جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 51
تأثیر گناه بر معرفت از دیدگاه قرآن کریم
نویسنده:
زهرا اردمه
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
از جمله مسائلی که امروزه در حوزه‌ی معرفت شناسی مطرح است، مسئله‌ی تأثیر عوامل غیر معرفتی و از جمله‌ی آنها گناه بر معرفت است. اعتقاد به تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت را می‌توان در طول تاریخ در آثار بسیاری از اندیشمندان نظیر بیکن، هابز، هیوم و... مشاهده نمود. مسئله‌ی تأثیر گناه بر معرفت، در میان هندوان باستان وجود داشته است. در مسیحیت نیز پولس قدیس آغازگر این بحث بوده است و در جهان مدرن اندیشمندان فراوانی به این مطلب پرداخته‌اند. این مسئله‌‌ مبتنی بر اعتقاد به چند ساحتی بودن وجود انسان می‌‍‌باشد. افلاطون برای نخستین بار به وجود سه ساحت ارادی، عاطفی و معرفتی در انسان قائل گشت. قرآن کریم نیز نفس انسان را دارای مراتب مختلف دانسته و وجود ساحاتی چون اراده، عواطف و معرفت در وجود انسان را تأیید نموده است و به تأثیر آنها بر یکدیگر اشاره دارد. همچنین قرآن به مسئله‌ی گناه و معرفت توجه ویژه دارد. از نظر قرآن گناه عمل سوئی است که انسان با ارتکاب آن با اوامر الهی به مخالفت برخاسته و از این حیث دارای آثار دنیوی و اخروی است. معرفت مجموعه آگاهی‌هایی فطری و یا اکتسابی است که از طرق مختلف نظیر عقل، وحی و... کسب می‌گردد. قرآن به تأثیر عوامل غیر معرفتی مختلف از جمله گناه بر معرفت اشاره داشته و در موارد فراوان از پرده‌هایی که گناهان بر دیده‌ی جان انسان می‌نهد سخن گفته است. از نظر قرآن گناه به شیوه‌های مختلفی از قبیل: فراموشاندن حقایق، سطحی‌نگر نمودن، تحریف حقایق، مردد و سرگشته ساختن انسان و ... مانع کسب معرفت می‌گردد. همچنین قرآن کریم گناه را عاملی دانسته که در انواع معرفت ما تأثیرگذاراست؛ گناه سبب می‌گردد نور عقل به خاموشی بگراید و تنها اهل توبه و انابه‌اند که قادر به درک حقایق‌ و پندگیری از وقایع‌اند. گناه ما را از سیر در مسیر معرفه‌الله و شهود قلبی بازمی‌دارد چرا که ضمیری پاک شایسته‌ی منزل نمودن چنین حقایقی است. دریافت هر گونه وحی و الهام از جانب خداوند تنها در سایه‌ی دست شستن از گناه میسر است و حتی تا زمانیکه در بند گناهان خود باشیم معارف حسی و تجربی ما نیز در معرض آسیب و خلل خواهد بود.
مشخصات اثر
بررسی تاثیر گناه بر معرفت از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسنده:
مجید عباسی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مباحث معرفت شناسی در نیمه قرن بیستم به مباحث مربوط به معرفت گزاره‌ای اختصاص یافته است؛ معرفت شناسان این دوره ازمیان معانی لغوی یا کاربردهای متعدد واژه‌ معرفت صرفاً معرفت گزاره‌ای یا همان باور صادق موجه را لحاظ می‌کنند و رویکرد معرفت شناسی فضیلت‌گرا یکی از جدیدترین رویکردها در باب مفاهیم اساسی معرفت شناسی نظیر موجه سازی است؛ ویژگی اساسی و مشخصه بنیادین این نظریه‌ها این است که موجه‌سازی و معرفت بر اساس ویژگی‌های اشخاص و توانایی‌های آن‌ها و نه ویژگی‌ها ‌و ‌قابلیت‌های باورها تحلیل می‌گردد، تا آنجا که در دسته‌ای از این نظریه‌ها ساختار موجه‌سازی یا معرفت بر فضیلت عقلانی با همان معنایی که از فضیلت در اخلاق سراغ داریم مبتنی می‌باشد. و درست در همین حوزه از معرفت شناسی معاصراست که مسأله تأثیر گناه بر معرفت به عنوان یک پرسش جدی پیش روی معرفت شناسان قرار دارد؛ یعنی: آیا گناه در فرآیند کسب معرفت تأثیر دارد؟ آیا شناخت یک انسان گناهکار با یک انسان بی‌گناه یا یک انسان بیشتر گناهکار و یک انسان کمتر گناهکار از مسئله واحد متفاوت است؟ آیا ساحت‌های ارادی؛ کرداری و کلامی انسان بر ساحت معرفتی_ شناختی انسان تأثیر گذاراست؟و سوالاتی از این دست؛ البته ریشه‌های این توجه دوباره به تأثیر گناه یا خطای اخلاقی بر شناخت در آثار بسیاری از متفکران متجدد در غرب وجود دارد که به ترتیب تاریخی می‌توان از متفکرانی مثل: پولس قدیس، آگوستین قدیس، لوتر، کالون و کرکگور؛ هابز، کانت، فیخته، بیکن، هیوم، مارکس مانهایم، شوپنهاور، نیچه، فویرباخ، فروید، فوکو، دریدا، رالز، هابرماس، هر و مکینتایر نام برد، که به تأثیر گناه یا خطایی اخلاقی بر شناخت معتقد هستند؛ در میان متفکران مسلمان نیز، با توجه به آموزه‌‌های قرآنی و تعالیم عرفانی نظریه تاثیرگناه برمعرفت می‌تواند یک پیش فرض مسلم تلقی شود؛ اما آیا سیستم معرفتی متفکران مسلمان نیز مجالی برای این تأثیر و تأثر باقی می‌گذارد؟و آیا متفکران مسلمان برای دست یابی به معرفت تنها به کوشش و ریاضتی معرفتی، آن هم در چهارجوب نظریه معرفتی خود اکتفا می‌کنند؟
مشخصات اثر
تاثیر گناه بر معرفت از دیدگاه ابن عربی
نویسنده:
مهدی باباقربانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چگونگی تأثیر عوامل غیر معرفتی بر معرفت از مباحث مهم معرفت‌شناسی به شمار می رود. این پرسش از مسایل ریشه‌دار در تفکر بشری است که بسیاری از متفکران با دیدگاه‌های مختلف را به خود مشغول داشته است، چه آنانی که واجد اندیشه دینی بوده و چه آنانی که نبوده‌اند؛ اما کسی که برای نخستین بار و به گونه‌ای نظام‌مند به این موضوع پرداخته ویلیام جیمز فیلسوف و روان‌شناس آمریکایی بوده است، وی در مقاله مشهور "اراده معطوف به باور" این‌چنین نیست که باورهای ما صرفاً پشتوانه استدلالی داشته باشند بلکه عوامل غیر معرفتی و دیگر ساحت‌های وجودی ما در شکل‌گیری باورهای و ساحت عقلانی ما تأثیرات بسیار دارند. عواملی مانند علایق، احساسات، بیم‌ها، امیدها، عشق و نفرت و...از مهم‌ترین عوامل غیر معرفتی تأثیرگذار بر انسانکه آثار وضعی آن فصل مشترک ادیان گوناگون می‌باشد مسأله گناه است. این تأثیرات گاه به شکل وجودی مانند دوری از خداوند، از دست دادن حیات اخروی، زوال اراده و ... و گاه به صورت تأثیرات عاطفی مانند ایجاد حسد و غرور رخ می نمایند. مهم‌ترین تأثیر گناه بر انسان تأثیر معرفتی آن است مانند مخدوش شدن معرفت انسان نسبت به وجود خداوند، از دست دادن باور خاص مانند باور به خیر و شر از این قبیل می‌باشد. در اسلام نیز متفکران بسیاری با دیدگاه‌های مختلف به این مسأله پرداخته‌اند که از آن میان می‌توان به ابن عربی اشاره کرد. وی ضمن پذیرش قوای حسی و عقلانی، قلب انسان را بالاترین ابزار معرفت دانسته و معتقد است محل معرفت حقیقی قلب بوده و معارف الهی که توسط دیگر قوای ادراکی قابل‌شناسایی به واسطه قلب قابل کسب است مشروط بر اینکه شخص با اجتناب از گناه که اصلی‌ترین عامل ایجاد تیرگی و زنگار در قلب است خود را در مسیر کسب معارف ربانی قرار دهد.
