جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 151
بازشناسى رابطه دين و اخلاق
نویسنده:
محمدتقى مصباح یزدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
اين بحث به تبيين ارتباط دين و اخلاق مى پردازد. اخلاق، بخشى از دين است و از اين منظر، اخلاق دينى است. منظور از «دين»، گاهى محتواى كتاب و سنت است كه شامل عقايد، اخلاق و دستورالعمل هاى عملى است. در اين نگاه، منظور از اخلاق دينى، گزاره هاى اخلاقى در متن دين است. منظور از «اخلاق»، نيز صفات و رفتار خوب و بد است كه يكى از راه هاى بازشناخت آن، دلايل دين در كتاب و سنت است. در اين نگاه، اخلاق دينى، اخلاقى است كه براى آن دلايل تعبدى و دينى وجود دارد. اما در علم اخلاق رايج، اخلاق افزون بر صفات و ملكات، شامل رفتار نيز مى شود و افزون بر صفات خوب و بد، هر كار اختيارى خوب و بد ارزش اخلاقى به شمار مى آيد كه علاوه بر ادله تعبدى، مى توان بر آنها برهان اقامه كرد؛ زيرا هر انسان به طور فطرى خواهان كمال خويش است. از اين رو، كمال جويى و حقيقت جويى و كوشش براى كسب علم و آگاهى، امرى فطرى و ضرورتى وجودى است؛ زيرا همه خواهان كمال و سعادت هستند. بنابراين، اكثر گزاره ها و ارزش هاى اخلاقى را با دلايل عقلى و تعبدى مى توان شناخت و از پشتوانه عقلى نيز برخوردارند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 14
پيامدهاى انكار معاد در قرآن
نویسنده:
على محمد قاسمى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
پس از توحيد، بيشترين آيات قرآنى مربوط به موضوع «معاد» است، تا جايى كه گفته شده بيش از يك سوم آيات درباره جهان پس از مرگ بوده و بسيارى از آنها بيانگر آثار ايمان يا پيامدهاى انكار معاد هستند؛ زيرا ايمان به معاد ضامن اجراى قوانين الهى و زمينه ساز نيل آدمى به كمال نهايى و سعادت ابدى است و اين خود به نحوى گوياى اهميت ايمان به معاد و لزوم توجه به آن است. مقاله حاضر با روش تحليلى ـ توصيفى در يك بررسى قرآنى، در باب پيامدهاى انكار معاد به تبيين اين موضوع مى پردازد كه ايمان نداشتن به معاد چگونه تأثيرى بر سرنوشت آدمى دارد. آيا پيامدهاى انكار معاد تنها در زندگى اخروى انسان نمودار مى شود يا زندگى دنيوى او را هم تحت تأثير قرار خواهد داد؟ در اين نوشتار، سعى بر آن است تا حقايق مزبور از طريق آيات قرآنى فحص و بررسى گشته و طرحى نو در اين زمينه ارائه گردد.
صفحات :
از صفحه 99 تا 112
مراحل تربيت قرآنى از منظر علامه طباطبایى در تفسير الميزان
نویسنده:
فاطمه بهره مند، محمدرضا شرفى، نرگس سجاديه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ديدگاه علامه طباطبائى درباره معرفى جايگاه تربيتى قرآن و چگونگى تأثيرگذارى آن در سير تكاملى انسان، قابل تأمل است و براى تقويت هرگونه تربيت با محوريت قرآن لازم به نظر مى رسد. درحالى كه پژوهشى با تمركز بر نگاه تفسيرى اين قرآن شناس معاصر و با نگاه مرحله اى به تربيت قرآنى نپرداخته است. اين چارچوب مى تواند چشم انداز فعاليت هاى تربيتى قرآن محور را تا حدى روشن تر كند. در اين پژوهش، برخى از انديشه هاى تفسيرى علامه طباطبائى، با هدف صورتبندى مراحل تربيت قرآنى مدنظر قرار گرفته و در اين زمينه، از روش «تحليل زبان فنى ـ رسمى با تأكيد بر سياق» استفاده شده است. يافته اصلى اين پژوهش بسط چهار مرحله بيدارگرى (موعظه)، درمانگرى (شفا)، هدايتگرى (هدى)، و رحمت گرى (رحمت) براى تربيت قرآنى، قابل برداشت از ديدگاه علامه طباطبائى با محوريت آيه 57 سوره «يونس» است. علاوه بر اين، تأكيد بر شأن هدايتى قرآن و حالت ايجابى آن، نقش زمينه اى و حالت سلبى مراحل اول و دوم، و هدف گونه ديدن مرحله رحمت گرى، جايگاه هر مرحله را ترسيم مى كند. تحليل اين مراحل نشان مى دهد كه پالايش درونى مقدم بر پالايش اعمال بيرونى است. زندگى سعادتمندانه انسانى در پرتو اين مراحل، در ارتباط با قرآن محقق مى شود.
