جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش شبهات مطرح در زمینه وحی بیان گردیده و پاسخ داده شده است. سر فصل های مهم آن عبارت اند از: قرائت مستشرقان از وحی، زبان وحی و مدار وحی یابی، تجربه هایی به نام وحی از نظر مستشرقان، وحی نفسی، عقل بزرگ و هوش بیدار، امواج تجربه ذهبی، وحی یا تألیف محمد، احساسات علمی در پیدایش وحی نفسی، وهم و افسانه نبوی، عصر شکوفایی وحی، آیا عیسی انجیل داشت؟ قصه های وحی.

از روشهای نوین تحقیق وپژوهش درقرآن،معناشناسی واژه های قرآنی است. دراین نگرش،پس ازانتخاب کلمات کلیدی قرآن، میدانهای معناشناسی هر واژه به همراه ارتباط سیستمی میان آنها بررسی شده و برخی از لایه های معنایی آیات ظاهر می گردد. تحقیق حاضر سعی دارد بااستفاده از روش یاد شده،ده واژة کلیدی اخلاق سیئه رادرحوزه های لغت، تفسیر،سیاق و علم وجوه ارزیابی کند وپس از تعیین میدان معناشناسی هر واژه،به ارتباط میان آنها بپردازدومعارف جدیدی را از قرآن کشف نماید تا اندیشة نظام دار بودن آن معارف روشن گردد. آنچه این رساله، بدان اهتمام می ورزد، این است که جهان بینی قرآن،یک جهان بینی خدا مرکزی است یعنی هیچ مفهوم عمده ای در قرآن جدااز مفهوم خداوجودندارد و اخلاقیات انسانی ، بازتاب ضعیف و رنگ باخته و تقلیدی ناقص از صفات پروردگاری است .هرگاه ستروپوششی (کفر)، براین بازتاب قرارگیرد،سر حلقة اخلاق سیئه می گردد که ضلالت، فسق ، شرک ، ظلم ، هوی ، کذب ، ... ، را به دنبال دارد. واژه های مذکور از واژه های اصیل و توصیفی با محتوایی واقعی هستند که به صورت اصطلاحات اخلاقی مهم درسطح اول زبان اخلاقی می باشد و در طبقه بندی نظام ارزشی قرآن ، جایگاه خاصی دارند. از نتایج مهم این پژوهش : ارتباط هماهنگ و سیستماتیک واژه های اخلاقی و معنادار بودن آنها در زیر چتر خدا محوری. تبیین گسترش معنایی واژه ها در بافت و سیاق آیات. از پیامد های سوء و جبران ناپذیرحذف مقولة خدامحوری ، دوری از حق وحقیقت ودوری ازفرهنگ قیامت و در نتیجه از بین رفتن زمینة پیدایش عمل صالح و انتشار آن در سطح جامعه است. کفر سر حلقة اخلاق سیئه است و دیگر مفاسد اخلاقی خطرناک چون فسق ، ظلم ،ضلال ،... را به همراه دارد. پیروی از هوای نفس ، بی عدالتی در سطوح مختلف فکری ، رفتاری و اجتماعی را به دنبال دارد. شرک و دو گانه پرستی ، نابودی و محرومیت از زندگی واقعی را در دنیاوآخرت به دنبال دارد ودر روزقیامت، شیطان نیز از چنین شرکی بیزاری می جوید.

