جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"علم اصول،منطق علوم و معارف دینی محمد سند در روند تکاملی اصول،هریک از نظام‌های اصولی و مکاتب وابسته به آن، سعی داشته‌اند تعریفی فراگیر برای این علم ارائه دهند که خود بخشی از کتب اصول را پر کرده است. ولی یک نکته در آن بسیار حایز اهمیت است و آن این‌که چگونه بین کشف و شهود رحمانی و کشف شیطانی امتیاز دهیم؟حجیت مکاشفات رحمانی و میزان روشنگری آنها از حقایق و واقعیات به چه کیفیت است؟و این خود یکی از مباحث کلیدی عرفان است و بزرگان این طریق متذکر آن شده‌اند که باید مکاشفات و شهودات،بر کتاب و سنت عرضه شوند تا بتوان برای آنها درجاتی از حجیت قایل شد و این‌جاست که عرصۀ جولان علم اصول است. بسیار بجاست تعبیری را از استاد محقق،مرحوم آقا میرزا هاشم آملی(ره)نقل کنم که ایشان از استاد خود مرحوم آقا ضیاء عراقی نقل می‌فرمود که:«علم اصول،پاسبان و نگاهبان دین است»چرا که موازین اصولی بر روند حرکات فکری تمام علوم دینی سیطره دارد و میزان صحت و سقم استدلالات حوزه‌های مختلف دینی است."

یکی از اثار علّامه میر حامد حسین، منهج اوّل عبقات نام دارد که اخیراً بخش آیاتِ این منهج تحقیق و چاپ شده است. این نگاشته نگاهی است نقد آمیز به تحقیق صورت گرفته و خرده­ای است به برخی شیوه­های اتخاذ شده در فرایند تحقیقِ آن. اشتباهات فراوان خوانش متن نسخه، عدم مقابلۀ دقیق نسخ موجود، عدم رعایت امانت در انعکاس متن نسخه، عدم مقابلۀ دقیق بسیاری از نقل­ها با مصادر از عناوین کاستی­های این تحقیق است. گرچه کمتر تحقیقی را می­توان یافت که از این اشکالات تهی باشد، امّا آنچه در تحقیق مزبور رخ داده است و در صدد اثبات آن هستیم تکثّر و تعدّد اشتباهات مربوط به عناوین یاد شده است. در این نگاشته پس از تبیین کاستی­ها و برخی ریشه­های آن، 65 شاهد از متن تحقیق را به عنوان مشتی نشانۀ خروار ذکر می­کنیم. در رهگذر بیان اشکالات و روش حلّ آن، علاوه بر اثباتِ حاجت به باز تصحیح منهج اوّل عبقات، ظرایف و نکات کاربردی برای علاقه­مندان به عرصۀ تصحیح از نظر خواهد گذشت.