جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در بین مستشرقان نظریات گوناگونی دربارۀ قرآن کریم و شخصیت پیامبرk مطرح شده است. یوسف درّه حدّاد ازجمله مستشرقان مسیحی است که سعی کرده تا مواضع قرآن کریم و پیامبرk را در مکه و مدینه نسبت به اهل کتاب متغیر و غیراصولی معرفی نماید. او مدعی است که دعوت پیامبرk در پنج مرحله به‌ترتیب: صبغة مسیحی، یهودی، آمیزه‌‌ای از این دو (اسرائیلی-مسیحی) و درنهایت هم صبغة قومیت عرب و توحید عام را دارد که با کامل‌‌ترشدن تجربه‌‌های پیامبرk، دعوت قرآنی نیز کامل‌‌تر شده است. به همین سبب، در این پژوهش که به شیوة توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد انتقادی و با تکیه بر منابع کتابخانه‌‌ای صورت گرفته، تلاش شده است دیدگاه وی به‌منظور روشن شدن حقیقت مسئله، مورد نقد و ارزیابی قرار گیرد؛ و به این سؤال اصلی پاسخ داده شود که با توجه به سیرة عملی و نظری پیامبرk و آیات مکی و مدنی چه ایرادات و اشکالاتی بر دیدگاه او وارد است؟ یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد برخلاف ادعای یوسف حداد، مواضع و رفتار پیامبرk با اهل کتاب از آغاز رسالت تا رحلت‌‌شان، در طول 23 سال در مکه و مدینه از اصولی ثابت و راهبردی مشخص برخوردار بوده و آن حضرت ضمن تأیید محتوای الهی کتاب‌‌های آسمانی‌‌شان، همواره نسبت به تحریف این کتاب‌‌ها و انحرافات آنان هشدار داده است. درنتیجه مواضع پیامبرk نسبت به اهل کتاب، آمیزه‌‌ای از جاذبه و دافعۀ حکیمانه، فارغ از هرگونه عمل احساسی و یا عاطفی بوده و دیدگاه یوسف حداد مردود است.

تعبیر عشق الهی نزد روزبهان بقلی، بیانی مفهومی-انتزاعی نیست، بلکه حاصل مواجهه و تجربه خداوند در تصاویر زیبا به‌همراه احوال شورانگیز است. گرچه وی همواره تصریح به تنزیه و تعالی ذاتی الهی و رد تجسیم و تشبیه دارد، اما از منظر تحلیل ساختارگرایانه در نظریات تجربه دینی، تحقق این تجربه با زمینه‌هایی همچون جمال‌گرایی و باور به نظریات رؤیت اشعری و التباس عرفانی سازگار است. روزبهان متعلق عشق را زیبایی می‌داند و در عشق الهی نیز زیبایی به معنای محسوسش محوریت دارد و به معانی دیگری چون خیر و کمال تأویل نمی‌گردد. او اشعری مسلک است و اشاعره قائل به رؤیت‌پذیری خداوند هستند. خدای اشاعره، متعالی از قوانین منطق، قادر بر هر فعلی است و لذا در عین تعالی وجودی، قدرت بر آن دارد که تا ساحت رؤیت و معرفت انسان فرود آید. بنابر نظریه التباس عارفان، ربوبیت الهی، می‌تواند موجب تجلی او در اشیاء و صور مرئی گردد و البته این تجلی، معرفت‌شناختی است و نه وجودی. از مجموعه این زمینه‌ها، عشق به خداوند، به مفهوم متعارف بیناشخصی تعبیر شده و ماحصل تجربه موجودی شخصی است. تحلیل معناداری تعبیر عشق الهی با نظر به تجربی بودن آن و زمینه‌های آن از وجوه نوآوری این مقاله است.