هدف پژوهش بررسی قضاوت و داوری از دیدگاه فقه امایه و شرایطی قاضی برای انتصاب به این مقام با جمع آوری نظرات علما و دانشمندان اسلامی و تلفیق عقاید آنان الگوی مناسبی برای انتخاب قاضی و اجرای عدالت ارائه شده است . در تدوین این پژوهش با مراجعه به کتب فقهی معتبر و با استفاده از ادله ، ایات و روایات و استناد به آن در مبحث شرایط قاضی و قضاوت و تحقیق درباره نظرات و فناوری فقها کوشش گردیده که عظمت و مقام قاضی و حساسیت منصب قضاوت و داوری روشن شود و در این پژوهش موضوع ( شرایط قاضی از نظر فقه امامیه ) در دو شئون حکومت است یا خیر و بررسی و توضیح آیات و روایات مربوط به آن و در فصل دوم شرایط قاضی و ا ینکه منظور از اصل در این باب چیست. نتیجه کلی پژوهش این است که جوامع بشری به تعیین و انتخاب قاضی عادل و شایسته نیازمند بوده و بدون وجود چنین افرادی اجرای عدالت و رساندن حق به مسحقینش ممکن نبوده چون جامعه بشری هرگز نمی تواند عاری از ظلم و ستم باشد و برای زودن ظلم و احقاق حق مظلومین و اجرای عدالت باید از امیرالمؤمنین الگو گرفت و قضات را در این هدف تربیت و آماده خدمت رسانی به مسلمین نمود

هدف پژوهش : تحلیل و مقارنه مسائل و احکام شرکت در فقه اسلامی و قانون مدنی. روش پژوهش : با استفاده از روشهای تحقیق بنیادی و نظری و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای. طرح پژوهش : این پژوهش به دو بخش شرکت در فقه اسلامی و قانون مدنی تقسیم گردیده و در هر بخش جداگانه به جزئیات امر پرداخته شده است. نتیجه کلی : اصول کلی بسیاری از جزئیات مسائل و احکام شرکت در فقه اسلامی و قانون مدنی مشترک است.‬

هدف پژوهش بررسی آیات مربوط به شفاعت اندیشه های کلامی امامیه و بعضی از فرق اسلامی درباره شفاعت و شبهاتی که در مساله شفاعت است و همچنین منشاآ اختلاف فرق اسلامی را مورد بررسی قرار دهد آیات قرآن کریم در مورد شفاعت به عنوان نمونه انتخاب شده و نظرات فرق اسلامی علی الخصوص امامیه و معتزله بیان شده است در این پژوهش با استفاده از شیوه کتابخانه ای و با استعانت از روش فیش برداری ، اطلاعات مورد نیاز از منابع دست اول و دوست دوم جمع آوری شده و روش کلی در تحقیق ، روش توصیفی و تحلیلی است براساس این پژوهش شفاعت که بعنوان یک اصل مسلم در اسلام پذیرفته شده از عرف وارد دین نشده است بلکه با استفاده از آیات قرآن کریم و روایات معصومین (علیهم السلام ) به آن اعتقاد حاصل شده است . خداوند به پیامبر امر فرمود: "واستغفر لذنبک و للمومنین " یعنی : برای گناه خود و مومنین استغفار کن ، و پیامبر امتثال امر خواهد کرد. خداوند هم درخواست پیامبر را پذیرد "و لسوف یعطیک ربک فترضی ".

نوشتار موجود شامل 8 بخش می باشد، در ابتدا در قسمتی تحت عنوان کلیات، ضرورت و اهداف موضوع، پیشینه موضوع و سئوالات تحقیق آورده شده است. بخش اول: تحت عنوان مرگ می باشد که عقبات مرگ و عوامل آسانی سکرات مرگ را بررسی کرده و عوامل پس از مرگ و علت های ترس از مرگ را هم بیان کرده است. بخش دوم: حیات قبر است که درباره حیات دنیوی و موت پیش از ولادت و سؤال و جواب در قبر و فایده آن مورد بررسی قرار داده و در آخر هم نقش صدقات برای مرده را بیان کرده است. بخش سوم: روح است که ماهیت روح و سرّ علاقه روح به قبر و چگونگی حیات روح در عالم برزخ و نزدیکترین راه برقراری ارتباط روح با نظام برزخی مورد بررسی قرار داده. بخش چهارم: برزخ است، از این بخش به بعد که مهمترین بخش به شمار می آید که بعد از تعریف از حیات و برزخ ضرورت وجود برزخ فلسفه برزخ و چهره و ماهیت آن را مورد بررسی قرار داده است. بخش پنجم: که مراتب عالم برزخ است، درباره سختیها و فشار برزخ و عوامل کاهش یا ازدیاد عذاب ها در برزخ را بیان کرد. بخش ششم: بهشت و جهنم برزخی است که در این بخش نمونه هایی از بهشت و جهنم در برزخ و حوض کوثر در برزخ و چگونگی دوام در برزخ را مورد بررسی قرار داده است. بخش هفتم: سؤال و جواب برزخی است که در اینجا سؤال از اعمال در برزخ و وضع متوسطین یا مستضعفین در برزخ و اینکه آیا از مستضعفین فکری سؤال می شود. بخش هشتم: که آخرین بخش است که برزخ را از نظر فرهنگها و عقل و وحی و از نظر کتاب و سنت مورد بررسی قرار داده است.

