جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فرماندهان سپاه اسلام از میان افرادی ورزیده، کارکشته و قابل اعتماد انتخاب می شدند، که هر کدام فراخور قابلیت ها و نسبت و قوم و قبیله ای که داشتند برای مأموریت های نظامی و غیرنظامی انتخاب می شدند. در این رساله انگیزه های پیامبر(ص)از انتخاب هر یک از فرماندهان، چگونگی انجام مأموریت ونقش هر یک از فرماندهان در پیروزی و شکست مأموریت ها مورد بررسی قرار می گیرد. پیامبر(ص) از میان مهاجرین و انصار و بزرگانی که روز به روز به اسلام می گرویدند، فرماندهانی با کفایت و متناسب با مأموریت هایی که در پیش بود، بر می گزید و از مدینه، یعنی مقرّ فرماندهی کل، به آن مأموریتها می فرستاد.این مأموریت ها متناسب با دوره ای که شکل می گرفتند و مقصد و مقصودی که به خاطر آن اعزام می شدند به چند دسته تقسیم می شدند: اول مأموریت های جنگی که سرایای غارت، یورش، ترور و حتی غزوه را شامل می شد و فرماندهانی با قابلیت های نظامی بالا و عالم به علوم نظامی و ماهر در فنون جنگی، آنها را هدایت می کردند. دوم مأموریت های غیرنظامی یا کمتر نظامی شامل کسب اطلاعات، تبلیغ، ویرانی بتکده ها، جمع آوری زکات، و رساندن نامه ها و پیغام های پیامبر به ملوک و قبایل می شود. فرماندهانی که برای این مأموریتها می رفتند اغلب افرادی با تقوا و آشنا به قرآن و احکام اسلامی، سخنور، باهوش، دانا، با تدبیر و بیشتر با رتبه نظامی پایین تر از فرماندهان گروه نخست اعزام می شدند. این فرماندهان با توجه به عملکرد خود پیروزی ها و شکست هایی را برای اسلام به ارمغان می آوردند که با بررسی عملکرد آنها به دلایل این پیروزی و شکستها خواهیم رسید.

پرداختن به وضعیت سیاسی و اجتماعی زنان به عنوان نیمی از پیکره اجتماع، می‌تواند یکی از ضروریات فعلی در تحقیقات علوم انسانی و اجتماعی باشد. خاصه که بررسی هر دوره زمانی بدون توجه به حضور زنان در آن مقطع کاری ناقص تلقی خواهد شد. چنان که درباره تاریخ ایران و اسلام نیز چنین نارسایی و عدم توجه به حضور و نقش زنان ملحوظ است.

موضوع رساله مقایسه ی تطبیقی جنگهای زمان پیامبر (ص) و عصر فتوحات (سال 11 تا 35 ه.ق) است، چرا که جنگ و جهاد از مسائل مهم عصر پیامبر (ص) و خلفای بعد از او می باشد، البته در اسلام شرایطی خاص و با رعایت اصولی اجازه ی جنگ به مسلمانان داده شده است. بنیادی ترین سوال رساله عبارتست از اینکه استراتژی و اهداف نظامی پیامبر (ص) و رهبران دوره ی فتوحات بر پایه ی چه اصولی بود و فرضیه ی اصلی عبارتست از اینکه، استراتژی نظامی پیامبر (ص) طبق هدف اصلی اسلام یعنی فلاح و نجات انسان بر پایه حداقل درگیری نظامی و تلفات جانی بود و در عصر فتوحات عموماً مبتنی بر کشتار و بدست آوردن غنایم بود. روند تحقیق این نتایج را حاصل نمود که در اسلام صلح بر جنگ ارجحیّت دارد، اما در شرایطی که مسلمانان در معرض انواع تهاجمات قرار بگیرند، اجازه جنگ به آنان داده شده است. بررسی جنگهای عصر پیامبر (ص) نشان می دهد که عمده ترین هدف آن حضرت (ص) گسترش اسلام بوده است و با دوره های بعد از خود تفاوتهای عمده دارد. تاکتیکهای نظامی ایشان عبارت بود از: پیشقدم نشدن در جنگ، رعایت حقوق اسرا و زنان در طی جنگ و... .همچنین در عصر پیامبر (ص) رهبران بیشتر از مهاجران و کارگزاران آنان از صحابه انتخاب میشدند، اما در عصر خلفا روند کلی فتوحات نظامی نشان می دهد که سه هدف گسترش اسلام، توسعه ی قلمرو و کسب غنیمت از اهداف مسلمانان بوده است البته و به اصل گسترش اسلام بویژه در دوره ی عثمان توجه کمتری شده است و در مورد کارگزاران خلفا در دوره ی ابوبکر بیشتر کارگزاران همان کارگزاران منتخب دوره ی پیامبر (ص) بودند ولی خلفا ی بعدی آنان را تغییر دادند، بویژه در دوره ی عثمان که بیشتر خویشاوندان خود و بنی امیه را روی کار آورده است.

