جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این مقاله در دو بخش مجزا ولی مرتبط با هم، نقش استعاره در زندگی و مشکلات احتمالی ترجمه استعارات را به اختصار بررسی می کند.بخش نخست که اساسا مبتنی بر نظریات لیکاف، در کتاب استعاراتی که با آنها زندگی می کنیم، می باشد، نشانگر این امر است که نظام تصوری زندگی ما استعاری است و تعبیرات استعاری ما بر اساس این نظام شکل می گیرند و مثالهایی از زبان فوتبال، به عنوان محبوبترین ورزش ایران و جهان آورده شده که به خوبی موید این نظریه است. در تمامی این مثالها تصور استعاری این است که فوتبال یک جنگ است و تعبیرات استعاری ناشی از این تصور نیز از طریق مثالهای مرتبط بیان شده است و از آنجا که زبان فوتبال جز لاینفک زبان زندگی روزمره می باشد، به جاری بودن استعاره در زندگی واقف می شویم.در بخش دوم ضمن بررسی تقسیم بندی استعارات از دیدگاه نیومارک در می یابیم به همان اندازه که ترجمه بعضی استعارات، مانند استعاره های قالبی مشکل و در بعضی موارد غیرممکن به نظر می رسد، ترجمه استعارات ابداعی ساده است و در ضمن استعاره جدیدی، به نام استعاره نو، جدا از تقسیم بندی نیومارک معرفی می شود و تمامی این موارد با نمونه هایی از ترجمه اشعار سهراب سپهری توسط مسعود فرزان و دانشجویان درس کاربرد اصطلاحات در ترجمه نگارنده همراه می باشند.

شیفتگی به آگاهی و دستیابی به علوم و فنون ناشناخته، انسان را به پژوهش وا داشته و موجب گسترش دانش در همه زمینه های علوم و معارف بشری شده است و آشکارترین نمود آن نیز عرضه فرآورده های علمی دانشمندان به جامعه بشری است. امروزه در عصر اطلاعات و ارتباطات، این نگاشته ها و فرآورده ها به وسیله رشد علوم و تکنولوژی، از محیط پدید آورنده و نویسنده پا فراتر می گذارد و در اندک زمانی در سراسر جهان منتشر می شود.اما از آن جا که بسیاری از این فرآورده های علمی و ادبی به زبانی خاص نگاشته و یا عرضه می شود، دیگر مشتاقان به آن دانش که با آن زبان آشنایی ندارند، نمی توانند از آن بهره مند شوند و این خود مانع مهمی در جهت رشد و گسترش معارف بشری است. ترجمه به عنوان بهترین ابزار داد و ستد اندیشه، می تواند این مانع را برطرف کند و راه را برای تبادل معارف بشری بگشاید.به منظور حمایت از تلاش پرارزش و طاقت فرسای مترجم که در راه برگردانیدن اثر یا کتاب زحمت زیادی را متحمل می شود، نظام های حقوقی و دولت ها از دیرباز تدابیر و قوانینی وضع کرده اند تا از یک طرف مانع غارت و چپاول حاصل تلاش مترجمان به دست سودجویان شود و از طرف دیگر موجبات تشویق و حمایت از این قشر مهم را که واسطه انتقال معارف بشری هستند فراهم آورد.در نظام حقوقی اسلام و حقوق موضوعه کنونی ایران، احکام و قوانینی به منظور حمایت و تشویق مترجمان و آثار ترجمه شده وضع شده است این نوشتار به بررسی این مقررات می پردازد.

شعر فارسی، از اوایل سده سوم هجری، در قالب عروض عربی سر برآورده و در ترکیب هایی ساده و نسبتا ابتدایی و مضامینی گاه بسیار ناپخته این سو آن سو پراکنده شد. مقاومت و سپس پویایی این شعر نو پا، در برابر شعر استوار و دیرپای عربی که آبشخور شعر جاهلی و به خصوص قرآن کریم سیراب می شد، خود پدیده ای ست شگفت آور. پیداست که سخن سرایان ایرانی - تقریبا همه بدون استثنا - بر زبان و شعر عربی آگاهی تمام داشتند و لاجرم در سروده های خویش از آن تاثیر می پذیرفتند.اما شعر فارسی به سرعت نضج یافت شاعران اندک اندک دست به نوآوری زدند و نکته هایی یافتند که گاه در شعر عرب، مانند نداشت. پس آنگاه این سوال مطرح می شود که آیا شعر عربی در این هنگام از فارسی تاثیری پذیرفته است یا نه.ما در منابع خود تعدادی شعر یافته ایم که بنا بر تصریح مولفان، ترجمه اشعار فارسی بوده است.از این میان، آن دسته از اشعار را که معادل فارسی شان یافته شده (به استثنای یک مورد) برگزیده در اینجا نقل کرده ایم.