مشخصات اثر
ابتلاء از دیدگاه قرآن و سنت
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
ابتلاء یکی از سنتهای لایتغیر الهی است که منظور از آن امتحان خداوند در مورد همه انسانها، در همه زمانها ست ، ابتلاء خداوند برای استعلام و یادگیری و ارتفاع جهل و نادانی نیست زیرا او به همه‌چیز حتی قبل از ایجاد و آفرینش علم دارد، بلکه از آن جهت انسانها را می‌آزماید تا صفات درونی‌شان به منصه ظهور برسد و شئون باطنی و لیاقت ذاتی‌شان از کمال یا نقص ; سعادت یا شقاوت به مرحله فعلیت درآید تا آنان را بواسطه آنچه انجام می‌دهند پاداش دهد و یا مجازات کند نه براساس علم خود. شرط اصلی ابتلاء، اختیار است ، بنابراین امتحان تنها در مورد موجود مختار، یعنی انسان قابل تصور است ، زیرا اگر انسان را قدرت انتخاب و اختیار نبود که اطاعت کند یا عصیان ورزد، صابر باشد یا ناشکیبایی کند، ایمان آورد یا کافر شود .... امتحان و ابتلای او از حکمت بی‌انتهای پروردگار بدور بود. ابتلاء انسان از سوی خداوند، آثار بسیار مفید و ارزشمندی را در تکامل او دارد، زیرا صفات و سجایای اخلاقی آدمی تنها در معرکه امتحان به نعمتها و نقمتها، خوشیها و سختیها و به طور کلی در فراز و نشیبهای زندگی تکوین می‌یابند و تکمیل می‌شوند و لذا خداوند هر کس را بیشتر دوست می‌دارد بیشتر گرفتار و سخت‌تر امتحان می‌کند.
مشخصات اثر
گناه در دین ذردشتی
نویسنده:
فاطمه تاجیک
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
چکیدهتوجه به گناه و گناهکاری تقریبا در همه‌ی ادیان اعم از قدیم و تاریخی، شرقی و غربی به چشم می-خورد. دین زردشتی نیز در این زمینه عقاید و تعالیمی را مطرح کرده است. تحقیق حاضر به گناهان مختلف انسان در دین زردشتی اعم از گناهان اخلاقی، گناهان آیینی، گناه در برابر عناصر، گناه در برابر حیوانات و غیره و همچنین مجازات و تاوان آنها می‌پردازد. علاوه بر این نشان می‌دهد که در دین مورد بحث گناهکار شدن برای انسان نقطه‌ی پایانی نیست، بلکه انسان می‌تواند از صدها گناه که تاوان آن مرگ است، توبه کند، تاوان بدهد و در نتیجه آمرزیده شود و در جهان دیگر از مجازات رهایی یابد. البته مقوله گناه در متون دینی زردشتی ایستا و یکسان نیست به طوری که در اوستای متأخر و متون دینی متأخر زردشتی در نتیج? وجود ثنویت کیهانی و تقسیم جهان مادی بین نیروهای نیکی و شر، آموزه گناه نیز بسیار تحت تأثیر این ایدئولوژی قرار دارد و گناهکار شدن در بیشتر مواقع نتیج? تخطی از قوانین ثنوی و طهارتی است.واژگان کلیدی: گناه، مجازات، توبه، بهشت، دوزخ
مشخصات اثر
تحلیل تطبیقی مفهوم گناه از دیدگاه آگوستین قدیس و مولانا
نویسنده:
معصومه شریعت
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مفهوم گناه مسئله ای دینی است. در فرهنگی که دین در عرصه های مختلف، حضوری آشکار و زنده دارد،‌ گناه که آموزه ای دینی است، اهمیت بحث می یابد. علاوه بر این که در فلسفه ی دینی که به تحلیل عقلانی گزاره های دینی پرداخته می شود، مسئله ی معرفت تحت تأثیر گناه دستخوش دگرگونی می گردد.اهمیت موضوع هم از این جهت است که چگونه می توان با وجود رویکرد پیشینی و پسینی در مواجهه با گناه، مفهوم و مولفه ی گناه را در اسلام و مسیحیت در کنار هم نشاند.نمی توان گفت در مقولات بالا، کدام یک تقدم و تأخر دارد، چراکه از لحاظ زمانی، مسیحیت مقدم بر اسلام بوده است و همان طور که اشاره شد، با توجه به این که گناه مقوله ای دینی است و اسلام هم یک دین و آیین، الزاماً واجد مفهوم گناه می باشد. در مسیحیت، سردمدار بحث از گناه را می توان آگوستین قدیس به شمار آورد. در اسلام هم مباحث از زبان مولانا مطرح شده است. دل نگرانی از مشکل گناه لاینحل است، مخصوصاً این که سر و کار انسان با خدا باشد و پای امر و نهی خداوند و گناه و صواب به میان آید. از طرفی شناخت و معرفت، پدیده ای روحی و به شدت متأثر از آموزه ی گناه است. در حدیثی از حضرت علی (ع) آمده است که: «من لم یهذب نفسه لم ینتفع بالعقل؛‌ تهذیب نفس،‌ انتفاع از عقل را به دنبال دارد.»فرضیه ی نگارنده در این رساله این است که هر دوی آگوستین و مولانا به گناه به یک صورت می نگرند، با وجود این که آگوستین، گناه را امری پیشینی و به تبع آن جبری می داند، اما مولانا کاملاً قائل به اختیار است. هر دو تن، گناه را رویگردانی از عشق می دانند، هرچند آگوستین به صورت مفهومی و مولانا به صورت مصداقی در این باره سخن گفته اند.