نا هماهنگی میان مسلمین در جهان اهل سنت و همراهی برخی از آنها با سران صهیونیسم باعث شد تا با تحلیل تاریخ صدر اسلام به کمک قران کریم و روایات تفسیری موجود، روشهای تفرقه انگیزی یهودیان را در صدر اسلام، بررسی و با تطبیق آن بر فعالیت های صهاینه‌ی معاصر و نیز تطبیق ویژگی‌های یهود صدر اسلام بر صهیونیست‌ها، با استفاده از رهنمودهای قران و نظرات اسلام شناسان به بیان راه های مقابله با صهیونیسم، تحت عنوان تفرقه انگیزی یهود در قرآن و انطباق آن بر صهاینه بپردازیم.برای نیل به این هدف، روش تحقیق کتاب خانه‌ای اتخاذ شد و ضمن استفاده از کتب تفسیری شیعه و سنیبه روایات تفسیری و کتب سیره و مغازی مراجعه و با تحلیل تاریخ اسلام، نقش یهود در جنگ های صدر اسلام نمایانده شد و نمونه هایی از تفرقه افکنی های آنان در راستای جلوگیری از رشد و گسترش اسلام تبیین شد. سپس با تبیین فرقه سازی های صهاینه در عصر حاضر و تطبیق ویژگی‌های یهودیان صدر اسلام که قران بیان داشته بر ویژگی‌های صهیونیسم راه‌های مقابله با ایشان ارائه شد.یافته های این تحقیق عبارتند از اینکه اندکی از یهود قبل از اسلام، سعی در جلوگیری از تولد پیامبر داشته لذا به ترور اجداد ایشان پرداخته است و چون در هدف اول خود ناموفق بود به سراغ ترور شخصیتی پیامبر و بعد از آن جلوگیری از گسترش اسلام به وسیله تدارک جنگ ها علیه آن رفته است و بعد از رحلت پیامبر مستقیماً در سازمان حکومتی اسلام نفوذ کرده و ایادی خود را به قدرت رساند. صهیونیست ها نیز با ابزار تفرقه بینداز و حکومت کن به جنگ مسلمین آمده و بعد از موفقیت، ایادی خود را بر کشورهای مهم اسلامی مسلط نموده اند. ویژگی ها و رفتارها و کارهای صهیونیست‌ها بر کارهای یهود صدر اسلام انطباق دارد پس می‌توان با استفاده از رهنمودهای قران و پیامبر به مقابله با نیرنگ های آنها پرداخت.

