جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عبدالله بن سبأ دراسة و تحلیل یکی از آثار علی آل محسن، از علمای شیعه عربستان می باشد. وی در این کتاب به صورت زیبایی به بررسی موضوع عبدالله بن سبأ پرداخته است. همانطور که می‌دانید سلفیت و وهابیت بلکه به تعبیر بهتر، معاندین شیعه، تشیّع را زاییده افکار عبدالله بن سبأ می‌دانند. آنان با استناد به روایت طبری شیعه را متهم می‌کنند که شیعیان پیرو افکار عبدالله بن سبأ هستند. هر چند عالمان بزرگ اهل سنت این نظریه را هرگز نپذیرفته‌اند. شیخ علی آل محسن، در بررسی موضوع عبدالله بن سبأ، ابتدا به سراغ منابع اهل سنت رفته و ثابت کرده است، مهمترین منبعی که داستان ساختگی انتساب شیعه به عبدالله بن سبأ در آن نقل شده است، کتاب تاریخ طبری است. طبری این روایت را به نقل از «سیف بن عمر» آورده است. شیخ آل محسن، ثابت کرده است که راوی این روایت، یعنی «سیف بن عمر» فردی ضعیف است که همه علمای بزرگ اهل سنت، او را متهم به کذب و ضعف کرده‌اند. بنابراین نمی‌توان به این روایت ضعیف، استناد کرد. شیخ آل محسن، همچنین به بررسی عبدالله بن سبأ در منابع شیعه پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که در رجال کشی روایاتی در رابطه با عبدالله بن سبأ وجود دارد. وی با بررسی سندی این روایات به این نتیجه رسیده است، به جز سه روایت که در کشی آمده است همگی ضعیف هستند. فقط سه روایت است که کشی نقل کرده است که صحیح السند هستند و نام عبدالله بن سبأ در آن روایات وجود دارد. در این روایات تصریح شده است که مردی به نام عبدالله بن سبأ وجود داشته و در رابطه با حضرت امیر غلو کرده است و حضرت از او خواسته که توبه کند ولی توبه نکرده و در نتیجه حضرت او را سوزانده است. شیخ آل محسن در نهایت نتیجه گرفته است، حداکثر چیزی که از این روایات می‌توان استفاده کرد، اینکه شخصی به نام عبدالله بن سبا وجود داشته است و توسط حضرت علی (علیه السلام) سوزانده شده است. اما هیچ ارتباطی بین عبدالله بن سبأ و شیعه وجود ندارد. زیرا هیچ روایتی از منابع روایی شیعه بر چنین چیزی دلالت ندارد.

کتاب دفع شْبه من شّبه و تمرد توسط تقی الدین ابی بکر الحصنی الدمشقی به رشته تحریر درآمده است. فرقه‌­ وهابیت که خود را پرچمدار اسلام در دنیای امروز معرفی می‌کند نگاه‌های مختلف جهانیان را به خود جلب کرده است. این فرقه که در حقیقت برای محو آثار اسلام طراحی شده است با شعار سلفی‌گری و نزدیک کردن خود به اهل تسنن مخصوصا مکتب حنابله ، افرادی را زیر پرچم خویش جمع و اسلام راستین را وارونه جلوه می‌دهد. در این مسئله ابن‌تیمیه نقش مهمی در رشد تفکر وهابی‌گری دارد به ‌گونه‌ای که کتاب‌ های او را می‌توان اساس فکری وهابیت معرفی کرد. نویسنده این کتاب در صدد بیان تفاوت خط مشی فکری وهابیت با حنابله است. مطالب این کتاب شامل شبهات و جواب آنها است که وهابیت و ابن تیمیه مطرح کرده اند مانند: قول ابن تیمیه در قدیم بودن عالم، تکذیب ابن تیمیه در مورد نبوت پیامبر، مسئله افضلیت بین مکه و مدینه، منع زیارت قبور و حدیث شد رحال و .... نویسنده در پایان اینطور نتیجه می گیرد که بسیاری از شبهاتی که ابن تیمیه وارد کرده را اهل سنت قبول نداشته و حتی به آن پاسخ داده اند.

