جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پیچیدگی فرایند جامعه، پیشرفت علم و تکنولوژی و به تبع آن افزایش نیازمندیها و گسترش سازمانها ایجاب می کند که ازمدیران کارآمد و ماهر در اداره امور سازمانها استفاده شود، زیرا بازده عملکرد معقول مدیران است که موجب بقا و رشد سازمان می شود.یکی از عوامل مهم پیشرفت و بالندگی یکی جامعه زنده و پویا نیروی انسانی آن جامعه است. استفاده بهینه از نیروی انسانی موجود منوط به داشتن مدیر بصیر، آگاه، لایق و هنرمند است. مدیر اثر بخش که خود نیز در زمره نیروی انسانی است، قادر خواهد بود که زمینه رشد بهره وری را با رفع موانع و ایجاد شرایط لازم فراهم، نیروی انسانی کارآمد و منابع مادی مورد نیاز را گردآوری و پس از ترکیب مناسب، هماهنگ نموده و با استفاده بهینه از آنها به هدفها دست یابد.امروزه توجه به بهره وری سازمانها به صورت امری ضروری درآمده است که از راههای مختلفی می توان به این مهم توجه کرد. یکی از راههای اجاد فرهنگ بهره وری و تحقق آن در سازمان، سبک مدیریت حاکم بر سازمان است که با فلسفه و اندیشه خاص خود می تواند با ترکیب مناسب و به کارگیری عوامل تولید بهره وری را محقق نماید. از آنجایی که انسان به همراه توامندی هایش عامل اساسی بهره وری است، سبک مدیریتی که بر انسان مدیریت کند و از توانمندی های او به نحو مطلوبی در راستای اهداف سازمان استفاده نماید، می تواند نقش محوری در بهره وری داشته باشد.هدف عمده و اساسی این تحقیق بررسی دقیق تاثیر عملکرد مدیران بر بازدهی نیروی انسانی است. یکی از دشواریها وضعیت کنونی در کشور به هرز رفتن منابع یا به زبان اقتصادی و مدیریت عدم کارآیی است یعنی انسان بعنوان موثرترین و راهبردی ترین منبع تولثد در سطحی بسیار پایین تر از ظرفیتهای ذهنی خود به کار گرفته می شود و میزان بهره گیری از آن سخت پایین است. بنابراین نکته ای که باید به آن توجه عمیق معطوف گردد ان است که از منبع نیروی انسانی به صورتی که فراخور و برازنده او می باشد، حداکثر استفاده به عمل آید.کارکنان فقط هنگامیکه فرصت خوبی برای مشارکت و قبول مسوولیت در قبال هدفهای تعیین شده پیدا کنند، رشد بهره وری را به طور جدی تعقیب و تضمین خواهند کرد. همچنین اگر هدفها توسط کارکنان به درستی فهمیده شوند و در ارتباط مناسب با آنها قرار گیرند، احتمال دستیابی به رشد بهره وری بیشتر خواهد شد.بنابراین اگر بخواهیم مدیریت را از منظر بازدهی نیروی انسانی آن نگاه کنیم، باید به دو نکته توجه گردد:1- حرکت و فعالیت صحیح به سوی بهره وری بیشتر، زاییده اعمال صحیح مدیریت بعنوان یک علم است.2- هدف نهایی از به کارگیری علم مدیریت دستیابی به سود بیشتر (نه صرفا به مفهوم مادی آن) در زمان کوتاه تر و با هزینه کمتری در چارچوب یک هدف سازمانی است. چنانچه سازمانی بخواهد به بازدهی و بهره وری نیروی انسانی خود به صورتی که فراخور و برازنده او می باشد نگاه کند باید برای آن اهمیت دراز مدت قائل شود و به بهبود بهره وری به عنوان یک فرایند مدیریتی بنگرد.بهره وری بالا منافع سرشاری برای فرد، شرکت، صنعت و ملت دربر دارد. اگر شرکتی از بهره وری بالا و مطلوب برخوردار باشد، همه افراد و موسساتی که به نوعی با آن سروکار دارند، مستفیذ خواهند شد، کارکنان، مدیران، صاحبان شرکت، دولت، بانکها، فروشندگان، مواد اولیه، مصرف کنندگان و در یک کلام یک ملت و یک کشور از مزایای آن بهره مند خواهند شد.

