جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

طبقه‌بندی موضوعات قرآنی، از جمله دغدغه‌های مستشرقان بوده است که ژول لابوم به عنوان فردی اثرگذار در این حوزه، طبقه‌بندی خود را در هیجده باب اعمال کرده است. طبقه‌بندی وی متأثر از انگیزه‌های علمی و عملی هم‌چون دستیابی به بانکی جامع از موضوعات قرآنی و پاسخ‌گویی به نیاز مخاطبان است. همچنین وی در طبقه‌بندی خود مبانی و اصول خاص خود را در نظر داشته است. از جمله مبانی و اصول مورد استفاده وی می‌توان به وحیانی بودن قرآن، توجه به مطلق منابع اسلامی و عدم طبقه‌بندی آن‌ها، نادیده گرفتن مبنای روایات و عدم رجوع به اسناد تاریخی مسلم، رویکرد تاریخی به جهان آفرینش و توجه به جلوه همبستگی مذهبی در قالب عبادات اسلامی اشاره کرد. مقاله حاضر با در نظر گرفتن انگیزه‌های ژول لابوم به دنبال دستیابی به مبانی و اصول طبقه‌بندی وی در جهت تبیین و فهم بهتر این اثر است.

در این نوشتار، نخست معنای واژه «استشراق» بررسی و تعریف خاص آن ـ اسلام‌شناسی غیرمسلمانان ـ بیان شده و سپس تاریخچه شرق‌شناسی و شش مرحله آن به کاوش گذاشته شده است که از آغاز روابط سیاسی شرق و غرب و رقابت تمدن‌های آن‌ها شروع می‌شود و در ادامه، آشنایی غربی‌ها با اسلام و نقدنویسی انفرادی علیه آن، ترجمه قرآن، دفاع کلیسا و جنگ‌های صلیبی و انتقال علوم و تمدن اسلامی به غرب به بحث گذاشته شده است. (تذکر: چهار مرحله دیگر شرق‌شناسی در مقاله بعدی بررسی می‌شود.)