کتاب مسألة الرؤیة (رؤیة الله تعالی فی الدنیا و الآخرة تخریج احادیث الرؤیة) توسط حسن بن علی السقاف به رشته تحریر درآمده است. ابن قیم جوزی و برخی از مجسمه احادیثی را در باب روئیت خدا می آورند و قائل به تواتر آن روایات هستند. نویسنده هدف خود از نگارش را این مطلب ذکر کرده است که برخی از اهل علم و دوستانش از وی درخواست کردند که به این ادعای مجسمه پاسخ گوید. نویسنده این کتاب در صدد جمع آوری احادیث رؤیت پرداخته است و به ادعای ابن قیم و مجسمه پاسخ گفته است. این کتاب از مقدمه و سه قسمت تشکیل شده است. در این کتاب پس از ذکر مقدمه 36 حدیث بنابر ادعای ابن قیم و دیگران که دالّ بر رؤیت می کند، را آورده و سپس آن را نقد می کند. در بخش دوم 10 آیه را به نظر مجسمه دلالت بر رؤیت خداوند در قیامت می کند، را ذکر می کند و آنها را مورد بررسی قرار می دهد. در قسمت سوم نویسنده به دلایل عقلی قائلین به تجسیم خداوند در روز قیامت پرداخته و آنها را نقد می کند. نویسنده پس از ذکر آیات و روایات مربوط به تجسیم خداوند و بررسی آنها، به این نکته تصریح دارد که ادله قائلین به تجسیم خداوند از آیات و روایات و ادله عقلی برای اثبات رؤیت خداوند در قیامت وافی و کافی نیست.

کتاب رفع الإشتباه فی إستحالة الجهة علی الله بقلم یوسف بن اسماعیل النبهانی به رشته تحریر درآمده است. مؤلف این اثر درصدد رفع ابهامات و اشتباهاتی است که پیرامون فهم عدم جهت در حق ذات خداوند می باشد. وی در این نوشتار به توضیح نقل قول های صحیح و ارائه دلائل عقلی و نقلی متقن در مورد این مسئله پرداخته به طوریکه هر شخصی که دارای صفای باطنی بوده و قلبش خالی از شوائب و شبهات باشد به خوبی این مسئله را درک خواهد نمود. وی مدعی شده آنچه که در این اثر ذکر نموده از صحیح ترین متون شرعی نقل شده از فقها، علما، متکلمین و محدثین بنام اسلامی، میباشد. وی با همین روش این کتاب را تدوین نموده و ضمن نقل قولهای معتبر به بررسی و توضیح آنها نیز پرداخته است. در انتهای این اثر بخشی تحت عنوان فائده مهمه به موضوع عدم تکفیر کسانی که برای خداوند قائل به جهت میباشند اشاره شده و ضمن اشاره به احادیث نظرات برخی از صاحبنظران و علماء را نیز بیان نموده است. این کتاب شامل مقدمه، دو مطلب و یک خاتمه می باشد. مطالب به ترتیب عبارتند از: برطرف کردن اشتباه در عدم امکان جهت برای خدا، فائده مهم در عدم تکفیر قائلین به جهت برای خدا. مؤلف بعد از بررسی ادعاهای کسانی که قائل به جهت برای خداوند متعال هستند به این نتیجه رسیده که عقیده جهت برای خداوند متعال، عقیده طائفه ای ضال و مضل محسوب می شود که بدعت در دین ایجاد کرده اند.

کتاب الدرر السنیة فی الرد علی الوهابیة توسط سید احمد بن السید زینی دحلان به رشته تحریر در آمده است. این کتاب موضوع جواز توسل به نبی مکرم (ص) پرداخته که در پی آن مباحثی چون جایگاه برزخی شهدا و در صدر آن پیامبر اکرم پرداخته شده است ونیز بحث جواز توسل وشفاعت مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در ابتدای کتاب خویش جواز زیارت قبر رسول اکرم (ص) را از چهار منبع یعنی کتاب ، سنت واجماع وقیاس اثبات نموده است وبرای هرکدام نمونه ای ذکر نموده است.در بخش اول به آیه (ولو أنهم إذ ظلموا أنفسهم جاؤوك فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابا رحيما) استدلال نموده وبیان داشته زیارت نبی دارای فواید عظیمی میباشد واینها مخصوص زمان حیات نبی(ص) نیست سپس با آوردن کلام بزرپان اهل سنت زیارت قبر رسول اکرم را لازم وطبق نظر برخی با توجه به حدیث (من حج البیت ولم یزرنی فقد جفانی ) جفا بر پیغمبر را حرام دانسته اند در ادامه مولف به نفی شرک وبلکه راجح بودن مرقد رسول اکرم (ص ) ونیز بررسی حدیث شد الرحال پرداخته است.در بخش دیگر بحث توسل وصحت آن شروع میشود وابتدا حدیثی مبنی بر دعای پیغمبر وتوسل ایشان ذکر شده است.ودر ادامه کلام محدثین و.. در این زمینه آورده شده است در ادامه به فعل برخی از صحابی همچون بلال بن حرث وعمر بن خطاب در استسقاء اشاره شده است همچنین به بیان ایه ( ابتغو الیه الوسیله ) اشاره شده وتصریح واثیات شده مصداق اتم وسیله پیامبر اکرم (ص) میباشد در ادامه به انتقال اموات وشهدا از این دنیا به عالم برزخ اشاره میشود ودر ادامه شرک دانستن توسل را قبیح میداند وبا توضییح آن به خوبی روشن میسازد که توسل به این معنا نیست که موثری غیر خدارا بجوییم بلکه ایشان وسیله است.در بخش دیگر به مستحبات در زیارت نبی می پردازد ودر ادامه بحث التبرک به آثار صالحین میآورد ودر توضیح آن به تبرک جستن صحابی به آب وضوی پیامبر اشاره میکند ولذا آن را امری جایز میداند در بخش پایانی ولادت محمد بن عبدالوهاب اشاره میکند وضمن گریز به زندگانی او بدعتهایی را که در دین گذاشته نقل و نقد می نماید.