اندیشمندان ومدیران برجسته دنیا با نظریه های خویش، رهیافت های متعددی را در جهان مدیریت، پایه گذاری وتقویت نمودند که مهمترین آنها را می توان در پنج رهیافت خلاصه نمود: 1- رهیافت سنتی (کلاسیک) 2- رهیافت منابع انسانی (نئوکلاسیک) 3- رهیافت کمی وعلمی 4- رهیافت سیستمی واقتضائی 5- رهیافت جامع وپویا اداره جهان پرتلاطم امروز،ضمن بهره گیری از تجارب واندوخته های علمی ومکاتب مختلف مدیریتی، نیازمند طراحی واجرای الگوهای منظم و کارامد مدیریتی جهت اداره جوامع، نظام ها، سازمان ها، نهادها، شرکت ها و... می باشد. در یک جمع بندی از همه مکاتب می توان مهمترین عناصر و ارکان یک الگوی مدیریتی را در پنج اصل ذکر نمود:1- برنامه ریزی 2- تصمیم گیری 3- سازماندهی 4- هدایت(رهبری، انگیزش وارتباطات) 5- کنترل ونظارت. حضرت امام خمینی(ره) رهبر ومدیری که بدون داشتن تحصیلات آکادمیک مدیریتی، با الهام از تعالیم مدیریتی اسلام و بینش ومنش خارق العاده مدیریتی و سیاسی خویش، در حالی بیش از ده سال به اداره نظام نوپا ی اسلامی پرداختند که تحت شدید ترین فشار وتهدیدات داخلی وخارجی قرار داشت و به زعم بسیاری از تحلیلگران بایستی این نظام در همان سال های آغازین از ادامه حرکت باز می ماند. در این مقاله ، مهمترین عناصر الگوی مدیریتی حضرت امام(ره) شامل1- برنامه ریزی 2- تصمیم گیری 3- سازماندهی 4- هدایت(رهبری، انگیزش وارتباطات) 5- کنترل ونظارت تبیین می گردد. لازم به ذکر است هرچند به ظاهر عناصر و ساختار اصلی الگوی مدیریتی امام(ره) با بسیاری از الگو های مدیریتی، یکسان ومشابه است ولی هریک از عناصر این الگو تفاوت ماهوی با عناصر الگوهای دیگر دارد.

نگارنده کتاب را در سه بخش و نه فصل و 27 بند و نتیجه گیری تدوین کرده است. پس از مقدمه بخش اول به کلیات و جایگاه تصمیم گیری می پردازد و ابعاد وجودی انسان را به سه بخش اعتقادات ، اخلاقیات و احکام دسته بندی می کند. در فصل دوم به جایگاه تصمیم گیری و ارتباط آن با احکام و رابطه دین و سیاست می پردازد. و فصل سوم آن به جایگاه اخلاق در تصمیم گیری می پردازد. بخش دوم براجع به گرایشات و روحیات تصمیم گینده می پردازد. که فصل اول ان راجع به تهذیب نفس و تصمیم گیری و آنگاه تهذیب نفس و خطرساز بودن انسان غیر مهذب اشاره می کند. فصل دوم به روحیه و تصمیم گیری پرداخته و اعتماد سه گانه در تصمیم گیری شامل اعتماد به نفس، اعتماد به مردم، اعتماد به خدا پرداخته است. فصل سوم راجع به روحیه انسان و پدیده های سیاسی در ابعاد روحیه انسان است. بخش سوم با ارکان و عناصر تصمیم گیری سیاسی اشاره دارد. در فصل اول بعد از ایجاد رابطه بین تصمیم گیری و کنش های فرد از سویی و احکام و تکلیف از سوی دیگر، تصمیم گیری برپایه تکلیف را مورد بررسی قرار می دهد، و سپس راجع به تکلیف شناسی، موضوع شناسی، حکم شناسی، عمل به تکلیف و انگیزه الهی بحث میکند. در نظریه تکلیف حضرت امام (ره) به آخرت نگری، احساس مسولیت، عدم شرط غلبه بر خصم، امدادهای غیبی، قاطعیت، الطاف الهی، تکلیف و در ادامه به قدرت و نظریه تکلیف می پردازد. فصل دوم از بخش آخر نویسنده به تشریح ارکان تصمیم گیری سیاسی و تئوری (راهها) اشاره دارد. که راجع به اطلاعات و تکلیف در سه بخش اطلاعات تعریف شده، اطلاعات حکم شناسی، اطلاعات موضوع شناسی بحث میکند. تحلیل و ارزیابی، یکی از رکن های تصمیم گیری است که در آنجا به جمع آوری اطلاعات و تفکر در معلومات برای نیل به حل مجهولات می باشد. ولکن دیگر تصمیم گیری آینده نگری است. تصویر سازی آینده چه در شکل اهداف چه در شکل پیش بینی آینده روشن می شود. عنصر دیگر در تصمیم گیری سیاسی، بر اساس تئوری راهها، مسئله همراهان، حامیان، مردم است خدا حاضری از دیگر مباحث تصمیم گیری مکتبی است و خدا حاضری به طور کلی تصمیم گیری یک انسان معتقد در ابعاد بینش ها، گرایش ها و کنش ها تحت الشعاع قرار می دهد. بند چهارم، در تصمیم گیری به دشمن شناسی و ضد همراهان پرداخته است. در نهایت به نتیجه گیری می پردازد.

