جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اين اثر، رساله اى مختصر در تاريخ چهارده معصوم عليهم السلام است كه روايت جهضمى( ۲۵۰ م) اما منسوب به ابن ابى ثلج( ۳۲۵ م) است و پيش از اين در مجموعه نفيسه با عنوان تاريخ ائمه منتشر شده است. اين رساله در محورهاى مشخصى از هر يك از معصومان سخن گفته است: ۱- تاريخ وفات ۲- فرزندان ۳- مادران ۴- القاب ۵- كنيه ها ۶- مدفن ۷- باب ها. مؤلف در هر يك از اين محورها به نام پيامبر يا امام اشاره كرده و گاه در چند كلمه، مطالب خود را بدون سند مجزا بيان مى كند جز آنكه در ابتداى نقل خود گاه راوى اصلى را نام برده است. اين اثر اخيراً توسط سيد محمدرضا حسينى جلالى تحقيق شده و به صورت كتاب مستقل در آمده كه البته بخشى از آن مقدمه و بخشى هم پاورقى‏هاست و به نسخه ها و همچنين مطالب مشابه در منابع ديگر اشاره مى كند. وى در مقدمه طولانى كتاب به اسناد آن اشاره كرده كه عبارتند از: ابن خشاب و حسين بن حمدان خصيبى‏ اين اثر پيش‏تر به ابن ابى الثلج بغدادى( ۳۲۵ م) نسبت داده مى‏شد، ليكن محقق معاصر سيد محمدرضا حسينى جلالى اين رساله را به پنج نفر نسبت داده است: ۱- نصر بن على جهضمى ۲- امام رضا عليه السلام ۳- احمد بن محمد فاريابى ۴- ابن ابى الثلج بغدادى ۵- ابن خشاب. وى معتقد است با توجه به اينكه بيشتر نصوص كتاب از ائمه اخير نقل شده است به نظر مى رسد اين روايات، اصلى واحد داشته كه افراد مختلف آن را نقل كرده‏اند و به هر يك از ايشان نسبت داده شده است. جهضمى كه فقط برخى از روايات را نقل كرده از راويان اهل سنت به شمار مى رود. سيد بن طاووس و شيخ حر عاملى اين رساله را به او نسبت داده اند. بر روى نسخه تركى كتاب به نام امام هشتم اشاره شده ولى آن حضرت هم مؤلف اثر نيست بلكه برخى روايات به ايشان مى رسد. سزگين، اين رساله را به فريابى نسبت داده كه او راوى از نصر جهضمى است ولى محقق كتاب، اين نسبت را هم ناتمام مى‏داند. چهارمين نفرى كه كتاب به او منسوب است ابن ابى‏ثلج است ولى برخى روايات، از متاخرين وى نيز نقل شده است. همچنين است نسبت كتاب به ابن خشاب يا خصيبى. به هر حال اين نقل در دوره‏ هاى مختلف از افراد متعدد نقل شده و مؤلف واحدى ندارد.

