جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

معرفت‌شناسی در فلسفه مبحث شناخته‌شده‌ای است ولی جهل‌شناسی که نقطه‌ى مقابل معرفت‌شناسی می‌باشد، موضوعی نوپا و نیازمند پژوهش است. هر چند در طول تاریخ در مورد جهل جسته و گریخته تفکر و بحث شده است و گاه تعاریفی از سوی فلاسفه و منطق دانان برای آن ارائه شده است ولی هیچ‌گاه مانند معرفت‌شناسی به صورت یک حوزه مطالعاتی مستقل به آن نگاه نشده و مورد بررسی قرار نگرفته است. رابرت پراکتور اولین کسی است که مطالعه پیرامون جهل را به عنوان حوزه‌ای مستقل آغاز کرده و عنوان جهل‌شناسی را برای این حوزه پیشنهاد داده است. مقوله ترویج علم نیز در چند دهه‌ى اخیر به صورت علمی مورد مطالعه قرار گرفته است و تحت عنوان مشارکت عمومی در علم بصیرت‌های خوبی در این زمینه بوجود آمده است. در این مقاله سعی شده است الگوهای مشارکت عمومی در علم با دیدی جهل‌شناسانه بررسی شود تا اصلاحات مثبتی در جهت بهبود این الگوها صورت گیرد. لازم به ذکر است بررسی جهل‌شناسانه‌ى مشارکت عمومی در علم موضوعی است که تا کنون مورد مطالعه و پژوهش قرار نگرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 175 تا 218

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مروری بر موجه‌سازی استقراء از دیدگاه دیوید میلر

نویسنده:

مهدی بروجردی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تجربه گرایی (مسائل جدید کلامی) , استقرا , موجه سازی , عقلانیت نقاد , فلسفه علم , عقلانیت علم

کلیدواژه‌های فرعی :

ابطال گرایی , فرضیه , قوانین , قیاس , بیزگرایی(اصطلاح وابسته) , قانون علمی ,

چکیده :

«استقراء» به عنوان روشی برای به‌دست آوردن فرضیه‌های علمی و هم‌چنین شیوهای در استدلال، ریشه هایی تاریخی حتی در آثار فیلسوفان یونان باستان دارد. در مواجهه با مسأله‌ی استقراء که هیوم مطرح کرد، برخی فیلسوفان به شک‌گرایی روی آوردند و برخی دیگر با ابتناء بر دیدگاه‌های معرفتی موجه‌سازانه درصدد دفاع از استقراء به‌عنوان روشی علمی برای کسب معرفت برآمدند. دیوید میلر، به پیروی از پوپر همه اشکال پروژه موجه‌سازی معرفتی را شکست خورده می‌داند و معتقد است باید استقراء را بازنشسته کرد و خود را از اعتیاد به موجه‌سازی رهاند. در این مقاله به معرفی دیدگاه عقلانیت نقاد به‌خصوص قرائت میلر درباره‌ی «مسأله استقراء» پرداخته خواهد شد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 5 تا 42

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ابوریحان بیرونی: پدیدارشناسی، روش شناسی و انسان شناسی دین

نویسنده:

الله کرم کرمی پور ، ولی الله نصیری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: پرديس فارابی دانشگاه تهران ,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

03. انسان شناسی Human nature , ابوریحان بیرونی , پدیدار شناسی(کلام جدید) , مسایل جدید روش شناسی , روش شناسی , انسان‌شناسی دین

کلیدواژه‌های فرعی :

هندوستان , مردم شناسی , تعلیق , روش تحقیق , پدیدار شناسی دین , استقرا , 1. ادیان religions , شهود ذوات , روش واقع نگری , روش همدلانه ,

چکیده :

واکاوی اندیشه‌های اندیشمندان ایرانی یکی از مهم‌ترین وظایف دانشگا‌هیان و حوزویان است. در این مقاله به بررسی اندیشه‌های ابوریحان بیرونی در حوزه‌های پدیدارشناسی، روش‌شناسی و انسان‌شناسی پرداخته خواهد شد. ابوریحان دانشمندی با سبک و روش ویژه در علوم بود، به‌نحوی که هر عملی را با روش خاص آن علم دنبال می‌کرد. ایشان با ورود به دیار هندوستان توانست افق جدیدی در علوم انسانی بگشاید و مسئلۀ مردم‌شناسی و انسان‌شناسی را با سبک و شیوۀ امروزی دنبال کند. از نظر بیرونی برای رسیدن به هدف به لوازمی همچون دانش زبان، بازدید میدانی، مشاهدۀ مشارکتی، زندگی در بین مردمان مورد مطالعه و غیره نیاز است. البته در گفته‌ها و کتاب‌های وی چنین بیان نشده، اما شیوه و روش ایشان بر پایۀ همین لوازم و اندیشه‌ها به بار نشسته است. ابوریحان بیرونی از هرگونه پیشداوری و ارزشگذاری در انعکاس آرا، عقاید، دین و رسوم هندوان خودداری کرده و تنها به انعکاس آنچه خود آنها بیان می‌کردند، بسنده کرده و عقایدش را در تحقیق دخالت نداده است. حال این مقاله به بررسی ابعاد روش‌شناسی، پدیدارشناسی و انسان‌شناسی از دیدگاه ابوریحان اختصاص یافته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 145 تا 177

