جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی و مدل یابی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم خوداثرمندی اجتماعی بر احساس تنهایی نوجوانان انجام شد.روش: آزمودنی های این پژوهش، 946 نفر از دانش آموزان مقطع دبیرستان و پیش دانشگاهی شهر تهران بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه اجتناب اجتماعی، پرسش نامه حمایت اجتماعی کودکـان و نوجوانـان، پرسش نامه طرد هم سالان و پرسش نامه خوداثرمندی کودکان و نوجوانان بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS AMOS استفاده شد.یافته ها: تاثیر مستقیم خوداثرمندی اجتماعی بر احساس تنهایی نوجوانان معنی دار بود و تاثیر غیرمستقیم آن، از طریق اثر معنی دار در اجتناب اجتماعی و حمایت اجتماعی تایید شد.نتیجه گیری: خوداثرمندی اجتماعی از طریق اجتناب اجتماعی و حمایت اجتماعی در احساس تنهایی نوجوانان تاثیر مستقیم و غیرمستقیم دارد. از این رو در بحث پیشگیری از آسیب های ناشی از احساس تنهایی در نوجوانان، خوداثرمندی اجتماعی و متغیرهای وابسته به آن می توانند مورد توجه قرار گیرند.

تکنیک های تحقیق با کودکان، همگام با توسعه جامعه شناسی کودکی مورد استقبال پژوهشگرانی قرار گرفت که خواستار مشارکت بیشتر کودکان در پژوهش و انجام تحقیق با آنان و نه تنها درباره آنان بودند. تکنیک «نقاشی و نگارش» با ترکیب نقاشی کودک و نوشته او درباره آن، داده هایی منعطف به دست می دهد که هم برای تحلیل کمی و هم جهت تحلیل کیفی مناسب اند. این تکنیک را می توان به عنوان کاری انفرادی یا بخشی از یک طرح تحقیقاتی گروهی گسترده به کار برد. همچنین برای موضوعات متنوع و گروه های سنی مختلف کودکان استفاده شده است. در این مقاله، به معرفی این تکنیک، مزایا و محدودیت ها و تجربه کاربرد آن در جامعه ایران می پردازیم.

هدف این مقاله، به دست دادن اصولی از نوعی روش شناسی تلفیقی در حوزه علوم اجتماعی است که بر مبنای خوانش آرای ویتگنشتاین، هایک و گادامر در افق فکری یکدیگر شکل گرفته است. در ابتدا و پس از بیان مساله و ضرورت پرداختن به آن، ادبیات بحث به طور خلاصه مرور شده است و سپس به طور اجمالی امکان تلفیق آرایاین سه متفکر مورد بحث قرار گرفته است. این امکان با مرور شش شباهت مهم در قالب معادل یابی واژگان کلیدی هر متفکر در بازی زبانی متفکران دیگر مورد بحث قرار گرفته است، این شباهت ها عبارت اند از: وجود بستر اجتماعی قاعده مند در پس زمینه کنش های فردی؛ اصالت فعالیت عملی و ناآگاهانه در مقابل فعالیت نظری و آگاهانه؛ کاربرد استعاره بازی به معنای حفظ وجهی از عاملیت در بستر ساختار؛ آغاز از مبنایی سوبژکتیویستیدر عین دست یابی به عینیتی فراتر از افراد؛ محدودیت شناخت و رد موضع ناظر؛ و درنهایت، تلاش برای به دست دادن معیاری به منظور پرهیز از نسبی گرایی. این شباهت ها همزمان اصول بنیادین روش شناسی تلفیقی پیشنهادی را نیز شکل داده اند. در آخرین قسمت مقاله، این اصول در پاسخ به پرسش های سه گانه چیستی موضوع علوم اجتماعی، چگونگی مطالعه آن (الزامات روش شناختی) و هدف از انجام یک مطالعه اجتماعی مورد تصریح و صورت بندی قرار گرفته اند. بر این مبنا، موضوع علوم اجتماعی «نظم های زبانی - تاریخی» عنوان شده است که در آن نظم به تعبیر هایک، زبانی بودن به تعبیر ویتگنشتاین و تاریخی بودن به تعبیر گادامر به کار رفته است و هدف از انجام یک مطالعه اجتماعی، «انکشاف» این نظم ها به تعبیر هایدگری - گادامری کلمه و همچنین به دست دادن پیش بینی های محدود برمبنای این انکشاف عنوان شده است؛ بر مبنای این موضوع و هدف، الزامات روش شناختی انجام یک مطالعه اجتماعی نیز مورد بحث قرار گرفته است.