کتاب «عصر حیرت؛ جستاری کلامی پیرامون حکمرانی فقهی و تمدن سازی دینی در عصر غیبت و سیطره مدرنیته» به قلم مهدی نصیری منتشر شد این اثر طبق پیش بینی بازتاب وسیعی داشت. از طرفی باتوجه به دیدگاه فکری نویسنده و جریان تفکیک، از دیگر سوابق ایشان درسردبیری کیهان و مدیریت مجله صبح و مبارزه باغربگرایی و...، این کتاب هم زیر سوال بردن پایگاه مشروعیت دینی نظام جمهوری اسلامی است و ازطرفی برخلاف مسیر سیاسی که نویسنده تاکنون شهرت خود را مرهون ان مسیر است. هرچند وی درکتاب ارتباط این تفکر را باتفکر حجتیه نفی می کند اما به صورت طبیعی نتیجه تفکر تفکیک غیر از این نمی تواند. قبلا هم جناب محمدرضا حکیمی علیرغم نوشتن تفسیر آفتاب در تجلیل از امام راحل، بعد ازرحلت ایشان وانتشار کتاب تفکیک، انتشار تفسیر افتاب را متوقف وجایگزین ان را درمجموعه اثارش(شماره12) را کتابی دیگر قرارداد. زیرا: بنیانگذار جریان تفکیک، مرحوم میرزامهدی اصفهانی و شارح و مروج ان، مرحوم حلبی بنیانگذار انجمن حجتیه است، به طور طبیعی تفکیک و حجتیه لازم ملزوم یکدیگر هستند مگر کسی ان را جریان فکری منسجمی نداند و یا نخواهد به همه ان ملتزم باشد که طبعا راه تازه ای خواهد بود همچنانکه برخی نو تفکیکیان ادعای ان را دارند. ولی همچنان باور درست این است که تفکیک وحجتیه لازم وملزوم هم هستند و واقعیت خارجی فعالان این جریان ها در عرصه فرهنگی وبعضا سیاسی شاهد صدق آن. بعد انتشار کتاب ازمیان نقدها 3 نقد در زیر اورده می شود. از اقایان رسول جعفریان، علیرضا پیروزمند و رضاغلامی. درابتدا معرفی کتاب وفایل ان از شبکه اجتهاد: به گزارش "پایگاه اطلاع رسانی کتاب ناب" به نقل از شبکه اجتهاد، کتاب «عصر حیرت؛ جستاری کلامی پیرامون حکمرانی فقهی و تمدن‌سازی دینی در عصر غیبت و سیطره مدرنیته» جدیدترین اثر مهدی نصیری، نویسنده، پژوهشگر و مدیر مسئول فصلنامه اعتقادی ـ معرفتی سمات است که به‌تازگی نسخه الکترونیکی از سوی نویسنده منتشر شده است. ادعای مهدی نصیری در این کتاب این است که غیبت امام معصوم (ع) به ویژه وقتی که با تمدن فراگیر و مسیطر جدید همراه می‌شود، مانع تحقق دولت و جامعه و تمدن تراز دین است و حتی در صورت استقرار یک حکومت دینی با محوریت ولایت فقیه، امکان تحقق چنان تمدنی در حد مطلوب و قابل قبول وجود ندارد و تنها نسبت محدودی از آن مقدور و میسور است. نصیری معتقد است: این ادعا به هیج وجه نافی وظیفه اصلاحگری در عصر غیبت و تلاش برای به دست گرفتن قدرت سیاسی در صورت امکان نیست، اما مسأله این است که امر اصلاح و تلاش برای تحقق احکام و آرمان‌های دینی در روزگار عدم دسترسی به امام معصوم به ویژه در شرایط سیطره تمدن ماتریالیستی و اومانیستی مدرن با موانع و تنگناهایی مواجه است که دایره مقدور و ممکن آن را محدود می‌کند و عدم توجه به این محدودیت می‌تواند نتایج زیان باری، هم برای دین و هم نظام دینی، داشته باشد. این کتاب در هشت فصل و چهار پیوست به نگارش درآمده است. فصل اول: نقش انحصاری حجت معصوم خداوند در ارائه و اقامه دین به نحو مطلوب. فصل دوم: عصر غیبت، عصر حیرت. فصل سوم: عصر غیبت، عصر فروبستگی. فصل چهارم: سقیفه، ضربه‌ای کاری و اساسی بر پیکر اسلام و زخمی التیام‌نیافتنی تا