جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انتظار زندگی بی درد و رنج برای هیچ انسانی امکان پذیر نیست. اما می‌توان راه‌هایی را در پیش گرفت که زندگی با درد و رنج کمتری استمرار و ادامه پیدا کند. استاد مصطفی ملکیان در درس‌‌گفتارهای اخلاق کاربردی به بیان نکاتی پرداخته‌اند که عمل به آن‌ها می‌تواند امکان زیستنی بهتر، با درد و رنج کمتر را فراهم آورد. «اخلاق کاربردی» شاخه‌ای از اخلاق است که به امور ملموس و محسوس زندگی می‌پردازد؛ در درس‌های اخلاق کاربردی به نظریات، مکاتب، مسالک و نظام‌های بزرگ اخلاقی و نقاط قوت و ضعف نظام‌های اخلاقی پرداخته نمی‌شود، بلکه چکیده‌ مباحثی عرضه می‌شود که در اخلاق، کما بیش مورد وفاق واقع شده است؛ اخلاق کاربردی تطبیق مباحث اخلاقی با مسائل محسوس و ملموس زندگی است.

در این درسگفتار (که از زمان آن بی اطلاعم و مکان آن ظاهرا موسسه در راه حق بوده است) ایشان سه هدف را پی می گیرند: ۱.طرح مباحث فلسفه اخلاق ۲.آموزش اصطلاحات فلسفه اخلاق در زبان انگلیسی ۳.آموزش نکات ترجمه. مجموعه فایلهایی که من در اختیار داشتم شامل ۳۱ فایل می باشد که از شماره ۱ تا ۴۰ نامگذاری شده است و شماره‌های ۱۵، ۱۶، ۲۹، ۳۰ در این مجموعه وجود نداشت و شماره های ۶، ۷، ۸، ۹، ۱۰، نیز به این درسگفتار بی ربط بود. اضافه کردن WKF اول فایلها از من است. این مجموعه تنها شامل فصل اول و حدود ۶۰% درصد فصل دوم می باشد که آنهم به دلیل گفته شده جاافتادگی دارد. از فحوای جلسه آخر نیز به نظر می‌رسد که این جلسات ادامه داشته است. همه اینها گفته شد به این امید که کسی فایلهای جاافتاده و نیز ادامه آن را دراختیار داشته باشد و در اختیار ما هم بگذارد؛ دو امیدی که من یاد ندارم به وقوع پیوسته باشد! صدانت

در این درس-گفتگو چه می‌گذرد؟ معمولا برای همه ما پرسش هایی از ین قبیل به وجود آمده است: «آیا این حکم دینی غیر عقلانی نیست؟ آیا این حکم شرعی با عقل سلیم موافق است؟ آیا اسلام حقوق بشر را می پذیرد؟ آیا همه انسان ها در اسلام مساوی هستند؟ آیا حقوق اقلیت های دینی در اسلام رعایت شده است؟ آیا مجازات های اسلامی خشونت آمیز نیستند؟ آیا زن ها و مردها در اسلام حقوق برابری دارند؟ و ...» اینها برخی سوالاتی است که گاه و بی گاه در ذهن ما پر رنگ شده اند و احتمالا به آنها اندیشیده ایم و شاید هم کمی درباره­شان مطالعه کرده باشیم. اما اگر بخواهیم همه این موضوعات را ذیل عنوان واحدی قرار دهیم می توان آن را «نسبت دین و اخلاق» نامید. متفکرانی که در این حوزه صاحبنظر هستند تلاش می کنند پاسخ هایی به این سوالات ارائه دهند، البته از راههای مختلف: برخی معتقدند ایرادات اخلاقی عیانی در برخی احکام شرعی و دینی که توسط علمای دین اعلام می شود وجود دارد که نشان دهنده ایرادی در استنباط این احکام است. پس با توجه به اینکه قطعا خداوند دستور به امر غیر اخلاقی و غیر انسانی نمی دهد باید این احکام را نقادی کرد و احکام اخلاقی ای جانشین آنها نمود. در مقابل برخی معتقدند گرایش ما درباره غیر انسانی بودن برخی احکام و اعتقادات اسلامی ناشی از گمان ها و احتمالات کم ارزشی است که هیچ گاه توان خدشه وارد کردن به ایمان و اعتقاد راسخ ما به صحت روایات و آیات اسلامی ندارد و در خصوص سوالاتی که این احکام صریح اسلامی برآمد از آیات و روایات را به چالش می طلبد باید به دنبال حکمتی بود که این احکام در پرتو آن حکیمانه می گردند، نه در پی تغییر حکم. در هر صورت با این نظرات و نظرات دیگری که در این حوزه وجود دارد طیف بزرگی از دیدگاه ها پدید می آید که تلاش می کنند پاسخی برای سولات یاد شده فراهم کنند. در یک دیدگاه کلان تر این دیدگاه ها در باب «نسبت دین و اخلاق» مبتنی بر یک «فلسفه دین» و «فلسفه اخلاق» است که به صورت کاملا ویژه ای دیدگاه ما درباره دین را معین می کنند و تفسیر ما از دین را با خود متناسب می سازند. بنابراین می توان گفت تامل در چنین موضوعی علاوه بر تعیین تکلیف بسیاری از پرسش های ما، سازنده ابعاد وسیعی از دیدگاه ما درباره دینی و چیستی و قلمرو آن است. ما در این درس-گفتگو به همراه دو نفر از اساتید که تا حدی نماینده دو دیدگاه یاد شده هستند، به این موضوع خواهیم پرداخت.