معنویت و اخلاق از جمله موضوعاتی که امروزه به‌طور گسترده در سازمان‌ها به آن توجه می‌شود. هوش معنوی، توانایی به‌کارگیری و بروز منابع، ارزش‌ها و کیفیت‌های معنوی است؛ به‌گونه‌ای که بتواند کارکرد روزانه و آسایش (سلامت جسمی و روحی) را ارتقاء دهد که این موضوع برای کارکنان یک سازمان نیز صادق است. از سوی دیگر، اخلاق نیز از جمله مسایلی است که در سازمان‌ها بسیار به آن توجه می‌شود؛ زیرا بر جو و فرهنگ سازمان تأثیر می‌گذارد و اساس مدیریت در دانش مدیریت، مبتنی بر توجه و عنایت به ارزش‌های اخلاقی است که هم مدیران و هم کارکنان سازمان‌ها در قبال رفتارهای اخلاقی خود مسؤلیّت اخلاقی دارند. ازاین‌رو، این پژوهش با هدف توصیفی-همبستگی، ابتدا مفهوم هوش معنوی و اخلاق حرفه‌ای را تبیین و سپس با استفاده از روش تحلیل کانونی به تحلیل و بررسی ارتباط هوش معنوی و اخلاق حرفه‌ای می‌پردازد. جامعهٔ آماری پژوهش، کارمندان دستگاه‌های اجرایی شهر بهرمان است که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان به تعداد 85 نفر و حجم جامعه110 نفر برآورد شد. این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده به تعیین نمونه پرداخته است. روش گردآوری داده‌ها، پرسشنامۀ حضوری بوده است. نتایج حاکی از یافته‌ها بیانگر ارتباط مثبت و معنادار به‌میزان 53% بین هوش معنوی و اخلاق حرفه‌ای است.

در این پژوهش داد و ستد بین‌المللی به عنوان یکی از نهادهای موجود در جامعه، مورد بررسی قرار می‌گیرد. نهاد طبق تعریف داگلاس نورث، قواعد بازی است و از طریق هزینه معاملاتی بر عملکرد جامعه تاثیر می‌گذارد. طبق نظر نهادیون،‌ این نهادها هستند که عملکرد جامعه را تعیین می‌کنند و خود نهادها نیز در طی سالها از بطن و درون جامعه نشات می‌گیرند. در این پژوهش نهاد داد و ستد بین المللی در عصر پیامبر اسلام (ص) مورد بررسی قرار گرفت. برای این کار از گویه‌هایی استفاده شد که عبارتند از دیدگاه جامعه نسبت به نهاد داد و ستد بین‌المللی و نقش دولت در رابطه با این نهاد. گویه دوم خود با پراکسی‌هایی تعریف شد. به عبارت دیگر نقش دولت در رابطه با نهاد داد و ستد بین‌المللی تحت 5 وظیفه بیان گردید. این وظایف که در این پژوهش در قالب نهاد مورد بررسی قرار گرفتند عبارتند از: برقراری و حفظ امنیت و استقلال، وضع و اعمال قانون، اجرا و گسترش عدالت، اجرای نظارت، برقراری و حفظ ثبات در جامعه. با مطالعه تاریخ، وضعیت این گویه‌ها در دوره‌های قبل و بعد از اسلام، مشخص شد و سپس با توجه به اینکه وضعیت این گویه‌ها بر هزینه معاملاتی و از آنجا بر نهاد داد و ستد بین‌المللی تاثیر دارد، چگونگی نهاد داد و ستد بین‌المللی در دوره‌های یاد شده مشخص گردید. با توجه به اینکه تاثیر اسلام بر گویه‌های فوق به گونه‌ای است که باعث کاهش هزینه معاملاتی می‌گردد، موجبات بهبود و رونق نهاد داد و ستد بین‌المللی را فراهم می‌آورد. این فرضیه با استناد به شواهد و واقعیات تاریخی اثبات گردید. بدین ترتیب برای انجام پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شد.

