جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایده جهانهای ممکن حدود نیم قرن است که مورد توجه قرار گرفته است. کاربرد اصلی و اولیه این ایده، توسط منطقدانان و به منظور طراحی دلالت‏شناسی صوری برای منطق گزاره‏های ضروری و ممکن، با استفاده از مفاهیم و ساختارهای موجود در نظریه مجموعه‏ها، بوده است. این ایده سپس، در شاخه‏های دیگر منطق، مانند منطق تکلیف و منطق شرطی نیز به کار گرفته شد و سودمند واقع شد. «جهانهای ممکن»، به سرعت، در رشته‏های دیگر مانند فلسفه زبان و هنر و حتی هوش مصنوعی، نیز مورد توجه قرار گرفت و پژوهشگران این رشته‏ها ...

در این پروژه در بخش اول به بررسی سینمای انگلیس پرداخته ایم تا خواستگاه فیلم های مایک لی در این سینما را مشخص نماییم. در این بخش به بررسی سینمای واقع گرای انگلیسی، سینمای آزاد انگلیس و فیلمسازانی که در این فضا پرورش یافتند می پردازیم و نسبت سینمای مایک لی را با سینمای انگلیس تعیین می کنیم. سپس به بررسی سینمای مولف می پردازیم و این سنت انتقادی را تشریح کرده و اصول اساسی آن را برمی شماریم. در بخش های بعدی به بررسی مستقیم سینمای مایک لی به عنوان یک مولف می پردازیم و درون مایه های سینمای مایک لی و شمایل های خاص او را که از دیگر فیلمسازان متمایزاش می کند مشخص می نماییم.

نقد و تحلیل آثار داستانی بهترین راه برای دست یابی به ارزش آن آثار است؛ پژوهش حاضرکه هدف آن شناخت و معرفی یکی از آثار داستانی معاصر یعنی رمان ساربان سرگردان نوشته‌ی سیمین دانشور است, در چهار فصل تدوین شده است. فصل اول شامل مقدمه, بیان مسئله, اهداف, ضرورت تحقیق و سوالات است و با معرفی سیمین دانشور و آثار او به پایان می‌رسد. در فصل دوم نیز به مبانی نظری، پیشینه‌ی تحقیق و روش اجرای آن پرداخته شده است که در قسمت مبانی نظری به تعریفی از ادبیات داستانی، رمان و مهم‌ترین عناصر داستانی پرداخته شده است. فصل سوم نیز قسمت بحث رساله است که شامل سه بخش عناصر داستانی در رمان مورد نظر, نقد فمینیستی رمان و نوع رمان است. بخش اول از این فصل به بررسی عناصر داستانی از جمله موضوع, مضمون, پیرنگ, زاویه‌ی دید, شخصیت و... اختصاص دارد که در نهایت با ارائه‌ی پیام داستان که همان دست یابی به هویت خویشتن است, به پایان می‌رسد. در قسمت نقد فمینیستی رمان, بعد از ارائه‌ی برخی از مولفه‌های این نوع از نقد, از جمله مردسالاری, پدرسالاری, تعدد زوجات, استقلال مالی زنان و... به تحلیل رمان مورد نظر بر اساس این مولفه‌ها پرداخته شده است. اما در بخش پایانی این فصل که مربوط به نوع رمان است, بعد از ارائه‌ی مختصری از تعریف و تاریخچه‌ی پست مدرنیسم,به بررسی این رمان بر اساس تکنیک‌های این نوع ادبی از جمله عدم قطعیت, جریان سیال ذهن, بی نظمی زمانی و ... پرداخته شده است. فصل چهارم نیز شامل نتیجه گیری, پیشنهادها و فهرست منابع است. که در آن نتیجه‌ی حاصل از نقد و تحلیل رمان مورد نظر به صورت خلاصه بیان شده است و در نهایت با ارائه‌ی فهرست منابع به پایان می‌رسد.

