جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
4. اصطلاحنامه سایر موضوعات
>
اصطلاحنامه فلسفه
>
حکمت نظری
>
فلسفه (خاص)
>
فلسفه الهی
>
فلسفه اسلامی
>
امور عامه
>
احکام کلی وجود
>
احکام سلبی وجود
>
جوهر
>
جوهر مجرد
>
عقل ( جوهر )
>
عقول طولیه
>
عقول عشره
>
عقل اول
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 29
عنوان :
بررسی و مقایسه جایگاه وجودشناسی و معرفت شناسی عقل فعال نزد ابن سینا و توماس آکوئینی
نویسنده:
غلامحسین خدری، مستانه کاکایی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
آکوئیناس
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
عقل فعال
,
ماهیت کلی
,
فلسفة تطبیقی
کلیدواژههای فرعی :
علم نفس ,
عالم عقول ,
افاضه ,
صور معقوله ,
انتزاع ,
جامع الهیات ,
نفوس انسانی ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
مُثُل ,
عقل(منطق) ,
عقل بالفعل ,
صور عقل الهی ,
معرفت شناسی دوره قرون وسطی ,
عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) ,
عقل عملی((مدرکات عقل عملی)، اصطلاح وابسته) / Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) ,
لوگوس(اصطلاح وابسته) ,
عقل هیولانی ,
مراتب عقول ,
معرفت شناسی عقول ,
جایگاه وجودی عقل فعال ,
جایگاه معرفت شناسی عقل فعال ,
منشأ معرفت بشری ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
عقل فعال بعد از ارسطو جایگاه متفاوتی در اندیشه فیلسوفان داشته است. هریک بنابر نیاز و خلایی در فلسفه خود جایگاه عقل فعال را تعیین می کردند. افلاطون کلیات را قائم به ذات، مجرد، و ثابت می دانست که در عالم محسوس نبودند. او نیازی به وجود عقل فعال حس نمی کرد، اما ارسطو، در مخالفت با استاد خود، کلیات را در امور محسوس قرار داد، از آن جا که ارسطو از عقل به صورت مبهم و در مقایسه با حس سخن گفت، برای تبیین مفهوم کلی به وجود عقل نیاز داشت. بعد از او، شارحان و مفسران آثارش عقل فعال را از فلسفه او بیرون کشیدند، یا مانند اسکندر افرودیسی آن را موجود متعالی و خدا خواندند یا آن را به مانند فیلسوفان مسلمان، فارابی و ابن سینا، بیرون از نفس انسان قرار دادند که از طریق آن هم مساله رابطه کثرت با وحدت را حل کنند و هم مساله معرفت را بی پاسخ نگذارند. درمقابل، فیلسوفانی مانند توماس آکوئینی، در قرون وسطی، علی رغم تاثیرپذیری بسیار از این اندیشمندان، در زمینه عقل فعال موضعی متفاوت گرفتند و تبیین دیگری از ارسطو ارائه کردند؛ اینان عقل فعال را بخشی از نفس قرار دادند. عقل فعال در ابن سینا جایگاهی مشابه عقل در دیدگاه افلوطین دارد؛ به این ترتیب که در حوزه وجودشناسی، حلقه ارتباط بین عقول مفارق (ده گانه) و امور محسوس و مبدا صدور کثرت جهان مادی است و در حوزه معرفت شناسی، افاضه صور کلی و معقولات بر نفس ناطقه و خروج آن از قوه به فعلیت از کارکردهای آن است. عقل فعال برای توماس، به زعم خود او، بیش تر ارسطویی است و صرفا جایگاه معرفت شناسانه دارد. برای او عقل فعال انتزاع کننده است، صور معقول را از محسوسات انتزاع می کند و به فعلیت می رساند. در حوزه وجودشناسی، عقل فعال در نفس انسان قرار دارد و کارکردی وجودی و علی ندارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 75 تا 96
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تأملی در اینهمانی حیثیت تقییدیه و واسطه در عروض
نویسنده:
محمد هادی توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
میرداماد
,
حیثیت
,
حیثیت تقییدیه
,
حیثیت تعلیلیه
,
واسطه در عروض
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
