جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫موضوع رساله حاضر »بررسى تحليلى داستان حضرت يوسف (ع) از نظر قرآن وتورات« است، كه در شش فصل تنظيم شده است، فصل اوّل با عنوان »مدخل بحث« شامل تاريخچه كوتاهى از دين يهود، فرقه‏هاى يهود، قصه‏گويى در قرآن، شأن نزول سوره يوسف، اهداف، روش وضرورت تحقيق مى‏باشد. در فصل دوم با عنوان »يوسف صديق در كنعان« به ماجراها وحوادث دوران كودكى حضرت يوسف (ع) مى‏پردازد وموضوعاتى از قبيل خواب آن حضرت، تعبير خواب توسط حضرت يعقوب (ع)، حسادت برادران وبه چاه انداختن حضرت وغيره مى‏پردازد »يوسف صديق در مصر« عنوان فصل سوم را به خود اختصاص داده وبه حوادثى كه براى آن حضرت در مصر روى داده مى‏پردازد، مانند: فروش آن حضرت، وارد شدن به كاخ عزيز مصر، مراوده همسر عزيز مصر وزنان شهر و... عنوان فصل چهارم »يوسف صديق در زندان« است. در اين فصل به ماجراهايى اشاره شده كه براى آن حضرت در زندان پيش آمده است مانند: وارد شدن حضرت يوسف در زندان به جرم پاكى، تعبير خواب دو هم زندانى، تعبير خواب پادشاه، بر ملا شدن قصه زنان شهر وعزيز مصر وغيره... در فصل پنجم با عنوان »يوسف صديق در منصب وزارت وصدارت« به شرح حوادثى مى‏پردازد كه براى حضرت در اين منصب پيش آمده است از جمله: دوران قحطسالى مصر، آمدن برادران از كنعان به مصر در سفرهاى متعدد، نگه داشتن بنيامين در نزد خود، شناساندن حضرت يوسف خود را به برادران، استغفار برادران و.... خلاصه داستان حضرت يوسف در قرآن وتورات، عبرت آموزى‏هاى اين داستان (حدود 48 مورد) وتهيه فرهنگ اصطلاحات در قاموس مقدس، فصل آخر رساله را با عنوان »خاتمه« به خود اختصاص داده است.

صرفه جویی به معنای درست مصرف کردن، به جا مصرف کردن، ضایع نکردن مال و مصرف را کارآمد وثمربخش کردن مقام « . است معظم .» رهبری از موثرترین راه های جلوگیری از اسراف، راه اعتدال، میانه روی و صرفه جویی است. از این جهت، تعالیم حیاتبخش اسلام، این راه را برای جلوگیری و پیشگیری از اسراف و نیز راه نجات انسان ها از معضل خطرناک و بیماری زیان آور اسراف توصیه کرده و بر آن تاکید ورزیده است. دین اسلام همواره به خاطر هدایت و راهنمایی و تأمین سعادت و خوشبختی، انسان ها را در همه امور زندگی اعم از دینی و دنیوی و اخروی به راه اعتدال، صرفه جویی و میانه روی توصیه و به دوری جستن از افراط و تفریط و پرهیزبه » حضرت لقمان « از هرگونه اسراف و زیاده روی سفارش و تاکید نموده است؛ لذا می بینیم در قرآن کریم آمده که در رفتار و اعمال خود میانه روی و ؛» و اقصد فی مشیک « : فرزندش- آن هم به صورت امر و طلب- توصیه می کند صرفه جویی را اختیار کن. آری اعتدال صفتی است بسیار عالی و پسندیده، منطقی و عقلی و موزون و مطبوع که مورد نظر شارع مقدساسلام می باشد. از آن جا که اعتدال با سرشت و فطرت پاک انسانی پیوند معنوی و ارتباط خلقتی و ریشه ای دارد، خداوند، روح آدمی و طبع انسان ها را نیز به گونه ای بسیار معتدل و میزان آفریده که با اعتدال تناسب و سازگاری دارد و اعتدال را به عنوان یک اصل عقلی و فطری در هر امری بهتر می پذیرد. پس بنابراین، انسان عاقل و با ایمان باید تلاش و جدیت نماید تا این صفت عالی )اعتدال و صرفه جویی( را کهمورد پسند خداوند متعال و انبیای الهی است، خوب به دست آورد و در حفظ آن سعی نماید؛ تمام حرکت های فکری و رفتاری خود را چه درونی و چه بیرونی در همه ی امور زندگی )مادی و معنوی(، بر محور صرفه جویی و میانه روی قرار دهد.چنان که قرآن کریم در آیه ی شریفه ی را می ستاید و راه اعتدال و اقتصاد را نیکو می داند و آن را تاکید می کند و هرگونه افراط و تفریط و تجاوز از اعتدال » روو عدالت را مذمّت و نکوهش می نماید. و همچنان که حضرت علی )ع در خطبه ی بسیار ارزشمندهمّام در ضمن بیان و شمارش صفات و پرهیزکاران می فرماید و ملبسهم الاقتصاد پرهیزکاران در پوشاک میانه روی و صرفه جویی می کنند و نیز حدیثی از امام صادق (ع) که فرمود هر کس در زندگی و معیشت خود، جانب اعتدال را رعایت نماید من ابتلا نشدن به فقر را برای او تضمین می کنم باید به این نکته ی مهم عقلی و علمی و اساسی توجه داشت، که اصل حاکم بر طبیعت انسان و هویت وجودی اوو اعتدال است و انسان بر اساس فطرت و طبیعت سالم » صرفه جویی « در ابعاد گوناگون مادی و معنوی، همان اصل اوّلیه خود، تمایلی به افراط و تفریط ندارد و حال آن که اسراف، خروج از حدود الهی، فطرت و گریز از مدار انسانی ومعیارهای عقلی و قانونی و ارزشی است. پس کسی که از مسیر فطرت انسانی و طبیعی و نیز از حقایق و قوانین و ارزش های واقعی خارج شود و راه اعتدال و اقتصاد را از دست دهد، از دیدگاه تعالیم اسلام، اسراف کار و متجاوز وستمگر است و بایستی تحت تعقیب قرار گرفته و مجازات گردد. مقاله حاضر کوشیده بر اساس آموزه های قرآنی و احادیث و روایات، نقش و کارکرد صرفه جویی و قناعت را در پیشرفت اقتصاد اسلامی تبیین نماید.