با توجه به اینکه مهمترین هدف از به کارگیری زبان، نقش ارتباطی آن است، در تحلیل هر کلامی باید به تمامی عواملی که در شکل گیری پیام آن کلام موثرند، توجه کرد. در ترجمه نیز با توجه به نقش اساسی کلام و هدف از ترجمه، باید عوامل شکل دهنده پیام کلام در زبان مبدأ و معادل های آن درزبان مقصد مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین عوامل شکل دهنده پیام هر کلامی ساخت های نحوی زبان است،لذا در ترجمه از هر زبانی به زبان دیگر یکی از پیش نیازها، تحلیل مقایسه ای میان ساخت های نحوی دو زبان است. در ترجمه قرآن از عربی به فارسی، تاکنون پژوهشی فراگیر و در خور این موضوع صورت نگرفته است. این نوشتار گامی است برای پژوهش های عمیق تر در این زمینه.

در رمان بازتاب دق، که ناباکف به سال 1947 نوشت، نویسنده استبداد و فشار حکومتی را زیر سوال می برد و در پوشش استعاری- تفسیری انتقاد از حاکمیتی زورگو می کند که در راس مملکتی قرار دارد و ترجمه و مترجم را به خدمت استبداد خود در می آورد. بدین ترتیب هملت، اثر ادبی معروف شکسپیر به خاطر مقبول قرار گرفتن در نزد قدرتمندی خودکامه، مورد شکنجه و عذاب مترجم قرار می گیرد و ماهیت اصلی اش را از دست داده و تبدیل به متنی کاملا تحریف شده می گردد. ناباکف با بازی با کلمات نشان می دهد که چگونه ترجمه فقط یک عامل برقراری ارتباط بین مردم نیست بلکه کاری است زیبا شناختی در برگردان گفتمان یک نویسنده که نیاز به تعهد مترجم دارد.

شعر امیلی دیکینسن در فرانسه کاملا شناخته شده است و نیازی به معرفی ندارد. در واقع مخاطبین فرانسوی از دهه پنجاه با آثار او آشنا شده اند. اما در مجموع مترجمین آن دوره شعر دیکینسن فقط به انتقال سخن شاعر بسنده نموده اند. تنها با ترجمه های کلر مالرو از این اشعار بود که خواننده فرانسوی توانست به عمق معنای اصوات و سازماندهی بیت ها در شعردیکینسن پی ببرد. در مقابل، کلر مالرو نیازی به رعایت وزن در ترجمه های خود نمی دید. مترجم دیگری یعنی گرتود لیپ ترجمه ای درخشان به زبان آلمانی، از اشعار دیکینسن عرضه کرده است و توانسته ظرایفی را در ترجمه خود رعایت کند و به خواننده انتقال دهد که در حرکت و سازماندهی ابیات در زبان اصلی بکار رفته است. لیپ توانسته است ترجمه ای به معنای حقیقی هنری از شعر دیکینسن عرضه کند. مقاله حاضر کار این دو مترجم زن را برروی آثار امیلی دیکینسن بررسی کرده است و در آن به ملاحاظاتی پرداخته است که مترجم با آنها در زبان و وزن شعر در فرانسه، آلمانی و انگلیسی مواجه می شود. در ضمن نشان می دهد که چگونه این دو مترجم با این ملاحظات برخورد می کنند، با آنها وفق پیدا می کنند و حتی آنها را تغییر می دهند.

در عصر شتابان ارتباطات علاوه بر ترجمه های گوناگون در زمینه های مختلف شاهد ترجمه های مکرر از یک اثر نیز هستیم. دلایل پرداختن به ترجمه اثری که قبلا ترجمه شده چیست؟این مقاله در نظر دارد با ارایه تعریفی از ترجمه مجدد به بررسی تفاوت های موجود بین ترجمه و ترجمه مجدد بپردازد. در این پژوهش تاثیر گذر زمان بر روی متون و ترجمه آنها مورد مطالعه قرار می گیرد تا مشخص گردد چرا برخی از ترجمه ها همواره می درخشند و برخی دیگر در طی زمان رنگ می بازند؟برای مشخص کردن دلایل ترجمه کتابی که پیش از آن ترجمه شده داستان شازده کوچولو نوشته آنتوان دو سنت اگزوپری را به عنوان نمونه انتخاب کردیم تا ابعاد این مساله را بررسی کنیم.

این مقاله به بررسی رابطه بین ترجمه و متن اصلی در ترجمه ژان ژیونو با مشارکت لوسین ژاک و جان اسمیت از اثر معروف انگلیسی زبان موبی دیک می پردازد. در این مقاله می بینیم که به هنگام برگردان یک نوشته به زبان دیگر چگونه میل به نوشتار در مترجم ظهور می کند. آیا یک مترجم خود را در افق دید نویسنده اصلی قرار می دهد یا افق دید خود را بر متن ترجمه شده تحمیل می کند؟ ژیونو خود معتقد است که به هنگام ترجمه این کتاب به شدت تحت تاثیر آن قرار گرفت. در حالیکه افق دید این کتاب کاملا متفاوت از افق دید ژیونوست و به عکس تاثیر خود را در آثار لوسین ژاک به جا گذاشته و در آثاری چون نبرد کوهستان، درود بر ملویل، پاره هایی از بهشت، رنگ و فضای کتاب موبی دیک را می بینیم.