پایان نامه ی حاضر با موضوع « اندیشه ی دینی در آثار جمالزاده، چوبک، هدایت و آل احمد » برآن است تا اندیشه ی دینی تحول یافته در عصر مشروطه وبازتاب آن در ادبیات داستانی معاصر را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. بدین منظور ؛ در فصل اول ، تعاریف و تفاسیری از دینارائه می شود و در فصل دوم ، به کارکرد دین در گذر تاریخ و نگرش حکومتها به دین و عقاید مذهبی ، تا قبل از مشروطه پرداخته می شود . فصل سوم، گسترش تفکرات نو گراییدر عصر بیداری و جریانهای دینی عصر مشروطه رابا تفاوت دیدگاهها، به طور مشروحمورد بررسی قرار می دهد و تقابل افکار سنتی ونو در جامعه‌ی ایرانی باز گو می گردد.بخش پایانی ، ضمن تاکید بر تحول و تعهد ادبی ، بیانگر مضامین و بن مایه های دینی در آثار نویسندگان مذکور می باشد و موضع دین در ادبیات معاصر ، مورد تحلیل قرار می گیرد.

عبّاس معروفی(1336) نویسنده ی معاصر، در آثار خود -اعمّ از رمان، داستان کوتاه و نمایشنامه- توجّه و اهتمام ویژه ای برای اسطوره ها، چه اسطوره های انسانی(فرا ملّی/ازلی ابدی) چه اسطوره های ملّی قائل است. توجّه و اهتمامی آگاهانه-عامدانه تا بدان جا که بنمایه های اصلی برخی آثار وی، بر مبنای یکی از اسطوره ها بنا نهاده شده است. معروفی، در ارتباط با پاره ای از دردهای انسانی، آنچه با سرشت و سرنوشت انسان، در اعصار انسانی دیروز و امروز، در قالب موضوعاتی تکرار شونده که هیبت و هیئت ازلی ابدی دارند -خاصّه در ارتباط با درگیری و جدال بی پایان انسان ها با یکدیگر- اسطوره هایی را دست‌مایه ی آثار خویش قرار داده است. توجّه معروفی به اساطیر و چشمزد وی به داستان های اعصار دور، به بازنویسی صرف آن آثار، متوقّف نمانده، همانا کوشیده است تا پیوندی ژرف در ارتباط با اساطیر انسانی و ملّی اعصار دیروز و عصاره اثیری و روح تراژیک آنها با تاریخ معاصر و انسان امروز برقرار کند. اسطوره و افسانه، به عنوان میراثی از ادبیّات داستانی پیشین، فصلهای مشترک بسیاری با ادبیّات داستانی مُدرن دارد. تلاش عمده ی معروفی مصروف پیوند گذشته با امروز شده و در این رهگذر اسطوره ها و افسانه هایی را در آثار خویش به شیوه های گوناگون عبور داده است.در بخش «اسطوره»، چهار موضوع اصلی مورد توجّه بوده است: «برادرکُشی»، «پیکرگردانی»، «اسطوره ی دوکالیون» و «اسطوره ی الگو یا مادر در فرهنگ ایرانی». در این رساله، موضوع «برادرکُشی» به طور اخص و «خویش کُشی» به طور اعمّ مورد توجّه بوده است. اسطوره‌های مطرح در این بخش، بازتاب داستان «هابیل و قابیل» به عنوان اسطوره ای انسانی و ازلی ابدی، در رمان «سمفونی مردگان» و داستان «برادرکُشی در فرهنگ ایرانی»،در رمان «فریدون سه پسر داشت» با توجّه به «کهن الگوی درگیری برادرها» مورد بررسی قرار گرفته است. اسطوره های برادرکُشی را گوهری ترین و هنری ترین اسطوره ها در آثار عبّاس معروفی دانستیم و در ذیل اسطوره های برادرکُشی در فرهنگ سامی و ایرانی در دو رمان اصلی معروفی، به ترجیع های مکرر او به برادرکُشی در سایر آثارش نیز توجّه نشان دادیم.در بخش دیگر، به موضوعی با عنوان «انسان حیوان مرکب» یا مقوله ی «پیکرگردانی» پرداخته شده است؛ این موضوع با توجّه به رنگ آمیزی و بافت عظیم اسطوره ای و از آن جا که چنین نگرش و بینشی در جغرافیا و اتمسفری اسطوره ای زیسته و بالیده، و هم نیز در نگرش هایدین مدارانه، بازتاب داشته است، به چگونگی این بازتاب و تداوم حیاتی این اندیشه در ادبیّات مدرن پرداخته شده است. در این بخش، پیکرگردانی های انسان به حیوان، گیاه و جماد مورد توجّه بوده است.در ذیل «افسانه» و چگونگی بازتاب و تأثیر آن در آثار عبّاس معروفی، به افسانه به مثابه ی «غیر رمان غایب» نگریستیم که می تواند در رمان حضور یابد و نقش آفرینی مهمی داشته باشد. بنابراین افسانه هایی که در آثار معروفی به کار رفته است را نشان دادیم و اصلی ترین شیوه ها و کارکردهای بازتاب افسانه را در رمان یادآور شدیم.