فایده‌گرایی نظریه‌ای است درباره‌ی مبانی اخلاق، اما از آن فراتر می‌رود و حوزه‌هایی چون فلسفه‌ی سیاست و حقوق را نیز دربرمی‌گیرد. این متاتئوری، که در پی تبیین عام رفتارهای بشری، و نیز تعیین معیار کردار درست بوده، داوری‌های متعارضی را برانگیخته است: بسیاری ممکن است آن را به بداهت درست بینگارند، اما کم هم نبوده‌اند بزرگانی که آن را نه فقط آشکارا غلط، بلکه خطرناک و خسارت‌خیز دانسته‌اند. جان استوارت میل، برجسته‌ترین مدافع فایده‌گرایی، در این کتاب می‌کوشد مخاطب را نسبت به راستی و درستی و کارسازی این نظریه متقاعد کند. مترجم با افزوده‌ی مفصلی تلاش کرده است سهم خود را در ایضاح مطلب ادا کند.

این کلیپ درباره مفهوم زندگی نیک / good life از منظر فردریش نیچه است.

آنچه پیش رو دارید، کتابی در زمینه‌ی نقد و بررسی نظریه‌ی اخلاقی ویتگنشتاین متقدم است. از نظر ویتگنشتاین متقدم اخلاق حاوی ارزش‌های مطلق است که به دلیل متعالی، رازآمیز و تعریف‌ناپذیربودن نمی‌تواند جز در قالب اقوالی ناگفتنی و مهمل ظاهر شود؛اما در عین‌ حال بر وجودداشتن و نشانی‌دادنی بودن اخلاق اصرار می‌ورزد. در بخشی از متن این کتاب می‌خوانید: «کتاب حاضر به نظریه اخلاقی ویتگنشتاین متقدم می‌پردازد و ضمن شرحی بر آن از ماهیت فلسفی‌اش خبر می‌گیرد. اما از ابتدا می‌دانم که تحت فضای فعلی در باب ویتگنشتاین متقدم و حاکمیت تفسیر پوزیتیویستی از تراکتاتوس، حتی سخن گفتن از نظریه اخلاقی ویتگنشتاین متقدم نیز با مقاومت روبرو می‌شود. خواهند گفت: وقتی ویتنگشتاین در دوره‌ی نخست فکری خود اخلاق را ناگفتنی اعلام می‌کند چه جایی برای طرح نظریه اخلاقی او باقی می‌ماند؟ من در سرتاسر کتاب حاضر به این تردید توجه داشتم و تلاش کرده‌ام با تکیه‌ بر تفسیری پوزیتیویستی (یعنی تفسیر اخلاقی از تراکتاتوس) به آن پاسخ دهم…»