صفحات :
از صفحه 65 تا 75
جايگاه گرايش هاى فطرى در تعليم و تربيت اسلامى از منظر علامه طباطبائى
نویسنده:
على نقى فقيهى، حسن نجفى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
كنكاش «فطرت» به عنوان يكى از بنيادى ترين مباحث فلسفه تربيت اسلامى، همواره مورد توجه علامه طباطبائى بوده است. هدف اين پژوهش اين است كه با پذيرفتن «فطرت» به عنوان تقرير دينى از سرشت مشترك انسان و نقش عمده آن در قلمرو اركان تعليم و تربيت اسلامى، تصويرى از گرايش هاى فطرى مؤثر در تعليم و تربيت را با بهره گيرى از آراء اين فيلسوف معاصر، ارائه نمايد. روش پژوهش توصيفى ـ تحليلى بوده و به منظور گردآورى داده هاى لازم براى نيل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با استفاده از فرم هاى فيش بردارى از منابع، جمع آورى و با شيوه هاى كيفى مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. از بررسى آراء علامه طباطبائى به دست آمد كه ايشان گرايش هاى فطرى را در چهار حيطه ادراكى، الهى، اختيار و توانمندى عمل تقسيم بندى نموده است. اين گرايش ها، توانمندى هايى هستند كه به شكل گيرى نظام تعليم و تربيت منطبق با آموزه هاى اسلامى كه تضمين كننده سعادت انسان و تسهيل كننده فرايند دستيابى به حيات طيبه است، كمك مى نمايند.
صفحات :
از صفحه 49 تا 64
درآمدى بر تربيت اخلاقى از ديدگاه خواجه نصيرالدين طوسى با تأكيد بر مبانى و اهداف
نویسنده:
محمد نجفى، سميه كيانى، راضيه امامى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تهذيب و تربيت اخلاقى عبارت است از: آراستن نفس به فضايل و پيراستن آن از رذايل و به كارگيرى روش هايى به منظور پرورش نيكى ها و زدودن رذايل اخلاقى. مطالعه تربيت اخلاقى مى تواند گامى مهم در تبيين ساختار نظام اخلاقى و به تبع آن، تربيت اخلاقى باشد. براين اساس، هدف اين نوشتار، كه از نوع پژوهش هاى كيفى است و با روش تحليلى ـ توصيفى مبتنى بر روش كتابخانه اى انجام شده، بررسى ديدگاه هاى اخلاقى خواجه نصيرالدين طوسى و دلالت هاى آن بر تربيت اخلاقى در دو بخش مبانى و اهداف تعليم و تربيت است. نظام اخلاقى خواجه طوسى بر شناخت نفس و اعتدال قوا مبتنى است. مهم ترين نتايج و دستاوردهاى اين تحقيق شناسايى مبانى تربيت اخلاقى شامل ماهيت و حقيقت انسان، تعادل قواى نفس و قابليت آن در وصول به كمال حقيقى و شناسايى اهداف تربيت اخلاقى شامل اهداف غايى، واسطى و آموزشى است.
