جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

داستان عشق لیلی و مجنون از جمله منظومه های غنایی ادب فارسی است که از دیرباز مورد اقبال نویسندگان و شعرای فارسی زبان و غیرفارسی زبان قرار گرفته است، تا جایی که بیش از 70 مثنوی به تقلید از مثنوی لیلی و مجنون سروده اند که بسیاری از آن ها تا حد زیادی در راستای مثنوی لیلی و مجنون نظامی است. نظامی نیز در سرودن مثنوی خود بهره مند از منابع عربی داستان می باشد. آنچه بعدها فکر و ذهن افراد زیادی را به خود مشغول کرده است، هویت تاریخی یا داستانی بودن لیلی و مجنون است. بسیاری از محققین حوادث و شخصیت های داستان را زاده تصور و خیال شاعران و نویسندگان عرب دانسته اند. برخی دیگر نیز بر هویت تاریخی داستان، پای فشرده اند. این دوگانگی ما را بر آن داشت تا در تحقیقی جامع، به بررسی این مهم بپردازیم و داستان لیلی و مجنون را از نظر تاریخی ریشه یابی کنیم. در آغاز با بهره مندی از منابع معتبر از جمله: «الاغانی»، «مصارع العشاق»، «تزیین الاسواق» و «دیوان شعر قیس بن ملوح» ضمن آشنایی کامل با داستان عشق این دو دلداده با برخی از شخصیت های داستان و اماکن مطرح شده در داستان آشنا شدیم. ابتدا موقعیت جغرافیایی حوادث داستان را مشخص کرده، سپس درصدد کشف هویت تاریخی شخصیتهای داستان برآمدیم. امیدوار بودیم که با مشخص شدن هویت تاریخی این افراد، قهرمانان اصلی داستان یعنی لیلی و مجنون نیز هویت تاریخی یابند. بدین ترتیب توجه خود را معطوف به افرادی کردیم که نقش اساسی در شکل گیری داستان داشته اند. نظیر نوفل بن مساحق، عبدالرحمن بن عوف، کثیر و ... با کشف هویت تاریخی این افراد، درصدد تعیین هویت لیلی و مجنون برآمدیم و ضمن جمع بندی نظرات به این نتیجه رسیدیم که لیلی و مجنون هویتی تاریخی دارند و در حدود اواخر قرن اول هجری می زیسته اند.

«اگزیستانسیالیسم» جریانی فکری فلسفی است که انسان را محور هستی می داند و از این لحاظ نوعی «اومانیسم» است. این مقاله به بررسی بخش هایی از شاهنامه از منظر فلسفه اگزیستانسیالیسم سارتر می پردازد؛ فلسفه ای که معتقد به «اصالت بشر» است.فلسفه «اصالت بشر» سارتر شاهنامه را که صحنه نبرد خیر و شر و اهورا و اهریمن است و بشر تنها، تماشاگر این نبرد به چالش می کشد و این دو نیرو را درهم می شکند و قدرت سوم و برتری را که «انسان» است، بر سر کار می آورد. فلسفه سارتر شاهنامه ای را که کوشش آدمی را در سرنوشت خود بی تاثیر می داند و انسان را چونان بازیچه ای در دست سرنوشت می انگارد، مردود می داند. او «انسان» را تنها سازنده سرنوشت خود می داند. در فلسفه سارتر، هیچ کس «قهرمان» یا « زبون» (ضدقهرمان) زاده نمی شود اما در شاهنامه همه قهرمانان، قهرمان و همه زبونان، زبون زاده می شوند. «انتخاب» و «دلهره» از کلمات کلیدی فلسفه سارتر است. سارتر، قهرمانان داستانهای خود را همیشه در موقعیت «انتخاب» و «دلهره» قرار می دهد. موقعیتی که قهرمانان شاهنامه بارها و بارها -در داستانهایی چون رستم و سهراب، رستم و اسفندیار، سیاووش و ...- در آن قرار گرفته اند. به طور کلی فلسفه سارتر در اصول خود با شاهنامه مخالف است و در برخی جزییات همگام با آن.

به طور کلی مالیات از مظاهر حاکمیت دولت به شمار می رود و به عنوان مهم ترین منبع درآمدهای عمومی نقشی برجسته در تامین هزینه های عمومی ایفا می کند، به نحوی که می توان گفت فعالیت های دولت و استمرار و تداوم آن به وصول مالیات بستگی دارد. به این دلیل مالیات در نزد دولت ها از اهمیت و جایگاه بسزایی برخوردار است. در این راستا در حقوق مالیاتی بیشتر کشورها از جمله ایران و انگلستان برای تامین و تضمین مالیات، اختیارات و اقتدارات گسترده و منحصربه فردی به دستگاه مالیاتی داده می شود تا با توسل به آن ها بتواند مالیات را در سریع ترین زمان و به مناسب ترین شیوه وصول نماید. این حقوق و اختیارات دستگاه مالیاتی که از حاکمیت دولت نشئت می گیرد، در حقوق عمومی اصطلاحا «امتیازات قدرت عمومی» نامیده می شود و در حقوق مالی و مالیاتی به آن «اعمال قدرت مالیاتی» نیز می گویند. در این پژوهش اقتدارات و اختیارات دستگاه مالیاتی در دو کشور ایران و انگلستان از منظر زمان و شیوه وصول مالیات بررسی و تحلیل می شوند.

