جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«مائةُ مَنْقَبَة مِنْ مَناقِب امیرالمؤمنین وَ الأئمّة مِنْ وُلْده (ع) مِن طَریقِ العامّة» معروف به فضائل ابن شاذان کتابی است تالیف ابوالحسن محمد بن احمد بن علی، معروف به ابن شاذان قمی و از بزرگان شیعه در قرن چهارم و پنجم هجری. در این کتاب، صد کرامت و فضیلت درباره حضرت علی (ع) برگرفته از منابع مختلف، ذکر شده است. از مقدمه‌ ای که مؤلف بر کتابش نوشته، چنین به دست می‌آید که گویا بعضی از دوستداران حضرت علی (ع) از او درخواست کردند کتابی در فضائل و مناقب حضرت علی بن ابی طالب (ع) بنویسد. کتاب حاضر از منابع مهم روایی شیعه است که بزرگانی چون سید بن طاووس در «الیقین»، علامه مجلسی در «بحارالانوار»، سید هاشم بحرانی در «غایة المرام» و علامه امینی در «الغدیر»، برخی از احادیث کتب خود را از آن نقل کرده‌ اند. علاوه بر این، چون مولف احادیث را از منابع اهل سنت نقل کرده است همین امر سبب شده است که این کتاب نزد اهل سنت هم مقبول باشد و بزرگانی از اهل تسنن، مطالب و روایات آن را در کتاب‌ هایشان بیاورند.

لماذا اخترت مذهب الشيعه مذهب اهل البيت (علیهم السلام) درباره اثبات حقانيت اميرالمومنين (علیه السلام) و جانشينى ايشان بعد از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نوشته شده است. كتاب با دو مقدمه و مطالب در هشت فصل، تنظيم شده است. نويسنده در تمامى اين فصول، با استفاده از آيات و رواياتى كه در كتب اهل سنت منقول است، به اثبات حقانيت و ولايت اميرالمومنين علیه السلام و فرزندان معصومش علیهم السلام پرداخته و در دو فصل آخر، به ماجراى سقيفه اشاره نموده و مناظراتى را كه با افراد مختلف داشته، نقل كرده است. نويسنده در فصل اول، اشاره مى‌كند كه همه مذاهب چهارگانه اهل سنت، از شاگردان امام صادق (علیه السلام) بوده و از ايشان مطالب را گرفته و به چهار فرقه تبديل شده‌اند. از اين‌رو آنچه كه در كتب مذاهب اربعه، موافق مذهب جعفرى است، از «جعفر بن محمد الصادق (علیه السلام)» و آنچه كه مخالف با گفتار ايشان است، اجتهاد خود اين چهار نفر مى‌باشد. وى در اين فصل، به شرح حال خويش پرداخته و در ادامه، به اختلافاتى كه بين اين مذاهب چهارگانه و اختلاف فتاوايى كه دارند، اشاره نموده است. مثلا مى‌گويد كه شافعى معتقد است اگر كسى دستش به زن اجنبيه‌اى بخورد، وضويش باطل مى‌شود و حنفى خلاف آن را گفته است. همچنين مالك با اين دو مخالف ورزيده و مى‌گويد اگر اين تماس از روى شهوت باشد يا از عمد، وضوء واجب مى‌شود و الا مشكلى ندارد. شافعى دخترى كه از زنا به دنيا آمده را براى ازدواج جائز مى‌داند، اما سه مذهب ديگر مخالفت كرده‌اند. حنفى مى‌گويد كه وضوء با خروج خون از بدن ولو كم باشد، باطل مى‌شود و سه گروه ديگر خلاف آن را گفته‌اند. نويسنده در ادامه، طائفه شيعه را طائفه‌اى حقه و محقه خوانده و بهترين خلق خدا حساب مى‌كند و جزء فرقه ناجيه مى‌شمارد .وى در فصل دوم، به اثبات ولايت و حقانيت اميرالمومنين (علیه السلام) توسط آيات ولايت، تطهير، مباهله، مودت، صلوات، تبليغ يا حديث غدير پرداخته و همچنين در عنوانى به نام شيعه و سنت نبوى، به بررسى دلالى احاديثى چون حديث دار انذار، ثقلين، سفينه، منزلت و مدينة العلم پرداخته است. در فصل سوم، به نصوصى كه از طرف پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره محصور بودن خلفاء در 12 امام اشاره شده، پرداخته شده است. نويسنده در فصل چهارم، از احاديثى كه در فضائل اميرالمومنين (علیه السلام) و ذريه‌ى ايشان سخن گفته شده، نام برده است. در فصل پنجم، احاديث و سخنانى از پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده كه به اعلميت على (علیه السلام) و اهل بيتش بر سايرين دلالت دارد. همچنين شهادت بعضى از علماء به اعلميت على (علیه السلام) و اهل بيت ايشان بيان شده است. فصل ششم، در مدح پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از شيعه على (علیه السلام) و اهل بيت اوست. در فصل هفتم به مصيبت سقيفه پرداخته شده و ماجراى سقيفه ذكر شده است. نويسنده در فصل آخر، مناظراتى كه با افراد مختلف و بزرگان علماى شافعى در زمينه ولايت و تشيع داشته اشاره كرده است.