کتاب موقف علماء اهل السنۀ من ابن تیمیۀ توسط عادل کاظم عبدالله به رشته تحریر در آمده است. فرقه وهابیت بر اساس افکار و آراء ابن تیمیه به گونه ای پی ریزی شده که شناخت عقاید وهابیان در گرو شناخت عقائد ابن تیمیه می باشد. علماى شیعه و بسیاری از علمای اهل سنّت که هم عصر ابن تیمیّه بوده اند مطالب وی را به نقد کشیده و بر ردّ بطلان نظریات او کتاب ‌هایی نوشته اند. نویسنده این کتاب در صدد بررسی دیدگاه ها و نظرات علمای اهل سنّت مرتبط با ابن تیمیه می باشد. این کتاب شامل مقدمه و دیدگاه 110 تن از علمای اهل سنت مرتبط با ابن تیمیه ومنع کردن ابن تیمیه از فتوا دادن و همچنین بطلان عقیده ابن تیمیه می باشد. در قسمت های پایانی کتب ابن تیمیه که آنها را در دانشگاه الازهر مصر ضاله خواندند بررسی می کند. نویسنده پس از بررسی دیدگاه های علمای اهل سنت به این نتیجه رسیده است علمای اهل سنت ابن تیمیه را کافر، زندیق، ناصبی، ضال و... می دانند که هیچ جایگاهی نزد اهل تسنن ندارد.

کتاب التحذیر من المجازفه بالتکفیر توسط عمر عبدالله کامل به رشته تحریر در آمده است. دین اسلام دین صلح و رحمت و دینی است که به پیروانش دستور می دهد که در مسیر اعتدال گام بردارند. در این میان گروهی سر برآورده اند که بنابر سنت خوارج رویه غلو را در پیش گرفته و بر اساس اندیشه هایی غلط، قائل به کفر طیف وسیعی از مسلمانان شده اند. نویسنده این کتاب در صدد بررسی تکفیر و نقد تکفیرهای صورت گرفته از سوی برخی غالیان در بین امت اسلامی است. این کتاب از مقدمه، سه فصل و خاتمه تشکیل شده است. در فصل اول غلو، افراط و تفریط و تعاریف و توضیحاتشان بیان می شود. فصل دوم ضوابط تکفیر مانند علم، عمد، اختیار و اکراه که در مورد هر کدام از این ضوابط توضیحاتی ارائه می شود. در فصل سوم نیز به موضوع قواعد مهمی که در این مورد باید رعایت شود مانند تفاوت بین گناهان کبیره و صغیره، تفاوت کفر اکبر و کفر اصغر و تفاوت در بدعت ها مورد بررسی قرار می گیرد.

کتاب دین النواصب توسط عادل کاظم عبدالله به رشته تحریر در آمده است. در جهان اسلام نوشته‏ ها و اعمالي يافت مي‏شود كه تداعي كننده انديشه متروك و دفن شده ناصبي است. هرگونه انحراف از علي(ع) و اهل بيت علیهم السلام را نصب می نامند و فرقی بین لعن و توهین و فاسق دانستن ایشان نمی باشد. مانند اهانت و جسارت به ساحت مقدس ائمه اطهار، تخريب بارگاه ائمه بقيع عليهم السلام، پايه‏ گذاري سنت دوري از اماكن متبركه و بدگويي از آن‏ها ، نویسنده این کتاب در صدد معرفی و تشریح اقدامات وقیحانه نواصب و شخصیت های آنان در طول تاریخ تا به امروز و همچنین اشاره به گوشه ای از رذیلت های اخلاقی آنان است. این کتاب در سه فصل تقسیم گردیده است. فصل اول علت نگارش این کتاب را بیان می کند. فصل دوم قواعد و قوانین مرتبط به موضوع نواصب که علمای اهل سنت آن را خود وضع کرده اند، اما التزام به آن ندارند را مورد بررسی قرار می دهد و فصل پایانی به ذکر اسامی نواصب و علت ناصبی بودنشان اختصاص داده است.