«کوه» که یکی از پدیده های عالم طبیعت به شمار می آید در گفتار حاضر از دو زاویه مورد بحث و بررسی قرار می گیرد: یکی، اینکه جولانگاه پر گشودن تخیل و شعور است؛ اما نه در ظاهر امر که خاموش می نماید و گنگ و ایستا؛ بلکه در سیری شعوری به اعماق آن که زنده است و متحرک و پویا، همنشین و همدم و هم سخن، مخاطب و متکلم، که هنرمند در شخصیت وی ذوب می شود و او در شخصیت هنرمند.دیگری، تحلیل و بررسی و مقایسه و نقد ره آورد این سیر شعوری و تخیلی است در وصفی وجدانی، از دو شاعر بلندمرتبه نسبت به کوه.

پژوهش های انجام شده در حوزه عوام گرایی کیفری در نظام های کیفری مختلف، داده های ارزشمندی را برای شناسایی سیاست های واجد این ویژگی درپی داشته است. یافته های این مطالعات تطبیقی بیانگر آن است که سیاست های کیفری عوام گرا معمولا سخت گیرانه، عامه پسند، نمایشی و احساسی بوده و فاقد مبنای نظری و علمی است. در بسیاری از موارد واکنش های کیفری عوام گرا در فضای احساسی و هیجانی، به ویژه پس از حوادث مهم جنایی، مطرح می شوند و در تلاش اند تا با توسل به تدابیر کیفری شدید، پدیده های مجرمانه را در کوتاه ترین زمان ممکن کنترل کنند. این رویکرد نیازی به شناخت علمی پدیده های مجرمانه در خود احساس نمی کند و با استناد به تفسیرهای غیرعلمی از خواست و انتظار عمومی، در صدد سرپوش گذاشتن بر ضعف مبنای نظری سیاست های کیفری است. همچنین این نگرش در پاسخ به عوامل ناکامی سیاست های کیفری سخت گیرانه در کنترل جرم، روش فرافکنی را در پیش گرفته، ریشه تداوم ناامنی را مقاومت در برابر اجرای این سیاست ها و نیز وجود گروه های غیرخودی و ناهمگن با اکثریت جامعه تلقی می کند. نگارندگان این مقاله در تلاش اند تا با جمع آوری و تحلیل جلوه هایی از سیاست های کیفری عوام گرا در نظام های تطبیقی، با استفاده از روش نمونه پژوهی در قوانین کیفری و تحلیل گفتمان مقام های رسمی سیاست جنایی در بسترهای سیاسی، اجتماعی و حقوقی مختلف، شاخص هایی را برای شناسایی سیاست های کیفری عوام گرا معرفی کنند. به نظر می رسد آشنایی با تجربه نظام های کیفری توسعه یافته در زمینه فرآیند نفوذ اندیشه های عوام گرایانه به سیاست های کیفری، فرصت مناسبی را برای دستیابی به درک و شناخت عمیق نسبت به بسترهای ظهور این رویکرد و ضرورت اتخاذ تدابیر لازم برای جلوگیری از سیطره رویکردهای عوام گرایانه بر یافته های علمی فراهم خواهد ساخت.

در میان خیل شاعران گذشته پارسی زبان، به کمتر شاعری بر می خوریم که دست از جان بشوید و در مقابل پادشاهان و قدرتمندان -چه آشکارا و چه به زبان حکایت و رمز- حرف حق بگوید و بلندی همت را در مقابل خوان پرنعمت آنان دوتا و دوتو نکند، در این میان بعضی از عارفان، با تکیه بر قدرت لایزالی یگانه معشوق ازلی، چه از زبان خود یا با گفتار طبقات پایین جامعه و یا از قول دیوانگان عاقل، تازیانه انتقاد را بر گرده این قدرتمندان می کوبند، شعر این گونه شاعران است که می تواند لقب «تازیانه سلوک» بگیرد.یکی از این شاعران عارف، عطار نیشابوری است، که «سلطانی» جز آن «سلطان حقیقی» نمی شناسد و «شاهی» جز «پادشاه ازلی» نمی داند.عطار، از سویی لوازم و خلق و خوی پادشاه عادل را بیان می کند و از جهت دیگر، از زبان توده مردم آنها را می نکوهد و گاه پند و اندرز می دهد، و گاه با خشم در مقابل آنان می ایستد و حق گویی می کند.این مقاله بحثی جستجوگرانه درباره قدرت ستیزی عطار نیشابوری است.

