جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در اين پژوهش، با رويکردي تطبيقي و از منظر فقه اماميه و حنفيه، مجازات تبعيد، همچنين مشروعيت و مستندات فقهي اين مجازات در اسلام بحث و بررسي گرديده و حد يا تعزير بودن تبعيد و حکمت و آثار آن پژوهش شده است. نويسنده در سه فصل به مستندات فقهي و دلايل مشروعيت تبعيد از منظر فقهاي اماميه و حنفيه پرداخته است. در فصل اول ضمن اشاره به اقسام عقوبت و مجازات در فقه اسلامي و مفهوم لغوي و اصطلاحي آن؛ عقوبت (مجازات) حد و تعزير و قصاص و دلايل آن‌ها از قرآن و سنت استخراج شده است. تبيين مفهوم نفي (تبعيد) در لغت، اصطلاح و فقه اماميه و حنفيه و حکمت آن و محاسن چنين عقوبتي از منظر آنان پايان بخش فصل اول است. نويسنده در فصل دوم پس از ترسيم دلايل مشروعيت نفي (تبعيد) و موجبات آن، به عنوان يک قسم از مجازات اسلامي براي برخي از افراد اخلال‌گر اجتماعي و تبيين دلايل قرآن کريم، سنت و اجماع در اين زمينه؛ مواردي از جمله زناي غير محصنه، محاربه، کشتن فرزند، مثله کردن مرده، وطي کردن با حيوان، قيادت و سرقت را از موجبات تبعيد خوانده و دلايل قرآني و روايي آن را ذکر نموده و ديدگاه‌هاي فقهاي اماميه و اختلاف نظر آن ها را در اين مورد ارائه کرده است. دلايل مشروعيت تبعيد و موجبات نفي (تبعيد) از ديدگاه فقه حنفيه، بررسي دلايل قرآني، روايي و اجماع در باره مشروعيت تبعيد از منظر آنان، اختصاص مجازات تبعيد براي ارتکاب گناهاني مانند زنا، قطّاع الطريق (راهزني) و محاربه از ديدگاه حنفيه، مدت زمان تبعيد، نحوه تنفيد مجازات تبعيد نزد اماميه و حنفيه، موجبات عفو کردن مجرم از مجازات تبعيد از ديدگاه فقه اماميه و حنفيه مطالب فصل سوم اين پژوهش را تشکيل مي‌دهد.

‫اين پژوهش، ادله مشروعيت و وجوب جهاد براي دفاع و شرايط آن و رابطه و تفاوت جهاد دفاعي و جهاد ابتدايي در عصر غيبت و حضور معصوم( را تبيين مي‌کند. نويسنده مي‌کوشد بر اساس آيات و روايات، دليل عقلي و اجماع، ادله ضرورت جهاد دفاعي در اسلام را بررسيده و جلوگيري از هجوم محاربين و مقابله با محارب و بغات و طغات در دين اسلام و نيز نقش ولي فقيه در جهاد دفاعي را در عصر غيبت بازگويد. وي در سه فصل به اين موضوع پرداخته است. در فصل اول مباحث مقدماتي درباره مفهوم شناسي جهاد و تعاريف مختلف آن، تعريف جهاد دفاعي، فرق ميان جهاد دفاعي و ابتدايي بر حسب وجوب و حقيقت و ماهيت آن‌ها، فرق بين جهاد دفاعي و ارهاب (تجاوز همراه با ترساندن مردم) و تروريسم را شرح مي‌دهد. در فصل دوم ادله قرآني، روايي، اجماعي، عقلي و فطري وجوب جهاد دفاعي در فقه اماميه مطرح شده و آيات خاص و مطلق و روايات عمومي و خاص درباره وجوب جهاد دفاعي تجزيه و تحليل شده است. در فصل سوم اقسام جهاد دفاعي از جهت نوع دشمن، مانند بغات و اقسام آن‌ها، شروط و احکام برخورد بغات و وجوب قتال با آنان، وجوب قتال با محاربين و احکام برخورد با آن ها، وجوب قتال با طغات، اقسام جهاد دفاعي از جهت نوع دفاع، ضرورت دفاع از کيان جامعه اسلامي و مال، خون و ناموس مسلمانان و اقسام جهاد دفاعي از جهت کيفيت دفاع و نيز نقش و اختيارهاي ولي فقيه در جهاد دفاعي در عصر غيبت امام معصوم( مشخص مي‌گردد. نويسنده همچنين آسيب‌هاي مربوط به جهاد دفاعي را بيان کرده و بر ضرورت آمادگي هميشه مسلمانان در جلوگيري از حمله‌هاي انواع دشمنان داخلي و خارجي تأکيد مي‌کند.