مشیت الهی ,
اراده الهی ,
کمال صفات واجب ,
قاعده «الواحد» ,
تقید ,
مقید ,
فلسفه مشاء ,
عقل اول ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
اقسام حیثیت ,
حیثیت اطلاقیه ,
حصر حیثیات ,
مکثر ذات ,
علت حصر حیثیات ,
خدا و حیثیت ,
جسم و حیثیت ,
ملاک تقسیم حیثیات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
در آثار صدرالمتألهین و میرداماد حیثیات با ملاک جزء موضوع بودن یا خارج از موضوع بودن حصر عقلی در دو معنا مییابند، که اصطلاح حیثیت تقییدیه برای حیثیتی که جزء موضوع است (اعم از جزء حقیقی در مرکب حقیقی یا جزء اعتباری در مرکب اعتباری) و اصطلاح حیثیت تعلیلی برای حیثیتی که خارج از موضوع است، وضع گردید. جدای سخن از ملاک تقسیم که خود به صورت واضح معنای حیثیت تقییدیه را روشن میکند، استعمال «حیثیت تقییدیه» در معنای جزء موضوع، در آثار میرداماد و صدرالمتألهین کاشف از آن است که این اصطلاح در دورههای بعدی دستخوش تحریف گشته و مساوی با «واسطه در عروض» دانسته شده، و در هیچ جا به اینکه اصطلاح حیثیت تقییدی بر معنای جدید وضع شده، اشاره نشده بلکه وانمود میشود که حکمای پیشین نیز حیثیت تقییدیه را در این معنا به کار میبردهاند. حتی با فرض اینکه گفته شود، فیلسوف را با لفظ کاری نیست، به طور کلی واسطه در عروض را نمی توان حیثیتی از موضوع دانست.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 1 تا 18
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نسبت «ارواح مهیمین» با «قلم اعلی» در عرفان ابن عربی و حکمت متعالیه
نویسنده:
مهدی زمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
زنجان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم به ملائکه
,
ابن عربی
,
عماء
,
مهیمین
,
کروبیون
,
عالین
,
حکمت متعالیه
,
عرفان نظری
,
نفس رحمانی(عرفان نظری)
کلیدواژههای فرعی :
ملائکه ,
انسان کامل (کلام) ,
عقول طولیه ,
عقل اول ,
نفس رحمانی(عرفان نظری) ,
تجلی رب ,
حضرت جلال((عام)، مقابل حضرت جمال) ,
حضرت احدیت ,
حضرت واحدیت ,
عالَم جبروت((عالَم ارواح)، قسیم عالم لاهوت و ملک و ملکوت) ,
مقام افراد(قسیم مقام امام و اقطاب و اوتاد و ابدال) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
«مهیمین» عنوانی است که در مکتب ابن عربی و حکمت متعالیه در مورد ارواح یا فرشتگانی به کار رفته که از شدت عشق به خداوند در جلال الهی متحیر و به تسبیح او مشغولند و از خود و آفرینش جهان و انسان بی خبرند و بنابراین روح محض اند و تنها از روی توسع به آنان ملائکه گفته می شود.بدین سان آنان به سجده در برابر آدم مکلف نبوده اند و به همین دلیل گفته شده که مراد از «عالین» درآیه «قال یا ابلیس ما منعک ان تسجد لما خلقت بیدی استکبرت ام کنت من العالین» (ص:37) همین ارواح هستند. البته گاهی به این ارواح، «کروبیون» نیز گفته شده و بعضی از اندیشمندان حکمت متعالیه آن ها را با «انوارقاهره» درحکمت اشراق تطبیق نموده اند. این ارواح در اثر «تجلی بنفسه لنفسه» حق تعالی و از مرتبه «عماء» و به مدد «نفس رحمانی» مورد «آفرینش»، یا به تعبیر دقیقتر «ابداع» قرار گرفته اند. از میان طبقات عارفان، «افراد» را می توان مظاهر آنان ارواح دانست. این ارواح از جهتی برتر از قلم اعلی یا عقل اول قرار دارند اما از جهتی دیگر با آن هم رتبه هستند.هم چنین از دیدگاه برخی اندیشمندان مثل ملاصدرا این ارواح برتر از اهل جبروت هستند اما از دیدگاه قیصری بخشی از عالم جبروت به شمار می آیند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 243 تا 259
