جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده زمینه و هدف: اشتغال و تولید از عناصر اصلی اقتصاد هر کشور است که تقویت آن، رونق و توسعه اقتصادی را به دنیال دارد. در این مقاله تلاش شده به بررسی مبانی و سازوکارهای فقهی تولید و اشتغال با تاکید بر اقتصادی دانش بنیان پرداخته شود. مواد و روشها: مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و از روش کتابخانهای استفادهشده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانتداری رعایت شده است. یافتهها: در اسلام به صورت مستقیم به تولید و اشتغال اشاره نشده است اما از آیات و روایات متعدد میتوان، اهمیت تولید و اشتغال را استنباط کرد. به عبارتی در آیات و روایات دلالتهای متعددی مبانی بر تولید و اشتغال در راستای ایجاد رفاه و مبارزه با فقر قابل استنباط است. از این منظر، بهره گیری از منابع طبیعی )زمین( نیروی کار و مدیریت انسانی مهمترین سازوکارهای فقهی تولید و اشتغال است. همچنین تولید و بهکارگیری دانش، استفاده از نیروی متخصص، کار مضاعف، مدیریت صحیح منابع، جهاد اقتصادی و ترویج فرهنگ مصرف کالاهای داخلی از مهمترین سازوکارهای تحقق اقتصاد دانش بنیان است. نتیجهگیری: به توجه به نقش اقتصاد دانش بنیان در تولید و اشتغال و بنابراین توسعه اقتصادی، لازم است سیاستگذاری ها در راستای تولید دانش و بهرهگیری از نیروهای متخصص و کارآمد تدوین شود. کلیدواژهها: تولید، اشتغال، اقتصاد دانش بنیان، دانش، نیروی متخصص

شرط عدم ازدواج مجدد زوج یکی از شروطی است که زوجه می‌تواند بنا بر حاکمیت اراده، در ضمن عقد نکاح درج نماید، که بعضی از فقهای متقدم بر این باورند که بر اساس ادله احکام، چنین شرطی باطل است اما در مقابل عده‌ای دیگر از فقها که اکثر آنها را فقهای متاخر تشکیل می‌دهند، با استناد به روایت دال بر صحت و اعتبار این شرط و عدم مخالفت آن با مقتضای عقد، آن را صحیح و لازم الوفا می دانند. پژوهش حاضر درصدد است تا به این پرسش پاسخ دهد که با توجه به مبانی حاکمیت اراده، آیا شرط عدم ازدواج مجدد زوج در ضمن عقد نکاح، با اثبات صحت آن، این قدرت دارد باعث بطلان نسبی و عدم نفوذ ازدواج مجدد زوج شود؟ بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی صحت یا فساد شرط عدم ازدواج مجدد با قصد عدم نفوذ ازدواج مجدد با وجود شرط عدم ازدواج مجدد ضمن عقد نکاح و پاسخ به چالش های آن به شیوه تحلیلی-اسنادی انجام شد. اطلاعات پژوهش با تتبع در منابع، ادله و آراء فقها و تبیین روایات صحیحه و معتبر و سایر ادله فقهی و با تاکید بر حاکمیت اراده و مصلحت اجتماعی خانواده و تفسیر نوینی از نقش ‌زن در زندگی مشترک، جمع آوری و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که ظهور ادله فقهی بر صحت شرط عدم ازدواج مجدد مرد و آثار آن ضمن عقد نکاح است، و این قدرت را دارد که باعث بطلان نسبی و عدم نفوذ ازدواج دوم در برابر تخلف از این شرط

انسان دارای مجموعه ای از نیازها و غرایزی است که ارضاء نشدن و یا نقص در ارضای هر کدام از آن ها موجب تزلزل در شخصیت می گردد و ازدواج، بهترین پاسخ به این غریزه است. رهبانیت و پس زدن این غریزه هم کار صحیحی نمی باشد، چون جز تشنگی سیری ناپذیر و تنوّع طلبی و اضطراب، چیز دیگری در پی نخواهد داشت؛ بنابر این باید به ضرورت تأمین نیاز جنسی توجّه نمود، اما نه تنها از بعد مادّی و جسمانی. با تأمین صحیح این غریزه، نه تنها فرد از لحاظ روانی و اخلاقی به آرامش می رسد، بلکه جامعه نیز از سلامت اخلاقی و امنیت روانی و پایدار برخوردار خواهد شد. به هر حال، ازدواج نقطه آغاز شیرین زندگی مشترک زن و مرد است. امروزه در جامعه ای زندگی می کنیم که نمی توان برخی واقعیات را نادیده گرفت. ارتباطات ناسالم و یا برخی ازوداج هایی که انجام گرفته، بر اساس معیارهای غیر عاقلانه و غیر دینی بوده که سرانجامی جز جدایی و طلاق، کلاهبرداری و سوء استفاده جنسی و مالی، شیادی و هرزه گری و... در برنداشته است و بلای خانمان سوز جامعه و خانواده ها شده است. ازدواج از مهمترین تصمیمات زندگی جوان محسوب می شود و امروزه در دنیای اینترنتی، روابط اجتماعی نیز شکل اینترنتی به خود گرفته اند. در اینجا بنابر ضرورتی که تا حدودی گریبانگیر جامعه به ویژه در فضای مجازی شده است؛ انواع ازدواج ها، به ویژه ازدواج اینترنتی . از دیدگاه فقهی و حقوقی آن را بررسی می کنیم.

عیسای مسیح و رسولان در موعظه‌های خود برای یهودیان می‌کوشیدند به مطالبی از عهد قدیم استناد کنند؛ همچنین به یهودیان نشان دهند عیسای مسیح مصداق پیشگویی‌های عهد قدیم است. با رجوع به اناجیل و دیگر متون عهد جدید، ارجاع‌های زیادی به عهد قدیم مشاهده می‌شود؛ اما بررسی مآخذ این ارجاع‌ها چند مشکل به وجود می‌آورد؛ زیرا برخی از ارجاع‌ها اصولاً در عهد قدیم وجود ندارد و برخی از آنها نیز گرچه وجود دارد، متفاوت نقل شده‌اند و بین ارجاع و منبع همسانی دیده نمی‌شود. این مسئله تبدیل به یکی از چالش‌های اساسی بین مفسران مسیحی و منتقدان بایبل شده است. منتقدان بایبل این تفاوت را نشانه تحریف عهدین می‌دانند و مدافعان می‌کوشند برای این ناهمسانی پاسخی بیابند و بتوانند پاسخ‌گوی مشکل صحت‌نداشتن ارجاع‌های عهد جدید به عهد قدیم باشند؛ اما منتقدان کتاب مقدس این پاسخ‌ها را نمی‌پذیرند. این نوشتار می‌کوشد به بررسی موشکافانه این ارجاع‌ها بپردازد و پاسخ‌های الهی‌دانان مسیحی در این‌باره را نیز بررسی کند. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا می‌توان تمامی ارجاع‌های موجود در عهد جدید به عهد قدیم را در عهد قدیم امروزی یافت؟ شیوه پژوهش این تحقیق، کتابخانه‌ای - توصیفی است

یکی از مباحث نوپیدای فقهی و حقوقی مسأله تغییر جنسیت است که امروزه به مدد جراحی‌های مدرن انجام می‌گیرد و در نتیجه ، جنسیت فرد از مرد به زن یا زن به مرد ، تغییر می‌یابد. این امر، باعث بروز مسائل فراوان فقهی و حقوقی در حقوق افراد می‌شود از جمله آن ؛ حق ولایت اشخاص پس از تغییر جنسیت است. پژوهش حاضر با توجه به مبتلی به بودن موضوع و نیز مسائل مستحدثه جامعه و با بررسی و مطالعه قوانین موجود و تحقیقات انجام شده به ابقاء و ایجاد و زوال حق ولایت در افراد تغییر جنسیت داده می‌پردازد. نوشتار پیش رو با روی نهادن به ادبیات معاصر فقه امامیه و شناسایی و تحلیل دیدگاه‌ها و دلایل فقیهان معاصر شیعه، به این نتیجه نائل گردیده است که زن با تغییر جنسیت به مرد می‌تواند نمی‌تواند حق ولایت فرزندان خود داشته باشد و با تغییر جنسیت مرد به زن، تأثیری در حق ولایت فرزندانش بوجود نمی‌آید و این حق همانند قبل از تغییر، به قوت خود باقی است و از بین نمی‌رود.

یکی از مباحث مهم در مورد تاریخ فرقه اهل حق، اصل خاستگاه ادیانی آن است. احتمال‌های مطرح‌شده از سوی پژوهشگران در این‌باره عبارت‌اند از: ادیان ایران باستان، مسیحیت، هندوئیسم و اسلام (شیعی و اسماعیلی). ازلی‌بودن این آیین نیز دیدگاهی است که از سوی برخی صاحب‌نظران اهل حق طرح شده است. نگاشته حاضر در مقام پاسخ به این پرسش است که دیدگاه‌های مختلف تا چه حد می‌تواند به واقع رهنمون باشد؟ این نوشتار با استفاده از روش توصیفی - کتابخانه‌ای و بهره‌بردن از مطالعات میدانی گسترده، ضمن نقد و بررسی احتمال‌های مختلف، نقطه‌نظر جدیدی طرح می‌کند که پیش‌فرض پژوهش حاضر است؛ بر این مبنا که هسته تاریخی شکل‌دهنده اهل حق، عده‌ای از بزرگان و عارفان از مسالک و اندیشه‌های مختلف بوده‌اند که در منطقه «پِردیور» به برپایی مناسکی خاص مبادرت می‌ورزیده‌اند. نکته مهم آنکه وجود زمینه‌های فکری و فرهنگی مختلف در اهل حق، نمی‌تواند دلیلی بر خاستگاه تام آن در یک تفکر خاص باشد؛ چراکه تبادلات فرهنگی، اثرگذاری‌ها و اثرپذیری‌ها در تمام مکاتب فکری وجود دارد. زمینه‌های فکری و اعتقادی و همچنین اسطوره‌سازی‌هایی که ریشه در ایران باستان دارد، سبب شده‌اند بسیاری از شخصیت‌های این مسلک در مستندات تاریخی قابل رهگیری نباشند، مگر با مطابق‌سازی وقایع و شخصیت‌ها با اسطوره‌های اهل حق

طلاق و عدّه از جمله موضوعاتی است که خداوند متعال در آیات متعدّدی به آن اشاره کرده است. عدّه در شرع به مدّت زمانی اطلاق می¬شود که زن بعد از وفات و یا طلاق و یا انقضای مدّت محرمیّت (در عقد دائم یا موقّت)،نمی¬تواند ازدواج کند. با توجّه به این که عدّه و شرایط مطلّقه¬های مشمول آن دارای آثار فقهی و حقوقی متعدّدی است لذا پرداختن به این موضوع و شناخت دقیق معنای واژگان مستندات قرآنی آن، لازم و ضروری است. به همین منظور نویسندۀ این مقاله در صدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و انتقادی، ضمن تبیین مسئلۀ عدّه و انواع آن، به بررسی، تحلیل و تطبیق ترجمه¬های چهار تن از مترجمین محترم که از فقهای مشهور و مبرّز معاصر نیز می-باشند، پرداخته و با بیان کاستی¬های برخی از ترجمه¬ها، ترجمۀ دقیق¬تری از آیۀ قرآنیِ مورد بحث را ارائه نماید. در همین راستا سعی شده قاعدۀ فقهی اتّصال عدّه به سبب، نیز مورد بررسی قرار گیرد.

جنگ و صلح یکی از مفاهیم بنیادین در زندگی اجتماعی انسان است که مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است و تعاریف متعددی از آن بیان شده است؛ اما تعریفی که دین از مفهوم جنگ و صلح ارائه می‌دهد، بسیار باارزش است و می‌تواند الگویی برای عملکرد پیروان آن دین قرار گیرد. موضوع این مقاله، تحلیلی بر منطق آیات جنگ و صلح در قرآن و تورات است و نویسندگان کوشیده‌اند این موضوع را با به‌کار‌گیری روش نظری و کتابخانه‌ای بررسی کنند. هدف اصلی این پژوهش، تبیین منطق آیات جنگ و صلح در قرآن و تورات در نظر گرفته شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد تعالیم ده فرمان در تورات اهمیت بنیادین دارد و با آیات قرآن متناظر است؛ برای مثال در فرمان پنجم تأکید شده است: قتل مکن؛ همچنین در آیات قرآن کریم اولویت با جنگ‌نکردن و برقراری صلح است. با بررسی بیشتر درمی‌یابیم در بخش‌های دیگر تورات، منطق جنگ و صلح با آنچه در ده فرمان مشاهده می‌کنیم، متفاوت است و نشان از فاصله‌گرفتن آن با منطق قرآن است. درمجموع می‌توان گفت آیات جنگ در تورات، خشن، مطلق و غیراخلاقی بیان شده است و صلح اغلب بنا بر مصالح قوم یهود لحاظ می‌شود. در قرآن نیز آیات جنگ بیان شده است که بیشتر به منظور ایجاد آمادگی دفاعی و بیان قدرت بازدارندگی در برابر دشمن مطرح می‌شود تا دشمن به فکر تهاجم نیفتد و درنهایت اولویت با برقراری صلح است.

دین مسیحیت از قرون وسطی تا دوران مدرن، بزرگترین جامعه مومنان جهان را دارد و اهدافی فرامرزی و بینافرهنگی را دنبال می¬کند. یکی از دلایل این گستردگی، استفاده از روش¬های متنوع تبلیغ دین در طول قرون و ملازم با فراز و فرودهای تاریخی بوده است. ماموریت تبلیغ دین مسیح یا میسیون نیز کارکردهای مختلفی یافته و نزد ملل دنیا به صور متفاوتی شناخته شده است. نقش مبلغان دینی مسیحیت در گذر از مرزها و رساندن پیام عیسی تا چه حد در جهانی شدن آن موثر است؟ رویدادنگاری تاریخی، گاهی میسیونری را احیاگر امپریالیسم، متعصب و درپی گفتمان سلطه جویانه نشان می¬دهد اما در آن سوی این باور، تلاش¬گرانی از جان¬گذشته با توانائی بالا در ایجاد ارتباطات انسانی و پاسخگوئی به شبهات و نقدهای افراطی، بدون چشمداشت مادی و دنیوی و حتی گاهی آغازگر جریانات مهم تاریخی قرار دارند. در جهت روشنگری بیشتر راجع به نقش مبلغان مسیحی، روش این مقاله توصیف و تحلیل نقش آنان در رشد ناسیونالیسم، مخالفت با نظام برده¬داری، حفظ محیط زیست و تشکیل شبکه¬های جهانی است که ترسیم رویکردی پویا و مقاوم از تبلیغ دین بوده و تبلور آن نیز در دفاع از اصل حق ملت¬ها برای تعیین سرنوشت خود مشهود است. جستجو در روش های تبلیغ ادیان، بستر طراحی مدل های جدید در تبلیغ دین را فراهم خواهد آورد.

معنا، مفهوم و هدف از زندگی پرسشی است که از زمان حضور انسان بر روی کره¬ی خاکی در ذهن او تداعی شده و همواره انسان به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش است. دین اسلام حیات حقیقی را از آنِ خداوند دانسته و هدف زندگی، معنا و مفهوم آن را رسیدن به قرب الهی معرفی کرده است. بنابراین سیر الهی برای رسیدن به حیات طیبه تنها از طریق کمال ممکن می¬گردد و انسان به کمال نمی¬رسد مگر اینکه روح و روان او سالم بوده و زندگی¬اش با ایمان الهی سرشته شده باشد. امام سجاد علیه¬السلام به عنوان یکی از رهبران دینی-سیاسی مسلمانان از جمله کسانی است که بهره¬مندی از سلامت روان را مورد تأکید قرار داده است. بر این اساس هدف اصلی مقاله حاضر بررسی نقش معناداری زندگی در سلامت روان با تکیه بر دیدگاه¬های امام سجاد علیه¬السلام است که به روش توصیفی-تحلیلی و به صورت کتابخانه¬ای جمع¬آوری شده است. یافته¬¬های پژوهش نشان می¬دهد معناداری زندگی بسته به عواملی مثل ایمان، عمل صالح و عوامل اخلاقی چون عفو و گذشت، خدمت و کارگشایی، مشورت کردن در امور، صدق و امانت، مدارا و مردم¬داری، نقدپذیری، مسئولیت و تعهد و غیره بر روی سلامت روان نقش¬آفرینی می¬کند. کرامت انسانی و اعتقاد به معاد و سرای آخرت که از ایمان نشأت می¬گیرند از جمله نقش¬های معناداری زندگی هستند که در سلامت روان انسان اثرگذارند.

در متون دینی زرتشتی، انتقال فرّه ایزدی و پادشاهی از شاهی به شاه دیگر، سلسله‌ای از انسان‌های فرّه‌مند را پدید آورد که به واسطه همان فرّه، وظیفه سرپرستی خلق و تصرف در امور آنها و برقراری نور در سراسر هستی را عهده‌دار شدند. بعد از فتح ایران توسط مسلمانان، فرّه ایزدی بار دیگر با حفظ صورت‌بندی‌های گفتمانی خود، در متون مختلف نمود تازه‌ای پیدا کرد. در مذهب اسماعیلیه بنا به شرایط زمانی و مکانی، سلسله‌ای از انسان‌های کامل تشکیل شدند که آنها نیز وظایفی مشابه با انسان‌های فرّه‌مند، یعنی وظیفه حفظ و نگهداری مردم را از خطر گمراهی بر عهده داشتند. با این نظر و با توجه ‌به وجود عناصر الهیاتی در گفتمان فرّه ایزدی که بر مبنای آن حاکمان با برخورداری از تأیید اهوره‌مزدا و با داشتن گونه‌ای «ولایت» و خاصیت آیینگی، فیض اهوره‌مزدا را به مردم انتقال دادند؛ این مسئله را می‌توان یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اشتراک نظر در گفتمان فرّه ایزدی و بحث ولایت و انسان کامل در ادبیات جهان اسلام به ‌حساب آورد. به ‌این ‌ترتیب تکوین و سیر تطور مفهومی تدریجی در نظریه ولایت و انسان کامل و پیوند آن میان حکمت خسروانی و عرفان ایرانی تا قرن هفتم هجری در زمینه حاکمیت سیاسی در ایران پدید آمد. این مقاله با روش تطبیقی، در پی بررسی و تحلیل این دو جریان دینی - عرفانی ایرانی و اسلامی است تا پرده از شباهت‌ها و اختلاف‌های این دو جریان بردارد.