جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

دلالت‌‌‌‌های نظریه اعتباریات برای تحول در علوم انسانی

نویسنده:

حمید پارسانیا، حسن دانایی فرد، ابوالحسن حسینی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

ادراکات اعتباری , ادراکات حقیقی , حکمت اسلامی , نظریه ادراکات اعتباری , ‌ فلسفه اسلامی

چکیده :

نظریۀ ادراکات اعتباری، از مهمترین زوایای فلسفۀ اسلامی است که ارائه نظام‌‌‌‌مند آن به ابداع علامه طباطبایی، صورت گرفت. اهمیت این نظریه در نظام فلسفی علامه طباطبایی آنقدر زیاد است که در اکثر قریب به اتفاق آثار ایشان، اشاره‌‌‌‌ای موجز یا مبسوط به آن شده است. این نظریه با تمایزی که میان ادراکات حقیقی و اعتباری قائل می‌‌شود، از یک‌‌سو علوم حقیقی را از گزند خطاهای معرفت‌‌‌‌‌‌‌‌شناسانه حفظ می‌‌‌‌کند و از دیگر سو خلأ تئوریکی که میان ذخائر غنی فلسفۀ اسلامی و علوم اجتماعی کاربردی شکل گرفته را پُر می‌‌‌‌نماید. از این رو، می‌‌تواند تأثیر عمیقی بر حوزه‌‌‌‌های گوناگون علوم انسانی و علوم اجتماعی بگذارد. پیوند اعتباریات با حقایق، از مهمترین اجزای این نظریه است که تمایز جدی آن با رویکردهای اثبات‌‌‌‌گرا و معناگرا را نشان می‌‌‌‌دهد. تبیینی که علامه در آثار گوناگون خود از این نظریه داشته‌‌‌‌اند، زمینه خوبی برای تحلیل و نقادی رویکردهای اثبات‌‌‌‌گرا و معناگرا فراهم می‌‌کند و بَستر تحول در علوم انسانی ـ بر اساس مبانی و مبادی حکمت اسلامی ـ را فراهم می‌آورد.

صفحات :

از صفحه 23 تا 48

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی نظریه لیمن درباره فلسفه سیاسی اسلامی

نویسنده:

محسن رضوانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

فلسفه سیاسی , فلسفه سیاسی اسلامی , فلسفه سیاسی یونانی , ‌ فلسفه اسلامی , الیور لیمن , اصطلاحنامه فلسفه سیاسی (در اندیشه اسلامی)

چکیده :

این مقاله نخستین نوشتاری است که به بررسی نظریة الیور لیمن دربارة فلسفة سیاسی اسلامی می پردازد. دغدغة اصلی لیمن، نقد تفاسیر و رهیافت های موجود دربارة مطالعه فلسفة سیاسی اسلامی است. وی فلسفة سیاسی اسلامی را متأثر از مکتب نوافلاطونی و نوارسطویی می داند. بر این اساس، صفت «اسلامی» در این فلسفه را نه به معنای محتوایی، بلکه به معنای تمدنی می پذیرد. اما نظریة لیمن در هر دو وجه انتقادی و ایجابی ناموفق است. وی در وجه انتقادی، برداشت درستی از تفاسیر و رهیافت های موجود ندارد و در وجه ایجابی نیز به فهم مناسبی از رابطة میان وحی و عقل یا دین و فلسفه دست نیافته است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی و نقد رویکردهای اثباتی به فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:

محمدآصف محسنی (حکمت)

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

تعلیم و تربیت اسلامی , منابع اسلامی , ‌ فلسفه اسلامی , فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی و روش استنتاجی

چکیده :

با توجه به ضرورت سامان دهی تعلیم و تربیت اسلامی، برخی محققان بر آن شدند کار را از اساس آغاز کنند و نخست «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» را سامان دهند، اما به دلیل رویکردهای گوناگونی که به «فلسفه»، «رابطة دین و فلسفه»، «منابع معرفت دینی» و غیره، وجود دارد، رویکردهای مختلفی، دربارة «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» به وجود آمده است.بررسی و نقد این رویکردها می تواند قوت و ضعف آنها را نشان دهد و به ارائة دیدگاهی جامع تر منجر شود. در این نوشتار، چهار رویکرد موجود دربارة «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» در جمهوری اسلامی ایران بررسی و نقد می شود و در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که اولاً، برای تدوین «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی»، باید مأخذ اصلی آن منابع اسلامی (قرآن، سنت و عقل) باشد، اما در عین حال از علوم عقلی اسلامی، هم از نظر روش و هم از نظر محتوا و نیز از دستاوردهای معتبر تجربی استفاده شود؛ ثانیاً باب تعامل فعال و حقیقت جویانه با دیگر مکاتب فکری باز باشد؛ ثالثاً با توجه به میان رشته ای بودن «فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی» برای تدوین آن باید گشودگی روش شناختی را در پیش گرفت، اما روش اصلی، روش استنتاجی است که به انحای گوناگون می توان از آن استفاده کرد.