امام علی (علیه‌السلام)، پس از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله)، الگویی بی بدیل در زندگی شخصی و اجتماعی برای انسان‌ها محسوب می‌شود و به طور خاص، سیره و عملکرد ایشان به عنوان حاکم و خلیفۀ مسلمانان، با تمام گروه‌های سیاسی جامعه اعم از موافقان و مخالفان حکومت، نمونه‌ای عملی و بی نظیر از یک حکومت‌داری عادلانه و موفق را ارائه می‌دهد که می‌تواند هدایت‌بخش راه تمام رهپویان حقیقت باشد.امام علی (علیه‌السلام) از همان ابتدای تصدی امر خلافت، با مخالفان و دشمنان بسیاری مواجه بود که برحسب نوع مخالفت، می‌توان آن‌ها را به گروه‌های قاعدان، منتقدان، توهین‌کنندگان، کارشکنان، منافقان و محاربان علیه حکومت تقسیم کرد. نحوۀ برخورد امام با مخالفانش، ارتباط مستقیمی با نوع و مرتبۀ مخالفت آن‌ها داشته است.امام علی (علیه‌السلام) در برابر مخالفانش، تا زمانی که دست به اقدام مسلحانه‌ای در برابر حکومت نزده بودند و به جان و مال سایر افراد جامعه تعرض نکرده بودند، هرگز به اقداماتی همچون تهدید، تبعید، شکنجه و زندانی کردن، دست نیالود و با آن‌ها بر سبیل مدارا و نرمش رفتار کرد. امام برای این افراد, حقوق سیاسی, اجتماعی و اقتصادی برابر با سایر افراد جامعه قائل بود. از اهم این حقوق می‌توان، حقّ حیات، حقّ استفاده از بیت المال، حقّ آزادی اندیشۀ سیاسی، آزادی بیان و آزادی تردّد در معابر و مساجد شهر را بر شمرد. در حکومت علوی در مباحث مربوط به حقوق جزا و قضاوت نیز, تمام مردم اعم از موافق و مخالف در برابر قانون یکسان بودند و هواخواهی یا دشمنی افراد با حکومت, هیچ گونه تأثیری بر کیفیت و کمیت اجرای احکام و مجازات‌ها نداشت. اما چنانچه مخالفان حکومت، دست به اقداماتی همچون ترساندن مردم، ایجاد ناامنی در راه‌ها و شهرها و کشتن مردم بی گناه می‌زدند و با زیر پا گذاشتن حقوق سایر افراد جامعه، امنیت و نظم اجتماع را بر هم می‌زدند، امام علی (علیه‌السلام) به عنوان رهبر جامعۀ اسلامی و عهده‌دار صیانت از حقوق و امنیت افراد جامعه، در مقابل این اقدامات سکوت نمی‌کرد و در برابر آن‌ها برخوردی مناسب بر طبق ضوابط و احکام شریعت انجام می‌داد.دیری نپایید که مخالفت‌ها و عداوت‌ها با امام شدت یافت و با وجود تلاش‌های فراوان امام در جهت یافتن راهکاری برای حفظ آرامش جامعه و جلوگیری از قتل و کشتار مسلمانان, سه جنگ داخلی جمل, صفین و نهروان در دوران کوتاه حکومت امام رقم زده شد. تلاش امام برای برقراری صلح، در طول جنگ‌ها نیز ادامه داشت، هر چند ناکام می‌ماند.امام علی (علیه‌السلام)، در آن زمان که مجبور به جنگیدن با دشمنانش بود، با تکیه بر آموزه‌های قرآن و سیرۀ نبوی، از مسیر حق و عدالت، عدول نکرد و با رفتار عادلانۀ خود, جنگ بر مبنای حقوق الهی و انسانی را به زیبایی به تصویر کشاند تا الگوی عملی برای تمام حق‌جویان باشد. از اهم حقوقی که وی در جنگ با مسلمانان به آن پای‌بند بود، مذاکره و اتمام حجت با دشمن پیش از آغاز جنگ، برخورد انسانی با دشمن و استفاده نکردن از روش‌های خشونت‌آمیز و وحشیانه در جنگ، صلح‌جویی و وفای به عهد است.

اساس و مبنای سیاست جهانی اسلام بر «دعوت »استوار می باشد. سیره عملی حضرت رسول اکرم(ص) و ائمّه ه‍‍ُدی(ع)نیز مبتنی بر «دعوت»به توحید بوده است.پذیرش و گسترش اسلام اصیل نیز بر همین مبنا صورت گرفته و اجباری در پذیرش اصل اسلام نبوده است.جنگ در اسلام از نتایج مخالفت سران کفر با دعوت اسلامی به شمار می رود.جنگ مشروع در اسلام به «جهاد فی سبیل الله» موسوم است.بر اساس سیره نبوی و سیاست های دولت علوی(ع) ،جنگی مشروع است که در جلو گیری از ستم و بیداد و دفاع از کیان و ناموس اسلام باشد.بر این اساس حتّی جهاد ابتدایی نیز در واقع جهاد دفاعی محسوب می شود.صلح در اسلام،دارای معنی عمیق و وسیعی است و آن عبارت است ازسازش و همزیستی مسالمت آمیز در سایه عدالت وامنیّت اجتماعی برای تمام مردم. حضرت علی (ع) خود مظهر این ارزش ها است که در تمام زندگی شریف خود،با ملاطفت و مهربانی و مردم داری برخورد میکرد.اصل در سیاست آن حضرت(ع) بر صلح و هم زیستی مسالمت آمیز است و در بسیّاری مواقع، با وجود امکان آغازگری و پیروزی حتمی در جنگ،حتی الامکان به این امر اقدام نمی کردند مگر این که وادار به آن می گردیدند و در هر سه جنگ ،آن حضرت،آغازگر جنگ نبوده اند. می توان گفت که رفتار صلح خواهانه آن حضرت،یکی از مهمترین سیاست های استراتژیک ایشان بوده است.در اینپژوهش ، شامل چهار فصل و یک نتیجه گیری ،به تشریح نظرات اسلام وبیانات و سیره عملی امیر المومنین،علی (ع) در خصوص جنگ و صلح پرداخته شده است.

