جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
روح بخاری در فلسفه اسلامی و در حکمت معاصر
نویسنده:
محمد میری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
بخار برآمده از قسمت‌های لطیف اخلاط موجود در بدن را روح بخاری می‌گویند. روح بخاری، لطیف‌ترین جزء بدن جسمانی به‌شمار می‌آید و نقش واسطه‌گری میان نفس مجرد و بدن مادی را به عهده دارد. ابن‌سینا در تبیین روح بخاری و مباحث مربوط به آن، توضیحات مبسوطی دارد که پس از وی این توضیحات در کلمات شیخ اشراق و ملاصدرا نیز قابل پی‌گیری است. روح بخاری از آن جهت که به سلامت و یا مرض بدن انسانی مربوط می‌شود مورد توجه اطبای متقدم بوده و در طب قدیم از آن سخن به میان آمده است و در عین حال، از آن جهت که بر فرض قبول وجود آن،‌ می‌تواند نقش واسطه‌گری میان نفس و بدن را به عهده گیرد، مورد توجه فیلسوف قرار گرفته و در علم النفس، از آن بحث شده است. ابطال روح بخاری در پزشکی مدرن، خللی به علم النفس فلسفی وارد نمی‌سازد چون فیلسوف، روح بخاری را به عنوان اصل موضوعی از طب قدیم اخذ کرده است.
صفحات :
از صفحه 81 تا 99
رهیافت معرفت شناسی به عالم برزخ و عالم خیال از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
امیرحسین عبداللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ابن عربی، برزخ را به معنای حدّ فاصل بین دو چیز می داند که معرفت آن امری عقلانی است امّا وجود آن امری خیالی است. وی مراتب وجودیِ برزخ را به برزخ نزولی (اعیان ثابته) و برزخ صعودی (برزخ پس از مرگ) تقسیم می کند.به زعم وی، مفهوم و مصداق خیال، حقیقتی است که «نه موجود، و نه معدوم» یا «هم موجود، و هم معدوم» است؛ از این رو،اگرچه این امر به ظاهر تناقض نماست امّا نه تنها متناقض نیست، بلکه حاکی از رابطة خاصّی است که بین وجودِ مَجازیِ موجودات ممکن، ووجودِ حقیقیِ واجب الوجود بالذّات برقرار است. وی مراتب وجودی خیال را به خیال متّصل و منفصل تقسیم می کند و مرتبة خواب انسانهای عادّی را در هر دو مرتبة خیال متّصل ومنفصل می داند امّا خواب و مکاشفة انسانهای کامل،از جمله انبیاء و وحی رسالی آنها را مربوط به خیال منفصل می داند.
حواس باطنی از منظر معرفت شناسی
نویسنده:
محمد حسین زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,
کلیدواژه‌های فرعی :
تصور و تصدیق , معرفت ظنی , علم حضوری , ادراک کلیات , عالم عقول , خیال متصل , معرفت یقینی , رابطه وجودی نفس و قوا , مفاهیم شهودی , تعبیر خواب , خواص نفس حیوانی , فعل مصوره , معرفت تقلیدی , یقین , عالَم مثال منفصل(مقابل مثال متصل) , عالَم مثال متصل(مقابل منفصل) , عالَم طبیعت کلی(مقابل هباء) , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , مبناگروی خطاپذیر(مقابل مبناگروی خطاناپذیر) , حواس ظاهر(مقابل باطن) , واهمه , خیال(معرفت شناسی) , متصرفه , صورت متخیله(اصطلاح وابسته) , قوه متفکره(اصطلاح وابسته) , مُثُل افلاطونی(اصطلاح وابسته) , سیر نفس به سوی خدا , قوای نباتی , تجرد قوای ادراکی , خطا پذیری حافظه , حلول قوا در مغز , نسبت خیال و حس مشترک , صور جزئیه , معانی جزئیه , ترکیب معانی و صور , ترکیب معانی کلی , خزانه صور و معانی , اقسام خواب و رؤیا , ادراکات حس مشترک , شرایط ادراک حسی , انکار قوه وهم , تمایز ادراک حسی و خیالی , تعریف «حواس باطنی» , تمایز و همکاری قوا , کارکردهای حسّ مشترک , قملرو حسّ مشترک , تمایز حسّ مشترک و حواس ظاهری , خطاپذیری ادراکات خیالی , حضوری یا حصولی بودن ادراکات خیالی , قیاس ذو الحدّین , معیار تعدد قوای نفس , خطا ناپذیری علم حضوری , خطا پذیری مکاشفات عرفانی , ارواح بسیط , جایگاه حافظه در روان‌شناسی , اقسام حافظه , مراحل حافظه در روان شناسی , گستره حافظه در معرفت‌شناسی , قلمرو حافظه , گزاره‌های مربوط به علوم پیشین , گزاره‌های مبتنی بر اخبار , نظریات در باب ادارک حسی , موجّه‌سازی در بادی امر , قضیه تجربی , مولد بودن حافظه , استدلال‌های پسین , دانشهای پسین , دانشهای پیشین , معرفتِ منطقی غیرمبتنی بر تقلید ,
