جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه در شش فصل تنظیم شده است که هر فصل شامل بخشهایی است. فصل اول ضمن تعریف حماسه و عرفان از تلفیق این دو و چگونگی کاربرد آنها در شاهنامه سخن می گوید که شامل مضامین اصلی شاهنامه چون تقدیر و سرنوشت، سلطه تقدیر، اندیشه های زروانی حاکم بر شاهنامه، بیان اندیشه های زردشتی و انطباق برخی از آنها با مباحث بنیادین عرفان است. فصل دوم شامل عرفان در ایران باستان است که در اینجا از کتب باستانی ایران چون اوستا و متون پهلوی به ویژه اردا و یرافنامه و مینوی خرد استفاده شده است و رد آن آراء و نظریات محققان غربی و دانشمندان ایرانی و منشاء و چگونگی تصوف و عرفان ایران بیان شده است. در فصل سوم به اسطوره پرداخته شده است و تفسیر تمثیلی اساطیر مورد بحث قرار گرفته است. فصل چهارم شامل جلوه های عرفانی شاهنامه در آثار بزرگان ادب فارسی است و در آن نمونه هائی از اشعار سنائی، عطار و مولوی آورده شده است که در آنها این بزرگان تعابیری عرفانی و نمادین از شاهنامه ارائه داده اند. فصل پنجم در بردراندة شخصیتهای عرفانی شاهنامه است که در آن ابتدا این شخصیتها از اوستا و کتب پهلوی معرفی شده اند و سپس شخصیت و حال و مقال هر یک در شاهنامه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است که این شخصیتها عبارتند از: کیومرث، هوشنک، تهمورث، فریدون، ایرخ، کیخسرو، سیاوش، زال و سیمرغ و رستم و اسفندیار. فصل آخر هم شامل تحلیل و تفسیر عرفانی داستانهای رستم و سهراب و داستان سیاوش است.

هدف پژوهش آشنایی با نقاط اشتراک واختلاف قرآن و عهد عتیق در مورد حضرت موسی (ع) و قوم بنی اسرائیل بود. در واقع انگیزه ی اصلی شناخت هر چه بیشتراز شخصیت و جایگاه موسی (ع) و دین یهود بود. روش پژوهش : بصورت روش کتابخانه ای اجرا شده است که به چند کتابخانه ی معتبر مراجعه شده از جمله کتابخانه ی ملی و کتابخانه ی مجلس و ... طرح پژوهش : طرح اولیه ی آن در درس دین یهود بصورت جرقه ای در ذهنم زده شد تا اطلاعاتی را که بصورت مبهم و ناقص در مورد ا ین پیامبر عظیم الشان در اختیار داشتم بصورت اطلاعاتی صحیح ومستند از دو منبع قرآن کریم و عهد عتیق استخرج کنم . نتیجه کلی : حاکی از آنست که موسی ( ع) هم در قرآن و هم در عهد عتیق جایگاه و مقام والایی را داراست و اینکه خداوند نعمات مادی و معنوی زیادی بر قوم یهود نازل کرد اما از آنجائیکه قومی لجوج و بهانه جو بودند و نقض پیمان می کردند و عذابها و بلایای مختلفی دچار شدند که شامل عقوبتهای دنیوی واخروی میباشد.

این پژوهش در راستای آشنایی با فرهنگ ایران باستان، نگاه جامع و اجمالی تاریخ دین این سرزمین از آغاز تا پایان شاهنشاهی ساسانیان است. تاریخ مردم این سرزمین، آنچه به دوران پیش از اسلام مربوط است، از ورود قوم ایرانی به فلات ایران و اولین تلاش های این قوم برای ایجاد مدنیت، روایت زایش و پویش فرهنگ و تمدنی بس غنی است. در این میان، از رهگذر آشنایی با اجزای این فرهنگ از آن جمله دستاوردهای آن در خلق سازه های عقیدتی جامعه می توان به شناخت ماهیت این فرهنگ دست یازید. تحول دین و فرهنگ در فلات ایران را حداقل از هزاره پنجم پیش از میلاد می توان بر رسید. این تحول در اثر وضع زمین، روابط ساکنان آن با همسایگان و مهاجرت ها به وجود آمده است. آن گاه که آریایی ها همراه با اهوراها و اسوراهای بیشماری وارد ایران می شوند و بعد از آن زرتشت برای اصلاح جامعه خویش قیام می کند. در ایران عهد هخامنشی، برای اولین بار در تاریخ این سرزمین، آزادی در گزینش دین ظاهر می شود. دوران اشکانیان عرصه تعامل عقاید، گرایش های دینی و فلسفی متعددی است که به بروز نواندیشی دینی کمک می کند و آثار آن را می توان در دوران ساسانیان پی گرفت و آن ظهور مانی و مزدک است. گرچه خوب می دانم که حاصل کارم به رغم تلاشم، مختصری است که شاید حق مطلب را به شایستگی نگزارده باشد، امید آن دارم بتواند اندکی به وضوح چهره دین ایرانی کمک کند.