نکات اساسی که در این پایان نامه مورد بحث قرار گرفته عبارتند از: -‎1 از دیدگاه اسلام همچنان که وجود خدا از جمیع جهات غیرمتناهی و نامحدود می باشد، از حیث صفات جمال و کمالات وجودی از قبیل علم و قدرت و اراده و حیات و غیره نیز غیرمتناهی و نامحدود است . -‎2 عمومیت قدرت خدا به معنای صحیح آن، در قرآن کریم مطرح شده است . همچنین پیامبر گرامی (ص ) و ائمه معصومین (ع) این موضوع را تبیین می کردند. از میان متکلمان اسلامی، امامیه با پیروی از پیامبر (ص ) و ائمه معصومین (ع)، این صراط مستقیم را دنبال کرده اند و از این دیدگاه، خداوند بر تمام مقدورات قادر است . هم به چیزهای که واقع شده است، قادر است و هم به چیزهایی که واقع نشده است، تواناست . حتی بر قبیع و ظلم و جور نیز توانایی دارد ولی به جهت حکمتش اینها را انجام نمی دهد. -‎3 قدرت انسان از طرف خدا به او تفویض شده است و انسان در کارهای ارادی خویش مجبور نیست و حتی کارهای ارادی اش از لحاظ وجودی، در کل به علت تامه (خدا) منسوب است . و در اینجا تاثیر قدرت خدا و قدرت انسان به صورت طولی است، نه عرضی. اما متکلمان اشعری و معتزلی هر کدام بنوعی راه افراط و تفریط را رفتند و از مسیر حق و صراط مستقیم منحرف شدند. -‎4 فیلسوفان اسلامی براهین محکم و استواری در مورد "عمومیت قدرت خدا" اقامه کرده اند با این بیان که وجود ممکنات به جهت برخورداری از ویژگی "امکان" هیچ استقلالی از خود ندارند و وجودشان عین ربط و وابستگی بوده و از این رو به وجود واجب الوجود که در نهایت استقلالی و غنی ذاتی می باشد، وابسته هستند. پس قدرت خدای سبحان بر همه هستی سیطره دارد. -‎5 از این نگرش انسان از استقلال ظاهری برخوردار است (و این قدرت از طرف خدا به او افاضه شده است ) ولی این استقلال در حقیقت، عین فقر است، پس تنها او (خدا) مالک حقیقی و واقعی است چنانکه خداوند در قرآن کریم می فرمایدک (یا ایها الناس انتم الفقراء الی الله و الله هو الغنی الحمید [فاطر آیه ‎15]) هان ای مردم شما نیازمند به خدا هستید و خداوند بی نیاز ستوده است ./

السلام علی مهدی الذی یملای الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق و اجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا تحقیق حاضر با مسأله شناخت شروع می شود و با تفسیری پیرامون آیه فطرت و آیه میثاق پایان می یابد. در فصل دوم خوانندگان عزیز ابتدا با مسأله شناخت و راه های رسیدن به شناخت و موانع شناخت و راه های زدودن موانع شناخت آشنایی کافی پیدا می کنند. بعد از توضیح مختصری از شناخت به بحث اصلی که فطرت می باشد پرداخته می شود که در این فصل تعریف فطرت، ویژگی های فطرت، در اینکه آیا فطرت همان غریزه است یا نه اشاره شده، و همچنین آیه فطرت مورد تفسیر و بررسی قرار گرفته و دیدگاه دانشمندان و روانشناسان و تعبیر خاصی که آنها از فطرت داشتند و به بیان دیگری به آن اشاره کردند، اضافه شده است. و در پایان این فصل عواملی که باعث شکوفایی فطرت و همچنین موانع آن و راه های زدودن موانع به دنبال آن به آثار اخلاقی و عملی شناخت خدا از راه دل و فطرت اشاره شده است. و در فصل آخر آیه میثاق مورد بررسی قرار گرفته و نظریه هایی که پیرامون آیه بیان شده و نقدهایی هم بر آن صورت گرفته و در نهایت نظریه اصلی و نهایی بیان شده. کلید واژه ها: فطرت- دل- شناخت.