عنصر داستانی طرح از زمان ارسطو تاکنون مورد توجه صاحب‌نظران بوده است و طی قرن‌ها و دوره‌های مختلف دیدگاههای گوناگونی درباره آن مطرح شده است.تا این‌که در عصر جدید، به دلیل توجه صاحب‌نظران عرصه داستان به این عنصر، هم از نظر ساختار و هم از نظر محتوا،و طرح مباحث تازه و دقیقی در این مورد، این عنصرجایگاه واقعی خود رادر میان سایر عناصر داستانی باز یافته است.این در حالی است، که قرآن کتاب آسمانی مسلمانان،که قله ادب و بلاغت است، از سبک روایی خاص خود برخوردار است و داستان های آن به دلیل داشتن ظرفیت‌های والای ادبی –روایی، از زمینه مناسبی برای سنجیده شدن با معیارهای طرح‌شناسی برخوردارند؛ امّا تاکنون آن‌چنان که باید، روایت‌های آن از منظر طرح‌-شناسی مورد توجه و بررسی جدی قرار نگرفته‌اند.از این رو در این پژوهش به منظور تحلیل طرح و پیرنگ و ویژگی‌های آن در داستان های قرآن و کارکرد ساختار آن در بافت قرآن، ابتدا عنصر طرح و تاریخچه و تعاریف و الگوهای ارائه شده برای آن بررسی شده والگوی مناسب برای تحلیل ساختاری انتخاب شده است. سپس جهت بررسی عنصر طرح و ساختار آن در داستان های قرآن، ساختار طرح آیاتی از قرآن که به نقل سرگذشت پیامبران اختصاص یافته‌اند در دو فصلداستان های بلند و کوتاه، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتایج بدست آمده از این امر حکایت می-کنند که آن دسته از آیاتی که زندگی پیامبران را به شکل داستان روایت کرده‌اند، از ساختار کلی طرح و اجزاء آن برخوردارند. اما نحوه ظهور طرح در داستان های کوتاه و بلند متفاوت است. در داستان های یک پیامبر در سوره‌های مختلف نیز طرح هر داستان با چینش و یا گزینش خاص کنش‌ها باعث ایجاد جذابیت و تازگی هر داستان و متناسب شدن آن داستان با روح حاکم بر سوره شده است.

قصه‌گويي يکي از مؤثرترين روش‌ها در انتقال آموزه‌ها و مفاهيم مي‌باشد به طوري‌که خداوند حکیم بخش قابل توجهی از آياتش را به بيان قصه‌ها اختصاص داده و براي تربيت انسان‌ها و آراسته شدن آنها به زيورهاي اخلاقي و اجتناب از رذائل، از بهترين ابزار يعني قصه‌گويي استفاده نموده است چرا که انسان‌ها در هر گروه سنی به قصه علاقه خاصي دارند علاوه بر اينکه قرآن کريم از قصه‌هاي واقعي و با گزینش صحنه‌های موثر در راستاي هدف مذکور بهره برده است.به همين جهت ما در اين پژوهش به روش قصه‌گويي قرآن و تأثیرات آن در تربيت اخلاقي پرداختیم. و برای رسیدن به این هدف از روش تجزیه و تحلیل برخی از قصه های قرآن و فیش برداری از منابع کتابخانه ای و بانک های اطلاعاتی استفاده کردیم و دو روش قصه‌گویی در قرآن یعنی ارائه الگو و عبرت آموزی را بررسی نموده و با ذکر نمونه هایی از قصص قرآن آثار تربیت اخلاقی هر یک را بیان نمودیم و به این نتیجه رسیدیم که ارائه الگو و عبرت‌آموزی دو روش بسیار موثر در تربیت اخلاقی افراد می‌باشد.

