جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جهانی شدن از جمله مباحثی است که در دهه های اخیر در میان اندیشمندان مطرح بوده و تا به حال تحقیقات ارزنده فراوانی در این باره صورت گرفته است، تحقیق حاضر نیز با این سوال که؛ تشیع برای جهانی شدن در ابعاد اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی دارای چه ظرفیتی است. آغاز شد و به ارزیابی مبانی و اندیشه های جهانی شدن و مبانی اندیشه های تشیع، هر کدام به طور جداگانه پرداخت، پس از آن اندیشه جهانی شدن و تشیع را با هم مقایسه نمود، آن چه از این مقایسه به دست آمد آن است که؛ اگرچه هر دو اندیشه در بعضی از مبانی اعتقادی، اجتماعی، اخلاقی مشترکاتی با یکدیگر دارند و این مبانی در بین این دو اندیشه مشترک بیان شده است، اما به صورت کلی این دو دیدگاه از اساس و بنیان با هم متفاوت هستند زیرا اندیشه شیعی برگرفته از دین الهی است و دین در تمام اعتقادی، اجتماعی، اخلاقی انسان نقش برجسته و بسزایی دارد و در واقع اندیشه شیعی یک اندیشه دین محور، معناگرا، مقدس و ولایت محمور است، در حالی که اندیشه جهانی شدن که برگرفته از دیدگاه لیبرال دموکراسی غربی است، در اعتقادات پیرو اومانیسم و اندیشه هایش و در اجتماع هم پیرو مکتب لیبرال ـ سرمایه داری است و بر این اساس، هیچ جایگاهی در این اندیشه ندارد و این تفکر نوعی دین ستیز و سکولار است و در واقع جهانی شدن به اصطلاح غربی اش، یک تفکر و اندیشه دین ستیز، مادی گرا، دنیامحور و انسان گرا است، که ارزش های الهی و دینی در آن جایگاهی ندارد.

---

‫اين پژوهش ضمن معرفي فرقه‌هاي شيعي اماميه، زيديه و آقاخانيه و تاريخچه پيدايي هر يک از آن ها به رويکردهاي اين مذاهب در مقوله امامت مي‌پردازد و مطالبي چون: تعريف امامت، ضرورت وجود امام، نحوه تعيين امام، صفات و ويژگي‌هاي امام مانند عصمت، علم، افضليت و مصاديق امام را از ديدگاه اين مذاهب مطرح کرده و نقاط اشتراک و افتراق آن ها درباره امامت را شرح مي‌دهد. نويسنده در چهار فصل به اين موضوعات پرداخته است. فصل اول به کلياتي درباره مفهوم لغوي امامت و تعريف اماميه، زيديه و آقاخانيه اختصاص دارد. در فصل دوم امامت از ديدگاه زيديه بررسي شده است. در اين فصل نويسنده ابتدا با اشاره به تاريخ شکل‌گيري و پيدايي مذهب زيديه، زوايايي از حيات و شخصيت زيدبن علي و يحيي بن زيد و ادامه فعاليت‌هاي زيديه بعد از يحيي بن زيد را بررسيده و دولت‌هاي زيديه و فرقه‌هاي آنان را معرفي مي‌کند. آن گاه اهميت و جايگاه امامت از ديدگاه زيديه، وجوب امامت از منظر زيديه و ادله عقلي و نقلي آنان در اين زمينه، شرايط امام از ديدگاه زيديه و امامت امام حسن( و امام حسين( از منظر آنان را شرح مي‌دهد. در فصل سوم امامت از نگاه آقاخانيه بيان گرديده است. در اين فصل نيز نويسنده نخست به تاريخ پيدايي و شکل‌گيري فرقه آقاخانيه اشاره کرده و دليل هاي وجوب امامت از منظر اين فرقه، جايگاه امام در مکتب آقاخانيه، صفات امام، مانند عصمت، علم، فضيلت و نسب امام و طريقه تعيين او از ديدگاه آنان را مطرح نموده وضمن ذکر ادله عقلي و نقلي اين فرقه بر امامت حضرت علي(، وظايف امت اسلامي در قبال امام را بر مي‌شمارد. در فصل چهارم امامت از ديدگاه شيعه اماميه اثناعشري واکاوي شده و تعريف امامت، ضرورت و فلسفه امامت، دليل هاي عقلي و نقلي آنان مبتني بر وجوب امامت، شرايط و ويژگي‌هاي امام از ديدگاه اماميه، مانند عصمت و علم امام وادله آن ها مبني بر امامت و خلافت بلافصل امام علي( پس از پيامبر اسلام( مطرح مي‌شود. نويسنده در ادامه امامان پس از امام علي( را از منظر ايشان معرفي کرده و طريق تعيين امام از ديدگاه اماميه و وظايف امت در قبال امام را از نگاه اين فرقه بيان مي‌کند. او در پايان نقاط اشتراک و افتراق ديدگاه‌هاي اين سه فرقه شيعه را شرح مي‌دهد.