نوشته حاضر پیرامون شناخت خداوند از راه نظام آفرینش انسان می باشد. که هدف ازآن شناخت پروردگار از ساده ترین راه یعنی تدبر وتامل در یکی از آیاتش می باشد لذا لازم بود که تحقیق در دوبخش آورده شود که بخش اول آن به عنوان مقدمه ای است برای بخش دوم. در بخش اول به عنوان مقدمه مسئله شناخت پرداخته شده است وانواع نظریات موجود در ارتباط با حل معمای هستی از ظرف مادیون والهیون را بررسی می نماید وبه هرکدام پاسخ می دهد ودر نهایت به این نظریه قابل قبول می رسد که خداوند آفریننده هستی است. در بخش دوم که خود شامل چندین فصل می باشد ابتدالازم بود مراحل خلقت انسان در بدو آفرینش بررسی شود لذا پس ازبررسی این مراحل به کیفیت شناخت خداوند از راه نظام اعضای بدن انسان پرداخته شده وتک تک اعضای بدن از لحاظ علمی وتوحیدی مورد بررسی قرار گرفته است ،سلول یکی ازریز ترین عضو بدن می باشد که تمام اعضاء نیز از همین عضو کوچک ساخته شده اند چنان نظم وهماهنگی بین سلول ها بدن برقرار است که با کمی دقت در آن بی درنگ پی به علم وقدرت خالق بی همتا می بریم وهمین تامل به ریزترین عضو کافی است که مارا به مبدا بزرگ ،آفریدگار هستی آشنا سازد . علاوه برآن بدن ازدستگاههای مختلفی تشکیل یافته از دستگاه تنفس گرفته تادستگاه گوارش وگردش خون و... نظم وهماهنگی در این دستگاه ها نیز به وضوح قابل مشاهده است وهریک کار خود را دقیق وبی عیب ونقص ادامه می دهند تا انسان حیات داشته باشد. «فتَبَارَکَ اللهُ اَحسَنُ الخالِقینَ » « پس آفرین بر خداوند که بهترین خلق کنندگان است». این سخن بی درنگ برزبان انسان جاری می شود وخداوند را تحسین می نماید ،بلکه آفرین بر قدرت نمائی بی نظیری که در ظلمت ،تاریکی های سه گانه « شکم ،رحم ومشیمه » این چنین تصویری زیبا با این همه عجایب وشگفتی ها برقطره آبی نقش می زند . آفرین بر این علم وحکمت که این همه استعداد وشایستگی را در چنین موجود ناچیز وبی ارزش ایجاد می کند وآنچه برای انسان لازم بوده ودر آینده به آن احتیاج داشت آفرید ،وآفرین بر او که زیباترین موجودات که انسان است را « احسن تقویم » آفرید، « لَقَد خَلَقنَا الاِنسانَ فی اَحسَنِ التَّقویمِ » « ما انسان رادر احسن تقویم آفریدیم » . پس با شناخت چنین آفریدگار دانا وتوانایی جای بسی قدر دانی وسپاس وتشکر باقی است، تشکر از خالق بی همتا می تواند استفاده درست از اعضا و قوای بدنی در راه او باشد لذا تمام نیرویمان را بکار گیریم وبه بهترین شکل موجود خداوند را عبادت وسپاس گوییم زیرا هدف ازخلقت انسان جز عبادت نمی باشد . چون خداوند خود تمام زمینه های عبادت را فراهم نموده است وهم موجودات هستی ازماه وخورشید وستارگان گرفته تاحیوانات وگیاهان مسخر انسان آفریده شده اند لذا غفلت از آفریدگارمان ناسپاسی بزرگی است که قابل بخشش نیست، خدا یاتورا به خاطر همه نعمت هایت سپاس می گویم وتنها تو را می پرستم .

