جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫امام حسين( در قرآن و روايات، با عناويني مانند فرزند رسول خدا(، داراي طهارت و عصمت، واجب الاطاعه، مظلوم و صاحب نفس مطمئنه معرفي شده است. قيام امام حسين( از منظر سنت داراي مباني مهمي مانند اصلاح‌طلبي، امر به معروف و نهي از منکر، و تشکيل حکومت اسلامي است. اما از منظر قرآن، اين قيام از جهات متعددي قابل بررسي است؛ از يک‌سو، امام حسين( مفسر، وارث معارف و مجري احکام قرآن است، که دلايل قرآني و حديثي بر آن دلالت داشته، و به‌دليل امامت، عصمت و رضايت پيامبر از آن حضرت قيام ايشان بر محور قرآن تلقي مي‌شود. از سوي ديگر، قرآن و امام حسين(، که در واقع يک حقيقت هستند، در اداي رسالت الهي همگام بوده، و نقاط مشترک بسياري مانند عدم فرسودگي با گذشت زمان، نورانيت دائمي، پيشوايي همه انسان‌ها، انحراف ناپذيري، پربرکت بودن، جداکنندگي حق از باطل، حجيت براي جهانيان، عظمت وجودي و انطباق با حق، ميان آن‌ها وجود دارد. همچنين سيره اخلاقي، سياسي و اجتماعي امام نيز برگرفته از قرآن بوده و کاملاً با آموزه‌هاي قرآني هماهنگ است. يکي ديگر از بهترين شيوه‌هايي که به‌وسيله آن مي‌توان به مباني قرآني قيام امام حسين( پي برد توجه به سخنان، خطبه‌ها و نامه‌هاي آن حضرت در مقاطع مختلف نهضت، از مدينه تا کربلا است، که دائماً ريشه حرکت اصلاحي خود را با استناد به آيات قرآن روشن ساخته است. انطباق رفتار امام با قرآن در طول نهضت به‌ويژه از بُعد مبارزه با ظلم و نظام طاغوتي، با توجه به مطالبي که در کلام ايشان آمده و قرآن نيز به آن تصريح نموده، قابل اثبات است. از طرف ديگر، اصول و معيارهاي قرآني فراواني مانند توحيد، عبوديت، ولايت و رهبري، عدالت‌خواهي و عزت‌طلبي، بر اين نهضت حاکم است که آن را از ساير نهضت‌ها متمايز مي‌کند. شبهاتي هم بر اين نهضت وارد شده، که دلايل فراواني بر رد آن‌ها دلالت دارد.

‫چکيده : نگارنده در پايان نامه خويش به دنبال روش‌هاي رسيدن به علم مطلوب است و اثبات آن را از ديدگاه قرآن و سنت امکان‌پذير مي‌داند. مقصود از دانش در اين‌جا همان شناخت است، که واقعيت‌ها را به انسان ارائه مي‌دهد؛ از اين رو نويسنده با مروري بر آيات و روايات، راه‌کارهاي دستيابي به دانش و مراتب و ماهيت آن‌ها را در چهار فصل فراروي خوانندگان نوشتارش قرار مي‌دهد. در فصل اول تعريف شناخت، امکان آن، اهميت شناخت، ابزار شناخت و اقسام آن، منابع شناخت و تفاوت راه‌هاي شناخت و ابزار و منابع آن از منظر قرآن کريم و انديش‌مندان مسلمان و برخي ديدگاه‌ها درباره امکان و منابع شناخت، نقادي شده است. در فصل دوم روش‌هاي وصول به معرفت و دانش از طريق حس و تجربه، عقل، کشف و شهود عرفاني و وحي تبيين و ويژگي‌هاي هر يک از اين دانش‌ها و معارف، درصد خطا و تفاوت آن‌ها با هم بيان مي‌شود. فصل سوم به ارزيابي هر يک از راه‌هاي شناخت از منظر قرآن و حديث اختصاص دارد و قلمرو حس و تجربه در کسب معرفت، قلمرو عقل، کشف و شهود و معارف وحياني مشخص گرديده و بهترين دانش، دانشي قلمداد شده که جنبه يقين در آن کامل باشد؛ شک و شبهه در آن راه نيابد و علمي حضوري باشد. در فصل چهارم مهم‌ترين موانع دانش حسي، عقلي و قلبي از ديدگاه قرآن مطرح گرديده و راه‌هاي برطرف کننده اين موانع، پرهيز از هوس، کسب تقوا، گرايش به قرآن و معارف وحياني، جلا دادن قلب با ياد خدا، پرهيز از غفلت، گوش سپردن به موعظه‌هاي اولياي دين عنوان شده و از منظري قرآني و روايي در اين زمينه مباحث متعددي به خوانندگان ارائه داده است.

‫اين پاياننامه در ترجمه و تحقيق بخشى از كتاب «الحوار فى القرآن» تأليف محمدحسين فضلالله است و در هفت فصل با اين عناوين تدوين يافته است: گفتگوى نوح و قومش، گفتگوى ميان دوزخيان، گفتگوى خداوند با دوزخيان، گفتگوى ظالمين و منافقين با مؤمنين، گفتگوى ميان مؤمنين و مجرمين، ذكر خلاصهاى از قصه قارون و قصه هود با قومش عاد.

‫كتاب مورد تحقيق يكى از كتب سهگانه اثر محمدحسين على صغير است كه در يك مجلد به نام «دراسات قرآنية» نشر يافتهاند. اين كتاب مشتمل بر پنج فصل با مباحث ذيل است. تعريف تفسير و تأويل، آداب تفسير و شرايط مفسر، مصادر تفسير، روشهاى تفسير و مراحل شكلگيرى تفسير. در اين پاياننامه فصل اول و دوم كتاب مذكور ترجمه و تحقيق شده است.