جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫امام موسي کاظم( در ميان امامان دوازده‌گانه شيعه، به کثرت اولاد مشهور است. در مورد تعداد فرزندان ايشان اقوال متفاوتي وجود دارد، اما قوي‌ترين نظر در اين زمينه، متعلق به شيخ مفيد است که 37 فرزند شامل هجده پسر و نوزده دختر، براي آن حضرت ذکر کرده است. بررسي تاريخي نشان مي‌دهد که فرزندان امام کاظم( نقش برجسته‌اي در گسترش تشيع داشته‌اند. برترين فرزند ايشان، امام علي بن موسي(ع) است، که در يازدهم ذي‌القعده سال 148 هجري در مدينه متولد گرديده و در آخر ماه صفر سال 203 در شهر طوس به‌دست مأمون عباسي به شهادت رسيد. قاسم فرزند ديگر امام کاظم( است، که از مدينه به عراق مهاجرت نمود و در منطقه حلّه شهر بغداد از دنيا رفت. جعفر معروف به خواري، که در خوار مکه مدفون است، عباس که گفته‌اند قبر او در صحن کاظمين مي‌باشد، محمد معروف به عابد، عبدالله که بسيار متواضع بوده و نسبت به امامت امام رضا و امام جواد کاملا مطيع بوده است، ابراهيم اصغر که جد سيد مرتضي و سيد رضي مي‌باشد و در بغداد مدفون است، هارون، حمزه، زيد، اسماعيل و حسن، از ديگر فرزندان امام موسي کاظم( هستند. همچنين اسحاق که از پدرش و از امام رضا(ع) روايت نقل مي‌کرده، در سال 240 هجري در مدينه درگذشت. حسين که از راويان حديث بوده، سه امام معصوم را درک کرده است. احمد بن موسي(ع) نيز از فرزندان فاضل امام کاظم( بود که براي امام رضا(ع) از مردم بيعت مي‌گرفت، و قبر شريفش در شيراز مي‌باشد. شرح حال دختران امام کاظم(، به غير از فاطمه معصومه(، نامعلوم است. ايشان خواهر ابويني امام رضا(ع) است، که بسيار فاضله و جليل‌القدر و از محدثين بوده، و در سال 201 هجري در شهر قم وفات نمود. فاطمه ستي، فاطمه صغري معروف به بي‌بي هيبت، حکيمه، زينب و آمنه، نام بعضي ديگر از دختران امام کاظم( مي‌باشد.

‫نوشتار حاضر ضمن معرفي شيعه و تشيع اهواز و شکل‌گيري آن در اين شهر تا دوران حکومت صفويه، برخي شخصيت‌هاي معروف شيعي اين ديار و اوضاع شيعيان در آن را وصف مي‌کند. نويسنده در چهار فصل به ادوار مختلف حضور شيعيان در زمان حيات ائمه(، عصر غيبت صغرا و کبرا تا زمان به قدرت رسيدن حکومت صفويه در ايران پرداخته و وضعيت شيعيان در دوران گوناگون را شرح داده است. وي در فصل اول ضمن شناسايي شهر اهواز از لحاظ تاريخي، جغرافيايي و طبيعي، وجه تسميه اين شهر و وجود قوميت‌هاي مختلف به ويژه اقوام عرب را از ويژگي هاي مهم آن مي‌شمارد. آن گاه از جنبه تاريخي، حضور اديان و فرق و مذاهب گوناگون به ويژه حضور پررنگ شيعيان در اهواز از قرن اول هجري وصف گرديده است. نگارنده در فصل دوم به حضور شيعيان در اهواز از زمان حيات امام علي(ع) تا امام حسن عسکري(ع) پرداخته و اصحاب اهوازي ائمه معصوم(س) را معرفي کرده، تأثير ائمه در گسترش تشيع در اهواز را شرح مي‌دهد. وي در همين زمينه به معرفي برخي انديش‌مندان اهوازي در علوم حديث، فقه، کلام، تفسير و... و ارتباط آنان با ائمه يا اصحاب و وکلاي ائمه( اشاره کرده و برخي نهضت‌هاي شيعي و حرکت‌هاي شيعيان اهواز برضد خلفاي عباسي را شرح داده است. در فصل سوم به بررسي تاريخ شيعه در اهواز در غيبت صغراي امام زمان و ارتباط مردم اين شهر با وکلاي آن حضرت و دولت‌هاي شيعي پديد آمده در آن زمان در اهواز مانند دولت مشعشيان، دولت بطايح، دولت آل بويه و آل حنويه کردي معرفي شده‌اند. فصل چهارم به نقش شعراي شيعي اهواز در گسترش مذهب تشيع اختصاص دارد و مدايح شاعراني مانند ابن سکيت، سيد حميري و دعبل خزاعي در وصف اهل بيت(ع) عامل مهمي در گسترش فرهنگ تشيع در اهواز قلمداد شده است.