جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 2474
بدیع و جلوه های معنایی آن در سوره مریم از دیدگاه فریقین
نویسنده:
علی اسودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بدیع یکی از مهم ترین آرایه های بلاغی در علم بلاغت است و یکی از سه قسم اصلی علم بلاغت به شمار می رود، اما متأسفانه همواره به عنوان پیرایه ای لفظی برای ایجاد زیبایی و تنوع و یا آهنگین کردن سخن معرفی شده است. در این مقاله به مسائل بلاغی سوره مریم با رویکرد آرایه های بدیعی پرداخته می شود که در مورد بدیع، بر طباق، التفات و تکرار تأکید شده است. همچنین به تکرارهای موجود در این سوره پرداخته شده است. این بررسی بدون شک تنها به برخی از قضایای معنوی این سوره اشاره کرده است و باید اذعان کرد که قرآن اعجازی زاید الوصف دارد که عجز انسان مانع از درک آن می شود؛ زیرا هرگاه پژوهشگر بخواهد بخشی از این دریا را شناسایی کند، از قسمتی دیگر بازمی ماند و با دریایی مواجه می شود که پایانی ندارد و این امر بیانگر معجزه جاوید بودن قرآن کریم است. در این تحقیق از کتابهای اعراب، تفسیر و بلاغت به منظور پرده برداشتن از این حقایق ژرف بهره گرفته شده است. در این بررسی مشخص گردید استفاده از طباق و جناس، نه تنها از باب آرایه ای لفظی، بلکه موضوعی مؤثر بر معنای محوری سوره است. همچنین میزان تکرار افعال در صیغه های ماضی، مضارع و امر دارای معنایی قابل تأمل است. تکرار واژه های الله، الرحمن و رب نیز به ترتیب آماری متناسب با فضای رحمت و تدبیر امور، از جانب خداوند در موضوعات مطرح شده در آیات است.
اعانت مظلوم در فقه مذاهب اسلامی
نویسنده:
امیر فرخ
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نظر به جایگاه رفیع و مهم قرآن کریم در بین مسلمانان به عنوان مهمترین راه سعادت و رستگاری انسان ها و گرانبهاترین و پر ارزش ترین پشتوانه زندگی عادی و معنوی مسلمانان جهان و معجزه ی بزرگ خاتم پیامبران حضرت محمد (ص) که بارها این کتاب را به همین عنوان به امت خود سپرده است و به طور مکرر به ویژه در آخرین روزهای زندگی خود به مردم فرمودند:((من پس از خود دوچیز گرانبها در میان شما می گذارم که تا قیامت از هم جدا نخواهند شد و تا زمانی که به آن دو تمسک جویید , هرگز گمراه نخواهید شد: یکی قرآن است و دیگری عترت من،که بیان کننده قرآن می باشند)) بنابراین تقدیس و احترام به قرآن و عمل به دستورات آن بر همه مسلمانان جهان واجب می باشد.در این اثر که تحت عنوان اعانت مظلوم در فقه مذاهب اسلامی می باشد در فصل اول تحت عنوان کلیات ضمن طرح مساله و سوالات تحقیق و پیشینه تحقیق به بررسی معانی و تعاریف واژه‌های مظلوم، ظلم، اعانت و ... پرداخته شده. در فصل دوم به بررسی مبانی فقهی اعانت مظلوم از منظر آیات و روایت پرداخته شده و تا آستانه نگاه اهل تسنن سخن رفته است چون بیان چنین رویدادهایی , مایه ی اصلی و تردید ناپذیر پدیده ی ترس در بین انسانها بوده است که پس از بررسی کوتاه و اجمالی مبحث اعانت مظلوم از دیدگاه قرآن کریم و سخنان معصومین (ع) را باز نموده ام.در فصل سوم که با بررسی کوتاه از چگونگی اجابت اعانت مظلوم و پیامد های آن، شرح حال فقهای امامیه و اهل تسنن و نمونه هایی از آثار نام آوران قبل از اسلام و بعد از اسلام و تاثیر آن بر دوره ی حاضر , بیان گردید , همچنین چگونگی راهمبانی فقهی دریافتن مفهوم اعانت و عدالتدرپهنه کلام دینیرا باز نموده ام و به شرح حال و بررسینام آوران عرصه دین اسلامبه اجمال و تفصیل پرداخته شده است. در فصل چهارم به بررسی فلسفه ظلم و عدل و سیر اجمالی این رویداد پرداخته شده و شاید بتوان گفت سیر اصلی پژوهش نگارنده در همین فصل است که با بررسی و تحلیل آثار بزرگان. دین اشاره ای در موضوع اعانت تنها ذوق خوش را به داوری نشانده ام،می دانم ذوق هرکس ویژه ی او و در خور طبیعت و تربیت و مشاهدات اوست نه ذوق جمعی.چنین چشم داشتی از این اثر عادلانه و نیکو نیست که آرای دیگران عبث و بیهوده است.پناه می برم به خداوند بزرگ، و برخود امید داشته که استادان فرزانه بزرگ در این راهی که پیموده ام بعد از بررسی،کاستی ورسایی هایی که در این مجموعه خواهند یافت بی بهره ام نگذارند؛ تا در کارهای دیگر با فراغت خاطر بر بلندی پهنه ی عریض و گستردهالهیات پرواز نمایم.