کنوانسیون CMR ناظر به حمل و نقل بین المللی کالا از طریق جاده است. از موضوعات مهم و پرکاربرد حمل و نقل، مساله «راهنامه» است که بررسی احکام و مسائل مربوط به آن شایسته می نماید. این جستار درصدد بررسی ماهیت، ویژگی ها، شرایط و آثار راهنامه است. با توجه به نتیجه این پژوهش، راهنامه که سندی است تجاری، دلیل بر مالکیت کالا نبوده، قابل توثیق و انتقال نیست و همچنین نقشی در تشکیل قرارداد حمل ندارد. البته از سویی راهنامه در مقام اثبات ارزش اماره داشته و از سوی دیگر در مواردی بر حق در اختیار گرفتن کالا و انتقال آن به مرسل الیه موثر است. همچنین باید توجه داشت که تنظیم راهنامه دارای دو دسته شرایط الزامی و اختیاری است که بسته به مورد از ضمانت اجراهای ویژه برخوردار است.

فردوسی، حکیم بزرگ با دانش سرشار و تیزهوشی و هنرمندی، داستانهای باستان را از دیدگاه های گوناگون بررسی کرد و آنچه جنبه حماسی داشت، برگزید. و دیگر داستانها را که حماسی نبودند یا ضدحماسی بودند کنار نهاد اما دیگران گمان بردند که فردوسی فرصت منظوم ساختن این داستانها را نیافته و بدین ترتیب اقدام به نظم این گونه داستانها نمودند، از جمله این داستانها، بهمن نامه است سروده ایرانشاه بن ابی الخیر که داستانی ضدحماسی است.

حکایت نغز و دلپذیر شیخ صنعان که یکی از داستان های رمزی و تمثیلی منطق الطیر، اثر عارف بزرگ قرن ششم و اوایل قرن هفتم عطار نیشابوری (537 - 627 ق) است؛ چه به لحاظ ماهیت و چه از دیدگاه شیوه سلوک، شباهتی تام به ماجرای دیدار مولانا و شمس دارد. نگارنده بر آن است تا این وجوه شباهت را در سرگذشت آن دو باز نماید.عشق و دلدادگی، محور اصلی این شباهت است و در هر دو ماجرا، عشق مهم ترین شیوه سلوکی است که عاشق پاک باز در کسب آن قمار می کند. از وجوه دیگر این تشابه می توان به ملاقات به ظاهر غیرمنتظره مولانا و شمس و از سوی دیگر شیخ و ترسازاده اشاره کرد؛ که برای هر دو زندگی تازه ای رقم می زند و خلوت ملاقات آغازین، هر دو را از دوستی هایی که مانع عروج و سلوک بوده، رهایی می بخشد و در این هم نشینی وارد دنیایی می شوند که از دنیای مریدان و اطرافیان بسیار فاصله دارد و در نزد آن غریبه ها مشق عشق می کنند و همه چیزهایی را که تا آن روز در اثر زهد و مجاهدت کسب کرده بودند یک باره فراموش می کنند (درس، وعظ، جاه، شهرت و حتی وقار و هیبت). بروز و ظهور عشق در وجود مولانا و شیخ یک طغیان عظیم و مقاومت ناپذیر روح بود بر ضد عقل و آداب مصلحت جویی های عاقلانه.قرار گرفتن مولانا و شیخ در برابر خواست های غافل گیرانه و غیرقابل قبول شمس (زن خوب روی، پسری شاهد و سبوی شراب) و ترسازاده (سجده بر بت، قرآن سوزی، خمرنوشی، دیده از ایمان دوختن و خوک چرانی) آخرین ندبی بود که مولانا و شیخ را به عذرا رسانید. سرانجام پس از کام روایی دیری نکشید که دوران فراق آغاز گردید تا این دو عارف بزرگ در انس عاشقانه ای که ممکن بود حجاب راه شود، باقی نمانند و از مقام تبتل که رهایی از جاه و حشمت فقیهانه بود، فراتر روند و عروج خود را ادامه دهند.به هر روی این دو ماجرا، عرفان عاشقانه را در برابر تصوف عابدانه و زاهدانه مستقیم ترین و اصیل ترین راه وصول به حقیقت می داند و عشق را برترین شیوه سلوک.

تحلیل اقتصادی حقوق، عبارت مبهمی است که از فراوانی کاربرد روشن به نظر می آید، حال آنکه برداشت های نادرست در این باب بسیار است. در اغلب موارد این گونه به نظر می رسد که دو حوزه روشی و موضوعی اقتصاد با هم خلط شده اند. تحلیل اقتصادی حقوق به معنای به کارگیری روش ها و ابزارهای تحلیلی که اقتصاددانان برای تحلیل بازار به کار می برند، برای تحلیل موضوعات حقوقی است نه بررسی آثار حقوق بر اقتصاد و یا آثار اقتصادی موضوعات حقوقی. برای تبیین این مساله، خود عبارت «تحلیل اقتصادی» باید موشکافی شود. تحلیل اقتصادی حقوق به معنای ترجمه حقوق به زبان اقتصادی و سپس مطالعه آن، مشابه مطالعه بازار است.