جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫موضوع حکومت و نقش آن در زندگي افراد، از ديرباز مورد توجه ملت‌ها و انديشمندان سياسي و اجتماعي بوده است. اسلام نيز به‌عنوان ديني که مدعي داشتن برنامه براي کليه جنبه‌هاي زندگي انسان است، در آموزه‌هاي خود به موضوع حکومت و ابعاد مختلف آن توجه نموده است. هدف‌داري جهان آفرينش و پاسخ تمام نيازمندي‌هاي بشر در شريعت اسلام و قرآن، از علل ضرورت حکومت در نظر اسلام مي‌باشد. انديشمندان بزرگ اسلامي مانند غزالي، ابن خلدون، امام خميني و... درباره جنبه‌هاي مختلف حکومت به اظهار نظر پرداخته‌اند. حضرت علي(ع) نيز به عنوان يکي از استوانه‌هاي دين اسلام و تشکيل‌دهنده حکومت اسلامي، ضرورت‌هاي تشکيل حکومت و اهداف آن را برشمرده و راه آيندگان در پيمودن اين مسير را روشن نموده است. تحقيق حاضر با روش اسنادي به کنکاش درباره نظرات آن حضرت در باب حکومت و جنبه‌هاي مختلف آن پردخته است. در بحث حکومت، علاوه بر موارد بالا دو موضوع "مشروعيت" و "مقبوليت" از اهميت خاصي برخوردار است. مشروعيت ازديدگاه امام علي(ع) شرعي بودن و داشتن جواز حکومت از نگاه دين است، و مقبوليت حکومت عبارت است از پذيرش و قبول مردم نسبت به اِعمال حاکميت و اجراي دستورات يک سيستم سياسي. رابطه مشروعيت و مقبوليت در سيستم‌هاي سياسي مختلف متفاوت است. مثلا در جوامع غربي و نيز ديدگاه اهل سنت، مقبوليت يک حکومت منشأ مشروعيت آن هم مي‌باشد. يعني زماني که حکومت از سوي مردم، مورد انتخاب و قبول واقع شد، در حقيقت از مشروعيت هم برخوردار است. ولي در ديدگاه اسلامي مشروعيت بر مقبوليت مقدم است. و تا حکومتي مشروع نباشد نمي‌تواند در محک مقبوليت مردم قرار گيرد. امام علي(ع) نيز قبل از آن‌که مورد اقبال مردم قرار گيرد به‌شکل تنصيصي، مقام ولايت را از پيامبر اسلام(ص) دريافت نموده بود.