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان معرفت عینی به عالم خارج در فلسفه ابن سینا و صدرالمتألهین
نویسنده:
مجتبی جلیلی مقدم، حسین معصوم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
ملاصدرا
,
مشاء
,
وجود شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت عینی
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
معرفت شناسی ابن سینا
,
معرفت عینی به خارج
,
وجودشناسی ابن سینا
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
قوای نفس ,
علم حصولی ,
عقل فعال ,
الله ,
صورت نوعیه ,
ممکن الوجود ,
تعریف علم ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
کلی طبیعی ,
تجرید عقل ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
ادراک عقلی ,
صورت ذهنی ,
متعلق شناخت ,
فاعل شناسا ,
انطباق ,
قاعده «الواحد» ,
قوه واهمه (وهم) ,
نظریه شناخت ,
عقل اول ,
ادراک عقلانی ,
افعال نفس ,
عقل اول ,
عقل فعال ,
ماهیت ممکن ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
کلی طبیعی ,
صورت نوعیه ,
جهان شناسی ابن سینا ,
علم به خارج ,
جهان بینی ملاصدرا ,
علم ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
حس(قوه حاسه) ,
انتزاع((اصطلاح وابسته)، قسیم تجرید و تعمیم) ,
وهم(معرفت شناسی) ,
جهان شناسی مشائی ,
درک عینی عالم خارج ,
شناخت عینی ,
شناخت ذهنی ,
مدرک ذهنی ,
مدرک خارجی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
مکتبهای فلسفیِ مشاء و متعالیه، هر چند به طور مستقل و خاص به مباحث معرفت شناختی ـ آنگونه که در فلسفه غربی در دوره جدید مطرح شده ـ نپرداختهاند، هر کدام ضمنِ مباحث هستیشناسانه خود به آن نظر دارند و برای تبیین چگونگیِ حصول معرفت به عالم خارج میکوشند. نمایندگان بزرگ این دو مکتب بزرگ یعنی ابنسینا و صدرالمتألهین، به فراخور هستیشناسیِ خویش، دیدگاههای بدیعی در باب متعلَق شناخت، فاعل شناسا و نیز چیستیِ علم ارائه کردهاند. ابنسینا علم به عالم خارج را از سنخ انتزاع میداند و، بر این اساس، با قایل شدن به وجود کلی طبیعی در عالم خارج و نیز با اعتقاد به قوای بیرونی و درونی برای نفس آدمی، که در نهایت از عقل فعال مستفیض میشود، به تبیین درک عینی عالم خارج میپردازد. اما صدرالمتألهین با نگاه اصالت وجودی خویش راه دیگری برای این تبیین میپیماید. در این دیدگاه، آنچه عالم خارج را تشکیل داده امری غیرماهوی و از جنس وجود است و وجودِ کلی طبیعی را برنمیتابد؛ نفس نیز از جنس وجود میباشد و قوای آن مراتب و شئون آن هستند؛ علمِ به واقعیات خارجی نیز نه از جنس انتزاع بلکه وجودِ برترِ آنها در مراتب مختلف است. این وجود برتر راهگشای عینیت معرفت به عالم خارج در دیدگاه صدرایی است. در این نوشتار در پیِ آنیم که چگونگیِ امکان کسب معرفت عینی به عالم خارج را در فلسفه ابنسینا و صدرالمتألهین تبیین کرده، پایههای تشکیلدهنده این عینیت را با یکدیگر مقایسه کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
صادر اول از دیدگاه پروکلس و صدر المتالهین
نویسنده:
سعید رحیمیان، زهرا اسکندری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود
,
ملاصدرا
,
صادر اول
,
صادر اول
,
پروکلس
,
حکمت متعالیه
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
,
واحد و کثیر
کلیدواژههای فرعی :
تشکیک در وجود ,
الله ,
سنخیت ,
حکمت نوافلاطونی ,
وحدت شخصی وجود ,
خیر اعلی ,
وجود منبسط ,
اصل توحید ,
اصل علیت ,
توحید ذاتی ,
توحید ذات ,
بساطت ذات ,
صدور ,
عقل اول ,
اصل توحید ,
بساطت ذات الهی ,