موسوعة الإمام العسكري (علیه السلام)، توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، آقايان سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى، مهدى اسماعيلى و سيد ابوالفضل طباطبايى، تحت اشراف سيد محمد حسينى قزوينى به زبان عربى تدوين شده است. اين اثر سومين موسوعه تدوين‌شده از اين مؤسسه بوده كه دربردارنده آنچه از امام حسن عسکری (علیه السلام) - در گفتار و كردار - صادر شده، همچنين آنچه از ديگران - كتب آسمانى، انبيا، ائمه (علیهم السلام) و شخصيت‌هاى شيعه و سنى - در شأن و منزلت ايشان وارد گرديده است، مى‌باشد؛ به‌عبارت‌ديگر، معجم تمامى امورى است كه به امام عسكرى (علیه السلام) مربوط مى‌باشد. اثر حاضر، گسترده‌ترين و جامع‌ترين كتاب موجود در مورد حيات امام يازدهم علیه السلام مى‌باشد. كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و سيد محمد حسينى قزوينى آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه تنظيم و در شش جلد منتشر شده است. تعداد احاديث كتاب، حدود 1180 حديث مى‌باشد و از حدود 210 عنوان كتاب از منابع اوليه شيعه و سنى استفاده شده است یکی دیگر از امتیازات و ویژگی های این موسوعه، فهرست های مختلف و متنوّعی است که در 30 عنوان به شرح زیر خواهد بود: فهرست آیات شریفه قرآن، دعاها و زیارات، احادیث شریفه، کلمات غیر معصوم، اسامی 14 معصوم علیهم السلام ، پیامبران سلف و جانشینان ایشان، نام فرشتگان و جنّیان، مردان، زنان، مکان ها و شهرها، صنایع و حرفه ها، فرقه ها و مذاهب، پادشاهان و خلفا، عناوین فقهی، وزن ها و کیل ها و...، اشعار، اوّلیّات، ضرب المثل ها، امراض و آفات، زبان های گوناگون، مقامات الهی، حیوانات، خوراکی ها و آشامیدنی ها، پوشیدنی ها، رنگ ها، زینت آلات، کتاب های آسمانی، وقایع و ایّام، ستارگان، مصادر و منابع موسوعه "جلد چهارم" اختصاص به باب نهم در پنج فصل دارد: فصل اوّل: متضمّنِ احادیث شریفه قدسیه. فصل دوم: کلمات ملائکه و فرشتگان الهی. فصل سوم در 2 موضوع: سخنان پیغمبران سلف و کلمات حضرت رسول علیهم السلام . فصل چهارم در 13 موضوع: متضمّنِ سخنان حضرت فاطمه زهرا و امامان علیهم السلام . فصل پنجم در 11 موضع: حاوی سخنان افراد و شخصیت ها. و اما خاتمه موسوعه، مشتمل بر چهار فصل است: فصل اوّل: آن دسته از روایات و احادیثی که به قرینه راویان حدیث و نظرات دانشوران علم رجال و درایه، از دیگر معصومان علیهم السلام بوده؛ ولی اشتباهاً به نام امام عسکری علیه السلام ثبت گردیده است. فصل دوم: اشخاص و افرادی که مورد مدح و یا مذمّت حضرت قرار گرفته اند. فصل سوم در 4 موضوع: موثّقین، معتمدین، نمایندگان و خادمان حضرت و نیز شعرای هم عصر امام که در عظمت وی اشعار سروده اند. فصل چهارم: راویان و اصحاب امام عسکری علیه السلام می باشد که مشتمل بر 2 موضوع است: الف) راویان و اصحابی که دانشوران علم رجال در کتاب های خود به نام آنان تصریح نموده اند. ب) راویانی که در این موسوعه مستقیماً از حضرت نقل سخن یا سیره کرده اند.