ظهور. فصل پنجم: آخرالزمان، عصر ظلمت و تباهی. فصل ششم: بروز اختلافات کلامی و فقهی و… بین فقهای شیعه دلیلی روشن بر حیرت در عصر غیبت. فصل هفتم: سیطره مدرنیته، مانعی مضاعف بر سر راه تحقق تمدن اسلامی در عصر غیبت. فصل هشتم: عصر غیبت، عصر بلا تکلیفی و حیرانی مطلق و قعود نیست. پیوست‌ها عبارتنداز: پیوست اول: بررسی روایات نفی قیام قبل از ظهور. پیوست دوم: ظهور حضرت مهدی علیه السلام منوط به تحقق جامعه و تمدن تراز دین نیست. پیوست سوم: فواید و نتایج این بحث. پیوست چهارم: طرح چند سؤال و اشکال و پاسخ آن‌ها.

هرمس‌هاس تاریخ در تاریخ سه هرمس معروف داریم: ۱) هرمِسُ الهَرامس یا هرمسَ الهَرامیشا: [ Hirmis al - haramisah] است که بعضی اورا از نسل کیومرث دانسته و معتقد بودند که وی همان «اخنوخ» و «ادریس» است. اولین کسی به شمار می ­رفت که معرفت آسمان­ها را به دست آورد، علم پزشکی را به مردم آموخته، حروف الفبا و کتابت را ابداع کرده و پوشیدن لباس را به انسان تعلیم داده است. همچنین او کسی است که معابدی برای عبادت خداوند ساخت و طوفان نوح را پیش بینی کرد. ۲) هرمس بابلی: هرمس بابلی است که پس از طوفان نوح در بابل زندگی می ­کرد و استاد پزشکی و فلسفه و علم خواص اعداد بود و علم و فلسفه را پس از طوفان نوح دوباره رواج داد. او کسی است که بابل را پس از نِمرود[Nimrod] بازسازی کرد و علم را در آن جا گسترش داد. او همچنین استاد فیثاغورث نيز بود. ۳) هرمس مصری: هرمس مصری است که در مناف[Manaf] نزدیک فُستات[Fustat] که مرکز علم قبل از اسکندریه بوده است متولد شد و شاگرد آگاثدمون بود. او شهرهای زیادی از جمله اِدسا[Edessa] را ساخت و سفرهای زیادی نمود که در طی آنها وی سنت­هایی را برای مردم هر منطقه مطابق با سنت­های ویژه آنها برقرار کرد. او کتابی درباره حیوانات نوشت و استاد علوم پزشکی، فلسفه، کیمیا و خواص سموم بود. همچنین وی استاد «آسلیپیوس» بود

دیوید هیوم براى آن‌که دربارة عقاید دینى به شیوه‌اى قابل تفاهم داورى کند، کوشیده است تا از حساب احتمالات بهره گیرد. وى دراستفاده از حساب احتمالات بر آرای ویژه‌اى در خصوص علیت و استنتاج علّى تکیه دارد. از نظر او، روابط علّى خاص میان پدیده‌ها، از طریق تکرار مشاهده تقارن یا توالى آن پدیده‌ها بر ما آشکار می‌شوند. حاصل این تکرار، تداعى طبیعى و غیرقابل اجتنابى میان پدیده‌هاى مقارن است. همه تداعى‌هاى از این قبیل قوّت و شدّت یکسانى ندارند. در مواردى که مشاهدات قبلى بدون استثنا و یکنواخت باشد تداعى قوى است و اگر یکنواخت نباشد، قوّت این تداعى به نسبت، تقلیل می‌یابد. حساب احتمالات کمک می‌کند تا با مشاهده هر یک از پدیده‌هاى متداعى بتوانیم احتمال وجود پدیده دیگر را محاسبه کنیم. در انجام این محاسبه، هیوم به احتمالات شرطى، احتمال پیشین و احتمال پسین توجه ویژه دارد و نحوة محاسبه خود را بر شکل ابتدایى قانون یا فرمولى مبتنى کرده که امروزه به فرمول بیز شهرت یافته است. نتیجة اعمال فرمول بیز بر سنجش برهان نظم و مبحث معجزه از نظر هیوم نشان دهندة غیرمنتج بودن برهان نظم و غیرقابل پذیرش بودن اخبار معجزه است. دراین مقاله نشان داده شده که هیوم در این قضاوت خود دچار مغالطه و مصادره به مطلوب است.