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

أسس المنطقية للإستقراء في ضوء دراسة الدكتور عبدالکریم سروش

نویسنده:

عمار ابورغیف

نوع منبع :

کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

بیروت: مجمع الفکر الاسلامی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

4. اصطلاحنامه سایر موضوعات , فلسفه اسلامی , استقرا , نظر شهید صدر در مورد استقراء , اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی) , کتب فلسفه اسلامی , شفاء: ابن سینا , اشارات و تنبیهات: ابن سینا , مبانی منطقی اسقرا

کلیدواژه‌های فرعی :

علم نفس , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , تجربه گرایی(مقابل عقل گرایی) , استقراء تام (مقابل استقراء ناقص) , استقراء ناقص ( مقابل استقراء تام) , مفهوم ذاتی , معرفت شناسی شهید صدر , اندیشه شهید صدر , مفهوم عوارض ذاتی , نظریات عبد الکریم سروش , نقد نظریات دکتر عبدالکریم سروش ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

سید محمدباقر صدر

کد کنگره:

BC 99

چکیده :

این کتاب به زبان عربی مشتمل بر تجزیه و تحلیل پایه‌های علم منطق درباره‌ی مساله‌ی "استقرا" از دیدگاه آیت‌الله شهید سید محمدباقر صدر است که نویسنده با بهره‌گیری از مباحث دکتر سروش در زمینه‌ی مبحث یاد شده، و ضمن بیان دیدگاه شهید صدر، به نقد و بررسی دیدگاه دکتر سروش پرداخته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

پیشینه‌ ها و نوآورى‌ های سهروردى در تقلیل تعداد مقولات

نویسنده:

محمود هدایت افزا، احمد بهشتی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سهروردی , بهمنیار , ابن ‌سینا , فلسفه اشراقی , انفعال ( مقوله ) , فعل ( مقوله ) , مقولات , حرکت , فیلسوفان رواقی , نسبت متکرر

کلیدواژه‌های فرعی :

جوهر , مقولات خمس , اضافه , کم , کیف , استقرا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

دیدگاه حکیم سهروردی در باب مقولات حائز اهمیت است و یکی از نوآوری‌های او در مقام مخالفت با برخی نظرات فیلسوفان مشّائی، آراء خاص وی در مبحث مقولات می‌باشد. شیخ اشراق در آثاری که به سبک مشّائی نگاشته، مقولات عشر ارسطویی را در پنج مقوله منحصر نموده است، بدین ترتیب که ضمن پذیرش جوهر، کم و کیف؛ پنج مفهوم أین، متی، وضع، جده و اضافه را تحت مقولۀ «نسبت» و دو مفهوم أن‌یفعل و أن‌ینفعل را تحت مقولۀ «حرکت» می‌داند. در گام اوّل این نوشتار بیان شده که چنین طرحی در باب مقولات، واجد پیشینه‌هایی بوده است و لااقل هر بخش از دعاوی سهروردی، در یکی از آثار فیلسوفان رواقی، ابن‌سینا، بهمنیار و ابن‌سهلان ساوی ملاحظه می‌شود، هر چند که شیخ اشراق به این پیشینه‌ها اشاره‌ای ندارد و خود را مبتکر چنین طرحی می‌داند. اما در گام دوم، سخنان شیخ اشراق و تحلیلات خاص او در باب تقسیمات امور ماهوی، روش دست‌یابی به مقولات، دفاعیّات وی از طرح خود و میزان اهمیت مبحث مقولات در نزد سهروردی تبیین گردیده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 191 تا 211

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقدی بر انسجام گرایی

نویسنده:

محمد سعیدی مهر

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

درون گرایی , برون گرایی , توجیه (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , نظریه انسجام گرایی , نظریه مبناگروی , صدق

کلیدواژه‌های فرعی :

استلزام مادی , استقرا , پارادوکس بخت آزمایی , تبیین(اصطلاح وابسته) ,

چکیده :