معنویت بخش مهمی از وجود انسان است که اغلب در سیستم سازمانی نادیده گرفته شده است. محتوای گفتمان معنویت در برگیرنده این عقیده است که افراد معنوی دارای اخلاق کاری بالاتری هستند و در نتیجه ، منافع زیاد و چشمگیری برای یک سازمان فراهم می‌آورند. هدف از تحقیق حاضر بررسی نگرش کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد رابطه معنویت و سه بعد معنویت فردی و گروهی و سازمانی با عملکرد کارکنان می‌باشد. سوال اصلی تحقیق این است کهآیا حضور معنویت در محیط کار موجب بهبود عملکرد کارکنان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌شود؟ تحقیق حاضر یک فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی دارد که عبارتست از: 1- معنویت بر عملکرد کارکنان اثر مثبت دارد 2- معنویت فردی بر عملکرد کارکناناثر مثبت دارد. 3- معنویت گروهی بر عملکرد کارکناناثر مثبت دارد. 4- معنویت سازمانی بر عملکرد کارکناناثر مثبت دارد. تحقیق حاضر از نظر جهت گیری اصلی تحقیق کاربردی، از نظر نوع پژوهش کمی(توصیفی) و از نظر استراتژی گردآوری اطلاعات پیمایشی می باشد . مدل تحقیق اقتباس از مدل میلیمان (2003) می باشد. جامعه آماری تحقیق کارکنان ستادی شاغل در ساختمان مرکزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد که تعداد آنها حدود 1200 نفر می باشد. با توجه به فرمول کوچران تعداد مناسب برای نمونه گیری از جامعه مورد نظر 291 نفر می‌باشد. پرسشنامه تحقیق بین 300 نفر از کارکنان توزیع و تعداد 294 عدد از آنان جمع آوری گردید و آزمون فرضیه های تحقیق بر روی این نمونه انجام شد. نتیجه بدست آمده حاکی از تایید فرضیه های این تحقیق می باشد.

آنچه که در این پایان‌نامه گردآوری شده است دیدگاه خاصی است به اخلاق حرفه ای عملی در مقام مدیریت اجرایی در حکومت علوی و زمامداری که با معیار شرع مقدس اسلام و بوسیله‌ی فرمایشات گهربار حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیهما السلام مورد سنجش و بررسی قرار می گیرد. از آنجائی که در آموزه های اصیل اسلامی که مذهب مقدس و برحقّ تشیع آن را به وجه اتمّ دارا است، بر این مطلب بسیار تأکید شده است که وجود مبارک یک امام معصوم، عین قرآن و قرآن عین است و از هرگونه خطا و لغزشی کاملا بدور است، و همانند ذات قرآن کریم، غیرذی عوج می باشد، و نیز از آنجائی که وجود مبارک حضرت امیرالمومنین علی بن ابیطالب علیهماالسلام از این قاعده مستثنا نمی باشد، ما نیز مبنا را بر آن نهاده‌ایم که فرمایشات آن امام همام را میزان قرار دهیم و تمام زوایای بحث خود را حدالامکان از دیدگاه مبارک ایشان موشکافی نمائیم.

ما معتقدیم که اسلام دارای نظام ارزشی عمیق، گسترده و منسجمی است که مدیریت مدیران مسلمان را تحت تأثیر قرار می دهد، در روش های عملی آنها اثر می گذارد و به حرکت آنها جهت می دهد. این بزرگترین نقشی است که اسلام در مدیریت ایفاء می کند و معنای صحیح مدیریت اسلامی همین است. لذا لازم است با فقه پویای اسلامی و با استفاده از کتاب و سنت و... مدیریت سالم و نظام‌مند اسلامی ارائه شود؛ زیرا اسلام در هیچ موردی، بدون ارائه ی طریق نیست. صفت اسلامی برای علم مدیریت بدین معناست که مسائل مدیریت با روش دینی یعنی با استفاده از آیات و روایات الهی مورد بررسی قرار می‌گیرد و نظراتی که از متون دینی در زمینه مسائل متفاوت علمی بدست می آید جواب‌هایی به سوالات این علوم از طریق دین است و مجموعه منظم و منسجمی از این جواب‌ها را می‌توان علمی خاص با صفت دینی به حساب آورد. ما در این تحقیق به بررسی و تحلیل، آیات، گزاره های مدیرتی پیامبران دولتمرد از جمله حضرت ذوالقرنین(ع)، حضرت یوسف(ع) حضرت موسی (ع)، حضرت طالوت (ع)، حضرت داود (ع)، حضرت سلیمان(ع)، حضرت محمد (ص) خواهیم پرداخت و با تاکید بر اصل خدامحوری که به مثابه روحی در کالبد مدیریت است مدل راهبردها (استراتژها) وویژگی های مدیریتیرا ترسیم، و به صورت موردی به بازکاوی مدیریت هر یک از پیامبران دولتمرد در قرآنپرداختیم.