پژوهش حاضر با عنوان تحلیل و بررسی روایات نحوه ی حاکمیت امام زمان علیه السلام می باشد. که در آن به چگونگی شکل گیری و آغاز حکومت مهدوی پرداخته شده است.هدف از انجام این پژوهش رسیدن به پاسخی متقن در مورد اقدامات حضرت ولی عصر علیه السلام پس از ظهور و نوع برخورد ایشان با مشکلات موجود در آن عصرمی باشد.منابع استفاده شده در این پایان نامه کتب روائی دست اول شیعه و اهل سنت می باشد.در مورد نحوه ی به حکومت رسیدن حضرت ولی عصر علیه السلام دو نظر عمده وجود دارد که در مورد هر یک نقدهائی نیز وارد می باشد.نظر اول، حاکمیت ایشان از طریق جنگ و کشتار بی حد و حصر می باشد تا جائی که خون در زمین جاری شده و رنگ آب رودخانه ها (مثلاً رود فرات) تغییر می کند.نظر دوم، حاکمیت ایشان را بدون هیچ گونه جنگ و خون ریزی بیان می کند به نحوی که این حکومت به آرامی و حتی ریخته نشدن مقدار کمی خون (به اندازه حجامت) تشکیل می شود.در این میان یک دیدگاه اعتدالی نیز وجود دارد و ما در این پژوهش آن را پیشنهاد می‌کنیم؛ این دیدگاه و چنین است.حکومت مهدوی برای رسیدن به اهدافی والا تشکیل می‌شود که مهم‌ترین آن برقراری دین مقدس اسلام و فرهنگ ناب اسلامی در سراسر جهان است.امام زمان علیه‌السلام برای پیشبرد این هدف بزرگ ابتدا به فراخوان عمومی پرداخته و پس از اتمام حجت، ناگزیر باید اخلال گران و ستمگران را نابود کنند، ایشان این مهم را به بهترین نحو و در کمترین زمان ممکن انجام می‌دهند و علاوه بر نابودی ظلم و بیداد از چهره جهان، با انتقام از ظالمان و مفسدان، باعث شادی محرومان و مظلومان می‌شوند.در واقع امام زمان علیه السلام ابتدا از روش فرهنگی و بیان خطبه، در برخورد با جهانیان استفاده می‌کنند و همگان را به سوی خدا و دین اسلام دعوت می‌کنند و با معرفی خود به عنوان بقیهالله و جانشین همه پیغمبران، حجت را بر مردم تمام می‌کنند. پس از آن دوستان و یاران، در کنار حضرت و در رکاب ایشان قرار می‌گیرند و دشمنان و مستکبران رو به روی امام صف می‌کشند و حضرت نیز در مرحله بعد وارد عملیات نظامی شده و ظلم و بی‌عدالتی را در مدت زمان هشت ماه از بین می‌بردند و جهان پر از عدل و داد می‌نمایند.حضرت بقیه الله الاعظم علیه‌السلام علاوه بر استفاده از نیروهای نظامی قدرتمند، از امدادهای غیبی نیز در این مسیر بهره می‌جویند که از جمله این امدادهای الهی رعب و ترس است که به عنوان سلاح امام و در دل دشمنان کارگر می‌شود و علاوه بر آن این فرشتگان الهی هستند که بخشی از سپاهیان امام را تشکیل می‌دهند.البته بعضی کرامات و معجزات نیز مانند بر روی آب راه رفتن در سپاه امام دیده می‌شود که به همراه موارد بالا عواملی هستند که باعث تسخیر قسمتی از کشورهای جهان بدون نزاع و جنگ می‌شوند.