صفحات :
از صفحه 37 تا 48
بررسى مفهوم دين در رويكرد سنت گرايى و دلالت هاى آن در حوزه تربيت دينى
نویسنده:
بابك شمشيرى، شيما نقيبى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
امروزه يكى از نحله هاى فكرى كه به سوى دين و معنويت گرايش پيدا كرده اند، رويكرد سنت گرايى مى باشد. سنت گرايان، يكى از خصايص عمده فرهنگى عصر جديد تجدد را «بحران معنوى» مى دانند كه حاصل از دست رفتن منابع سنتى آن يعنى دين است. اين نوشتار، به روش تحليلى ـ استنتاجى سعى دارد پس از بررسى مفهوم دين در رويكرد سنت گرايى و رابطه دين با سنت، دلالت هاى تربيتى آن در حوزه تربيت دينى مورد توجه قرار گيرد. بدين صورت، كه ابتدا با استفاده از منابع معتبر، به استخراج آراء و انديشه هاى سنت گرايان در خصوص دين پرداخته، سپس با نگاه تركيبى به اين آراء، نسبت به تلخيص و با هم نگرى آنها اقدام نموده و مفاهيم مختص فرايند تربيت دينى پردازش شده است. از مهم ترين يافته هاى پژوهش اين است كه به اعتقاد سنت گرايان، دين قابليت نفوذ بر همه ابعاد زندگى بشر را دارد. آنها بر دفاع عقلانى از دين تأكيد مى كنند و تضعيف دين دارى را نتيجه مستقيم تجددگرايى مى دانند. بر اين اساس، معتقدند كه بهترين راه براى مواجهه با اين چالش، شناخت عميق و هوشمندانه دنياى متجدد بر مبناى نگرش عقلانى است و قرآن و حديث، سرچشمه هاى توأمان سنت اسلامى اند و تعاليم اين دو منبع لايزال، كليد هدايت، قرب الهى و سعادت هر دو جهان است.
صفحات :
از صفحه 101 تا 116
بررسى و مقايسه مبانى فلسفى انديشه هاى تربيتى فارابى و غزالى
نویسنده:
محمد فولادى ، كيومرث حيدريان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف تعليم و تربيت و اينكه انسانِ محصول نهايى تعليم و تربيت بايد چگونه انسانى باشد، همواره از موضوعات مهم و بحث برانگيز بوده، انديشه هاى تربيتى بسيارى را تحت تأثير قرار داده است. اين مقاله به روش تحليلى ـ توصيفى، مبانى فلسفى انديشه هاى تربيتى فارابى و غزالى را بررسى مى كند. در مبانى هستى شناسى فارابى، خداوند را به عنوان عقل كل، واجب الوجود و سازنده جهان و نظم و هماهنگى آن به ذهن انسان متبادر مى كند. از نظر وى، براى رسيدن به اين هدف در معرفت شناسى، بايد انواع معرفت را در نظر داشت. در نظام ارزش شناسى فارابى، مقصود انسان رسيدن به سعادت است كه براى نيل به آن، نيازمند شناخت عواملى است كه در گرو انجام رفتار صحيح، و انجام رفتار صحيح مشروط به آن است، و از طريق تعليم و تربيت، بايد تمام ظرفيت هاى وجودى انسان شكوفا شود. غزالى در هستى شناسى، به خدامحورى و غايت مندى آن معتقد است. همچنين انسان در معرفت شناسى، از راه آموزش متعارف در مدارس به شناخت دست مى يابد كه اين كار به يارى عقل و حواس صورت مى گيرد. وى به تربيت اخلاقى توجه داشت و مبناى فلسفه آموزش را تحقق سعادت انسان مى داند.
