جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خطبه غدیر به عنوان یکی از مهم‌ترین سخنرانی‎های پیامبر اکرم(ص) در میان جمع کثیری از مسلمانان در سال دهم هجرت ایراد گشته و حاوی پیام‌های بسیار مهمی است که مطالعه دقیق آن برای آشنایی با ماهیّت حقیقی دین اسلام و ارکان اصلی آن ازجمله امامت و ولایت، ضروری می‎نماید. از آنجا که این خطبه در سه نقل متفاوت گزارش شده، لذا بررسی دقیق محتوای آن‌ها به منظور کشف ارتباط این متون جهت دستیابی به محتوای کامل فرمایش پیامبر اکرم(ص)، نیازمند بهره‌گیری از روش‎های تحقیق میان‌رشته‌ای متن محور و معتبری است که قابلیّت تجزیه دقیق متون و ترسیم الگوی کلی متن را داشته باشد. به همین منظور در این پژوهش تلاش شده با بهره‌گیری از روش‌ «تحلیل محتوا»، ابتدا هرکدام از سه متن گزارش شده به‌عنوان خطبه غدیر، جداگانه تحلیل و سپس با استفاده از تکنیک «تحلیل محتوای مقوله‌ای»، ساختار هندسی هرکدام از این متون به جهت مقایسه تطبیقی با یکدیگر ترسیم گردد. یافته‎های تحقیق نشان می‌دهد این سه گزارش با وجود اختلافات اندک، شباهت‌های محتوایی بسیاری داشته و بر مضامین و مقوله‌های خاص و ثابتی تأکید دارند و این قابلیّت را ایجاد می کند تا ساختار هندسی آن‌ها با یکدیگر ادغام شوند. بی شک نتایج این تحقیق، زمینه اثبات اصالت و اعتبار هر سه خطبه را فراهم می آورد

شعر آیینی تجلی ارزش­های ملی- میهنی و یا ارزش­های دینی و مذهبی است. آنچه امروز به عنوان شعر آیینی شناخته­می­شود، بیشتر تجلی­­گاه ارزش­های دینی و مذهبی چون توحیدیه­ها، مناجات­نامه­ها، اشعار عرفانی و به­ویژه اشعاری در مدح و رثای اهل بیت (ع) است. واقعه غدیر یکی از مهم­ترین مضامین اشعار آیینی در طول تاریخ به ویژه در میان شاعران شیعی است. شیخ احمد وائلی، آیت الله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی، سید­رضا موسوی هندی و عبدالمحسن ابوالحب جملگی از عالمان دینی عراق اند که در کنار علوم دینی در شعر نیز طبع آزمایی کرده اند. مجموعه اشعار این شاعران سرشار از چکامه هایی در مدح یا رثای اهل بیت(ع) است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با هدف معرفی شاعران آیینی عراق و نیز تبیین نقش شعر آیینی این سرزمین در تثبیت و ترویج رویداد غدیر و سیره علوی، اشعار شاعران برگزیده را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. یافته های این پژوهش نشان دهنده این است که مهم ترین محور محتوایی غدیریه این شعران، تبیین جایگاه برجسته امام علی(ع) و بیان اوصاف و فضایل آن حضرت است که خود می تواند قوی­ترین استدلال برای اثبات حقانیت وی در تصدی مقام خلافت و جانشینی رسول خدا(ص) باشد

واقعه‌ی غدیر از رویدادهای مهم در تاریخ صدر اسلام است که باعث تنش‌ها و اختلافات زیادی بین شیعیان و اهل سنت شده است؛ لذا بازتاب و چگونگی نقل کردن این واقعه در تاریخ‌نگاری مورخین حائز اهمیت است و سده‌های هفتم تا دهم هجری عصری پر تلاطم در تاریخ اسلام مخصوصا ایران است که مغولان قسمت اعظم جهان اسلام را به تصرف خویش درآوردند. این پژوهش با رویکردی تاریخی در پی بررسی بازتاب و تحلیل واقعه‌ی غدیر در تواریخ عمومی سده‌های هفتم تا دهم هجری است و در پی پاسخ بدین پرسش‌ است که واقعه غدیر در آثار تاریخی حوزه زبان فارسی و عربی چگونه روایت شده و علل این گونه بازتاب چیست؟ یافته‌ها حاکی از آن است که بازتاب این روایت‌ها متأثر از فضای عصر خود مورخین بوده که در بخش فارسی زبان، روایت‌هایی را بازتاب داده‌اند که در عصر خویش برجسته بوده؛ و در حوزه عربی زبان نیز با توجه به رویکرد روایی یا تاریخی نگاه متفاوتی وجود دارد.