کتاب «النهج السوي في معنى المولى و الولی» نوشته محسن علی بلتستانی، درباره‏ حديث غدير و معني کلمه‏ «مولي» به طور مفصل و تحقيقي و نيز تفسير آيه‏ «اًّنما وليکم الله...» می باشد و بيشتر بحث در کلمه‏ «مولي» است که در بخش هاي مختلف وليکم تحقيقي کامل نموده و به معاني و اشکالات و جواب از آنها و بقيه‏ جوانب اين کلمه پرداخته و کتابي جامع و علمي و کم ‏نظير در اين باره است.

كتاب «ترجمة الإمام علي بن أبي طالب (ع) من تاریخ مدینة دمشق» كه به اهتمام علی بن حسن بن هبه‌ الله شافعی ملقب به ابن عساكر ( 499ـ 571 ق) به رشته تحریر در آمده است. در این مجلد از قول علمای اهل سنت درباره فضایل و كرامات حضرت علی (ع) به چاپ رسیده است. احادیث كه با شرح مختصر نیز نشانی آن همراه است ذیل این عناوین تدوین شده است: حدیث الرایة، آیة التطهیر، حدیث سد الابواب، حدیث المنزلة، حدیث الولایة و قول رسول‌ الله: من آذی علیا فقد آذانی. كتاب به زبان عربی به طبع رسیده است.

«الشيعة في عقائدهم و أحكامهم» اثر سيد امير محمد كاظمى قزوينى، بررسى و توضيح عقايد و احكام مذهب شيعه اثنی‌عشر ى و پاسخ به شبهات مطرح شده پيرامون آن مى‌باشد كه به زبان عربى در سال 1396ق نوشته شده است. نويسنده انگيزه خود از تأليف كتاب را، زدودن شبهاتى كه به عقايد و احكام مذهب اماميه به ناروا نسبت داده شده، عنوان نموده است. "ساختار" كتاب با مقدمه نويسنده آغاز و مطالب در بيست‌وچهار فصل تنظيم شده است. نويسنده در ابتدا بحثى لغوى و معنايى در مورد شيعه داشته و سپس به اصول مذهب شيعه، توحيد و معناى، عدل و نبوت از ديدگاه شيعه پرداخته و در نهايت، ضمن بحث از تعداد ائمه (علیهم السلام) و مسأله خلافت پس از پيامبر (صلی الله علیه و اله و سلم)، برخى از احكام و امور عبادى را بررسى نموده و شبهات مطرح شده در مورد هر يك را پاسخ داده است.

کتاب «موسوعة أهل البیت علیهم السلام» نوشته علی آشور، که به بررسی زندگی چهارده معصوم در بیست جلد می پردازد. جلد چهارم این کتاب به موضوع علي بن ابي طالب علیه السلام می پردازد. برخی از عناوین مرتبط با جلد چهارم شامل: النص علی امیر المومنین علی بن ابی طالب (ع)،لعبة السقیفه، تصریح فاطمه بنت محمد (ص)، تصریح ابوبکر و عمر، تصریح العباس (ع)، النصوص علی اهل البیت و غیره می باشد.

فضائلُ امیرالمؤمنین علیّ بن أبی طالب علیه السلام کتابی عربی نوشته احمد بن محمد بن حنبل شیبانی (درگذشت ۲۴۱ق) یکی از پیشوایان چهارگانه اهل سنت. این کتاب، از نخستین کتاب‌های مستقل درباره امیرالمؤمنین است. در این کتاب، روایاتی در فضائل و مناقب امام علی (ع) نقل شده است. نویسنده در دو بخش و ۵ عنوان، به زهد امام علی، نسب، مادر و فضائل او اشاره و ۳۶۹ روایت را ذکر می‌کند. احمد بن حنبل در این کتاب ماجرای تبریک خلیفه دوم به امام علی در روز غدیر را نقل کرده است. کتاب فضائل امیرالمؤمنین شامل ۳۶۹ حدیث در دو بخش (بخش اول: ۱۶۰ روایت و بخش دوم: ۲۰۹ روایت) است. مؤلف در پنج عنوان، کتاب را بخش‌بندی کرده است. عناوین کتاب اصلی کتاب شامل موضوعات زیر است: 1- اخبار امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب (ع) و زهده؛ در این بخش روایاتی از رفتار و کردار امیرالمؤمنین (ع) نقل شده است. 2- تبار امیرالمؤمنین علی بن ابی‌ طالب (ع)؛ روایت پایانی این بخش کوتاه به شهادت امیرالمؤمنین (ع) در ۵۸ سالگی اشاره دارد. 3- اسم مادر و تبار ایشان؛ در این بخش ضمن اشاره به فضائل مادر آن حضرت، برخی ویژگی‌ های امیرالمؤمنین (ع) نیز بیان شده است. این بخش با حدیث ابلاغِ آیۀ برائت به پایان می‌ رسد که رسول خدا (ص) امیرالمؤمنین را از خودش معرفی می‌ کند. 4- فضائل علی؛ این قسمت با حدیثی در دوستی امیرالمؤمنین (ع) آغاز و با حدیثی که امیرالمؤمنین (ع) را از اهل بهشت معرفی می‌ کند به پایان می‌ رسد. 5- روایات فضائل امیرالمؤمنین (ع) به روایت ابوبکر قطیعی (راوی کتاب) از شیوخ خود غیر از عبدالله بن احمد حنبل را در برگرفته است.