صفحات :
از صفحه 53 تا 70
روش هاى تربيت عقلانى در «صحيفه سجاديه»
نویسنده:
فاطمه ايرانمنش، عباسعلى رستمى نسب
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تعليم و تربيت با رشد و كمال انسان و زندگى شايسته او سروكار دارد. از آنجاكه انسان موجودى است پيچيده، تعليم و تربيت او نيز پيچيده و مستلزم تمهيد مقدمات فراوان و بهره گيرى از روش هاى تربيتى مؤثر است. بدين روى، براى سامان دهى به تعليم و تربيت، بايد از منابع غنى و باارزشى همچون قرآن كريم و اولياى دين و معصومان عليهم السلام استفاده كرد. اين تحقيق با هدف بررسى و تبيين روش هاى تربيتى مبتنى بر پرورش بعد عقلانى در «صحيفه سجاديه» و با روش توصيفى ـ تحليلى صورت گرفته است. نتايج تحقيق بيانگر اين است كه «صحيفه سجاديه» جايگاه فوق العاده اى براى انسان قايل است. به همين دليل، برنامه ها و روش هاى تربيتى مطمئنى براى تربيت انسان ها و سعادت و رستگارى بشر معرفى مى كند كه با به كاربستن آنها، انسان به سوى سعادت واقعى رهنمون مى شود. در اين زمينه، روش هاى تربيت عقلانى از جمله، تزكيه، تعليم حكمت، مشاهده، عبرت آموزى، تجربه اندوزى، پرسش و پاسخ و مانند آن از اين كتاب استخراج گرديده است.
صفحات :
از صفحه 13 تا 26
نقد و ارزيابى دو كتاب مهم عرفان عملى (اخلاق عرفانى)
نویسنده:
سید رضى قادرى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , نقد و بررسی کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ترديدى نيست كه در ساحت معارف دينى، مباحث عرفانى و اخلاقى در ارتباط متقابل با ديگر معارف، نقش مهمى دارد. به ويژه آنكه مباحث اخلاقى و عرفانى در طهارت روح آدمى و سعادت نفس انسانى سهم بالايى دارند. بر همين اساس، عارفان اسلامى و متخلقان به اخلاق الهى در طول تاريخ، دست به تأليف آثارى زده اند تا شيوه طهارت و تقويت روح و نيز اصلاح و ترقى نفس در منازل سلوكى را به سالكان بياموزند. در اين زمينه، كتاب «منازل السائرين» خواجه عبداللّه انصارى و نيز كتاب «اوصاف الاشراف» خواجه نصيرالدين طوسى از ويژگى هايى خاص برخوردار است كه آن دو را از ديگر تأليفات ممتاز مى سازد. بدين روى، مقاله حاضر در پى بررسى اين دو كتاب مهم در حكمت عرفانى عملى و اخلاق عرفانى است؛ ابتدا به ويژگى هاى دو مولف و سپس به امتيازات دو تأليف و در آخر، به ارزيابى آن پرداخته و قوت و ضعف هريك را بررسى كرده است.
صفحات :
از صفحه 97 تا 105
مرورى گذرا بر مباحث علم النفس فلسفى
نویسنده:
مرتضى رضائى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
علم النفس دانش مطالعه نفس و احكام و ويژگى هاى آن است. فيلسوفان با نگاهى فلسفى به نفس پرداخته، و دستاوردهايى را فراچنگ آورده اند. مهم ترين مسائلى كه ايشان درباره نفس بررسى كرده اند، عبارتند از: تعريف و هويت نفس، وجودِ نفس، مادى يا مجرد بودنِ آن، قواى نفس، حادث يا قديم بودن نفس، وحدت يا تعدد نفس، ارتباط نفس و بدن، ثابت يا متغير بودن نفس، جاودانگى يا فناپذيرى نفس، سعادت و شقاوت نفس، و تناسخ نفس. آنچه در مقاله پيش رو، مطرح شده، معرفى اين مباحث و مرورى گذرا بر آنها، به ويژه با تكيه بر آراى ابن سينا و صدرالمتألهين، است. به اين اميد كه به همت فرهيختگان و پژوهشگران، مباحث پيرامون نفس، در حدى كه شايسته است، گسترش يابد.
صفحات :
از صفحه 39 تا 51
  • تعداد رکورد ها : 151