یکی از مسائل مهمی که برای انسان در راه رسیدن به کمال و ایمان حقیقی مورد نظر است مسئله توحید و شناخت خالق هستی است شناخت نیروی اندیشمندی است که خداوند در وجود انسان قرار داه است تا به وسیله آن خداوند و طبیعت اطراف و هر آنچه در کائنات موجود است بشناسد. انسان با چنین وسیله ای نمی تواند به تکامل متعالی نزدیک شود. هرگاه خود و طبیعت را بشناسد، خداوند را ادراک می کند و هرگاه خداوند را بشناسد، از جهان اطراف خویش بهره بیشتری خواهد برد. حضرت علی ( ع) می فرمایند: من عرف نفسه فقد عرفه ربه: هر کس خود را شناخت می تواند خدا را بشناسد. لازمه شناخت خداوند شناخت خویشتن است. در این تحقیق بر آن شده است که به بررسی مختصری پیرامون شناخت، ارزشمندترین و برترین عنصر در زندگی انسان است بپردازد. قرآن علاه بر این که خود کتاب شناخت است و از ارزش های فراوانی برای شناخت برخوردار است از عبارات خاصی برای معرفت ( شناخت) انسان استفاده می کند. «فاعلموا این الله عزیز حکیم» بدانید که خداوند شکست ناپذیر و حکیم است. در این نوشتار به راه های شناخت و موانع شناخت پرداخته شده است. مولا علی ( ع) می فرماید: «اعلی المعارف معرفه الله» برترین شناخت ها شناخت خداست. کلید واژه = وحی انسان همواره نیازمند یک تکیه گاه است تا در تمامی امور جسمی و روحی از او استمداد جوید تکیه گاهی که بتواند تمای نیازهای بشری را برآورده سازد و خود، بی نیاز مطلق باشد. چنین پشتوانه عظیمی، خالق یکتایی است که جهان را آفریده و زندگی موجودات به دست اوست. خداوندی که خالق موجودات است دارای صفاتی باید باشد که بتواند به دیگران این صفات را انتقال دهد که ذات، دلیل صفت است ذات خداوند دلیل بر صفات اوست. دلیل دیگر برای وجود صفات خداوند آن است که خداوند بخشنده کمالات و جمالات به تمامی کائنات است و اگر کسی کمالی را دارا نباشد نمی تواند آن را به دیگر ببخشد بنابراین پروردگار از چنین صفات ارزشمندی برخوردار است. انسانی که به وجود خداوند متعال با این صفات ایمان می آورد و او را بشناسد و می داند که خالق او همان خدایی است که قرآن را بر پیامبرش نازل کرد، پیامبرش را فرستاد تا بشر را راهنمایی کند. باید همواره در یاد خدا باشد. ذکر خداوند مجرای ارتباطی عمیق میان انسان و خداوند است خداوند را همواره حاضر و ناظر بر تمامی امور دانسته از چنین حضوری استفاده کرده خود را تابع دستورات الهی قرار دهد به طور کلی هر گاه انسان از ذکر خداوند دوری کند از یاد او غافل شده است و غفلت از خداوند آغاز تیره روزی انسان است. خداوندا به عزت و جلالت ما را همواره از ذاکرین قرار بده. در استفاده از منابع سعی شده بیشتر از قرآن، منابع قدیمی و دست اول که تقریباً