در حوزه «نمایه‌سازی» با عنوان ASFAOnt پرداخته شد. هستی‌شناسی طراحی شده، حاصل تبدیل مفاهیم حوزه «نمایه‌سازی» اصطلاحنامه اصفا به هستی‌شناسی است که در چهار مرحله شامل گردآوری مفاهیم، کشف و تعیین روابط میان مفاهیم، ایجاد کاربرگه برای هر مفهوم مطابق با ویژگی‌های هستی‌شناسی و طراحی ساختار هستی‌شناسی در محیط نرم‌افزارProtégéطراحی گردید. به منظور ارزیابی کارآمدی ساختار هستی‌شناسی طراحی شده با روش تحلیل حوزه در بازنمون دانش و بازیابی مفاهیم، در یک مطالعه «کاربردپذیری» به سنجش هستی‌شناسی در مقایسه با اصطلاحنامه پرداخته شد. جامعه آماری پژوهش با توجه به انتخاب روش «آزمون کاربردپذیری»، دانشجویان کارشناسی ارشد رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی بودند که واحد درسی «نمایه‌سازی» را گذرانده و با حوزه «نمایه‌سازی» آشنایی داشتند. ابزار گردآوری اطلاعات، دو پرسشنامه عامل‌بندی شده منطبق با روش آنتومتریک، یکی برای ارزیابی اصطلاحنامه اصفا و دیگری برای ارزیابی هستی‌شناسی بود. در آزمون ارزیابی، هر کاربر کلیدواژه‌های مورد نظرش در حوزه «نمایه‌سازی» را در هر دو ابزار، جستجو می‌کرد و پس از انجام جستجو، پرسشنامه مربوط به ابزارها را تکمیل می‌نمود. همچنین از روش بلند فکر کردن در حین جستجو و از مصاحبه پس از انجام جستجو به منظور گردآوری اطلاعات تکمیلی در زمینه نقاط ضعف و قوت هستی‌شناسی و نیز برای گسترش هستی‌شناسی استفاده شد. سوالات پرسشنامه‌ها به پنج معیار اصلی «امکانات تصویری در بازنمون دانش»، «نمایش محتوا»، «محتوا» (مفاهیم، روابط و نمونه‌ها)، «درک کاربر از محتوا» و «جستجو و بازیابی محتوا» تقسیم شد. چهار معیار اول در آزمون فرضیه یک (مقایسه کارآمدی بازنمون دانش) و آخرین معیار در آزمون فرضیه دو (مقایسه کارآمدی بازیابی مفاهیم حوزه موضوعی) بررسی گردید. نتایج آزمون فرضیه یک نشان داد میانگین پاسخ‌های کاربران در مورد متغیرهای مربوط به معیارهای مرتبط با کارآمدی بازنمون دانش در هستی‌شناسی از میانگین پاسخ‌های مربوط به اصطلاحنامه اصفا بیشتر است و اختلاف معناداری میان این دو ابزار وجود دارد. نتایج آزمون فرضیه دو نیز نشان داد میانگین پاسخ‌های کاربران در مورد متغیرهای مربوط به معیار مرتبط با کارآمدی بازیابی مفاهیم موضوعی در هستی‌شناسی از میانگین پاسخ‌های مربوط به اصطلاحنامه اصفا بیشتر است. با توجه به اثبات هر دو فرضیه آزمون می‌توان نتیجه گرفت، از نظر کاربران میزان کارآمدی هستی‌شناسی در بازنمون دانش و بازیابی مفاهیم بیشتر از میزان کارآمدی اصطلاحنامه اصفا است. همچنین با رویکرد تحلیل حوزه می‌توان ابزارهای معناشناختی کارآمدتری در بازنمون دانش و بازیابی مفاهیم حوزه‌های موضوعی در مقایسه با ابزارهای سنتی نظیر اصطلاحنامه‌ها طراحی نمود.