جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1103
گفتمان شیعه در آراء علامه مجلسی؛ ساختارهای فرصت سیاسی و موقعیت سوژگی
نویسنده:
حمداله اکوانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه مجلسی (1037-1110ق)، یکی از دانشمندان برجسته شیعه است که در آراء او، نظام معنایی مشخصی برای سامان زندگی روزمره شیعه در دوره غیبت تدوین شده است. صورت‌بندی یک نظریه اجتماعی ـ سیاسی در جهت تشکل و سامان‌دهی جامعه شیعه در اندیشه وی اهمیت اساسی دارد. سؤال این است که علامه مجلسی این صورت‌بندی را برای شیعیان در عصر غیبت چگونه ترسیم کرد؟ این مقاله با استفاده از نظریه ساختار فرصت‌ سیاسی و تحلیل گفتمان، این فرضیه را آزمون می‌کند که علامه با استفاده از فرصت­های ساختار سیاسی در دوره دو پادشاه آخر صفوی یعنی شاه‌سلیمان و شاه‌حسین، دست به صورت‌بندی و تثبیت نظام گفتمانی شیعه زد. این گفتمان دارای سه لایه است: وی در لایه اول، اغیار گفتمانی شیعه را متمایز و بازنمایی می­نماید. در سطح دوم، فقه فردی و احکام ساحت زندگی خصوصی و عمومی شیعه را مطرح می‌سازد و در لایه سوم نیز فقه سیاسی و الگوی کنش سیاسی برای عصر غیبت را تئوریزه می‌کند.
صفحات :
از صفحه 93 تا 122
با استاد محمد باقر بهبودی در عرصه روایت و درایت حدیث [مصاحبه کیهان فرهنگی با محمدباقر بهبودی]
نویسنده:
محمد باقر بهبودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
خلاصه ماشینی: "کیهان فرهنگی: به نظر شما چه انگیزه‌ای باعث شده است که مرحوم مجلسی کتاب بحار الانوار خود را تألیف کند؟ استاد بهبودی: مرحوم مجلسی ابتدا تصمیم می‌گیرد که مؤلفات شیعه را احیا کند، لذا با زحمات وافر و هزینه‌های گزاف و دریافت کمک از دانشمندان معاصر خود، مؤلفات شیعه را از گوشه کتابخانه‌های ایران و هند و عراق و سایر بلاد بیرون می‌کشد و هر نسخه‌ای را که به دست می‌آورد، به دست شاگردان و علاقه‌مندان خود می‌سپارد و با پرداخت حق الزحمه، نسخه‌های آن کتاب را تا سر حد امکان تکثیر می‌کند- درست چیزی شبیه به طبع و نشر امروزی-از این رو اگر اکثر کتابهایی را که اکنون در دست داریم و نسخه‌های متعدد آن در گوشه و کنار کتابخانه‌های ایران به دست می‌آید نگاه کنیم، کمتر نسخه‌ای پیدا می‌کنیم که تاریخ کتابت آن از عهد اقتدار مجلسی خارج باشد. این قضاوت را در همه محصلین تازه کار، مشاهده می‌کنیم، حتی من جلد نهم کتاب بحار را-که در چاپ جدید به هشت جلد وزیری بالغ شده است-بی‌توجه به سند طی چندین ماه مورد بررسی کامل قرار دادم تا مطلبی را که دنبال آن بودم روشن کنم، ولی در تهران طی تحقیق و پژوهش در احادیث بحار، و مشاهده احادیث متهافت و متناقض، احادیث مخالف با قرآن، احادیث مخالف با تاریخ، احادیث مخالف با منطق و با توجه به سایر معایب حدیثی، چشم و گوش خود را باز کردم که از این مطالعه طولانی و عمیق بهره کافی و وافی به دست آورم، و چنان شد که خدا را شکر، راه درست را پیدا کردم تا آن حد که نه بیجا نقد کنم و نه بیجا تمجید و تقدیس کنم."