در این پایان نامه موضوع عرفانی و اخلاقی حالت و مقام رضا در عرفان اسلامی و فرهنگ دینی مسلمانان بررسی شده است. نویسنده با بهره گیری از قرآن، روایات و منابع تفسیری عرفانی و غیر عرفانی، به شرح معنای لغوی رضا، و بیان انواع رضا اعم از رضای خدا از بنده و رضای بنده از خدا و مراتب آن، قضا و قدر و رضای به آن پرداخته است. عناوین فصول آن به این قرار است: تصوف عرفانی اسلامی، سیر و سلوک، رضا در قرآن و روایات، رضا در عرفان اسلامی

صوفیّه تمام تعالیم نظری اسلام را در راستای کمک به بر انگیزش ذکر در نفس می دانند و بر این اساس در تفسیر آموزه های قرآنی اثبات می کنند که ذکر بر اموری بسیار فراتر از اعمال عبادی که به اسم شناخته شده اند دلالت دارد. آنها ذکر کامل را عینیّت بخشیدن به تمام کمالات نهفته درفطرت انسانی تعریف می کنند، براین اساس که فطرت انسانی در واقع صورتی الهی است .علامت صورت الهی نیز که انسانها برآن اساس آفریده شده اند ،عقل و هوش است که آنها را از تمام دیگر خلایق جدا می سازد .رجوع الی الله نیز درنظر صوفیّه ذکری است که آگاهی از حضور خدا را در دل انسان بیدار می کند و صورت الهی نفس او را تحقّق می بخشد. صوفیان در بازگشت اختیاری خویش به سوی خدا درپی تحقّق جمیع اسماء الهی وایجاد اعتدال تمام بین آنها هستند و به عبارت دیگر می خواهند متخلّص به اسم الله شوند که خود جامع تمام اسماء است .آنها از طریق ذکر به این هدف دست می یابند .درنظر صوفّیه تنها به وسیله ذکر خدا،یعنی تنها با معطوف کردن ذهن وکل وجود به سوی خداکه برصورت اوآفریده شده اند،انسان می تواند امید خدا گونه شدن به معنی حقیقی آ نرا داشته باشد. تصوّف به واسطة عطف تّوجه به دقایق سنّت و با تمرکز بر ذکر خداوند در هر لحظه، حیات عبادی اسلام را پرمایه تر و غنی تر می سازد.این تمرکز مستمر و توجّة دایمی به خدا در نهایت به آرمان و راه و روش صوفیّه منتهی می شود که همان وصال با خداست .راه و روشی که در طریقت صوفیانه معنایی منحصر به فرد پیدا می کند و همچنین مستلزم فرایند دگرگونی درونی نیز می گردد که به موجب آن تمام توان و قدرت نفس انسان رابه سوی خدا متوجّه می کند. براین اساس طریقت صوفیانه اعمال عبادی و معنوی بسیاری رابراعمال سخت ومحکم شریعت می افزاید و از ذکر به عنوان اساسی ترین عمل یاد می کند،عملی که در قرآن نیز در آیات بسیاری انجام آن به مردم سفارش شده و توسّط پیامبر اکرم (ص)نیز اشکال خاصی از آن به صحابه توصیه گردیده است تا چشم آنها را برای دیدن حقیقت بگشاید.در واقع آیات قرآنی و احادیث نبوی متعدّدی با بیانها و انگاره های متفاوتی ازاین هدف سخن می گویند که چیزی جز نفی نسیان و غفلت و همچنین یادآوری کمال حقیقت واحد نمی تواند باشد.هدفی که درطریقت صوفیانه نام سیرالی الله به خود می گیرد و در تزکیة نفس معنا پیدا می کند. تزکیة نفسی که خود مستلزم آداب وشرایطی

رساله حاضر با عنوان تثلیث در ادیان و مکاتب می باشد که به بررسی اعتقاد داشتن مسیحیان به خدای سه اقتومی و یا تثلیث و همچنین در ادیان و مکاتب دیگر مورد بررسی قرار گرفته شده است. چون انسان در هر دوره ای که وجود دارد چه در دوران قبل که از ایمان و خدا تحقیقی انجام نشده بود و چه حالا که ادیان زیادی داریم به دنبال چیزی یا کسی بوده که تمام طبیعت و زندگی خود را او می دانسته است. بشر از موقع پیدایش بر روی کره خاکی مایل به اتکاء نیرویی مافوق قدرت و غیر جسمانی و وراء هر نیرویی بوده است که نگارنده به آن پرداخته است. این رساله شامل سه بخش می باشد که بخش اول، از ابتدایی که بشر نیاز به یک نیروی ما فوق طبیعی دارد و ادیان اولیه و اقسام آن را بیان کرده است. در بخش دوم،ادیان الهی از جمله اعتقاد به علو مقام ارواح آسمانی مسیحی که نشانه ای از آیین نفسانی ابتدایی در مسیحیت است تا دیگر ادیان، شرح داده شده است. بخش سوم به تثلیث در ادیان، آراء و اعتقادات مذهبی و مکاتب فلسفی مصر باستانی، زبان مصریان قدیم، پیدایش دین و تطور آن در قدیم هند، از نظر جغرافیایی، اقلیت ها و همچنین مذاهبی که وجود دارد، اختصاص دارد. این پایان نامه حاصل تلاش کتابخا نه ای می باشد و از منابع دسته اول آن می توان تاریخ ادیان(دکتر ترابی)، پیدایش دین و هنر(جان.دی.مورگان ترجمه ایرج احسانی)، سرزمین هند(علی اصغر حکمت) و... نام برد.