در بین آموزه‌های اسلام که مجموعه‌ای از اصول و فروع است یکی از آنها جهاد الهی است، جهاد و پاسداری از ارزشهای والای دینی و کرامتهای انسانی همواره با پرسش درون دینی و نسبتهای برون دینی نظیر اینکه اسلام دین خشونت، جنگ و خونریزی است همراه بوده است، پرسش از اینکه آیا جهاد توصیه شده در متون دینی هموارهو در همه شرایط شامل جهاد ابتدایی و دفاعی است یا تنها جهاد دفاعی را شامل می‌شود، پرسش یاد شده از سوی اندیشمندان اسلامی پاسخی یکسان در پی نداشته است، چنانکه برخی از فقها جهاد ابتدایی را در عصر غیبت مجاز ندانسته‌اند، پژوهش حاضر کوشیده است براساس آموزه‌های دینی پاسخی درست برای این پرسش ارائه نماید، تحلیل درست از جنگ و جهاد و اینکه زیست انسانی به عنوان یک اصل غیرقابل تردید مورد قبول تمامی دانشمندان مسلمان و غیرمسلمان است، کوشش بایسته دیگری است که پژوهش درصدد بیان آن است و برخلاف آنچه مستشرقان و دیگران گفتند دین اسلام دین همزیستی مسالمت‌آمیز است و مجموعه آموزه‌های آن خواه آنها که جنبه تنذیری دارد و خواه آنها که جنبه تبشیری دارد همه در راستای تشکیل یک حیات طیبه است. پژوهش پیش رو در فصل نخست به بیان طرح مسأله و اهمیت جهاد و ویژگی‌های حقوقی دین اسلام پرداخته است و در فصلهای بعدی براساس دیدگاه‌های دانشمندان، مستندات فقهی و تاریخی پاسخهای لازم برای پرسش درون دینی و اتهامات برون دینی ارائه شده است. روش پژوهش، تحلیلی – توصیفی و کتابخانه‌ای است که پس از بررسی متون دینی، بررسی آراء و مستندات هریک از صاحبان اندیشه، نگارنده در حد توان علمی تلاش نموده است نتایجی براساس مستندات ارائه نماید.

یکی از شبهات و اشکالات مطرح، منافات برده داری با شخصیت انسان است؛ یعنی علی رغم این که اسلام به انسان شخصیت می دهد، چرا برده داری را تأیید کرد؟ و آن را لغو نکرد؟ فلسفه این تأیید چه بود؟ در این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به آن پرداخته شده و در جمع آوری مطالب از روش کتابخانه ای و روش فیش برداری استفاده شده است و نتیجه گرفته شده از آنجا که حذف برده داری از جامعه نیازمند زمان بوده، برنامه تدریجی اسلام در راستای حذف آن بوده است و اسلام اگر چه ابتدا آن را تایید کرد ولی برای از بین بردن نظام برده داری برنامه هایی از قبیل بستن سرچشمه های بردگی، گشودن دریچه آزادی، احیای شخصیت بردگان و... را دنبال کرد و در این زمینه موفق شد به طوری که الان در اسلام برده داری وجود ندارد.

قرآن کریم،بر پیامبر(ص)به قصد هدایت بشر نازل شد رهنمودهای قرآن کریم در زمینه جنگ یکی از مصادیق این هدایت است به همین خاطر درقرآن کریم انواع جنگ بررسی و رهنمودهای هرکدام مشخص شده است. در جنگ با مشرکین که عمدتاً با مشرکین مکه درگیر بودند نحوه‌ی موضع‌گیری مسلمانان در مقابل آنان آمده که اولین دشمن و سرسخت‌ترین آن‌ها بودند و همگی در این نبردها با مسلمانان شرکت داشتند به همین خاطر قرآن کریم هم دستور داده که باید شما همگی با آنان به مقابله برخیزید.درجنگ با کفار که شامل کافران اهل کتاب و سایر همدستانشان بوده و در جنگ با منافقین که در ظاهر اسلام را پذیرفته ولی در فرصت‌های ضعف مسلمانان به آنان خیانت و با دشمنان همدست می‌شدند. درجنگ با اهل بغی که معمولاً گروهی‌اند که اهل اسلام هستند ولی به سببی علیه حکومت اسلامی و یا مسلمانان دیگر خروج می‌کنند که باید مسلمانان با آن‌ها مبارزه و جهاد کنند تا به‌حق گردن نهند. دربحث جهاد و جنگ اینکه چه کسی آن راآغاز کند؟(دفاعی یاابتدایی)که عمدتاً جهاد دفاعی در زمان رسول‌الله(ص) و حکومت امام علی(ع) پیش‌آمده و یکی دو مورد هم جهاد رهایی‌بخش به دستور قرآن کریم انجام‌گرفته است. در جهاد ابتدایی که بحث و حدیث زیادی در این عصر در مورد آن وجود دارد که اکثراً باوجود امام معصوم آن را واجب می‌دانند وعده‌ای با مرجع تقلید مسلمانان که ولی‌فقیه باشد، هم آن را جهاد واجب تلقی می‌کنند که مورد بررسی قرار می‌گیرد در تمام موارد جهاد رهنمودهای قرآن کریم از آیات آن استخراج و به ‌عنوان دلیل مطرح گردیده است.