چکیده ماشینی: کتاب «مرجع در تاریخ الهیات» که توسط دانشگاه آکسفورد در سال 2016 با عنوان «راهنمای الهیات اسلامی آکسفورد» منتشر شد، مشتمل بر پنج بخش عمده شامل چهل و یک فصل است. نوشته شده توسط سی و هفت محقق از شرق و غرب با مقدمه ای گسترده توسط زابینه اشمیتکه شرق شناس بزرگ آلمانی که آن را ویرایش کرده است. ماهیت مرجع این کتاب -علاوه بر تازگی پژوهش ها و مطالعاتی که در آن وجود دارد- انگیزه ای شد تا مرکز مطالعات و پژوهش های نما، آن را به زبان عربی ترجمه کند، زیرا تا حد امکان آخرین یافته ها را بررسی می کند. تحقیقات علمی نوین در بسط علم کلام، ارائه جهات پژوهشی جدید و نیز شامل تاریخچه مکاتب مختلف کلامی از جمله قدریه، جهمیه، معتزله، اشعری، متدین، شیعه، اباضی، کرامی و دیگران، از زمان شکل گیری و پیدایش آنها، تا توسعه آنها در مناطق مختلف جغرافیایی، همراه با تعامل فکری میان آنها، که ثمره آن تبادل نظر و مقالات بود ظهور درگیری که در مواقع دیگر به نقطه خصومت، نفرت و حمایت نیروی سیاسی رسید. این کتاب همچنین شامل گروهی از مطالعات است که به مسائل لفظی خاصی می پردازد که نشان دهنده تنوع رفتار آنها در میان مکاتب مختلف فکری یا تفاوت موضع آنها در مورد آنها است، مانند «نظریه شروط» ابوهاشم الجبایی. و ایده "ارتباط" در نظریه علیت حتی یک توضیح جدید ارائه داد. این کتاب همچنین برخی از حقایق تاریخی را ارائه می کند که حیاتی بودن رابطه بین نهضت علمی - که در اینجا در الهیات بازنمایی می شود - و شرایط سیاسی و اجتماعی، مانند وضعیت اسفبار "خلق قرآن" در عصر آل عجل الله تعالی فرجه الشریف را نشان می دهد. - مأمون و آنچه به «مصیبت ابن عقیل» و «وسوسه ابن قشیری» در اعصار بعد و از این قبیل معروف است. این کتاب به تاریخ الهیات و نه به زمان حال آن محدود نمی‌شود، بلکه با گرایشی بدیع، که عموماً به عنوان «گفتار جدید» شناخته می‌شود، به بررسی روندهای اصلی مدرن پرداخته است در این راستا در کشورهای مختلف مصر و شام و هند و ترکیه، همراه با ظهور الگوهای جدیدی در تفسیر قرآن که با این تلاش‌ها همراه بوده و برخی از آنها مبتنی بر نظریه‌های زبانی و ادبی نوین است. و برخی از آنها خواستار چیزی هستند که به عنوان "میراث تحریم" شناخته می شود، و چیزهای دیگری که در بخش های آخر کتاب به تفصیل آمده است.