جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اگرچه این بیماری جدید، کرونا-کوئید 19 بلای جان ما شده است، حقیقتاً می‌تواند درس‌آموز نیز باشد. کمی از بیرون به رفتار این ویروسِ قدرت‌مند درنگرید. حتماً نکاتِ جالب توجهی را درخواهید یافت.

ویروس کرونا در هزاره سوم سال 2020، دو رقیب قدیم تفسیر دنیا را بار دیگر به بازی گرفت؛ علم گرایان و دینداران! حد و مرز این دو دسته روشن نیست و همچنین نه به این معناست که دیندارانِ علم گرا نداریم و یا بالعکس. بلکه روشنتر منظورم از علم گرایان تمام طیف سکولاران، اومانیست‌ها و ناتورالیست‌ها و دانشمندان علم مدرن اعم از فلسفه و علوم انسانی و علوم پایه و خلاصه کسانی است که بر این باورند تنها قوانین و نیروهای طبیعت (نه قوانین و نیروهای فرا طبیعی) در جهان فعالند و چیزی فراتر از جهان طبیعی نیست. و در مقابل دینداران اند که متافیزیک را در رابطهٔ علی و معلولی دخیل می‌دانند و خدای بالای سر را ناظر و مجری طرح هستی می‌دانند و بر این باورند که داستان‌های کتب مقدس در جهان کنونی نیز در حال تکرار شدن‌اند از جمله بلایای طبیعی و بیماریهای همه گیر که قطعاً امتحان ایمانِ انسان و عذاب قهر الهی‌اند. انصاف به خرج دهیم که نه همه دینداران چنین‌اند و نه همه علم گرایان چنان، بلکه بهتر است که نوع افراطی هر دو طیف را مخاطب قرار دهیم.

بیماری کرونا، که از طریق ویروسی به همین نام (COVID-19) پدید می‌آید، اولین بار در اواخر سال 2019 میلادی در شهر ووهان چین شناسایی شد. اما این بیماری به سرعت به سایر نقاط جهان هم منتقل شده است. بطوری که تاکنون بیش از 2800 نفر را در سراسر جهان به کام مرگ کشانده است. خبر شیوع این ویروس در ایران، بطور رسمی اواخر بهمن ماه سال جاری (1398) اعلام شد. با توجه به سرعت انتقال این ویروس و نیز امکان مرگ میزبان، حتی با وجود 2% اعلام شدن میزان مرگ و میر این ویروس، ترس و وحشت تمام کشور را فراگرفته است. مایلم ادعا کنم که:

رضا داوری اردکانی (نویسنده و فلیسوف) در یادداشتی درباره کرونا و ترس مردم از آن نوشت: برای اینکه بهتر بتوان با خطر ویروس مقابله کرد، باید فرصتی باشد که در آن بتوان به دفع خطر اندیشید. اندیشیدن مستلزم رهایی و انقطاع جزئی یا کلی از ترس است.

اسلاوی ژیژک (فیلسوف و منتقد فرهنگی) در یادداشت پیش‌رو که ایلنا منتشر کرده، می‌کوشد تا با نشان دادن اجمالی برخی از توالی تسلط تکنولوژی و ایدئولوژی سرمایه‌داری، به برخی از مهم‌ترین برون‌دادهای آن در مواجهه با بحرانی چون کرونا اشاره کند. و نشان دهد که چگونه در پرتو وضعیتی خاص، ذات زشت سرمایه‌داری عیان می‌شود.

دوشنبه 5 اسفند 1398 مصاحبه‌ای با ایرناپلاس (خبرگزاری جمهوری اسلامی) با عنوان “چالش شفابخشی ائمه علیهم السلام و احتمال بیمار شدن با بوسیدن ضریح” در باره چگونگی رویارویی نهادهای دینی با پدیده شیوع کرونا منتشر شد که متن کامل آن چنین است:

چند روزی است کلیپی دست به دست می‌چرخد که در آن برخی طلاب با تحمل سختی و رنج‌هایی چند تلاش دارند تا مردگانی را که براثر بیماری کرونا فوت شده‌اند غسل دهند. شاید که عملی شدن این حکم شرعی در دراز مدت از به حاشیه رفتن پاره‌ای از احکام شرعی جلوگیری کند. این رفتار البته به هر قصد و نیتی انجام شده باشد پرسش‌های چند دارد که به پاره‌ای از آن‌ها اشاره می‌شود و در پایان آنچه به نظر می‌رسد به‌صورت رأی پیشنهادی ارائه خواهد شد:

یادداشتی از راسل مور رییس کمیسیون آزادی اخلاقی و دینی جماعت باپتیست جنوبی در آمریکا در مورد به کار گیری تعالیم مسیحیت در مواجهه با ویروس کرونا و حفظ جان انسان ها

«مناسک جمعی» بارزترین مجال بروز و ظهور ادیان در دنیای مدرن هستند. در عصری که از هر سو جذابیت‌های مدرن به شکل‌های بدیع و خلاقانه، خود را به مردم جهان عرضه می‌کنند، مهم‌ترین ابراز وجود ادیان، مناسک جمعی است. المپیک، جام جهانی فوتبال، فستیوال‌های رقص و پایکوبی، جشن‌های ملی و نشست‌های سیاسی اقتصادی در مقیاس جهانی، هر یک در حال تلاش برای اختصاص تیتر یک روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها به خود و رقابت در جلب نظر شمار بیشتری از مردم جهان هستند. در دوره مدرن جشن‌های بومی مبدل به جشن‌های جهانی شده‌اند و رسانه‌ها و شبکه‌های ارتباطی، هرکسی را از هر نقطه جهان به جشن و پایکوبی در نقطه‌ای دیگر دعوت می‌کنند. دانشگاه‌ها و مراکز علمی که تا همین پنجاه شصت سال پیش، برای برگزاری یک همایش باید پوسترهایشان را از طریق پست به سایر دانشگاه‌ها ارسال می‌کردند با یک اعلان بر روی سایت دانشگاه، تعداد زیادی درخواست شرکت در همایش را دریافت می‌کنند. همه اینها بدین معناست که آدمی در عصر مدرن دلایل زیادی پیدا کرده است تا گردهمایی برگزار کند؛ دلایلی که تا دیروز تنها منحصراً در اختیار روحانیان و رؤسای ادیان بود.

در این گزارش، تلاش می‌شود با اشاره‌ای به وضعیت شیوع ویروس کرونا COVID-19 در فرانسه، به یکی از منشأهای نخستین گسترش آن در این کشور که یک گردهمایی سالیانه در کلیسا بوده است اشاره شود. سپس گزارشی از روند مواجهه دولت و مردم با این بحران ارائه می‌شود. در پایان این گزارش، به چالش مواجهه دین با کرونا در قیاس با وضعیت ایران پرداخته و اشارتی به مساله «شرّ» خواهد رفت.