بررسی مبانی مجازات‌های بدنی
نویسنده:
مریم باقری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در بررسی مبانی مجازات های بدنی در جمهوری اسلامی ایران با توجه به این که زیربنا و شالوده قوانین جزایی ایران خصوصاً در مبحث مجازات های بدنی، احکام شرعی و فقه امامیه می?باشد، در این تحقیق ضمن بررسی نظرات متکلمین و فلاسفه اسلامی در خصوص انسان و ابعاد وجودی او که بی شک در تعیین مفاهیم حقوقی انسانی (که مصداق بارز آن مجازات بدنی است) اثر دارد، مبانی نقلی و آیات و روایاتی که ملاک وضع مجازات بدنی قرار گرفته اند، نیز نقل گردید و ضمن بررسی برخی روایات و تفاسیر برخی آیات که در آنها از فلسفه وضع و تشریع این نوع مجازات سخن رفته، دریافتیم که انسان در ایدئولوژی اسلامی موجودیست دارای ابعاد روحانی و جسمانی و این ساحت ها به دلالت برهان های عقلانی فلاسفه و ادله قرآنی و روایی ارتباطی مداوم و دوسویه برهم دارند. به نحوی که سلب هر یک از این ابعاد از انسان و یا نفی ارتباط این ابعاد با یکدیگر به معنای مرگ و نیستی انسان خواهد بود. چنانچه روح از انسان سلب شود پیکری مرده از او باقی خواهد ماند که فرقی با اشیاء ندارد و اگر جسمانیت انسان نفی شود و او را موجودی مجرد محض بنامیم، آنگاه در زمره فرشتگان درخواهد آمد و نه انسان مختار مجسم مسجود فرشتگان!با توجه به نقطه مشترک نظریات ارائه شده در فلسفه و کلام اسلامی می?توان اذعان داشت که انسان موضوع بحث در نظرگاه دینی موجودی است روحانی - جسمانی که جسم و روح او هر دو عطیه خالق بوده و بستر کمال انسان را برای او فراهم می کنند و استعدادهای منبعث از ترکیب جسم و روح، قابلیت رشد را به انسان می دهند. البته همان گونه که ذکر آن رفت در این امر و کیفیت ترکیب و تأثیر این دو مولفه و ساحت، دیدگاه های مختلفی در اندیشه فلاسفه اسلامی وجود دارد اما آنچه در آن تردیدی نیست، اثرپذیری آن دو از یکدیگر است. اگر نظر مشهور فلاسفه اسلامی ملاک قرار گیرد در تمامی نظرات چه آنان که قائل به دوگانگی جسم و روح هستند و چه معتقدین به وحدت و یگانگی نفس و بدن، هردو منجر به این نتیجه می?شوند که تأثیرگذاری روح بر بدن و جسم بر روح امریست اجتناب ناپذیر، و چنانچه موافق نظر مکتب تفکیک به انسان نگریسته شود به طریق اولی تأثیر گذاری جسم و روح بر یکدیگر اثبات می?شود. در واقع در تمام اندیشه های متکلمین اسلامی روح به عنوان یک عامل فعال و پویا در وجود انسان، صرف نظر از حدوث یا قدمت بر تمامی افعال و افکار سلطنت دارد و جسم را متأثر جهت گیری خویش قرار می دهد، جسم و اثرات وارد بر آن نیز به نحو مستقیم و یا غیرمستقیم بر روح اثر خواهد گذاشت کما اینکه انسان با روزه و سختی دادن به جسم در پی تعالی و قدرت بخشیدن به روح و نفس بر می آید و یا در نقطه مقابل برای حظ روح و نفس از لذائذ مادی بهره می? برد که مجرای استفاده از لذائذ مادی قطعاً جسم انسان است.