چکیده :
گرچه بررسي حواس باطني از منظر معرفت‌شناسي كمتر مورد توجه قرار گرفته است و تفكيك ميان ساحت معرفت‌شناختي و وجودشناختي آنها مشكل به نظر مي‌رسد، اما در ميان انبوه مباحث، مي‌توان مطالبي يافت كه صبغه معرفت‌شناختي دارند. اين نوشتار پس از تعريف «حس باطني» و طبقه‌بندي آن، نگاهي گذرا به «حس مشترك» و خزانه آن، و «خيال» و قلمرو و كاركردهاي آنها دارد و ادراك خيالي (تخيّل) را از ابعاد و ساحت‌هاي گوناگون، به ويژه از بعد خطاپذيري و خطاناپذيري، بررسي كرده است. در ادامه، به حافظه، قلمرو، كاركردها و ويژگي‌هاي آن مي‌پردازد و اعتبار آن را ارزيابي مي‌كند. به نظر مي‌رسد حافظه مولّد معرفت يقيني نيست، بلكه راه يا ابزاري ثانوي است كه معرفت‌ها را حفظ و نگه‌داري مي‌كند و با يادآوري، آنها را در عرصه ذهن حاضر مي‌سازد. هرگاه كوچك‌ترين ترديدي نسبت به نتايجي كه در ذهن داريم حاصل شود، مي‌توان استدلال‌هاي آنها را مرور و ارزيابي كرد و در نتيجه، معرفت يقيني خود را تثبيت نمود. اگر صرفاً به حافظه استناد گردد و تنها بدان اكتفا شود، نمي‌توان از خطا ايمن بود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 108
نقش خیال در مکاشفات صوری از دیدگاه محیی الدین ابن عربی
نویسنده:
علیرضا اژدر,محمدصادق جمشیدی راد,سید علی علم الهدی,محمدابراهیم نتاج
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
کاربرد خیال در عرفان نظری و در بحث مکاشفات همواره مورد توجه اهل نظر در علوم شهودی بوده و از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. بر این اساس، خیال نقش اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیشِ روی عارف ایفا می کند. ابن عربی، در تبیین و چگونگی مسئلة فوق، خیال را به دو قسم متصل و منفصل تقسیم می کند. از دیدگاه وی، خیال متصل یکی از قوای باطنی انسان و واسطة میان عقل و حس است و خیال منفصل عالمی حقیقی و مستقل در مراتب هستی است که حد فاصل میان عالم عقل و عالم حس قرار گرفته است. طریقیت خیال متصل نسبت به خیال منفصل و ارتباط وجودی آن دو سبب می شود تا مکاشِف صُوَر مثالی موجود در عالم خیال منفصل را در خواب و بیداری مشاهده کند. این مکاشفه که کشف صوری نامیده می شود درجات مختلفی دارد که بالاترین آن وحی انبیا است.
وظایف و کاربرد خیال در مشاهدات صوری از نظر ابن سینا
نویسنده:
علیرضا اژدر، محمدصادق جمشیدی راد، علی علم الهدی{ودیگران}
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
بخش زیادی از بحث‌های کشفی، علمی و فلسفی را با محوریت خیال می‌توان تبیین کرد. کاربرد خیال در مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی عرفان، همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است؛ در این میان، خیال نقشی اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف ایفا می‌کند. از نظر ابن‌سینا، خیال به دو روش در شهودات عرفانی تأثیر گذار است: اول) خیال سالک با ادراک صور کمالی و حقیقی و لذت از آن، او را به سوی اتصال به حقایق هستی سوق می‌دهد؛ دوم) آن‌گاه که عارف پا به عرصه‌ی سلوک عملی می‌گذارد تا به حقیقت راه یابد، با انواع مشاهدات و مکاشفات، مانند مکاشفه‌ی معنوی و مکاشفه‌ی صوری مواجه می‌شود. در مکاشفه‌ی صوری، صورت‌هایی که در ابتدا موجودات عقلی و مجرد هستند توسط قوه‌ی خیال به صور جسمانی تنزل یافته، در رؤیا و بیداری ادراک می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 111 تا 130