سیره نبوى(ص) در کتاب بحارالانوار
نویسنده:
حسن حسین زاده شانه چی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
سیره نبوى(ص) به لحاظ اهمیت نظرى و عملى از دیرباز مورد توجه نویسندگان مسلمان بوده است. بى شک تحقیق صحیح و موفق در این باب مى طلبد که کلیه منابع و روایات موجود مورد نظر و نقد و بررسى قرار گیرند. منابع شیعى در این زمینه به سبب عوامل مختلف سیاسى و مذهبى و اجتماعى یا از بین رفته یا شرایط بروز و ظهور نیافته اند, با این حال بخش عمده اى از روایات سیره در منابع شیعى متإخر یافت مى شوند که براى پالایش و جرح و تعدیل روایات متداول در منابع مشهور و متعارف سیره بسیار ارزشمند مى باشند. کتاب بحارالانوار گرچه از منابع متإخر به شمار مى رود, ولى به جهت گردآورى روایات پراکنده منابع متعدد شیعى از اهمیت بیشترى برخوردار است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 24
مبانی اعتبارسنجی روایات بحارالانوار نزد علامه مجلسی
نویسنده:
محسن قاسم‌پور، ابوطالب مختاری‌هاشم‌آباد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
بدون تردید هر پژوهشگری برای بهره‌مندی بهتر از بحارالانوار، بزرگ‌ترین دایره‌المعارف حدیثی شیعه، ناگریز است با پیش‌فرض‌های مؤلفِ آن در اعتبارسنجی روایات آشنا گردد. این پژوهش با روش توصیفی‌تحلیلی نشان می‌دهد علامه مجلسی به پیروی از دانشوران حدیث‌محورِ پیش از خود، روایات را براساس قراین کتاب‌شناسانه و به‌شیوۀ تحلیل فهرستی، اعتبارسنجی می‌کرده و در بیشتر موارد، قراین متنی را بر قراین سندی، بیشترارج می‌نهاده است. همچنین براساس روایات، اصلِ احتیاط ـ تحفظ بر متن احادیث و پرهیز از تأویل مگر به ضرورت ـ و نیز قاعدۀ تسامح در ادلۀ سنن با قید شیعی بودن روایات آن را، در ارزیابی مصادر و احادیث بحارالانوار به‌کار بسته است. علامه مجلسی براساس چهار مبنای یادشده، روایات را از جهت اعتبار رتبه‌بندی کرده و اکثر روایات بحارالانوار را معتبر دانسته است، ولی ازآن میان مبنای کتاب‌محورانۀ وی، کاربرد و تأثیر بیشتری در اعتباربخشی به روایات بحارالانوار نزد وی داشته است.
صفحات :
از صفحه 143 تا 164
شرح الزیارة الجامعة الكبیرة: منتخب‌ من‌ آثا‌ر محمدتقی‌ مجلسی‌، محمدبا‌قر مجلسی‌، السید نعمة‌ا‌لله‌ الموسوی الجزایری
نویسنده:
محقق: الشیخ احمد بن حسین العبیدان
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , خلاصه اثر , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دارالکرامه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شرح الزیارة الجامعة الکبیرة، کتابی است به زبان عربی به شرح زیارت جامعهٔ کبیره می‌پردازد. این مجموعه اثر احمد بن‌ زین‌الدین احسایی است و انتشارات مؤسسة الإحقاقی نشر آن را به عهده داشته است. مؤلف نخست فرازهای این زیارت را ذکر و معانی آن را بیان کرده است، سپس با نگاهی عرفانی و فلسفی، به شرح آن پرداخته است. وی در تفسیر زیارت، از احادیث اهل‏‌بیت (ع) و آراء علما و مفسران شیعه بهره می‌‏گیرد و در پایان هر فقره، نظر خود را بیان می‌کند.
