جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫نوشتار حاضر، ضمن تشريح ابعاد فقهي و اقتصادي خمس و تشريع آن، زواياي مختلف خمس در جامعه اسلامي مخصوصا نقش آن در اقتصاد و به حرکت در آوردن چرخ‌هاي اقتصاد و رونق اقتصادي را شرح مي‌دهد. نويسنده در سه فصل حدود عبادي و اقتصادي خمس را بررسيده و ويژگي‌هاي اقتصاد اسلامي را از اين منظر با ساير اقتصادهاي رايج در دنيا مقايسه مي‌کند. وي در فصل اول ابتدا ضمن تعريف لغوي و اصطلاحي خمس، فلسفه و حکمت، تاريخچه، ابعاد قرآني و روايي و اثبات وجوب آن را همراه با ادله قرآني و روايي ارائه داده و سپس موضوع علم اقتصاد، فروع مختلف اين علم، مکتب‌هاي مختلف اقتصادي مثل اقتصاد سرمايه‌داري، اشتراکي و اسلامي و مباني اقتصاد اسلامي را بيان مي‌کند. نگارنده در فصل دوم از پژوهش خود با اشاره به فريضه خمس در شرع مقدس اسلام و ادله وجوب آن، متعلقات خمس و مواردي که خمس برآن تعلق گرفته، مانند انواع غنايم جنگي و مالي، منفعت کسب و تجارت، معادن، گنج، غواصي (يافتن اشيايي گرانبها از زير درياها)، مال حلال مختلط به حرام، زمين خريداري شده توسط کافر ذمي از فرد مسلمان و دليل‌هاي هر يک از آن‌ها را شرح مي‌دهد. در ادامه به بررسي مستحقين خمسن همچون: فقرا و سادات پرداخته و سهم امام، سهم سادات و ساير تقسيم‌هاي صورت گرفته در اموال خمسي مي‌پردازد. نويسنده در فصل سوم به نقش خمس در اقتصاد اسلامي اشاره کرده و با توجه به وجود انواع و اقسام مشکلات در جامعه اسلامي و اهداف بلند اقتصاد اسلامي در ريشه کني فقر و گسترش عدالت و تأمين معيشت مردم به ويژه قشرهاي آسيب پذير، نقش پرداخت خمس و هزينه کردن آن در اين امور را بررسيده و خمس را معياري براي اجراي عدالت اجتماعي و تأمين دخل و خرج دولت اسلامي در صيانت از جامعه اسلامي بر مي‌شمارد. وي در پايان، به تشريح ابعاد اعتقادي و اجتماعي خمس و نقش آن در کم کردن فاصله طبقاتي در جامعه اسلامي، حل رکود اقتصادي و جايگاه خمس در نظام اقتصادي کنوني مي‌پردازد.

---