وحدت شخصی وجود ,
قاعده بسیط الحقیقه ,
پیدایش کثرت از وحدت ,
فیض حق ,
تشان ,
قاعده «الواحد» ,
فیض (صدور) ,
آموزه فیض ,
مبدا اول ,
بساطت واجب ,
فلسفه نوافلاطونی ,
عقل اول ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
وحدت تشکیکی وجود ,
توحید ذاتی ,
برهان بسیط الحقیقه ,
فیض الهی ,
خیر محض ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
نظریه صدور ,
مظهر وجود مطلق(وجود منبسط) ,
اصل علّیت ,
فوق وجود ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
شاپا (issn):
2322-3421
چکیده :
یکی از مهمترین مسائل فلسفی برای همه مکاتب، از جمله مکاتبی که قائل به مبدئی الهی و واحد برای عالم هستند، تبیین کیفیت پیدایش عالم و چگونگی صادر شدن کثرات از واحد است. در این میان، فلاسفه مسلمان با توجه به اصل توحید، همچنین لزوم سنخیت میان علت و معلول و بر اساس قاعده الواحد به بحث درباره صادر اول پرداختهاند. صدرالمتالهین یکی از فلاسفه مسلمان است که برای نخستین بار صادر اول را وجود میداند. در میان فلاسفه غرب نیز برای نوافلاطونیان دغدغه اصلی، چگونگی کثیر شدن واحد است. پروکلس (ابرقلس- بروقلس. 410-485م) یکی از مهمترین نوافلاطونیانی است که در قرن پنجم پس از میلاد میزیسته است. وی که مهمترین شخصیت نوافلاطونی پس از فلوطین است، سالیان دراز ریاست حوزه آتن را بر عهده داشته است. پروکلس نخستین نوافلاطونی است که مشخصاً صادر اول را وجود میداند. این نوشتار مقایسهای است میان دیدگاه ملاصدرا و پروکلس در باب صادر اول.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 50
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دیدگاههای غزالی درباره قاعده الواحد و نقد آنها : سال 1، شماره 2 : حکمت اسراء
نویسنده:
سید محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امام محمد غزالی
,
قاعده «الواحد»
کلیدواژههای فرعی :
الله ,
اشاعره ,
فاعلیت الهی ,
الباطنیه ,
تهافت الفلاسفه ,
حدوث و قدم ,
اصل علیت ,
جسم فلکی ,
صدور ,
عقل اول ,
اشاعره (اهل سنت) ,
قدم عالم ,
صادر اول ,
خالقیت الهی ,
وجود عام (فیض منبسط) ,
مبدا اول ,
عقل ( جوهر ) ,
عقول عشره ,
عقل اول ,
افلاک ,
علیت ,
توحید افعالی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
عینیت صفات با ذات ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
برهان کیهان شناسی کلامی ,
وحدت خداوند ,
المنقذ من الضلال ,
باطنیه (از صوفیه) ,
نفس رحمانی(عرفان نظری) ,
فعل بی واسطه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2383-2916
چکیده :
این مقاله از دو بخش تشکیل میگردد: بخش اول با تبیین اجمالی مضمون قاعده الواحد و سیر تاریخی آن آغاز میشود و با نگاهی گذرا به شرایط اجتماعی و جهان فکری غزالی، ادامه خواهد یافت. بخش دوم نیز به طرح و نقد دیدگاههای غزالی در باب اصل قاعده الواحد و نیز تطبیق آن بر خداوند اختصاص دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 63
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
حدوث عالم از دیدگاه ابن سینا و حکیم سبزواری
نویسنده:
مریم خوشدل روحانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع) ,
کلیدواژههای اصلی :
حدوث اسمی
,
ملاک احتیاج به علت
,
حدوث ذاتی عالم
,
قدم زمانی
,
فلسفه بوعلی
,
احکام ماهیت
,
امکان ذاتی
,
احکام امکان
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
کلیدواژههای فرعی :
وجود رابط ,
وحدت شخصی وجود ,
خالق ,
فاعلیت وجودی ,
ماهیت ,
تغیر ,
حرکت جوهری ,
عقل اول ,