فشار روانی در عصر حاضر بعنوان طاعون سیاه قرن و بصورت یک پدیده بی رحم و عامل انهدام نیروی انسانی ظاهر شده است. اثرات جسمانی و روانی فشارهای قابل تامل و توجه است و از آنجا که هر چیز می تواند در مقابل انسان بعنوان یک عامل فشارآور عمل کند. انسان در هیچ نقطه ای از آسیب جدی آن ایمن نیست. صاحب نظران و دانشمندان روشها و راههای متعددی را برای رهائی انسان از این فشارها پیشنهاد کرده اند این روشها و رهنمودها را از دیدگاهها و ابعاد مختلف می توان دسته بندی کرد. گروهی برای پیشگیری از فشارهای روانی است و دسته ای برای مقابله با آن. برخی راههای مقابله فردی است و بعضی تدابیر سازمانی که مدیران برای پیشگیری و یا کاهش فشارها طراحی و اجرا می نماید. از نگاهی دیگر شاید بتوان روشهای مبتنی بر دارو درمانی و راههای غیر آن را برشمرد. دکتر لوئیس بروتو روانپزشک و روانکاو و انگلیسی در کتاب ((طریقت آلفا رسیدن به آرامش در 5 گام))حدود 20 روش غیردارویی را معرفی می نماید و خلاصه اینکه هر چند بشر در طول تاریخ علم همواره نشانه هائی برجسته از تلاش برای دستیابی به راهی برای کاهش فشارهای روانی دارد اما بخصوص از زمانی که هانس سلیه ((واژه استرس)) را بطور مشخص مطرح کرد پژوهشگران به دنبال راهها و روشهایی بوده اند که انسان را در مقابله با این پدیده روانی یاری دهد. اگرچه مطالعات انجام شده از نظر تعداد رقم بالائی را بخود اختصاص می دهد اما تقریبا هیچ بررسی روی باورهای دینی و جهت گیری های اعتقادی افراد نشده است و این که به دلیل کیفی بودن عنصر دعا و ارتباط با خدا و مشکل تبدیل آن به معیارهای کمی است که دانشمندان سعی بر تعریف همه چیز براساس آن دارند بلکه عمدتا به دیدگاههای غرب در مورد دین و باورهای دینی برمی گردد و شاید بتوان گفت بخش عمده ای از مشکلات روانی موجود در غرب حاصل همین دین گریزی و دوری از معنویات است هدف این تحقیق آن است که نقش دعا و ارتباط با خدا و بعنوان نشانه هایی از باورهای دینی مورد بررسی قرار دهد.

شریعت انسان‌ساز و تکامل آفرین اسلام، کامل‌ترین و جامع‌ترین دین آسمانی است که در قالب «مدیریت اسلامی- فقهی» به اداره‌ی جامعه می‌پردازد و نیاز‌های اساسی بشر را پاسخ می‌گوید. در همین راستا، پردازش‌های تحلیل‌گرایانه حرکت علمی و نهضت فقهی اسلام، به خاطر جامعیت و قابلیت آن در پاسخ‌گویی به نیازهای افراد و وجوب ایجاد نظام مدیریت فقهی در زندگی بشر، از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. با توجه به مطالعات گسترده‌ای که در زمینه‌ی مدیریت فقهی صورت گرفته و در عین حال، پراکندگی، تکرار و فقدان قاعده‌مندی و الگو رفع این خلأ و انجام نوعی دسته‌بندی از ادبیات موجود ضروری به نظر می‌رسد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته، با واکاوی مبانی فقهی اسلامی از یک سو و تبیین مفهوم مدیریت فقهی از سوی دیگر، به برخی ابهامات و مسائل در این خصوص پاسخ داده و به بررسی اصول و اهداف اساسی مدیریت در اسلام وویژگی‌های مدیر اسلامی پرداخته و با تبیین کاربرد فقه در قوانین جامعه اسلامی و جایگاه ولایت فقیه به امتیازات و ویژگی‌های خاص این نوع از مدیریت الهی اشاره شده است.