موسوعة الإمام العسكري (علیه السلام)، توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، آقايان سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى، مهدى اسماعيلى و سيد ابوالفضل طباطبايى، تحت اشراف سيد محمد حسينى قزوينى به زبان عربى تدوين شده است. اين اثر سومين موسوعه تدوين‌شده از اين مؤسسه بوده كه دربردارنده آنچه از امام حسن عسکری (علیه السلام) - در گفتار و كردار - صادر شده، همچنين آنچه از ديگران - كتب آسمانى، انبيا، ائمه (علیهم السلام) و شخصيت‌هاى شيعه و سنى - در شأن و منزلت ايشان وارد گرديده است، مى‌باشد؛ به‌عبارت‌ديگر، معجم تمامى امورى است كه به امام عسكرى (علیه السلام) مربوط مى‌باشد. اثر حاضر، گسترده‌ترين و جامع‌ترين كتاب موجود در مورد حيات امام يازدهم علیه السلام مى‌باشد. كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و سيد محمد حسينى قزوينى آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه تنظيم و در شش جلد منتشر شده است. تعداد احاديث كتاب، حدود 1180 حديث مى‌باشد و از حدود 210 عنوان كتاب از منابع اوليه شيعه و سنى استفاده شده است یکی دیگر از امتیازات و ویژگی های این موسوعه، فهرست های مختلف و متنوّعی است که در 30 عنوان به شرح زیر خواهد بود: فهرست آیات شریفه قرآن، دعاها و زیارات، احادیث شریفه، کلمات غیر معصوم، اسامی 14 معصوم علیهم السلام ، پیامبران سلف و جانشینان ایشان، نام فرشتگان و جنّیان، مردان، زنان، مکان ها و شهرها، صنایع و حرفه ها، فرقه ها و مذاهب، پادشاهان و خلفا، عناوین فقهی، وزن ها و کیل ها و...، اشعار، اوّلیّات، ضرب المثل ها، امراض و آفات، زبان های گوناگون، مقامات الهی، حیوانات، خوراکی ها و آشامیدنی ها، پوشیدنی ها، رنگ ها، زینت آلات، کتاب های آسمانی، وقایع و ایّام، ستارگان، مصادر و منابع موسوعه "جلد اول" شامل باب اوّل در شش فصل: فصل اوّل در 4 موضوع: پیشگویی حضرت رسول صلی الله علیه و آله وسلم و بشارت بر ولادت امام عسکری علیه السلام، تاریخ ولادت و محلّ ولادت. فصل دوم نیز در 4 موضوع: نام حضرت در کتاب های آسمانی، نسب حضرت، ألقاب و کنیه حضرت. فصل سوم در 2 موضوع: شمائل و جمال حضرت. فصل چهارم در 4 موضوع: نام مادر، شأن آن مخدّره، همسران و اسامی و حالات ایشان، زیارت نامه نرجس و فرزندان دختر و پسر، خواهران و برادران حضرت. فصل پنجم در 3 موضوع: مدّت عمر هنگام خروج از عراق، مدّت امامت و مدّت عمر هنگام شهادت. فصل ششم در 5 موضوع: تاریخ شهادت، چگونگی شهادت، نماز بر جنازه حضرت و محل و کیفیت دفن. باب دوم در شش فصل: فصل اوّل در 15 موضوع: نصوص وارد بر امامت حضرت از کتاب های آسمانی و انبیا و معصومان علیهم السلام . فصل دوم در 9 موضوع: برخی از احادیث وارده پیرامون فضائل و مناقب حضرت. فصل سوم در 6 موضوع: علائم و نشانه های امامت در کلام معصومان علیهم السلام . فصل چهارم در 11 موضوع: معجزات و کرامات حضرت در جریانات مختلف. فصل پنجم در 2 موضوع: زیارات وارده و دعای متضمّنِ توسّل به حضرت. فصل ششم: در بیان کلمات بزرگان پیرامون شخصیّت والامقام حضرت.

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة (علیهم السلام)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (علیه السلام) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. "جلد نوزدهم" دنباله مباحث فقهی جلدهای قبلی و نیز ابواب، دیات – وصایا و ارث می باشد

«الإتْحاف بِحُبّ الأشْراف»، کتابی در شرح حال خاندان پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه معصومین (علیهم السلام) تألیف جمال الدین ابو محمد عبدالله بن محمد بن عامر شبراوی از عالمان اهل سنت الازهر قاهره است. او در این کتاب، نام ائمه معصومین علیهم السلام و ابواب مختص به هر امام را به شیوه‌ ای خاص بیان می‌ کند. مؤلف ابتدا به بیان احادیثی درباره مقام و منزلت اهل بیت و ذریه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌ پردازد. سپس شرح حال امام حسن (علیه السلام) و امام حسین (علیه السلام) را محور قرار داده و به صورت مفصل درباره آن دو امام سخن گفته است. در ادامه، فصلی را به بیان جواز و عدم جواز لعن یزید اختصاص داده و با نقل قول گروهی از عالمان اهل سنت از کنار آن گذشته و در همان باب، تاریخ کربلا را پی می گیرد. مؤلف به جهت سکونت در قاهره و اهمیت مشهد الرأس و کرامات مقام منسوب به سرِ مقدس امام حسین (علیه السلام) بابی را به این محل اختصاص داده است. باب پنجم کتاب درباره بقیه خانواده پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و ائمه سخن می‌ گوید و مؤلف همه را ذیل یک باب جمع کرده است. او درباره پدر، مادر، همسر و دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)، حسنین (علیهما السلام)، زید بن حسن، حسن مثنی، امام سجاد (علیه السلام)، امام باقر (علیه السلام) و به ترتیب ائمه شیعه تا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) سخن گفته است. که در این کتاب ذیل بحث از امام دوازدهم با عنوان حجت و به قول شیعه، مهدی منتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) یاد شده ولی مؤلف می‌گوید این نظر شیعه درست نیست و او مهدی نیست. مهدی اگر چه از اهل بیت است ولی عمر طولانی ندارد و بعداً متولد خواهد شد.