آقای ریچارد فیومِرتُن، پروفسور فلسفه در دانشگاه آیووا است. او در این مقاله، استدلال می‌کند که هر تلاشی برای تعریف باور موجّه بر حسب انسجام میان باورها، با مشکلاتی اساسی روبرو است. یک نظریّه‌ی انسجام، برای آن‌که قابل‌قبول باشد، باید درونی‌گرایی را بپذیرد، امّا طرفدار نظریّه‌ی انسجام، نمی‌تواند تفسیر معقولی از دسترسی ما به باورهای خودمان، ارایه کند. علاوه بر این، حتّی انسجام نسبتاً قوی نیز، به ظاهر برای توجیه باورهای ما، نه کافی است و نه لازم.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 173 تا 185

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقلانیت باور دینی از نگاه برون گرایان

نویسنده:

محمد علی مبینی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه امام صادق (ع),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مبناگرایی (معرفت شناسی) , قرینه‌گرایی , درون گرایی , برون گرایی , عقلانیت (مسائل جدید کلامی) , عقلانیت اعتقادات دینی , فلسفه دین , معرفت شناسی اصلاح شده(مقابل معرفت شناسی فضیلت گرا) , معرفت(ادراک جزئی) , وظیفه گرایی معرفتی(اصطلاح وابسته)

کلیدواژه‌های فرعی :

عقلانیت عملی , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , مبناگرایی کلاسیک , استقرا , صدق , اعتمادگرایی (معرفت شناسی) , عقلانیت منطقی , عقلانیت علّی , باور دینی‌ ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمدتقی مصباح یزدی

چکیده :

دفاع از عقلانیّت باور دینی در طول تاریخ، بسته به نوع رویکردهای فلسفی و معرفتی حاکم بر اندیشه‌ی بشر، رنگ‎های مختلفی به خود گرفته و انواع گوناگونی پیدا کرده است. بسط و توسعه‌ی برون‎گرایی در معرفت‎شناسی معاصر، سبب شده است تا عدّه‎ای از اندیشمندان دینی، که در باب معرفت، دیدگاهی برون‎گرایانه اتّخاذ کرده‎اند، نگاهی جدید به باورهای دینی بیندازند و عقلانیّت آن را از نگاهی برون‎گرایانه به اثبات رسانند. در این نگاه برون‎گرایانه، نقش استدلال در توجیه باور دینی تضعیف می‎شود و استدلال‎مداری حاکم در الهیّات طبیعی و قرینه‎گرایی کسانی مانند لاک و دکارت انکار می‎شود. باور دینی در این نگاه می‎تواند بدون ابتنا بر هر گونه استدلالی، عقلانی و موجّه باشد. به بیان دیگر، باور دینی در زمره‌ی باورهای پایه قرار می‎گیرد. تجربه‎گرایی آلستون و ادّعای واقعاً پایه بودن باور دینی از سوی پلنتینگا هر دو ناشی از برون‎گرایی آن‌ها در مسأله‌ی معرفت است. به طور کلّی می‎توان گفت ظهور مکتب معرفت‎شناسی اصلاح‎شده در اندیشه‌ی دینی، هم‌زمان با ظهور یا احیاء برون‎گرایی در معرفت‎شناسی معاصر بوده است و از آن بسیار مایه می‎گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 9 تا 43

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقولات منطقی ارسطو

نویسنده:

جواد بیگی الوار

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

استنتاج (معرفت شناسی) , استدلال , ارسطو , عقل باوری , اصطلاحنامه منطق , استقرا , هنر و علوم انسانی

چکیده :

مقوله و مقوله‌بندی نگاهی خاص به هستی است. ارسطو در کتاب متافیزیک و رساله‌ی مقولات به طور مجزا به این بحث می‌پردازد. آنچه ارسطو در مورد مقوله در رساله‌ی مقولات بیان می‌کند را «مقولات منطقی»، و مباحث مطرح شده در متافیزیک را «مقولات فلسفی» می‌نامیم. مقولات منطقی و فلسفی ارسطو دو نگاه متفاوت به بحث مقولات می‌باشد. با در نظر گرفتن این تفاوت نمی‌توان مقولات را از منطق حذف کرد و آنرا کاملا بحثی فلسفی دانست. این دیدگاه بر خلاف رای فیلسوفان مسلمان، بویژه «ابن سینا» می‌باشد.مقولات منطقی ارسطو در نظام منطقی‌اش خصوصا در قیاس کاربرد و اهمیت ویژه‌ای دارد؛ بصورتی که می‌توان گفت فهم قیاس ارسطو مبتنی بر مقولات منطقی اوست. ارسطو در تحلیل اول به بحث از قیاس و به تبع آن بحث اَشکال و ضرب‌ها می‌پردازد. مباحث مطرح شده در مقولات هم در نحوۀ ایجاد اَشکال و هم در نتیجه ضرب‌ها و همچنین در مورد ضرب‌های عقیم و مثال نقض، کاربرد دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6

تعداد رکورد ها : 52

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.