شیوه نقد اخبار تاریخ اسلام در بحار الأنوار
نویسنده:
رسول جعفریان، قاسم قریب، حسن طارمی راد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
34 جلد از مجموعه 110 جلدی بحار الأنوار، ذیل عناوین مرتبط با تاریخ اسلام قرار دارند و می‌توان این تاریخ را به سه بخش: «تاریخ پیامبر(ص) [ج 15 ـ 22]»، «تاریخ تحولات سیاسی از تشکیل سقیفه تا پایان خلافت امیرمؤمنان، علی(ع) [ج 28 ـ 34]» و «تاریخ امامان شیعه: [ج 35 ـ 53]» تقسیم نمود. مجلسی برای تکمیل دائرةالمعارف حدیثی خویش، به تدوین تاریخ اسلام با محدوده‌ای که خودش تعریف نموده و بر اساس منابع شیعی، همت گمارده است. مصادر تاریخ‌نگاری مجلسی و چینش ابواب تاریخی بحار الأنوار، بیانگر اثرپذیری تاریخ‌نگری وی از مبانی کلامی شیعه است؛ اما وی در مواجهه با اخبار و احادیث تاریخی و سنجش آنها، روشی غیرکلامی برگزیده است. این نوشتار که با هدف واکاوی روش نقد گزارش‌های مربوط به تاریخ اسلام در بحار الأنوار تدوین شده، به این نتیجه رسیده است که مجلسی غالباً نظرات خود درباره احادیث را پس از نقل کامل روایت بیان نموده و در موارد بسیاری، به شباهت میان روایات منابع شیعه و سنّی و اقتباس‌های احتمالی صورت‌گرفته در کتاب‌های مختلف اشاره کرده‌ است. نقد محتوایی روایات شیعه و سنّی، رفع تعارض میان اخبار تاریخی منابع شیعی، ارجاع غیرمستقیم به منابع اهل‌سنّت، توجه به عنصر زمان در نقادی‌ها و رفع ابهام از اسامی خاص در برخی روایات تاریخی، از دیگر شیوه‌های رایج شرح اخبار در بحار الأنوار علامه مجلسی است. مجلسی در زمینه شرح و توضیح اخبار، گاه به روایات موازی و گاهی نیز به استنباط‌های شخصی خویش متکی است. بااین-همه، برخی نقادی‌های مجلسی در بخش تاریخ اسلام بحار الأنوار، بر پیش-فرض‌های اعتقادی استوار است که شامل موارد معدود و خاصی می‌گردد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 49
بررسی شیوه مواجهه علمای شیعه عصر صفوی با انحراف‌های فکری صوفیان عارف‌نما
نویسنده:
محمدجواد ذرّیه، زهرا آبیار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از رویدادهای شایسته تأمل در دوره صفوی، تنش بین صوفیان عارف‌نما و عالمان شیعه، اعم از فلاسفه و فقها و محدثان است. این مقاله، با روش وصفی ـ تحلیلی به بررسی نقش ملاصدرا و علامه مجلسی به عنوان نماینده دو جریان فکری متفاوت در مقابله با انحراف‌های صوفیان عارف‌نما پرداخته است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، می‌توان گفت ملاصدرا به عنوان یک فیلسوف و عارف، با معرفی عرفان ناب از طریق تصحیح مفاهیم عرفانی و ارائه معرفت و شناخت الهی از یک سو، و معرفی رهبری واقعی جهت هدایت مردم جامعه از سویی دیگر، به ایفای نقش پرداخت و علامه مجلسی نیز به عنوان یک فقیه و محدث، ضمن انتقاد از عملکرد شریعت‌گریزی و لاابالی‌گری عارف‌نمایان صوفی، در کنار سایر فقها و علمای این عصر، با نگارش جوامع حدیثی به زبان عربی و فارسی روان و عوام‌فهم، شرح‌نویسی بر متون اصیل و کهن و ردیه‌نویسی، به ترویج شریعت واقعی و انتقال درست مفاهیم دینی برای مقابله با انحراف‌های فکری صوفیان پرداختند