علیت ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
عنایت ,
مبدع ,
نظام علی و معلولی ,
مراتب وجود(خاص) ,
اعیان ثابته ,
مظهر وجود مطلق(وجود منبسط) ,
اقتران وجودی ,
حدوث مستمر زمانی عالم ,
تعبیر عرفانی از ماهیت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سینا در بحث از مناط نیازمندی اشیا به علت، برخلاف متکلمان، معتقد است که این نیاز به امکان اشیا برمیگردد نه به حدوث زمانی آنها، او با توجه به تفاوت بین حدوث و امکان متعلق فعل فاعل را وجود شیء ممکن میداند. ازاینرو ابن سینا به حدوث ذاتی عالم قائل است. اما حکیم سبزواری با رویکردی کاملا عرفانی نظریه حدوث اسمی را مطرح کرده است. از نظر او وجود ممکنات ناشی از صقع ربوبی بوده و لذا مسبوق به عدم نمیباشند و هیچ حدوثی در آنها راه ندارد. از سوی دیگر وجود منبسط به عنوان فعل حق در عالم دارای مراتبی چون مرتبه عقل و سپس مرتبه نفس، مثل معلقه، صور نوعی و جسمیه و هیولا میباشند. این مراتب مسبوق به عدم و متأخر از مرتبه احدیت و حادث هستند. این اسما و رسوم به دلیل اینکه حادثاند، در نهایت زایل میشوند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قاعده الواحد و نظام علی از دیدگاه ابن سینا و محقق طوسی
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
صدور
,
امتناع صدور کثرت از وحدت
,
نظام هستی
,
قاعده «الواحد»
,
آموزه فیض
,
فلسفه اسلامی
,
فلسفه بوعلی
,
نظام علی و معلولی
کلیدواژههای فرعی :
صادر اول ,
هستی شناسی اسلامی ,
فلسفه الهی ,
احکام وحدت ,
احکام کثرت ,
عقول طولیه ,
عقل اول ,
بساطت واجب(امور عامه) ,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص) ,
براهین توحید(حکمت نظری) ,
اعتبارات شش گانه صادر اول ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پذیرش قاعده فلسفی الواحد و اعتقاد به مبدأ واحد برای همه موجودات کثیر، فیلسوف را به مسأله چگونگی صدور کثرت از خداوندی که از جمیع جهات واحد است. رهنمون میسازد.فیلسوفان مشائی مانند ابن سینا،در پاسخ به این مسأله نظریهای معروف درباره نظام عالم ارائه کردهاند.در مقابل،متکلمان مسلمان(به ویژه فخر رازی)با انگیزههای دینی،هم با این قاعده و هم با نظریات فلسفی درباره نظام هستی مخالفت مینمایند.خواجه نصیر الدین طوسی در آثار خود،با تثبیت قاعده الواحد و پاسخگویی به اشکالات مخالفان،نظریه فیلسوفانی چون ابن سینا را تقویت مینماید.با این حال،محقق طوسی در برخی از آثار خود تقریر خاصی از قاعده الواحد،ارائه میدهد.وی بر آن است که از واحد،از آن جهت که واحد است جز واحد صادر نمیشود ولی صدور موجودات متعدد،از مبدأ واحد با حیثیتهای مختلف امکانپذیر است.محقق طوسی در آثار خود مراتب علی موجودات را به دقت تنظیم میکند.در مرتبه نخست از مبدأ تعالی موجودی صادر میشود و در مرتبه دوم دو موجود قرار دارند که یکی از آنها از سوی مبدأ اول صادر شده است.در مراتب بعدی هم علاوه بر آنکه موجوداتی که خود از مبدأ صادر شدهاند،مصدر اشیا مختلفی میشوند از مبدأ تعالی نیز موجودات خاصی صدور مییابند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عقل اول مشاء با وجود منبسط حکمت متعالیه چه تشابه و چه تفاوتی با هم دارند؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود منبسط
,
انسان کامل (کلام)
,
عقل اول
,
مظهر وجود مطلق(وجود منبسط)
کلیدواژههای فرعی :
صادر اول ,
وجود عام ,
نور اقرب ,
نور اول ,
اعتبارات شش گانه صادر اول ,
تجلی ساری ,
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 29
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید