جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در قرن بيستم ميلادي در شبه قاره هند، يک مکتب جديد فکري با نام قرآنيون ظهور کرد که با تأثيرپذيري از پيشرفت دانش تجربي در غرب، قرآن را تنها منبع شريعت شمرد و آيات را در پرتو آيات ديگر و با بهرهگيري از عقل و دانش تجربي، قابل تفسير دانست و براي سنت اعتباري قائل نبود. اين پژوهش در پنج فصل، به نقد و بررسي اين مکتب با تأکيد بر آراي پرويز به عنوان شخص شاخص اين ديدگاه پرداخته است. در کليات، از جمله به تاريخچه قرآنيون و پيامدهاي آنان اشاره شده است. نتيجه اينکه آنها در برابر پيشرفت علوم تجربي و انساني خواستند از معارف قرآني دفاع کنند و مطابق با شرايط عصر کنوني قرآن را تفسير کنند. اما به علت نداشتن پايههاي محکم و استوار در علوم و معارف اسلامي، تحت تأثير افکار مخرب غرب واقع شدند. نتيجه بحث از مباني تفسيري قرآنيون با تأکيد بر آراي پرويز اين است که مباني تفسيري او ناتمام است. او به علوم مورد نياز مفسر و شرايط لازم براي تفسير توجه نکرده و معجزات را با استفاده از علوم تجربي، عادي جلوه داده است که انکار واقعنمايي زبان قرآن است. قواعد تفسيري قرآنيون، از آثار تفسيري پرويز استخراج شده است و با بررسي اين قواعد، به اين نتيجه ميرسيم که قواعد ادبي و تفسيري قابل توجهي، مورد اعتناي آنان واقع نشده است. مباحث قرائت، انواع دلالتهاي کلامي، ارجاع متشابهات به محکمات و غير آن، در حد لازم، مورد توجه قرار نگرفته است. در بحث از منابع تفسيري اين نتيجه به دست آمده است که پرويز در ميان مطالب تفسيري، به لغت، علم تجربي و تورات و انجيل، بيشتر تکيه کرده است و با استفاده از دادههاي علمي غير يقيني، آراي شخصي خود را بر قرآن تحميل نموده است. در بحث از روش تفسيري قرآنيون، اين نتيجه به دست آمده است که هرچند آنها مدعي تفسير قرآن با قرآن بودهاند، اما آيات را به صورتي نامناسب و مطابق با ذوق خود به يکديگر ارتباط دادهاند و با گرايش اجتماعي و مخالفت با ظواهر قرآن، راه عقلگرايي افراطي را پيش گرفتهاند. نتيجه نهايي اينکه قرآنيون، تحت تأثير افکار و ديدگاههاي حاکم در آن عصر قرار گرفتهاند.

مسجد به عنوان اولین و مهم‌ترین پایگاه انس و الفت با حضرت حق و یگانه مرکز اداره جامعه اسلامی در نگاه دین شناخته شده است. رسول مکرم اسلام (ص) و امیرمومنان (ع) در دوران حکومت‏های خود این دیدگاه را به منصه ظهور رسانده و در مقام عمل به مسجد به عنوان یک محل حل و فصل امور در تمامی زمینه‏ های عبادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... نگریسته ‏اند. آنچه که در راستای احیای این طرز نگاه به مسجد و استفاده در خور از ظرفیت‏ها و کارکردهای بی بدیل این نهاد مقدس در حال حاضر لازم است یافتن دیدگاه رهبران کنونی جامعه اسلامی و انتظارات ایشان از مسجد است.«مسجد طراز اسلامی» از دغدغه‏ های امام خامنه‏ ای (مد ظله) به عنوان پرچمدار حرکت جامعه اسلامی ما به سوی تمدن شکوفای اسلامی است. مستلزمات و کارکردهای متوقع از این مکان در زمینه‏ های عمران ظاهری و معنوی، عبودیت و معنویت، تربیت و دانش و سیاست و تدبیر در نظر ایشان اهمیت یافته است. در مقام کوشش برای بازگرداندن مساجد به سطح طراز اسلامی آنها لازم است ابتدا این کارکردهای متوقع در متون دینی پی‏ جویی شود و در وهله بعد در جهت نهادینه ‏سازی آنها در جامعه اسلامی تلاش گردد. همت پژوهش حاضر تلاش در جهت مستندسازی بیانات امام خامنه ‏ای (مد ظله) در خصوص «مسجد طراز اسلامی»، با استفاده از آیات و روایات و سیره عملی پیامبر گرامی اسلام (ص) و امیرمومنان (ع) در دوران حکومت نبوی و علوی است که موارد بهره‏ مندی از مسجد در آنها در زمینه ‏های محل عبادت، کانون هدایت و ذکر، جایگاه علم و دانش، مرکز فعالیت فرهنگی و اجتماعی، سنگر نظامی، محل حل و فصل دعاوی و مقر سیاست در این مقال مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است.

‫چکیده و 20 صفحه از متن الکترونیکی در پیوست ها و منابع دیجیتالی قابل رؤیت می باشد

‫در ارتباط با سيرى كه در تدوين اين پژوهش دنبال خواهيم كرد، قابل ذكر است كه اين نوشتار مشتمل بر پنج فصل است. فصل اوّل با كليات موضوع، تعريف واژه‏ها وضرورت پژوهش واهداف آن آغاز مى‏شود. در فصل دوم، گونه‏هاى متعدد از روابط بهنجار (سالم) جوانان اعم از ارتباط جوان با خدا، جوان با خانواده وخويشان وجوان با دوستان وبا فرهيختگان مورد كنكاش قرار گرفته است. در فصل سوم اين نوشتار راه كارهاى دين در ايجاد روابط بهنجارِ غير همجنس در چارچوب حدود ارتباط واختلاف زن ومرد از منظر دين بررسى شده. ودر فصل چهارم، زمينه‏ها وچگونگى ارتباطهاى نابهنجار به تفصيل مورد تجزيه وتحليل قرار گرفته كه عمده مباحث اين نوشتار را به خود اختصاص داده است. در فصل پايانى راه كارهاى پيشگيرى ودرمان ناهنجارى در روابط پسران ودختران مد نظر قرار گرفته است. مطالب فوق گزارشى فشرده و مختصر از اجمال بحث ومدعاى اين نوشتار است تا با يارى پروردگار به تبيين و تشريح آنها بپردازيم.

‫قرآن کريم تنها کتاب آسماني است که با عنايت ويژه خداوند از هرگونه تحريفي مصون مانده است. بنابر اين، منبعي مطمئن براي دست‌يابي به معارف و آموزه‌هاي وحياني خواهد بود. تفسير قرآن کريم هم از همان روزهاي آغازين نزول اين کتاب شروع گرديده، و در طي قرون و اعصار پس از آن به گونه‌هاي مختلف ادامه يافته است. يکي از روش‌هاي تفسيري که مورد قبول اکثريت قريب به اتفاق مفسرين است، روش تفسير قرآن به قرآن مي‌باشد. در اين روش تفسيري، مي‌توان با استناد به آياتي از قرآن، آيات ديگر را تفسير کرد. در حقيقت اين روش، همان روش نبي اکرم (ص) و ائمه معصومين( مي‌باشد. امام علي( نيز به‌دليل برخورداري از امتيازات منحصر به فرد، جايگاه ويژه‌اي در دانش تفسير دارد. حجيت قرآن، عدم تحريف قرآن، امکان فهم قرآن، حجيت سنت نبي اکرم (ص) ، برتري تفسير اهل بيت(، جامعيت قرآن، تأويل و حرمت تفسير به راي، برخي از مباني تفسيري امام علي( را تشکيل مي‌دهد. سخنان بر جاي مانده از آن حضرت در قالب خطبه، نامه و وصايا، شاهد صادق احاطه و اشراف بي‌مانند امام بر آيات قرآن و تفسير آن است. به‌همين دليل، حضرت علي( به مناسبت‌هاي گوناگون در فرمايشات مختلف، به تفسير آياتي از قرآن با استناد به آيات ديگر پرداخته‌است. ارجاع متشابهات به محکمات، تفسير آيات مطلق با آيات مقيد، و عام با خاص، توضيح آيات مجمل با آيات مبين و مفصل، تعيين مصداق آيه به‌وسيله آيات ديگر، استفاده از سياق آيات و تفسير، تعيين معاني اصطلاحات قرآني با کمک آيات ديگر، توجه به آيات متشابه، ترجيح يک احتمال در معناي آيه با کمک آيات ديگر قرآن، و جمع آيات ناسخ و منسوخ، برخي از شايع‌ترين گونه‌ها و شيوه‌هاي فرعي تفسير قرآن است که مورد توجه آن حضرت بوده است.

‫قرآن براي اخلاق حکومتي رهبران الهي جايگاه ويژه‌اي قائل است. اين پژوهش در شش فصل به اين موضوع پرداخته است. رهبران الهي جلوه‌هاي برتر اخلاق و فضيلت هستند و اخلاق و سياست هم نسبت به هم از ارتباطي ناگسستني برخوردارند؛ از اين رو، در حکومت ديني، اخلاق از جايگاه خاصي برخوردار بوده است. حضرت موسي عليه السلام، طالوت عليه السلام، داوود عليه السلام، سليمان عليه السلام، يوسف و پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله و سلم ، از پيامبراني بودند که حکومت داشتند. رهبران الهي الگوهاي اخلاق و فضيلتاند؛ ابراهيم عليه السلام الگوي بندگي و ايمان به خدا، يوسف عليه السلام الگوي پاکي و پاکدامني، داوود عليه السلام الگوي توجه به خدا و سپاسگزاري دائمي، سليمان عليه السلام الگوي زهد، و پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم الگوي اتحاد و همگرايي بود. اهداف رهبران الهي عبارت است از: دعوت به توحيد، معاد، عبوديت خداوند، تعليم کتاب و حکمت، اجراي عدالت. همچنين هدف آنها، آزادي انسان‌ها از انواع اسارت است. آنها با هر ظلم و فسادي در جامعه مبارزه مي‌کنند و مهم‌ترين ويژگي آنها خداخواهي و اخلاص است. رهبران الهي امانتدار مردماند، با مردم همراهي و همدردي مي‌کنند، به مردم خدمت رساني مي‌کنند، متواضعاند، شرح صدر دارند و در مسير تعليم و تربيت مردم تلاش مي‌کنند. آنها کارگزاران حکومتي را به تقوا، رعايت عدالت، احساس تعهد و مسئوليت، و زهد و ساده زيستي دعوت ميکنند. همچنين بر کارگزاران نظارت دارند و آنها را بر اساس معيارهاي اخلاقي انتخاب مي‌کنند. با کارگزاران رفق و مدارا دارند و با کارگزاران متخلف و مفسد برخورد مي‌کنند. رهبران الهي در برخورد با مخالفان، صبر و استقامت دارند و در اصول، صراحت و قاطعيت دارند و سازش ناپذيرند. در عين حال، براي هدايت و جذب مخالفان تلاش مي‌کنند. آنها بدي‌ها را با خوبي پاسخ مي‌دهند؛ در عين حالي که شجاع اند و از غير خدا ترس ندارند. از ارتباط رهبران الهي با مخالفان و چگونگي برخورد و تعامل و رفتار آنان با مخالفان، مي‌توان به موارد يادشده پي برد.