بهشت و جهنم از دیدگاه فرق اسلامی (شیعه، معتزله، اشاعره)
نویسنده:
علی مسروری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
بهشت و جهنّم از مهم ترین باورهای دینی است که جزئیات آن مورد تضارب آراء متکلمان اسلامی در فرقه های گوناگون قرار گرفته است. ما در این رساله، طی چهار فصل به بررسی تطبیقی ـ تحلیلی این موضوع، از دیدگاه سه فرقه ی مهم کلامی: شیعه، معتزله و اشاعره پرداخته ایم.بعد از بیان کلیات این موضوع در فصل اوّل، فصل دوّم به مسأله ی وجود فعلی بهشت و جهنّم و جایگاه این دو کانون اختصاص یافته است؛ به جز ابوهاشم جبّائی، قاضی عبدالجبّار معتزلی و هشام بن عمروالفوطّی از فرقه ی معتزله، که منکر وجود فعلی بهشت و جهنّم شده اند، سایرمتکلمان سه فرقه، اعتقاد به وجود فعلی بهشت و جهنّم دارند. در مورد جایگاه این دو کانون نیز اکثر متکلمان، اظهار نظر قطعی ننموده و علم آن را به خدای دانا واگذار کرده اند؛ اما بنابر نظر علامه طباطبایی، بهشت و جهنّم به مانند لوح، قلم، قضاء و قدر الهی، موجوداتی مجرد از مادّه ی عنصری، و مربوط به عالم آخرت هستند که واسطه ی فیض بین خدا و انسان می باشند، و از آن جایی که آخرت، دار تزاحم و تمانع نیست، بر اساس نظام حاکم در آخرت، جایگاه بهشت و جهنّم رابدون آن که مزاحمتی برای یکدیگر داشته باشند،می توان همان چیزی دانست که روایات، حاکی از آن است، یعنی بهشت بالای آسمان های هفت گانه(نه آسمان های ظاهری) و تحت عرش الهی، و دوزخ زیر طبقات زمین(نه زمین های ظاهری) است. در فصل سوّم بحث از نعمت های بهشت و عذاب های جهنّم به میان آمده است. در چگونگی نعمت ها و عذاب ها، اکثر متکلمان سه فرقه، آن ها را هم از نوع جسمانی و هم روحانی می دانند. اشاعره، معتزله ی بغداد و برخی از متکلمان امامیّه، نعمت های اخروی را تفضّل الهیمی دانند، اما اکثر متکلمان عدلیه آن را استحقاقی می دانند. در این میان دیدگاه علامه طباطبایی دیدگاهی جامع تر است چرا که ایشان اگرچه قول به استحقاقی بودن ثواب برابر عمل را ترجیح داده است اما در عین حال تفضّل الهی را منکر نشده و پاداش زیاده بر عمل را تفضّل الهی می داند.در مورد نحوه ی ارتباط بین عمل اختیاری انسان و نتایج اخروی آن، متکلمان امامیه، نتایج اخروی را عین عمل اختیاری انسان می دانند، اما متکلمان معتزله و اشاعره نتوانسته اند تصویری روشن از این ارتباط ارائه دهند.مسأله ی ابدیت و جاودانگی بهشت و جهنّم در فصل چهارم آمده است. به جز ابن قیّم و محمد شلتوت که حکم به غیرابدی بودن جهنّم کرده اند، و جهم بن صفوان که حکم به فنای بهشت و جهنّم نموده است، سایر متکلمان سه فرقه، اعتقاد به ابدی بودن بهشت و جهنّم هردو دارند.در همه ی مواردی که ذکر شد، آراء سه فرقه، مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته و نظریه ی مختار با دلایل عقلی و نقلی تبیین شده است.
تحلیل اخلاقی امید با تأکید بر آیات قرآن کریم
نویسنده:
زهرا محققیان,اعظم پرچم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
امید به آدمی، شادابی، حیات و پویایی می بخشد. شادابی تن به شادابی دل وابسته است و شادابی دل در امید ریشه دارد.در این نوشتار به روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره گیری از آیات و روایات، ضمن بیان مفهوم شناسی امید و شناسایی انواع آن، با توجه به شاخصه های امید حقیقی و جایگاه آن در اخلاقیات فردی و اجتماعی به تحلیل اخلاقی سیمای پسندیده امید در قرآن کریم پرداخته شده است.یافته های پژوهش بیانگر آن اند که چون در جهان بینی توحیدی، امید در راستای تکامل و کمالات اخلاقی انسان است و این تکامل از منظر قرآن، به سوی خلیفه اللهی در جریان است، (بقره / 30) توجه به این فضیلت اخلاقی عامل آرامش و استحکام او در برابر ناملایمات می باشد.
صفحات :
از صفحه 93 تا 118
بررسی طباق (تضاد) بلاغی در آیات انفاق
نویسنده:
ناهید مرادنژاد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
طباق بررسی شده در این تحقیقیکی از زیبایی های بدیعی و معنوی کلاماست که جایگاهی ویژه در ادبیات و علم تفسیر و فقه و زبان شناسی دارد. اهل لغت و زبان شناسانبرای بیان اندیشه ها و توضیح معانی و شاعران برای تعبیر احساسات و اوضاع سیاسی و اجتماعی خود از فن طباق یاریطلبیده اند. و از سویی دیگر بلاغی ها برای کشف حقایق و معانی متضاد در آیات قرآن و فقیهان برای تبیین احکام شرعی و فقهی به این صنعت ادبی تمسّک جسته اند. در این مجال برآنیم تا طباق قرآنی را در لفظ انفاق و مشتقات آن بررسی کنیم و با روشی نوین به بررسی طباق و انواع مختلف آن مانند طباق ایجابی، طباق سلبی، طباق خفی و طباق معنوی و... بپردازیم. بنابراین پس از بررسی لغوی و بلاغی واژه های متضادهمراه با تحلیلی کوتاه و ذکر فایده ی آنبا استعانت از تفاسیر و فرهنگ لغت های مختلف معنای مختصر و روشنی از آیه ها نیز ارائه می گردد . واز آنجا که در بسیاری از آیات انفاقی قرآن انواع مختلفی از طباق و مقابله وجود دارد در ضمن متن به آنها اشاره می نماییم.
تحلیل فقهی حقوقی تطفیف
نویسنده:
اکرم خلیل آبادی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیده پایان نامه : تطفیف(کم‌فروشی) یکی از رذایل اخلاقی و گناهان کبیره است که اکثر افراد جامعه، در هر مقام، شغل، جایگاه و کسب و کاری که اشتغال دارند، ممکن است مرتکب آن شوند. این رذیله ممکن است در جنبه‌های مختلف زندگی انسانها، اعم از اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، شغلی و حتی اعمال عبادی و شخصی ظاهر شود. در متون دینی(قرآن و حدیث) به شدت از این عمل نهی و وعده عذابی سخت به مرتکب آن داده شده است. تطفیف علاوه بر حکم تکلیفی آن، که حرمت است(به دلیل تعلق نهی به آن) دارای مسئولیت مدنی و کیفری نیز می‌باشد.در تحقیق حاضر، نگارنده بر آن است با روش توصیفی، تحلیلی، به بررسی احکام تکلیفی و وضعی تطفیف و نیز آثار مسئولیت مدنی و کیفری آن بپردازد و جایگاه آن را در فقه و حقوق موضوعه، تبیین نماید.
بررسى تطبیقی نحوه مواجهه با فحشاءدر عهدین، جاهلیت و قرآن
نویسنده:
فیصل جلالی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فحشاء و مصادیق آن از پلید ترین و زشت ترین گناهان است و از عوامل مهم فساد اخلاقی و تباهی اجتماع و از هم پاشیدگی نظام خانه و خانواده است به همین علت در تمامی ادیان و حتی در اکثر اقوام و ملل برای مرتکبان فحشاء مجازات تعیین کرده اند . مجازات در دوره جاهلیت برای زانی تبعید از محل سکونت و برای زانیه زندان در منزل بود.کیفر در عهدین برای زنا کار قتل وبرای زانیه سنگسار بود. قرآن کریم در آیات مکی برای مرتکبان اعمال منافی عفت عذاب اخروی و در آیات مدنی عذاب دنیوی معیین کرده است،مفهوم واژه فحشاء ، فاحشه معنای آن مطلق زشتی است که طواف برهنه حول خانه خدا ، زنای آشکار و پنهان ، ازدواج فرزندان با همسران پدران ، ازدواج با دو خواهر در یک زمان ، لواط و مساحقه از مصادیق بارز آن هستند .