مشخصات اثر

عنوان :

نقش قرآن در شکوفایی حیات عقلانی تمدّن اسلامی

نویسنده:

قدرت الله قربانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

خداشناسی , انسان شناسی , 03. انسان شناسی Human nature , 02. جهان شناسی Religious cosmology , 01. خداشناسی (کلام) , قرآن , قرآن , جهان شناسی , ‌ فلسفه اسلامی , قرآن , خداشناسی

چکیده :

نقش حکیمان مسلمان در شکوفایی تمدّن اسلامی انکارناپذیر است و نیز نقش قرآن در شکل گیری تفکّر عقلانی و فلسفی مسلمانان از مهم ترین پرسش ها و مسائل پیش روست. به نظر می رسد که جامعیّت قرآن در ارائة آموزه های جهان شمول برای بسترسازی تحقّق سعادت حقیقی بشر باعث گردیده تا در این کتاب الهی، در زمینه های حکمی و عقلانی چون خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی، اخلاق، سیاست و اجتماع برخی آموزه های لازم و جهت دهندة اندیشة متفکّران مسلمان، اعمّ از متکلّمان و فلاسفه بیان شده باشد. از این رو، ملاحظة نظام عقلانی اوّلین فیلسوفان مسلمان چون فارابی و ابن سینا موارد گوناگونی از تأثیرپذیری نظام فلسفی آنان را از قرآن نشان می دهد که محوریّت هستی شناسی توحیدی و تبیین خاصّ از معرفت شناسی وحیانی از مهم ترین آنهاست. در این تحقیق، تلاش می شود با توجّه به اوصاف کلّی قرآن و با ذکر برخی آموزه های حکمی، عقلانی و فلسفی آن، نحوة تأثیرپذیری فیلسوفان اسلامی چون فارابی و ابن سینا از آن در ابعاد گوناگون فلسفة خود بیان شود تا نشان داده شود که فلسفة اسلامی، علی رغم منابع غیراسلامی، تنها در پرتو تعالیم عقلانی و فلسفی قرآن بود که ویژگی «اسلامی» را به خود گرفت.

مشخصات اثر

عنوان :

علم بشر نـسبت بـه بـاری تعـالی از دیـدگاه فلـسفه اسلامی

نویسنده:

میرمسعود فاطمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

متن ناقص پایان نامه چکیده

مشخصات اثر

عنوان :

معمای زمان و حدوث جهان

نویسنده:

غلامحسین ابراهیمی دینانی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

وضعیت نشر :

تهران: موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران,

فهرست گزیده موضوعات :

اصطلاحنامه فلسفه

کلیدواژه‌های اصلی :

فلاسفه اسلامی , ‌ فلسفه اسلامی , تفکر فلسفی , حادث‌

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

غلامحسین ابراهیمی دینانی

چکیده :

این اثر، تازه ترین اثر فیلسوف معاصر، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی میباشد. این کتاب نشان دهنده دغدغه های مربوط به هویت زمان است. زمان را می توان نخستین خشت تفکر فلسفی به شمار آورد و رابطه زمان با دین و مذهب نیز به هیچ وجه کمتر از رابطه آن با فلسفه نیست. زمان چیزی است که همه امور زمانمند را به یکدیگر مرتبط می سازد. زمانمند بودن هر آنچه در این جهان تحقق موجود است جز حادث بودن آنها معنی دیگری ندارد به این ترتیب طرح مسئله زمان، مستلزم طرح حادث بودن جهان نیز هست.

مشخصات اثر

عنوان :

قواعد کلی فلسفه در فلسفه اسلامی

نویسنده:

غلامحسین ابراهیمی دینانی

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

عنوان :

نسبت کلام اسلامی با فلسفه اسلامی

نویسنده:

ابوالفضل خراسانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن مقاله مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

‌ فلسفه اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

نسبت = رابطه = ارتباط = ربط , رابطه علم کلام با علوم دیگر ,

چکیده :

بررسی رابطة علوم با یکدیگر از جنبه‌های گوناگون اهمیت دارد. در این راستا، بحث از نسبت کلام و فلسفة اسلامی اهمیت ویژه‌ای دارد. پس از ورود فلسفه به جهان اسلام، مخالفت‌های زیادی با آن شد؛ تا جایی که بعضی از اساس، منکر فلسفة اسلامی شده، آن را به کلام تنزل داده‌اند. در این نوشتار، با پذیرش فلسفة اسلامی و اثبات استقلال کلام اسلامی و فلسفة اسلامی، به همراه بیان وجوه تمایز آن دو، به مسائل مشترک فلسفه و کلام نیز اشاره و با اثبات اتحاد و تعامل آن دو در برخی مسائل، تأثیرهای متقابل این دو علم بررسی شده است. این مسئله نه تنها سبب تنزل فلسفه به کلام نمی‌شود، بلکه برهانی کردن کلام و تکامل آن را در بر دارد. در بیشتر منازعات کلام با فلسفه، کلام به سوی فلسفه آمده و شکل برهانی و عقلی به خود گرفته است؛ تا جایی که برخی محققان معتقدند کلام در فلسفه هضم شده است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی شرایط امکان اخذ میراث فلسفی یونان در آغاز تأسیس فلسفه در عالم اسلام : سال 5، شماره 3 : حکمت اسراء

نویسنده:

مهدی عطایی، اباصالح تقی‌زاده طبری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید