جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 41
در خانقاه بیدخت چه می‌گذرد؟
نویسنده:
نويسنده:محمد مدنی مقدمه:احمد عابدی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
قم - قم: محمد مدنی,
کلیدواژه‌های اصلی :
عرفان و تصوف در منظومۀ فکری علامه مجلسی
نویسنده:
هادی وکیلی ، قاسم قریب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
عرفان اسلامی برخلاف دیگر شاخه ­های علوم اسلامی، تنها درمیان قشر اندیشمند و عالم باقی نماند و با مخاطب قرار دادن عموم مردم، جریانی باعنوان تصوف را در جامعۀ اسلامی ایجاد کرد. بحث بر سر شرعی بودن یا نبودن عرفان اسلامی، عالمان متشرع را در دو گروه مخالفان و موافقان عرفان نظری قرار داد. در دورۀ صفوی اندیشه­ های ضد تصوف در آثار عالمان متشرع و فقیهان، بیشتر نمایان می ­شد که با انگیزه ­های مذهبی و روشن­گری پیوند داشت. درحالی ­که گروهی مانند محمدطاهر قمی و میرلوحی از اساس با اندیشه ­های عرفا مخالف بودند، عالمانی چون ملا محسن فیض­ کاشانی و ملاصدرا با تمایز نهادن میان اندیشه­ های عرفان نظری و عملکرد صوفیان بازاری و عوام به دنبال استفاده از نظریه ­های عرفانی در تفسیر متون دینی بودند. علامه محمدباقر مجلسی دیدگاه و موضعی میان دو گروه عالمان پیش‌‌گفته اتخاذ نمود. وی با تمایز نهادن میان اندیشه­های عرفان نظری و مناسک صوفیان عوام، رسوم و اعتقادات گروه دوم را مطلقاً باطل و غیرشرعی و عقلی اعلام کرد؛ ازسوی­دیگر، در برخورد با بزرگان عرفان و اندیشه­ های آنان، اصل تفسیر عرفانی برمبنای مکتب امامان شیعه(ع) را پذیرفت. تقسیم جریان تصوف به شیعه و اهل‌سنت و تبیین آموزه­ های پذیرفته شده مشترک میان تشیع و تصوف، دو محور اصلی بومی­ کردن عرفان نظری توسط علامه مجلسی است.
صفحات :
از صفحه 225 تا 249
بازنگری مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفی‏الدین اردبیلی؛ براساس جدیدترین دستاوردهای معماری حاصل از کاوش‏های باستان‏شناسی
نویسنده:
حسن یوسفی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تحقیقات باستان‏شناسی و بررسی سیر تحول معماری مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفى‏ الدین اردبیلی بیانگر آن است که این اثر تاریخی فرهنگی، یکی از حلقه‏ های گمشده‏ ی هنر ایران در بین سده‏ی هشت هجری تا افول صفویان در ربع اول سده‏ی دوازده هجری اهمیت ویژه در بررسی تحولات معماری تشکیلات خانقاهی و آرامگاهی ایران و جهان اسلام دارد.بازنگری جدیدترین دستاوردهای معماری حاصل از مطالعات باستان‏شناختی در محوطه‏ های غرب و شرق مجموعه خانقاهی و آرامگاهی شیخ صفى‏الدین اردبیلی از جمله راهبردهای روشمند بررسی تحولات معماری چهارصد ساله این مجموعه مذهبی؛ از بنیاد اولین فضاهای مذهبی؛ زاویه و چله‏ خانه در ۷۰۰ هجری تا توسعه و الحاقات متعدد معماری و روند افول و تخریب بسیاری از آثار مجموعه است.تحقیقات علمی باستان‏شناسی سال‏های ۱۳۷۴ تا ۱۳۷۸ و ۱۳۸۵ به ترتیب در محوطه‏ های باستان‏شناسی غرب و شرق حیاط معروف به باغ شیخ فرصت مناسبی بود تا تحولات معماری این مجموعه به روش علمی با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه‏ ای و تحلیل اسنادی مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین در رساله‏ ی حاضر برای شناخت روشمند این مجموعه مذهبی، کل پیکره‏ ی معماری آن همراه با بقایای حاصل از جدیدترین دستاوردهای باستان‏شناسی بررسی و ساختار تک‏ تک بناها به عنوان جزیی از کل، جای‏ نام‏ شناسی آن‏ها، هرمنوتیک تزیینات و گاهنگاری آثار معماری به صورت دقیق مورد بازبینی قرار گرفته ‏است. بررسی و تطبیق اسناد تاریخی با شواهد جدیدترین دستاوردهای باستان‏شناسی در محوطه‏ های تاریخی غرب و شرق مجموعه و بازنگری مدارک تاریخی بیانگر ارتباط آثار معماری دو محوطه با یکدیگر و انتساب آن‏ها به یک دوره تاریخی است. اجرای دو برنامه توسعه گسترده در سده‏ی هشت هجری و نیمه اول حکومت صفوی(۱۰۳۸-۹۰۷ ق)، این مجموعه را به یکی از بزرگ‏ترین و موثرترین مراکز خانقاهی و آرامگاهی ایران و حتی خاورمیانه تبدیل نماید و شرایط مناسب را برای تبدیل دارالارشاد اردبیل به مرکز خیزش نهضت ملی ایران و تشکیل دولت فراگیر شیعی آن را فراهم نماید.در ایجاد و توسعه و رونق این مجموعه مذهبی شیخ صفى‏الدین اردبیلی، عوامل مختلفی چون موقعیت خاص جغرافیایی اردبیل و پیشینه ‏ی تاریخی آن، وقف و موقوفات، تولیت مناسب، تجارت و اجاره اراضی و اخذ مالیات، دیدگاه تصوف و مریدان بی‏شمار، تشکیل دولت صفوی و دوام درازآهنگ آن، عفو و بخشش‏های مالیاتی، محبوبیت شیخ صفى‏الدین اردبیلی و شیوخ صفوی و نفوذ آن‏ها در حاکمان وقت، اهتمام شیوخ و شهریاران صفوی به امور مستمندان و بنیاد تشکیلات خیرخواهانه نقش موثر داشته‏ اند.
بررسی تاریخ تصوف در دوره زندیه با تکیه بر مراکز خانقاهی
نویسنده:
هاجر بیرانوند
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
موضوع اصلی این پژوهش بررسی تاریخ تصوف در دوره زندیه مطالعه کارکرد خانقاه‌ها و تکایا و آداب و رسوم متصوفه و نوع سلوک زندیان با تصوف و سلسله‌های صوفیانه است. اهمیت این پژوهش از آن حیث است که به رغم جایگاهی که تحولات عقاید و اندیشه ها در حیات سیاسی- اجتماعی ایران داشته است، پژوهش جامع و بایسته‌ای که زوایای ناگشوده تصوف را در دوره زندیه بررسی نموده باشد صورت نگرفته است. از این رو پژوهش حاضر، سیر تحول تصوف را با تکیه بر کارکرد خانقا‌ه‌ها بررسی می‌کند و رساله حاضر بر این فرضیه است که تصوف در دوره زندیه در پرتو سیاست دینی کریم خان زند دوره‌ای از تجدید حیات خود را آغاز کرد و نسبت به دوره صفویه که با غلبه عالمان و فقیهان شیعی در حکومت، از رواج تصوف و سلسله‌های صوفیان و توسعه خانقاه ها کاسته شد، در وضعیت مطلوبی قرار گرفت. در این دوره در میان سایر فرقه‌های صوفیانه، به ویژه دو سلسله نعمت‌اللهیه و ذهبیه فعالیت بیشتری داشتند. آلام و مصائبی که پس از سقوط صفویه و در اثر حمله افغا‌ن‌ها و نابسامانی‌ اوضاع سیاسی و جنگ‌های دوره نادرشاه بر مردم وارد آمد، گرایش آنها را به کسانی که انتظار تسلی و تشفّی از ایشان می‌رفت برانگیخت و سبب شد که مشایخ و صوفیان طریقت‌ها بیش از دوره پیش مورد اقبال و احترام قرار گیرند. هرچند متصوفه این عهد با مخالفت شدید فقیهان و مجتهدانی که دعاوی صوفیان را باطل می‌انگاشتند و گرایش مردم را به این طریقت‌ها، تهدیدی برای دین و دولت می‌پنداشتند، مواجه بود اما به رغم اینموانع، دوره زندیه را می‌توان دوره تجدید حیات تصوف دانست. که در عهد زندیه، اگرچه احیاء طریقت در برابر قدرت شریعت نتوانست جامعه ایرانی را آن گونه که می‌خواست به خود متمایل سازد. اما بار دیگر خود را در عرصه تحولات سیاسی- اجتماعی پرتوفیق ظاهر ساخت.
بررسی آداب و رسوم خانقاهی در متون منثور متصوفه تا قرن هفتم هجری
نویسنده:
فاطمه سادات طاهری ، زهرا کوچکی سنجانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
چکیده :
در دوره­ های اولیه تشکیل تصوف به تدریج صوفیان با محوریت مشایخ برجسته، خانقاه­ ها را به عنوان بزرگترین و گسترده ­ترین نهاد اجتماعی متصوفه تشکیل دادند. پس از تثبیت تصوف، خانقاه در عرفان اسلامی- ایرانی به عنوان جایگاه تجمع مشایخ و صوفیان و در نتیجه تربیت مریدان قرار گرفت. خانقاه­ ها نقش و اهمیت بسزایی در پرورش، تربیت و تکامل مریدان داشتند. از آنجا که برای زندگی مسالمت ­آمیزِ گروهی، رعایت آداب و مقرراتی خاص ضرورت دارد؛ پس بر طبق این قاعده، بزرگان طریقت نیز برای ایجاد آرامش و فراغت خاطر که لازمۀ ذکر و عبادت و خودسازی است در نظام خانقاهی که مکانی برای زندگی دسته­جمعیِ صوفیان بود به وضع آداب و رسومی خاص پرداختند که این آداب، مقررات لازم ­الاجرایی را برای مریدان از قبل از ورود ایشان به خانقاه تا هنگام خروج در نظر می ­گیرد تا ضمن فراهم­ ساختن امنیت خاطر صوفیان در خانقاه با وضع قوانین خاصِ ناظر بر تنبیه و مجازات افراد خاطی با جلوگیری از بروز اختلاف میان ایشان به تکامل عرفانی و بخصوص اخلاقی آن‌ها کمک کند. نگارندگان این مقاله می­ کوشند برای اولین ­بار به هدف انعکاس نقش و اهمیت خانقاه ­ها در رشد و تکامل عرفان اسلامی، آداب و رسوم خانقاهی را براساس برجسته­ ترین متون منثور صوفیه تا قرن هفتم هجری که دورۀ عرفان عملی محسوب می‌شود، بازنمایند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 98
تطهیر اهل‌ الزوایا‌ من‌ الخبا‌ئث‌ الطوایا‌
نویسنده:
عبدالوها‌ب‌ الشعرانی‌؛ تحقیق‌ احمد فرید المزیدی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قاهره: دارة الکرز,
کلیدواژه‌های فرعی :
خانقاه بدعت صوفيه
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
فرق مسجد و خانقاه: مسجد در ميان مسلمانان از جمله مهمترين اماکن عبادي سياسي محسوب مي شود؛ در واقع اين کارکرد چند بعدي مساجد از صدر اسلام وجود داشت و مسجد به عنوان کانون اصلي ترويج دين و تشکيل حلقه هاي فکري بود. با اين وصف اما در طول ادوار مختلف تاريخ بیشتر ...
تفسير به رأي و قانون شکني اهل خانقاه
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
يکي از بدعت هاي خطرناک صوفيان پيمودن راه تأويل و تفسير به رأي و بازي با الفاظ است.(1)
آنها مقيد به حد و حدود و الفاظ و معاني آنها نيستند ، بسيار مي شود کلمات را کوچکترين مناسبت بر يک سلسله معاني که ميل دارند تطبيق مي کنند بي اينکه ابداً مراعات ل بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
نقد آداب طعام در تصوف
نویسنده:
داود اسپرهم, مرضیه رستگار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ایران,
چکیده :
فرد صوفی نشانه­ هایی داشت که او را از یک غیرصوفی متمایز می‌ساخت. بعضی از این نشانه ­ها همانند شیوۀ لباس پوشیدن، نماینده و مشخصۀ گروه ایشان بود و برخی دیگر از نشانه­ ها، جنبۀ «رفتاری» داشت؛ همانند رسومی که در ارتباط با صرف طعام بود. جستار حاضر درصدد پاسخ ­دادن به سؤالاتی از این­ دست است که: «آداب صرف طعام در میان صوفیان چه بود که به ایشان تشخص صوفیانه می­بخشید؟» و «چه پیشینه‌ای سازندۀ این رفتارها می­ گردید؟»؛ «آیا تمامی این رفتارها، ‌به درون محوطه‌های خانقاهی محدود می­ شده یا خارج از آن نیز امری بایسته بوده است؟» و سرانجام اینکه «میزان پای­بندی صوفیان به این آداب چگونه بوده است؟» نوشتار پیش­رو، نگرشی به رسوم و رفتارهای صوفیان دربارۀ طعام، و نقد آن­ها، در نخستین دوره­ های پیدایش تصوف است؛ یعنی زمانی­ که رسوم مرتبط با تصوف، در مرحلۀ شکل­ گیری، قوام و تعریف آداب خاص خود هستند.
صفحات :
از صفحه 1 تا 24
جايگاه ابوالعباس قصاب آملی در تبارنامه معنوی شيخ اشراق
نویسنده:
زهرا زارع، شهرام پازوكی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد,
چکیده :
ابوالعباس قصاب آملی از عارفان سده چهارم قمری، و از سرآمدان فتوت و جوانمردی است که در مقاله حاضر علت حضور وی در تبارنامه معنوی شيخ اشراق در کتاب المشارع و المطارحات باز کاويده شده است. به نظر می رسد که با توجه به قرابت بسيار آراء وی با مبانی سلوک ديگر عرفای خسروانی در جانب شرقی حکمت، همچون توحيد شهودی و ديگر متفرعات آن، و نيز به جهت هم سنخی مشی و مشرب جوانمردانه وی با حکمت خسروانی و آئين های مزدايی، و همچنين قرائن متنی و عقلی ديگری که به تفصيل شرح داده خواهد شد، می توان وی را به مثابه حلقه واسطه ای در انتقال خميره ازلی حکمت از شهرياران روحانی ايران باستان (کيومرث، فريدون و کيخسرو) و پس از آن ها بايزيد بسطامی و حلاج، به ابوالحسن خرقانی به شمار آورد.
صفحات :
از صفحه 29 تا 47
  • تعداد رکورد ها : 41