همگان در مورد آنان اتفاق نظر دارند مطالب به صورت فیش برداری و سپس تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری گردد. امید است اهداف مورد نظر در این تحقیق تحقق یافته باشد. اگرچه در کتب تفسیری و اعتقادی و عرفانی در مورد شناخت خداوند تألیفات فراوانی وجود دارد، اما آنچه محقق را به پرداختن این موضوع واداشته است عدم وجود کتاب و تحقیق مستقل است که به طور تفصیل به موضوع شناخت خداوند از راه وحی پرداخته باشد. همچنان که اشاره شد مکتب بسیاری به بررسی شناخت خدا اثبات وجود خدا همچون کتاب تفسیر بر دعاهای مختلفی که با مضمون شناخت خداوند وارد است در نهج البلاغه بهترین معرف وجود خداوند وجود مبارک امیرالمؤمنین ( ع) که جان عالمی فدای آن عارف به حق خداوند باد می باشد.

قرن پنجم پیش از میلاد را می‎توان سرآغاز شکاکیت دانست، چون قبل از آن شک و تردیدی در امکان علم به واقعیت نبود. در این قرن با ظهور سوفسطاییان، امکان حصول علم به واقع مورد تردید قرار گرفت. ما در این رساله ضمن بیان کلیاتی در باب شکاکیت، نگاهی به شکاکان قدیم و سوفسطاییان انداخته‎ایم و پس از آن شک روشی دکارت را مورد نقادی قرار داده‎ایم؛ چون او حد فاصل میان فلسفه قدیم و جدید و پدر فلسفه جدید است. دکارت درصدد یافتن راهی برای شناخت حقیقت بود و به همین دلیل ابتدا در همه چیز شک کرد و تلاش نمود که به یقین برسد. نگارنده بر این اعتقاد است که علاوه بر شک روشی دکارت، فلسفه دکارت به دلیل قول به ثنویت ذهن و عین، زمینة نوعی شکاکیت واقعی را پی‎ریزی کرده است. در ادامه به شکاکیت هیوم پرداخته‎ایم و اثبات کرده‎ایم که نتیجه منطقی آرایش شکاکیت است و آن را مورد نقادی قرار داده‎ایم. پس از آن به کانت پرداخته‎ایم چون اهمیت نقش کانت در فلسفه جدید تا آنجاست که مورخان فلسفه، فلسفه جدید را به دو دوره قبل و بعد از کانت، تقسیم کرده‎اند، چنانکه فلسفه یونان را به دو دوره قبل و بعد از سقراط تقسیم کرده‎اند. نگارنده معقتد است که کانت با پذیرش و تعمیم اشکال هیوم در باب علیت و پیشینی کردن آن‎ها به شکاکیت رسیده است و آدمی را ناتوان از شناخت واقع دانسته است. به همین دلیل کانت معتقد است که عقل نظری فقط پدیدارها را درک می‎کند و از ادارک شیء فی نفسه ناتوان است. شکاکیت کانت زمینه ساز شکاکیت‎های بعد و پیچیده‎تر از شکاکیت‎های قبل از اوست، چون در واقع شکاکیت خام گذشته که ناشی از اصالت واقع خام بود به شکاکیت‎های پیچیده‎ای تبدیل شد که کانت آن را ارائه کرد یا زمینه ساز آن شد. در پایان به نقد و بررسی مدعا و ادله شکاکان پرداخته‎ایم. ابتدا مدعای آن‎ها را مورد نقادی قرار داده‎ایم و سپس نگاهی نقادانه به بعضی از ادلة آن‎ها انداخته‎ایم.