صفحات :
از صفحه 203 تا 226
روش و مبانی فهم حدیثِ علامه مجلسی در کتاب السماء و العالم
نویسنده:
محمد شریفی ، علی محمد میرجلیلی ، علیرضا لک زایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
علامه مجلسی در بحارالانوار - کتاب «السماء و العالم» - به شرح و تفسیر متون احادیث پرداخته و تا حدی مشکلات اخبار را حل کرده است. بیان‌هاى وی در ذیل روایات و آیات قرآن، قابل تأمل است. این پژوهش که با روش توصیفی‌ـ تحلیلی، انجام گرفته است، در صدد واکاوی روش‌ها و مبانی فقه‌الحدیثی مجلسی در کتاب «السماء و العالم» است. نتایج پژوهش، گویای این است که علامه در هر موضوع، ابتدا آیات قرآنى مرتبط با آن موضوع را آورده و در صورت لزوم، توضیح و تفسیرى هم براى آیات بیان کرده است. مهمترین مبانی مجلسی در شرح روایات این کتاب عبارت است از: احراز صحت متن؛ شرح مفهوم واژه‌های مفرد موجود در روایات با استفاده از آیات قرآن و نظریات بزرگان لغت؛ توجه به معانی ترکیبی واژگان مرکب چون مجاز، کنایه و استعاره و ضرب المثل‌ها؛ نقد حدیث؛ بهره‌گیری از آیات مرتبط؛ بهره‌گیری از احادیث مشهور و مرتبط و تشکیل خانواده‌ی حدیث؛ شناخت سبب و فضای صدور روایات؛ توجه به محکم و متشابه در بین احادیث؛ استفاده از علوم تجربی در طرح مفاهیم و معارف تخصصی.
صفحات :
از صفحه 239 تا 259
فریدة فی لوعة الشهیدة علیها السلام من موسوعة بحار الأنوار
نویسنده:
الشیخ محمد باقر المجلسی؛ تقدیم وتحقیق الشیخ عبد الزهراء العلوی
نوع منبع :
کتاب , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دلیل ما,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب حاضر در مورد حضرت زهرا سلام الله علیها می باشد که از کتاب شریف بحار آورده شده است و اساسا دو بخش دارد: بخش اول درباره خطبه فدکیه و مسائل پیرامون آن و بحث دوم درباره غصب فدک و بحث ارث انبیا و پاسخ به شبهات آن می باشد.
«حدوث» در مصادر امامیه؛ معناشناسیِ مبتنی بر کاربرد و ادله
نویسنده:
میثم توکلی بینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از مباحث پرتنش و چالش‌برانگیز فلسفی که متکلمان و محدثان را به واکنش واداشته، مسئلۀ حدوث یا قدم جهان و ماسوی‌الله است. فلاسفۀ یونان و طبیعت‌گرایان به شکل‌های مختلف به قدمت جهان اعتقاد داشتند و ادیان در برابر این عقیده موضع گرفته‌اند. در این پژوهش می‌کوشیم صرف‌نظر از تفسیرها و تأویل‌ها، ظاهر متون روایی امامی را بررسی کنیم. در مجموعۀ بزرگی از این روایات، حدوث جهان و ملازمۀ کران‌مندیِ زمانیِ ماسوی‌الله با حادث بودن آن‌ها طرح شده و بر آن دلیل اقامه شده است. لذا اگر نخواهیم متون روایی را به صورتی گسترده تأویل کنیم و نیز مسئلۀ حدوث زمانی را به جهت فلسفی جدلی الطرفین بدانیم، موضع روایی در این مسئله آن است که هر چیزی غیر خدا «استمرار زمانیِ آغازمند» دارد. این نگرش هم با تفاسیر برخی متکلمان و هم با آراء اکثر فیلسوفان اسلامی متفاوت و مبتنی بر کاربردشناسی واژۀ «حدوث» و شبکۀ معنایی آن در ادبیات مأثور است.
صفحات :
از صفحه 23 تا 38
  • تعداد رکورد ها : 1103