مهمترین اختلافات بین فرق و مذاهب اسلامی ‌و بویژه سلفیه بحث تفسیر آیات متشابه قرآن کریم است. نویسنده در کتاب موقف السلف من المتشابهات بین المثبتین و المؤولین سعی نموده تا سه رویکرد مثبتین، مؤولین و سلفیون را بررسی نماید. این کتاب شامل نقل قول بزرگان از مذاهب مختلف همچون اشاعره، معتزله و... است که نویسنده هر یک را با ادله مربوطه ایشان آورده است. نگارنده مباحث خود در این کتاب را در هفت بخش مجزا دسته بندی کرده است که شرح آن بدین قرار است: در بخش اول دیدگاه هر سه طیف را به تفصیل بیان نموده و ادله ی ایشان را در این زمینه و چرایی اعتقاد به چنین مساله ای بیان می دارد بخش دوم و سوم به بررسی و نقد دیدگاه مثبتین اختصاص دارد، که در این بخش ادله ی ایشان را واکاوی می نماید. بخش چهارم هم به مقایسه دیدگاه ابن‌تیمیه و مذهب مؤولین پرداخته است. نویسنده در بخش ششم و هفتم دیدگاه صحیح که همان تأویل است را بررسی و بیان نموده است. نویسنده با بررسی مطالب فوق همان‌طورکه در بخش هفتم بیان داشته توانسته با ادله محکم نظریه تاویل آیات متشابه را اثبات نماید.

کتاب الصارم المسلول على من انكر التسمية بعبد النبي و عبد الرسول بقلم محمد عابد السندی المدنی به رشته تحریر درآمده است. وهابیّون و سلفیّه، بعضی از امورات مسلمین را که هیچ گونه منافاتی با شرعیت اسلامی ندارد تحریم نموده و آن اعمال را بدعت و شرک می دانند. آنان حتی به اسامی عدّه بسیاری از مسلمین که با کلماتی چون عبد که به معنای بنده است یا غلام که معنای مرادفی با عبد دارد را از مصادیق بارز شرک محسوب نموده و این اسامی را بدعت و تکفیر از دین می دانند. مؤلف اثر حاضر درصدد برآمده تا بعد از بررسی در موضوع انتخاب اسامی چون عبدالرسول، عبدالنبی، عبدالحسین و ... به اثبات این نوع نامگذاری ها بپردازد و به اثبات برساند که این نمونه نامگذاریها به هیچ وجه از مصادیق شرک به حساب نمی آید. وی برای اثبات سخن خود در ابتدا این مساله را از علما و مراجع تقلید استفتاء نموده و پاسخ آنها را ذکر کرده است. او بحث خود را از همین پاسخ آغاز نموده و طبق پاسخ علما بیان داشته این مسئله به اعتقاد و نیّت شخص بستگی دارد و این افراد نه تنها قصد شرک ندارند بلکه با این کار نیت تقرب نیز نموده اند. این کتاب حاوی مقدمه و مباحثی می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: مؤلف ابتدا به احادیثی در این موضوع اشاره مینماید، احادیثی که در آنها نیّت مؤمن أفضل از عمل او شناخته شده است و تصریح گردیده که عمل هر شخص به نیّت وی بستگی دارد ... در ادامه به آیه 31 آل عمران اشاره مینماید که در آن أتباع رسول مصداق محبّت إلهی بیان شده است سپس به آیه 222 سوره بقره استشهاد گردیده و بیان شده است که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی ونوعی توبه و استغفار میباشد ... در ادامه کتاب احادیث و نقل قولهایی مبنی بر أهمیت نیّت شخص بیان شده و در توضیح آنها آمده اگر شخص قصد تبرّک کرده باشد مثاب خواهد بود. در مبحث دیگر این کتاب به بررسی کلمه (عبد) و کار بردهای آن پرداخته شده و ضمن ذکر نمونه های قرآنی بیان گردیده که این کلمه فقط در مقام مخلوق و ... نیست. چرا که در کلام الهی « عبدکم » نیز وارد شده .... وآنچه در بعضی از أحادیث آمده نهی تنزیهی میباشد. در مبحث دیگر این کتاب به مبحث کلمه غلام و در ادامه آن به بحث مجاز پرداخته و از این منظر این موضوع را بررسی کرده است. مؤلف بعد از بررسی موضوع انتخاب اسامی مسلمین با شروه عبد یا غلام به این نتیجه رسیده است که زاین نوع نام گذاریها مجاز بوده و بدعت محسوب نمی گردد. برای این که این نوع نام گذاریها برای جلب رحمت الهی و نوعی توبه و استغفار میباشد.