این پایان نامه تحقیقی است پیرامون ادیانی که درقرآن از آنها سخن رفته و منشأالهی دارند . سعی شده دین و شریعت براساس سیرتاریخی ازآغاز تاکنون موردبحث قرارگیرد. مباحث این پژوهش عبارتند از: تعریف اصطلاحات ادیان توحیدی، بررسی آیین حنیف ابراهیم(ع)، آیین صابئین، آیین مجوس، آیین یهود و سیرتاریخی یهود پس از استقرار درفلسطین، آیین مسیحیت،آیین اعراب قبل از اسلام، آیین اسلام و بعثت محمد(ص)و وقایع ده سال دوران هجرت آن حضرت.

تحقیق حاضر موضوع محبت را به صورت مقایسه ای در قرآن و انجیل بررسی کرده و مباحث آن در دو بخش به این ترتیب سامان و نگارش یافته است: بخش اول، مفهوم محبت در عهد جدید: ماهیت محبت، آیات محبت در اناجیل اربعه، تحلیل آیات محبت در اناجیل اربعه، مفهوم محبت در رسائل رسولان؛ بخش دوم، مفهوم محبت در قرآن: ماهیت محبت، محبت و عشق از نظر عرفا، محبت در قرآن.

رساله اصطلاحات صوفیان ظاهرا نسخه خطی بازمانده از قرن دوازدهم یا سیزدهم هجری قمری است که به خطی خوش و نثری منشیانه نوشته شده و نسخه آن منحصر به فرد است در رساله حاضر مصحح علاوه بر خوانش و تصحیح و ویرایش متن اصلی کلیه عبارتها را با منابع مهم تصوف مقابله و شرح کرده است علاوه براین ماخذ اشعار ، امثال و شواهد یافته شده و عبارتهای عربی ضمن اعراب گذاری ترجمه شده و سرانجام سعی شده مشکلات متن، چه در درون متن و چه خارج از متن، به طور کلی حل شود. تنها سه کلمه در متن مبهم باقی ماند...

این نوشتار ابتدا به بررسی ریشه لغوی دعا و اینکه نقش و جایگاه دعا در آیات و روایات اسلامی چگونه است می پردازد. و پس از آن به نقش و جایگاهی که ائمه و عرفا به دعا می دهند پرداخته شده و اینکه بعضی از عرفا موافق دعا و برخی مخالف دعا هستند و به بررسی نقش و جایگاه دعا با عشق به معبود حقیقی پرداخته شده است. هدف از انجام این پژوهش این است که بدانیم که چرا دعا کنیم و اینکه دعا کردن باید چگونه باشد. روش پژوهش روش کتابخانه ای است و سعی شده که به کتب مرجع در این زمینه استناد شود. نتیجه کلی که بدانیم هدف از دعا و نیانش برقراری ارتباط با خالق بی همتا است و انسان نباید تنها در مواقعی که حاجت و خواسته ای دارد دعا کند بلکه این ارتباط باید همیشگی باشد

هدف بررسی محتوایی مقامات عرفانی دو دین مسیحیت و اسلام می پردازد و نظریه پردازیهای عارفان را در این راستا به مقایسه می نشیند و چند نمونه از مقامات و مراحل سیر و سلوکی سطوح مطرح شده توسط عارفان هر دو دین را به طور کامل شرح و توضیح می دهد.عارفان در طبقه بندی « مقامات » مختلف و نیز در توصیف تجربیات خاصی که گاهی به صورت یک « مقام » و گاهی نیز همچون یک « حال » دیده می شود اختلاف نظر دارند.حتی ترتیب « مقامات » مختلف نیز همواره روشن نیست، این امر بر حسب ظرفیت سالک متفاوت بوده و علاوه بر این فعالیت خداوندی نیز می تواند موجب تغییر مقامات شود و یا بدون هیچ گونه دلیل روشنی، سالک را « حال » ببخشد.اما سالک نباید قبل از ادای کامل همه ضروریات و لوازم هر مقام آن مقام را ترک نماید.حالاتی که به وی روی می آورند نیز به حسب این که در حال حاضر در کدام یک از مقامات به سر می برد متفاوت است اما به نظر نگارنده با وجود این طبقه بندیهای گوناگون و متغیر بودن مراتب مقامات در بین دو دین هدف نهایی تمام آنها این است که به توحید کامل و یا به عبارت دیگر اقرار عملی و با تمام وجود خویش بر این که خداوند یکی است نائل آیند.