مقدمه: با توجه به نقش رابطه کودک و والدین در رشد و تحول کودک، هدف این پژوهش بررسی نشانگان درونی سازی شده (اضطراب- افسردگی، افسردگی- کناره گیری و شکایات جسمانی) در کودکان در رابطه با سبک های فرزندپروری (مقتدرانه، مستبدانه و سهل گیرانه) و تعیین سهم هر یک در پیش بینی مشکلات کودکان بود.روش: به این منظور تعداد 271 نفر از مادران کودکان پسر 7 تا 9 سال مشغول به تحصیل در مدارس ابتدایی منطقه شش تهران به روش نمونه گیری خوشه ای از بین کلاس های مقاطع اول تا سوم از 4 مدرسه ابتدایی موجود در این منطقه انتخاب شده و با پرسش نامه سبک های فرزندپروری بامریند و فهرست رفتاری کودک ارزیابی شدند. نتایج با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون تحلیل شد.یافته ها: سبک فرزندپروی مقتدرانه با تمام نشانه های درونی سازی رابطه منفی معنی دار و سبک فرزندپروری مستبدانه با تمام نشانه ها رابطه مثبت معنی دار داشتند. بر طبق نتایج تحلیل رگرسیون، سبک مقتدرانه پیش بینی کننده منفی معنی دار و سبک مستبدانه پیش بینی کننده مثبت معنی دار برای تمام نشانه های درونی سازی شده است.نتیجه گیری: یافته های پژوهش همسو با بیشتر پژوهش های قبلی در این زمینه است. به طور کلی، به نظر می رسد که کنترل همراه با صمیمیت، مهم ترین عامل در پیشگیری از نشانه های درونی سازی شده باشد.

شیوه های تحقیق تلفیقی را جنبش سوم روش شناختی نامیده اند. این بدان معناست که اکنون برای ارتقای روش شناختی تحقیق، که با رویکردهای کمی و سپس کیفی آغاز شده است، لازم است رویکردهای تحقیق تلفیقی در تحقیقات اجتماعی دنبال شوند.رویکردهای عمده در تحقیقات انسانی - اجتماعی در طی جنبش های متعدد روش شناختی مسیر پیشرفت روش های تحقیق را پیموده اند. موج اول روش شناسی با کمیت گرایی و تجربه گرایی آغاز گردید. پس از یک دوره غلبه کمی گرایی، نقص روش های کمی در نشان دادن افکار و نیات مردم درباره فعالیت ها و وقایع خاص و پیچیده مشخص گردید. موج دوم روش شناختی تحت عنوان تحقیق کیفی در دهه های 80-1970 میلادی با تاکید بر ادراک فرآیندهایی که به نتایج مورد مطالعه منجر می شوند، گسترش یافت. در دهه اخیر، محدودیت های روش های کیفی در تعمیم یافته ها، درهم آمیزی یافته های تحقیق با ارزش های خاص محقق و مشکلات اعتبار و پایایی داده ها به عنوان چالش های مهم فراروی تحقیقات کیفی معرفی شده اند. از این رو، توجه به رویکرد تلفیقی به عنوان جنبش سوم روش شناختی از اهمیتی خاص برخوردار است.ایده اصلی روش تلفیقی که از آن به رویکرد چندخصلتی، چندروشی یا شیوه آمیخته نیز یاد می شود، این است که ترکیب رویکردهای کمی و کیفی درک مناسب تر و جامع تری از موضوعات تحقیق به دست می دهد. در این رویکرد، ضعف ها و محدودیت های هریک از تحقیقات کمی و کیفی جبران می شود. همچنین، این شیوه شواهد و مدارک جامع تری را برای پژوهش موضوع تحقیق ارائه می دهد و به محقق کمک می کند تا به سوالاتی پاسخ دهد که رویکردهای کمی یا کیفی به تنهایی نمی توانند پاسخگوی آن ها باشند.هدف اصلی این مطالعه بررسی تطبیقی روش شناسی کمی و کیفی و شناسایی محدودیت های روش شناختی هر یک از این دو رویکرد و ارائه مدل تلفیقی به عنوان راهکار اساسی روش شناختی در مطالعات انسانی - اجتماعی است.