مصطفی مستور از نویسندگان برجسته پس از انقلاب اسلامی به ویژه دهه اخیر است که تا کنون حدود نه اثر روایی در قالب آثار داستانی به چاپ رسانده است. مهم‌ترین اثر او «روی ماه خداوند را ببوس» است که به عنوان اثر برگزیده در دهه هشتاد انتخاب شده است. نگاهی فراگیر به مجموعه آثار مستور نشان می‌دهد که گفتمان برتر و غالب در گفتمان روایی او؛ گفتمان اخلاقی، معنوی و دینی و حتی در مواردی گفتمان اسلامی است و لذا در آثار او عناصری از هویّت‌های ملّی و دینی دیده می‌شود. از آن جایی که او به مسایل روز زندگی و اتفاقات و حوادث واقعی در زندگی شخصیت‌های داستانش می‌پردازد؛ بررسی هویّت‌های ملّی و دینی در آثار او می‌تواند خواننده را به شناخت جامعه ما در دهه‌های اخیر یاری دهد. با توجه به این امر در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی سعی شده است تمام عناصر ملّی- دینی در آثار مستور طبقه‌بندی و سپس تجزیه و تحلیل شود. بررسی و تحلیل آثار مستور با نگاه به موضوع مورد بحث نشان می‌دهد که 53 عنصر دینی و 59 عنصر ملّی در آثار او برجستگی بیش‌تر دارد. مهم‌ترین عناصر دینی و معنوی در آثار مستور حضور خداوند، نوع نگاه و تلقی خاص از مرگ، آفرینش و مباحث مربوط به هستی شناسی، قضا و قدر الهی، آخرت گرایی، بهشت و جهنم، باورهای دینی نظیر اذان، نماز و ... و مهم‌ترین عناصر ملّی زبان زدها، نوع خاص سوگند، خواستگاری‌ها، عروسی، تعاون، همدردی، عزاداری و ... است که در این پژوهش به ابعاد و زوایای مختلف این عناصر توجه شده است. هم‌چنین در کنار بررسی هویّت‌هایی از عناصر ملّی- دینی، هویّت‌های منفی رایج در این برهه زمانی نیز مورد کندوکاو قرار گرفته است.

گفت و گوهای متعدد ميان جهد و توكل در مثنوی معنوی اهميت اين مفاهيم را در نزد مولانا نشان می دهد. نظريه چندصدايی باختين نيز بر پايه گفت گو استوار است. وی طرح انديشه های موافق و مخالف را در گونه های زبانی مناسب در صورت غالب نبودن يك صدا يا صدای راوی چندصدايی می نامد. اين نظريه می تواند معياری مناسب برای رسيدن به رويكرد مولانا به جهد و توكل باشد. در پژوهش حاضر، ايدئولوژی، جهان بينی و گونه زبانی شخصيت های دو داستان از دفتر نخست و پنجم مثنوی معنوی بر پايه نظريه چندصدايی باختين بررسی شده است. نتايج نشان می دهد در گفت و گوهای حاوی جهان بينی و ايدئولوژی، چند زبان گونگی بی فروغ است، ولی در گفت وگوهايی كه جهان بينی حضور و نقش ندارد، چند زبان گونگی پر رنگ است. راوی در گفت و گوها دخالت آشكار دارد و از دو داستان نتيجه يكسان می گيرد. در پي فاصله گرفتن داستان از چندصدايی، صداي راوی غلبه می يابد: وی معتقد است، در صورت نداشتن ثبات قدم و تقليدی بودن توكل، بازگشت كننده به مقام فرودين (جهد) درخور نابودی است.