جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حدیث، مساوی با علم دین است. حدیث تنها گزارشگر سنت، پس از قرآن کریم است که مهم‌ترین منبع معارف اسلامی است. در این میان هر دین شناس و حدیث پژوهی نسبت به فهم صحیح روایات، دو مرحله را باید پشت سر گذارد، روش شناسی فهم احادیث، آسیب شناسی فهم آن، که در این رساله مرحله دوم (آسیب شناسی) مورد نظر است. آسیب شناسی فهم حدیث و آسیب زدایی از آنها، بزرگترین خدمت به ساحت مقدس سخنان معصومان علیهم السلام است. مراد از این آسیب‌ها، آن مواردی است که وجود آن‌ها سبب عدم فهم می‌گردد. تقطیع به معنای جدا کردن بخشی از یک حدیث طولانی، متناسب با موضوعی خاص است. گاه تقطیع‌ها، تصحیف‌ها و نیز غفلت‌های مؤلفان کتاب‌های موضوعی حدیث، موجب شده که حدیث ، در باب نامناسبی جای گیرد و این جاگیری نامناسب، معنای نادرستی را به خوانندگان القا می‌نماید. بنابر این برای بررسی یک حدیث، ضروری است با مراجعه به منابع اولیه حدیثی (منبع اصلی) و دیدن متن کامل حدیث، در بسیاری از موارد این مانع را می‌زداید، زیرا متن یا سند روایات در طول تاریخ و گذر قرن‌ها خواسته یا ناخواسته به علت نسیان و عدم توجه، دچار تغییر و تحریف می‌شود. این نوشتار با رویکردی توصیفی – تحلیلی نتیجه می‌گیرد که احتمال تقطیع نادرست در جوامع حدیثی معتبر، مانع تمسک ظهور بدوی آنها نیست. تحقیق حاضر به منظور بررسی پدیده تقطیع، انواع و پیامدهای آن سامان یافته و به آسیب شناسی فهم حدیث پرداخته است. نهج‌البلاغه معیار، در این تحقیق، تصحیح دکتر صبحی صالح است که بسیاری از ترجمه‌های موجود با شماره‌های آن مطابق است.

«حضانت» نوعی ولایت و سلطنت بر کودک و مجنون بهمنظور نگهداری و تربیت آنهاست. این امر از حقوق و تکالیف والدین به شمار میرود. موضوع حضانت از مباحث پیچیده حقوق خانواده است و باوجود مطالعات گسترده فقها و حقوق دانان، هنوز مسائلی از آن ناشناخته مانده است. بر این اساس، در نوشتار حاضر حضانت کودک از دیدگاه فقه امامیه و اهلسنّت و قانون مدنی ایران طی سه بخش شامل مباحثی چون: مفهوم شناسی، فلسفه حضانت، تربیت کودک، شرایط و موانع حضانت به روش توصیفی مورد بحث قرارگرفته است. اهم عناوین این پژوهش عبارتاند از: کلّیات شامل مفهوم شناسی حق، ولایت و حضانت در لغت و اصطلاح فقهی و حقوقی؛ مبانی نظری حضانت مشتمل بر فلسفه حضانت، شرایط و موانع حضانت؛ مستحقین امر حضانت و زمان پایان آن؛ کاستی ها و اشکالات در قوانین مربوط به حضانت. در بخشی از نتیجه آمده است: حضانت بهمعنای ولایت بر طفل و مجنون به جهت تربیت، نگهداری و هر کاری است که به مصلحت او باشد زیرا فلسفه و هدف اصلی از حضانت، نگهداشت مصلحت کودک است. حضانت نسبت به مادر حق است و نسبت به پدر هم حق است و هم تکلّیف. یعنی مادر میتواند حضانت طفل را قبول نکند ولی پدر نمیتواند. حضانت با ولایت تفاوت دارد زیرا حضانت ناظر به نگهداری کودک است اما ولایت، مربوط به نظارت بر اموال و ازدواج اوست. هر چند رابطهای مستقیم بین آنها برقرار است بدینصورت که میزان توان مالی کودک و چگونگی مصرف آن در چگونگی حضانت، تأثیر میگذارد.

در این پژوهش سرفصل‌های استدلالی مربوط به‌حکم تکلیفی اذان و اقامه با رجوع به منابع اصلی روایی، فقهی، اصولی و رجالی مورد بررسی قرارگرفته و پس از ترکیب ادلّه و تحلیل دقیق آن‌ها، نظر مختار تبیین گردیده است. در برابر نظر مشهور که قائل به استحباب اذان و اقامه است، چهار نظر عمده وجود دارد. بر اساس ادلّه هفتگانه مشهور، اذان در کلیه نمازهای جماعت صبح و مغرب به‌صورت فرادی و اقامه در کلیه نمازها، مستحب اکید است. در پژوهش حاضر پس از بررسی اصل مشروعیت اذان و اقامه، ابتدا هشت دسته دلیل مخالفان نظر مشهور مطرح گردیده است. سپس تک‌تک ادلّه به تفکیک به بوته نقد گذاشته‌شده است. در نهایت نیز با ارائه هفت دلیل، نظر مشهور مورد پذیرش قرار گرفت. در مجموع بیست و یک روایت جهت اثبات یا رد مسئله ارائه گردیده است. محورهای مهم این پژوهش عبارت‌اند از: موضوع شناسی و شناخت تمامی شقوق مسئله؛ تعریف لغوی و اصطلاحی اذان و اقامه؛ تعریف حکم تکلیفی؛ بررسی شقوق مختلف مسئله؛ ادلّه مشروعیت اذان و اقامه؛ حکم تکلیفی اذان و اقامه؛ اقوال مختلف در مسئله شامل قول اوّل: وجوب اذان و اقامه فقط در نماز جماعت؛ قول دوم: وجوب اذان و اقامه در نماز صبح و مغرب حتی به‌صورت فرادی و در سایر نمازها تنها به جماعت؛ قول سوم: وجوب اقامه مطلقاً حتی برای زنان؛ قول چهارم: وجوب اقامه برای مردان؛ قول مشهور: استحباب اذان و اقامه؛ ادلّه استحباب اذان و اقامه؛ جمع‌بندی و نتیجه.

این پژوهش شامل هفت فصل با این عنوان هاست: فصل اول، اصول و اهداف مشترک دعوت پیامبران(ع)؛ فصل دوم،ارکان و پایه های اساسی دعوت انبیا(ع)؛ فصل سوم، دعوت پیامبران(ع) و توجه به شرایط و نیازهای جامعه؛ فصل چهارم، دامنه ی دعوت پیامبران(ع)؛ فصل پنجم، تکیه ی انبیا(ع) بر مردم با ایمان و اموال آنان؛ فصل ششم، زمینه سازی انبیا(ع) برای دعوت؛ فصل هفتم، مبارزات پیامبران(ع) و دفاع از حریم دستاوردهای خود.