عوامل لغزش انسان از دیدگاه قرآن  و حدیث
نویسنده:
غلامرضا ولی اللهی بیشه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رسیدن به سعادت ابدی، آرزوی هر انسانی است. انسانی که در بین موجودات عالم، اشرف مخلوقات لقب گرفته و خدا به خودش آفرین گفته است. « فَتَبارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِین» انسان موجودى است که فطرتى الهى و طبیعتى مادى دارد، فطرت او را به سمت معارف بلند، معنویات و طبیعت، او را به حضیض مادیّت، شهوات و شرور فرا مى خواند. حیات انسان صحنه مبارزه دائم بین طبیعت و فطرت اوست. اگر طبیعت انسان بر فطرت غلبه کند و او مسیر طبیعت را پى گیرد، از نگاه قرآن، انسانى است وارونه و منحرف، و اگر فطرتش غالب شد و طبیعتش در مسیر فطرت قرار گرفت، در این صورت، انسانى است که در مسیر هدایت قرار گرفته و در طریق حقّ قدم برداشته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانه ای و نیز منابع مجازی (اعم از نرم افزار و پایگاه های اینترنتی) تدوین شده است.لغزش آدمی عوامل متعددى دارد که مى‏توان در یک طبقه‏ بندى کلى آن را به عوامل داخلى و بیرونى تقسیم کرد. عوامل داخلى: پیروى از هواهاى نفسانى و نفس امّاره؛ خودپسندى وتکبّر، تعصّب، لجاجت و تقلید کورکورانه و ... و عوامل بیرونى: پیروی از شیطان‏هاى انس و جن، جاذبه‏هاى فریبنده دنیا، تأثیر پذیری از دوستان ناباب و...راه حل گمراهى، مبارزه با عوامل گمراهى است؛ بایستى هم از درون و هم از بیرون عوامل گمراهى را کنار زد، تا نور هدایت در دلش بتابد. براى هدایت کردن فرد گمراه، بایستى عوامل گمراهى او را شناخت و آن گاه متناسب با آن، اقدام کرد. این مجموعه مشتمل بر چهار فصل می باشد، فصل اول به بیان کلیات، پیشینه تحقیق، همراه با اهداف و سوال های پژوهش پرداخته شد. درفصل دوم به مفاهیمی از قبیل: گناه، اقسام آن و زمینه ها و پیامدهای آن اشاره گشته، و فصل سوم و چهارم به ترتیب به عوامل درونی و بیرونی لغزش انسان از دیدگاه قرآن و روایات و نتیجه گیری اختصاص داده شده است.
بررسی مقامات عرفانی مشترک در قرآن و صحیفه سجادیه
نویسنده:
مجتبی رسائی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
عرفان، گرایش معنوی گسترده‌ای است که در میان پیروان تمامی ادیان دیده می‌شود. عرفا اعتقاد دارند برای رسیدن به قله‌ی رفیع معرفت باید منازل و مقاماتی را طی نمود و سلوک طریق عرفان با مقیم شدن در مقامات آغاز می‌گردد. در فرهنگ اسلامی، آنچه «مقامات عرفانی» نامیده می‌شود، ابتدا به‌صورت مفاهیم ایمانی، اخلاقی و معنوی در قرآن کریم و سنت رسول خدا (ص) مطرح شده بود و به‌تدریج و با درجات مختلف، در عمل صحابه و تابعین و دیگر مسلمانان راه یافت و سپس، با توجه به جنبه‌ی باطنی و معنوی حالات و مقامات و تغییر و تحولاتی که در روح انسان ایجاد می‌کنند، از مفاهیم اخلاقی و ایمانی به عوامل سیر و سلوک باطنی تبدیل شد و عنوان «مقامات و احوال عرفانی» را به خود گرفت. برای بهره‌مندی از هر چیزی باید به منبع اصلی آن رجوع کرد. صحیفه سجادیه به‌عنوان میراث گران‌بهای امام سجاد (ع) که سرشار از تعالیم عرفانی است در کنار قرآن کریم که منبع راستین معارف عرفانی به شمار می‌آید، الگویی کامل و نمونه برای رسیدن به قله‌های عرفان و رضوان الهی ترسیم می‌کنند. این پژوهش بر اساس تقسیم‌بندی ابونصر سراج طوسی در کتاب «اللمع فی التصوف» که هفت مقام توبه، ورع، زهد، فقر، صبر، توکل و رضا را به‌عنوان مقامات عرفانی ذکر کرده است به بحث پیرامون این مقامات در قرآن و صحیفه سجادیه پرداخته و الگویی کاملاً اسلامی و اصیل از آن‌ها را ارائه نموده است؛ الگویی که با درون‌مایه‌ی غنی خود از انحرافات و آسیب‌های معنویات نوظهور و افراط‌وتفریط‌های عرفان صوفیانه به دور است و انسان را مطمئن، به مقام رضوان الهی می‌رساند.
  • تعداد رکورد ها : 2474