«ألعَدَدُ القَویّة لِدفْعِ المَخاوِفِ الیَوْمیّة» کتابی به زبان عربی نوشته علی بن یوسف بن مطهر حلی برادر علامه حلی، از علمای قرن هفتم و هشتم هجری است. موضوع کتاب، ادعیه و ذکرهای روزانه هر ماه و شرح حال متولدین در هر روز از ماه و خواص ایام است. این کتاب که در دو جلد تألیف شده و فقط جلد دوم آن موجود است، در ۳۰ فصل تنظیم شده و هر فصل مربوط به یک روز از ماه است. ۱۵ فصل اول در جلد اول بوده، که مفقود شده و حتی علامه مجلسی و صاحب ریاض العلماء هم آن را نیافته‌ اند و فقط ۱۵ فصل آخر کتاب یعنی جلد دوم آن موجود است. از جمله مباحث جنبی مهمی که در جلد دوم مورد بحث قرار گرفته، می‌توان به مواردی اشاره کرد از جمله: 1- در روز پانزدهم احوالات امام مجتبی (علیه السلام) و حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) را ذکر نموده است. 2- در روز هفدهم شرح زندگانی و بعثت و مکارم اخلاق رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و امام صادق (علیه السلام) بیان شده است. 3- در روز هجدهم بحثی مفصل پیرامون غدیر خم و وصایت امیرالمؤمنین (علیه السلام) ذکر شده و جریان قتل عثمان، به روایت تاریخ آورده شده است. 4- در روز بیستم مناقب و تاریخ زندگی أم الأئمة، حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) آمده است. 5- روز بیست و یکم زندگی نامه و مناقب امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) ذکر شده است.

«موسوعة الإمام الهادي (علیه السلام)» توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شامل آقايان سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى، مهدى اسماعيلى و سيد ابوالفضل طباطبايى، تحت اشراف سيد محمد حسينى قزوينى، تأليف و در سال 1424 ق منتشر شده است. از جمله اهداف نگارندگان در اين دايرة المعارف، بررسى موضوعات كلامى، فقهى، تاريخى و غير آن بر حسب كلام امام (علیه السلام) بوده است. كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و سيد محمد حسينى قزوينى آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه، در چهار جلد، تنظيم شده است. ابوالقاسم خزعلى در مقدمه‌ اش بر كتاب به شرح حال امام هادى (علیه السلام) و اخبار و زيارات صادر شده از آن حضرت از جمله زيارت جامعه كبيره و زيارت غديريه به اجمال اشاره كرده است. سيد محمد حسينى قزوينى نيز در مقدمه‌ اش ضمن بيان وظيفه و رسالتى كه مؤسسه ولى عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بر عهده دارد.جلد چهارم اختصاص به ذكر اصحاب و راويان امام هادى (علیه السلام) دارد. در ابتدا اسامى 516 نفر از اصحاب بدون ذكر شرح حال آنها و سپس نام 379 نفر از راويان با ذكر شرح حال مختصرى از هر يك ارائه شده است. در انتهاى بخش دوم 15 اصطلاح كه در طريق برخى از احاديث امام هادى (علیه السلام) ذكر شده، آمده كه نويسنده نتوانسته معناى روشنى براى آنها بيابد آمده است.

موسوعة الإمام العسكري (علیه السلام)، توسط گروه علمى مؤسسه ولى عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف)، آقايان سيد محمد موسوى، عبدالله صالحى، مهدى اسماعيلى و سيد ابوالفضل طباطبايى، تحت اشراف سيد محمد حسينى قزوينى به زبان عربى تدوين شده است. اين اثر سومين موسوعه تدوين‌شده از اين مؤسسه بوده كه دربردارنده آنچه از امام حسن عسکری (علیه السلام) - در گفتار و كردار - صادر شده، همچنين آنچه از ديگران - كتب آسمانى، انبيا، ائمه (علیهم السلام) و شخصيت‌هاى شيعه و سنى - در شأن و منزلت ايشان وارد گرديده است، مى‌باشد؛ به‌عبارت‌ديگر، معجم تمامى امورى است كه به امام عسكرى (علیه السلام) مربوط مى‌باشد. اثر حاضر، گسترده‌ترين و جامع‌ترين كتاب موجود در مورد حيات امام يازدهم علیه السلام مى‌باشد. كتاب با دو مقدمه از ابوالقاسم خزعلى و سيد محمد حسينى قزوينى آغاز و مطالب در نه باب و يك خاتمه تنظيم و در شش جلد منتشر شده است. تعداد احاديث كتاب، حدود 1180 حديث مى‌باشد و از حدود 210 عنوان كتاب از منابع اوليه شيعه و سنى استفاده شده است یکی دیگر از امتیازات و ویژگی های این موسوعه، فهرست های مختلف و متنوّعی است که در 30 عنوان به شرح زیر خواهد بود: "جلد ششم" اختصاص به فهرست آیات شریفه قرآن، دعاها و زیارات، احادیث شریفه، کلمات غیر معصوم، اسامی 14 معصوم علیهم السلام ، پیامبران سلف و جانشینان ایشان، نام فرشتگان و جنّیان، مردان، زنان، مکان ها و شهرها، صنایع و حرفه ها، فرقه ها و مذاهب، پادشاهان و خلفا، عناوین فقهی، وزن ها و کیل ها و...، اشعار، اوّلیّات، ضرب المثل ها، امراض و آفات، زبان های گوناگون، مقامات الهی، حیوانات، خوراکی ها و آشامیدنی ها، پوشیدنی ها، رنگ ها، زینت آلات، کتاب های آسمانی، وقایع و ایّام، ستارگان، مصادر و منابع موسوعه

الإمام الصادق عليه‌السلام، تألیف محمدحسین مظفر (1312-1381ق)، کتابی است که از جنبه‌های مختلف به زندگی ششمین پیشوا و امام شیعیان؛ امام جعفر صادق (علیه السلام) در دو جلد پرداخته است. مرحوم مظفر بااینکه كتاب را به شيوه سنتى نوشته، ليكن سعى كرده مآخذ خود را چه به‌طور غالب در متن و چه در پاورقى نام ببرد. درعین‌حال موارد زيادى هم هست كه وى از منبع خود ياد نكرده و مطالب را آورده است. در "جلد دوم" برخی از مواعظ و خطابه‌های آن حضرت به همراه زندگینامه، فرزندان، شاگردان و غلامان ایشان آمده است.

کتاب «حياة الإمام الحسن عليه السلام» نوشته باقر شريف قرشی، که در دو جلد در مورد زندگی امام حسن (علیه السلام) نوشته شده است. باقر شريف تلاش كرده از تحليل و اظهار نظر درباره روايات فروگذار نكند و بخصوص در مواردى كه يك خبر با مسلمات تاريخى و گاه با اصول مذهبى شيعه سازگار نيست به بررسى آن پرداخته است. مؤلف در آثار خود مقيد به ذكر منابع در پاورقى‌هاست. به رغم دقت و تحقيق وى، به نظر مى‌رسد در مواردى هم به قلم‌فرسايى و توضيح واضحات دچار شده و هم نگاه غالب سنتى در آثار مربوط به ائمه را از دست نداده است. همچنين در موضوع راويان، بيشتر به جمع‌آورى پرداخته و بررسى كافى انجام نشده و مشتركات تفكيك نشده‌اند. جلد اول این کتاب شامل عناوین زیر است: نسب شناسی امام ولادت امام آیات و احادیث در شان حضرت و اهل بیت علیهم السلام شخصیت شناسی امام مناقب و فضایل امام