مشخصات اثر
نجات‌شناسی از منظر ادیان ابراهیمی
نویسنده:
حسن طالبی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
این پژوهش که به طرح دیدگاه ادیان توحیدی در مورد مسأله نجات و رستگاری می پردازد ماهیت نجات و رستگاری و حیات جاودان عوامل و موانع آن را در سه بخش از منظر سه دین یهود مسیحیت و اسلام بررسی می کند. در بخش اول به معرفی مختصری از آیین یهود و فرقه های مختلف آن و بررسی عوامل نجات از قبیل ایمان و شریعت و نقش گناه به عنوان تنها عامل هلاکت و مانع نجات پرداخته است. در بخش دوم با اشاره به اهمیت اندیشه نجات در مسیحت عوامل نجات از قبیل ایمان، محبت و فیض بررسی شده و از گناه و شریعت به عنوان دو مانع عمده نجات از دیدگاه مسیحیت یادگردیده است و همچنین مسأله برگزدیدگی عده ای برای نجات توسط خداوند و بعضی از امور اخروی از قبیل جاودانگی مرگ برزخ و ثواب و عقاب مورد بحث قرار گرفته است. در بخش سوم با تبیین مسأله سعادت و شقاوت روحانی به نقش ایمان و عمل صالح به عنوان مهم ترین عالم نجات و رستگاری و همچنین مسأله توبه و شفاعت از دیدگاه قرآن اشاره شده است و گناه و کفر به عنوان مهم ترین مانع نجات و رستگاری مورد تأکید قرار گرفته است. و با طرح مسأله احباط و تکفیر و مسأله خلود و جاودانگی به تبیین آنها پرداخته شده است. در خاتمه پژوهش مقایسه ای بین دیدگاه هر سه دین انجام گرفته است.
مشخصات اثر
جبر و اختیار از دیدگاه وحید بهبهانی
نویسنده:
رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه,
کلیدواژه‌های اصلی :
جبر و اختیار(کلام)
چکیده :
نوشتار حاضر، ديدگاه آيت الله وحيد بهبهانی درباره جبر و اختيار را به شيوه توصيفی - تحليلی و بر اساس تنها رساله او در اين باره، بررسی می كند. وحيد بهبهانی در رساله " جبر و اختیار "، در صدد اثبات و تحليل اختيار و رد جبر است. او مهمترين مانع در راه اثبات اختيار را ضرورت عليت می داند. وی ضرورت به معنای حكم ضروری بر صدور فعل بر اساس قرائن را می پذيرد و با اختيار قابل جمع می داند، اما ضرورت صدور فعل به معنای محال بودن عدم صدور آن را نمی پذيرد. به اعتقاد او هرچند برای صدور فعل، مرجح لازم است، اما اين مرجح، قدرت انسان بر ترك را از بين نمی برد. او فعل را هم محتاج فاعل می داند و هم مرجح، و مرجح، فاعل را مجبور به فعل نمی كند. وحيد بهبهانی به تفصيل به اشكالات نظريه خود پرداخته و به آن ها پاسخ می دهد.