مقدمه: اضطراب پیامد مشترک تمام اعمال جراحی است. روش های مکمل مانند ماساژ بازتابی و آرام سازی سبب ایجاد راحتی، احساس آرامش، تصحیح اختلال در عملکرد فیزیکی، تغییر پاسخ های فیزیولوژیک و کاهش ترس همراه با نشانه های بیماری می شود. پژوهشگران با هدف بررسی تاثیر ماساژ بازتابی و آرام سازی بنسون بر کاهش اضطراب به این تحقیق اقدام کردند.روش: این پژوهش مطالعه ای نیمه تجربی سه گروهه و از نوع کارآزمایی بالینی است. جامعه پژوهش، زنان تحت اعمال جراحی شکم و بستری در بخش های جراحی بیمارستان بودند. واحدهای پژوهش به روش نمونه گیری غیرتصادفی آسان وارد مطالعه شدند و بر اساس قرعه کشی اولیه به طور تصادفی در گروه های آزمایشی ماساژ بازتابی پا و آرام سازی و نیز گروه شاهد قرار گرفتند. برای سنجش اضطراب از پرسش نامه استانداردشده اسپیلبرگر و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شد.یافته ها: پس از استفاده از ماساژ بازتابی و آرام سازی میزان اضطراب کاهش یافت، به طوری که اختلاف معنی داری بین میانگین میزان اضطراب در دو گروه شاهد و ماساژ بازتابی پا؛ و دو گروه شاهد و آرام سازی مشاهده شد (p<0.05). بین میزان اضطراب قبل و بعد از هر بار مداخله در دو گروه ماساژ بازتابی پا و گروه آرام سازی اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت (p>0.05).نتیجه گیری: ماساژ بازتابی و آرام سازی در کاهش اضطراب بیماران جراحی شکم زنان موثر هستند، از این رو پیشنهاد می شود که از این روش های مکمل برای کاهش اضطراب استفاده شود.

انگیزه نگارش مقاله حاضر انتشار عمومی نرم افزار ام. آر. پی از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری در سطح دانشگاه های کشور است. نرم افزاری که حاصل تلاش بیش از دو دهه محققان کشور است و از طریق آن می توان یک روش تحلیل محتوای مختلط کمی - کیفی را به نام «تحلیل محتوای عمقی» اجرا کرد و از این طریق، بیش از هریک از دو روش کمی یا کیفی به واقعیت نزدیک شد. مقاله با بحث درباره سه نهضت کمی، کیفی و مختلط آغاز می شود. آن گاه به توضیح درباره ساختار، کاربرد و پیشینه روش می پردازد. در خلال این توضیح، ضمن اشاره به پروژه ها، رساله ها و پایان نامه هایی که با روش مذکور اجرا شده اند، در هر مورد، از مثال های مرتبط استفاده می کند.در انتها، از این ادعا دفاع می کند که با روش پیشنهادی می توان «بازنمایی» را نیز انجام داد و شواهد «کلیشه سازی» و «نقاط محوری» متن را از طریق تهیه ماتریس های ضرایب همبستگی فی و «مدل تقارن» به دست آورد.

مقدمه: این مطالعه با هدف شنـاسایی عوامل شخصیتی و رویدادهـای پیش بینی کننده اقدام به خودکشی انجام شد.روش: این مطالعه توصیفی- همبستگی روی مجموعا 148 نفر انجام شد که شامل 74 مرد و زن اقدام کرده به خودکشی و 74 مرد و زن همتـا و اقدام نکرده بودند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه شخصیتی چندمحوری میلون 2 و چک لیست رویدادهای منفی زندگی استفاده شد.یافته ها: از بین الگوهای ناسازگار شخصیتی، اختلالات شخصیتی مرزی، ضداجتماعی، خودشیفته، منفعل و آزارگر، اضطرابی و افسرده در میان افراد اقدام کرده بیش از گروه اقدام نکرده مشاهده شد. در ضمن اقدام کردگان تجارب منفی بیشتری را در زندگی تجربه کرده بودند.نتیجه گیری: از بین اختلالات روانی، اختلالات شخصیتی اضطرابی، خودشیفته و ضداجتماعی و از بین رخدادهای منفی زندگی، درگیری شدید با خانواده و سرزنش و تحقیر، دارای بیشترین توان پیش بینی اقدام به خودکشی هستند.