چکیده: در زندگى بشرى، چاره‏اى از دوستى و همنشینى افراد انسانى با یکدیگر نیست. تک تک انسانها با طبایع و عواطف گوناگونى که دارند، نقاط مشترک یکدیگر را مى یابند و با هم دوست و هم نشین مى‏گردند. از رهگذر این دوستی ها، و همنشینی ها است که نتایج متعددى به بار مى‏نشیند؛ خوش بختی، و یا بدبختی نصیب انسان می گردد. مسأله اثر گذاری هم نشین و همنشینی ها بر ساحت روح و روان انسان یکی از موضوعات بسیار مهم در تفکر دینی محسوب می گردد، چرا که انسان یک موجود موثر و متأثر است یعنی نه تنها بر محیط پیرامونش اثر میگذارد بلکه از آنهم تأثیر می پذیرد، اساسا زمانی که انسان وارد مجموعه از انسانها می شود به تعبیر جامعه شناسان روح جمعی حاکم بر آن مجموعه افسار مدیریت روح و روان انسان را بدست می گیرد اگر اعضای مجموعه انسان ها مزکی و تر بیت شده ای باشند روح جمعی انسان ها را بسوی سعادت رهبری می کند ولی اگر اعضا را انسان های فاجر، و فا سق تشکیل بدهند انسان به سمت انحطاط پیش می رود. لازم به یاد آوری است که میل به همنشینی، و رفاقت در دوران نوجوانی و جوانی از شدت و حدت بسیار والایی برخوردار است، لذا ضروریست که انسان درگزینش آن محتاطانه عمل نموده تا از آسیب های که شئونات زندگی مادی و معنوی آنها را دچار می کند؛ در امان باشد.جامعه شناسان ایجاد همبستگی اجتماعی و مشارکت عمومی جامعه را ناشی از عواملی چون اعتقادات و احساسات مشترک و تعادل و هماهنگی میان باورها و ارزش ها می دانند و عامل اصلی واگرایی انسانها را جدال و ستیز و کمبود امکانات مادی تلقی می کنند. در نگاه اسلامی از جمله عوامل تقویت کننده همبستگی اجتماعی و مشارکت عمومی در سطح نظری و عملیعلم و آگاهی ، باور وایمان ، مشورت و تفاهم، مهربانی و مدارا ، صفا و یکرنگی و نوعدوستی،پیمان برداری واعتماد ومحبت است وبرای رسیدن به انسجام وهمبستگی اجتماعی انتخاب یک دوست وهم نشین خوب را پیشنهاد می کند و خصوصیات را مانند : ایمان، احترام به مقدسات و مسائل دینی،راستگویی ،دوستی دوطرفه، دورو نبودن، خیرخواه بودن وخوش اخلاق بودن درنظر گرفته. وعوامل موثر در انتخاب هم‌نشین را: همجواری، نیازها و جاذبه‌ها و مشابهت. و عوامل موثر درهمنیشنی را: تلاش برای همرنگ کردن همنشینان، همنوایی و عدم خویشتن داری در برابر وسوسه های شیطانی می داند. وباالاخره آثار و نتایج فردی و اجتماعی برای همنشینی قایل است.واژگان کلیدى: هم‌نشین، انسجام، همبستگی، انسان، اسلام، اثرپذیری و اثرگزاری.