صفحات :
از صفحه 57 تا 70
مشخصات اثر
مفهوم شناسی لعن و مصادیق آن در روایات نبوی از دیدگاه فریقین
نویسنده:
راضیه قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله لعن، یکی از ضروریات اجتماعی و از راه‌های جداسازی حق از باطل است. رساله حاضر با عنوان "مفهوم شناسی لعن و مصادیق آن در روایات نبوی از دیدگاه فریقین" و به هدف تبیین مفاهیم و مصادیق لعن در لسان پیامبر تدوین شده است. لعن به معنای طرد و دور راندن از رحمت همراه با خشم و تنفر است. از مقایسه واژه لعن و لغات متقارب المعنی آن، می‌توان گفت: در لعن نسبت به دیگر واژگان، شدت غضب و ابراز انزجار بیشتری مشهود است. لعن سنتی از سنن خداوند و رسولش محسوب می‌شود که در قرآن و روایات به کار برده شده است. از آن‌جا که کسی نمی‌تواند قرآن را انکار کند، سنت لعن در قرآن خدشه دار نشده؛ اما برخی از روایات نبوی لعن در برخی از کتب عامه مورد تحریف قرار گرفته و تأویلات سویی نسبت به آن‌ها شده، هم‌چنین برخی از اهل سنت، قائل به عدم جواز لعن هستند که در پژوهش حاضر توجیه‌های متعصبانه این گروه با استناد به قرآن و روایات نبوی و شروح دیگر علمای اهل سنت، مردود شمرده شد. اگرچه شیعه با تأسی به آیات و روایاتی که امر به لعن نموده اند، نسبت به مستحقین، لعن را جایز می‌شمرد، اما این بدین معنا نیست که هر کس با سلیقه شخصی اش مجاز است فردی را مستحق لعن شمرد. لعن‌های اهل بیت در خلوت و در مناجات با خداوند بوده و هیچ‌گاه به قصد توهین به مقدسات اهل سنت و تشدید فضای خصومت بین فریقین بیان نشده است.از جمله مصادیق ملعون در روایات نبوی می‌توان به برخی از افراد و قبایل، به علت کارشکنی‌هایایشان علیه اسلام اشاره نمود. از دیگر مصادیق لعن، افعال پلیدی هستند که موجب دوری افراد از رحمت الهی و لعن می‌شود که شامل اعمال زشت اجتماعی، اعتقادی، اقتصادی و اخلاقی هستند. در پایان می‌توان گفت: لعن نبوی عین رحمت آن حضرت برای دور کردن افراد از برخی افعال پلید و اجتناب از پیوند با ملعونان است.
مشخصات اثر
بررسی مقایسه‌ای مبانی معرفت شناسی و خداشناسی احمدبن حنبل و شیخ صدوق
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
در این پژوهش ، به تطبیق و مقایسه ی آراء و اندیشه های دو محدث بزرگ یعنی ؛ احمدبن حنبل و شیخ صدوق ، از دو مذهب بزرگ اسلامی پرداخته ایم . مباحث تطبیقی و مقایسه ای بدین معنایند که آراء مختلف دو یا چند اندیشمند و یا دویا چند مکتب فکری، مورد مقایسه و سنجش قرار می گیرند ، روش ما در این تحقیق ، استخراج آراء و عقاید این دو دانشمند نص گرا از میان آثار به جا مانده ی از ایشان ، روایات و احادیث نقل شده و معتمَد آنان و در برخی موارد، آثار شارحان اندیشه های آنها ، و آنگاه ، مقایسه و تطبیق یافته ها بدون هیچ قضاوتی و نقدی و گزینشی است . شیخ صدوق ، از نظر فکری ، متعلق به مکتب اخباریان متقدم قم و احمدبن حنبل هم، از بزرگترین محدثان و نص گرایان پیرو طریقه ی اصحاب الحدیث است . نگرش هر دو به اخبار و احادیث ، با اختلاف درجات ، تا حدودی یکسان است ، لکن پایبندی بی چون و چرای ابن حنبل به ظواهر نصوص و پرهیز از هر گونه تاویل و برداشت درایی در فهم آنها و اثبات معانی همه نصوص بر وجه حقیقی و نه مجاز ، او را از صدوق متمایز می سازد ، و به دلیل همین رویکرد خاص ، صعوبت استخراج آراء کلامی وی به روشنی قابل درک است . هرچند شیخ صدوق هم به مانند ابن حنبل ، هرگونه مباحثه و مجادله کلامی را در حوزه عقاید ممنوع می شمارد ، اما در مواردی بسیار به طرح این نوع از مباحث پرداخته که خود تفاوت مبانی معرفت شناسی آنان را از حیث حجیت عقل و اعتبار آن در فهم کتاب و سنت روشن می سازد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 51