مقدمه: این پژوهش به بررسی اثربخشی آموزش مهارت های هیجانی- اجتماعی به معلمین زن و مرد در رشد مهارت های هیجانی- اجتماعی آنان پرداخت.روش: مطالعه از نوع طرح های آزمایشی است که در آن 68 معلم پایه های چهارم و پنجم ابتدایی با حداقل 10 سال سابقه تدریس و مدرک لیسـانس به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (18 زن و 16 مرد) و آزمایش (20 زن و 14 مرد) قرار گرفتند. ابزار سنجش مهارت های هیجـانی- اجتمـاعی، پرسش نامه هوش هیجانی- اجتماعی بار- ان بود که دارای 90 گویه و 5 عامل درون فردی، بین فردی، سازگاری، مدیریت استرس و خلق عمومی است که توسط سموعی هنجاریابی شده است. مهارت های هیجانی- اجتماعی در 10 جلسه 2 ساعته در حوزه مهارت های درون فردی و بین فردی آموزش داده شد.یافته ها: عملکرد گروه آزمایش در مهارت های هیجانی- اجتماعی کلی و خرده مولفه های آن نسبت به عملکرد گروه کنترل بیشتر و تفاوت بین دو گروه معنی دار است. این نتایج پس از 4 ماه در مهارت های هیجانی- اجتماعی کلی و خرده مولفه های آن، کاهش معنی داری نشان نداد.نتیجه گیری: طراحی برنامه ‌هایی برای آموزش معلمان می تواند کمک بالقوه سودمندی برای رسیدن به ابعاد گوناگون هوش هیجانی- اجتماعی نماید. نخستین گام در اجرای برنامه های یادگیری هیجانی- اجتماعی، درگیر نمودن معلمان با این مهارت ها و رشد توانمندی های هیجانی- اجتماعی آنان است.

تحلیل گفتمان تا جایی که به پژوهش ها و آثار میشل فوکو بازمی گردد، به هیچ روی منحصر به تحلیل متن نبوده است. اما ساماندهی به روشهای پژوهش گفتمانی که عموما بعد از مرگ فوکو انجام گرفت بیشتر بر تحلیل متن متمرکز بوده است. به تدریج ساماندهی به روشهای تحلیل گفتمانی به منزله روشی پدیدارشناختی و تجربی از صرف پژوهش متن فاصله می گیرد. محصولات فرهنگی، کنش های اجتماعی و نهادها نیز می توانند موضوع تحلیل گفتمان واقع شوند. در این مقاله فضا به منزله میدانی تازه برای پژوهش گفتمانی معرفی شده است و ضمن عرضه جوانب نظری به برخی از تکنیک های فضا پژوهشی نیز اشاره شده است.

تحلیل شبکه برای مطالعه ساخت اجتماعی، مجموعه ای از نظریه ها، مفاهیم، روش ها، تکنیک ها و ابزارها را ارائه می کند. در این مقاله روش تحلیل شبکه اجتماعی با رویکرد شبکه کل مطالعه می شود. در این مقاله پس از مرور نظریه شبکه های اجتماعی، تحلیل شبکه به عنوان روش تحقیق مطالعه می شود. برای این کار، نوع داده های شبکه ای، شیوه های جمع آوری و اصول و شاخص های مورد نیاز برای تحلیل و تفسیر آنها توضیح داده شده است. برای روشن تر شدن این روش و نحوه استفاده از آن، نمونه ای از تحقیق انجام شده روی اجتماعات توسعه دهندگان نرم افزارهای آزاد یا متن باز با رویکرد شبکه های کل ارائه شده است. در این نمونه تحقیق، علاوه بر توضیح شیوه تحلیل شبکه، نحوه استخراج اطلاعات شبکه های آنلاین نیز بیان شده است. در مجموع مقاله نشان می دهد که چگونه می توان از تحلیل شبکه برای مطالعه ساخت استفاده کرد.